Voorstel: ruimte voor verpleeghuizen Informatie van de zorgaanbieder Naam en adres: MeanderGroep Zuid-Limburg Bezoekadres: Minckelersstraat 2, 6372 PP Landgraaf Postadres: Postbus 2690, 6401 DD Heerlen Naam en contactgegevens bestuurder: Roger Ruijters, bestuurder rogerruijters@mgzl.nl Telefoon 045 567 6835 Naam en contactgegevens contactpersoon: Claudia Steinbusch, beleidsmedewerker claudiasteinbusch@mgzl.nl Telefoon 045 567 6099 / 06 4293 8954 Onze visie op kwaliteit De afgelopen jaren werd wat kwaliteit is vooral van bovenaf bepaald. Het was en is vooral de institutionele kwaliteit waarop zorgorganisaties beoordeeld worden. Ook MeanderGroep is zich daar naar gaan gedragen en heeft vooral de juridische en protocollaire kant van kwaliteit benadrukt. Dit krijgt o.a. vorm in ons HKZ-beleid, iprova, Prisma-analyses, zorgplannen, inkoopcriteria, risicoanalyses, procesmanagement, normen verantwoorde zorg en inspectierapporten. Als organisatie zitten we deels in een spagaat: die verplichte corvee is immers noodzakelijk om ons werk te kunnen doen. Bovendien is niet alles wat niet leuk is automatisch zinloos. Al die instituties leggen soms zwakke plekken bloot; bovendien heeft de klant niet alleen recht op een goed, maar ook op een veilig leven bij MeanderGroep. Wij verdelen daarom ons kwaliteitsbeleid in goed leven en veilig leven bij MeanderGroep. Goed leven gaat over tevredenheid, comfort, bejegening, keuzevrijheid, autonomie, voorzieningen en gastvrijheid. Veilig leven gaat over deskundigheid, professionaliteit, risicomanagement en verantwoorde zorg. Beide kwaliteitsdomeinen hebben hun eigen dynamiek en dienen in balans te zijn. Over het algemeen zullen aspecten van veilig leven een meer top-down en protocollair karakter hebben. Wat met goed leven te maken heeft, ontstaat in de dialoog tussen klant en medewerker, bij voorkeur bottom-up en heeft het karakter van maatwerk of couleur locale. Neemt niet weg dat ook goed leven vraagt om borging en transparantie. Dit krijgt o.a. vorm via de Meander manieren (16 concrete omgangsvormen). Bovenstaand sluit aan bij het plan Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen : best mogelijke kwaliteit van zorg leveren (goed leven en veilig leven) en de samenwerking bewonermantelzorg-professional (dialoog) centraal stellen. MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 1
Informatie van de deelnemende locaties Naam Adres Wijkzorgcentrum Kling Nullet Nieuwbouw, opening september-oktober 2015: Maria Gorettistraat 4 6462 XR Kerkrade Zorgbungalows Heiveld Wijkzorgcentrum Laethof Verpleeghuis Hamboskliniek, afdeling 5 Nieuwbouw, opening medio september 2015: Irenestraat 7, 9, 11 6473 NC Landgraaf Putstraat 1 6471 GB Eygelshoven Kapellaan 2 6461 EH Kerkrade Maximastraat 6, 8, 10 6373 NG Landgraaf Aantal bewoners 46 42 52 30 Aantal medewerkers 42 45 63 25 Personeelsmix Helpende/Zorghulp 7,78 fte Verzorgende (plus)/ Verpleegkundige 24,72 fte Manager 1 fte Totaal 33,5 fte Facilitair 1,39 fte Helpende (plus) 12,54 fte Verzorgende (plus) 11,80 fte Verpleegkundige 2,28 fte Manager 0,83 fte Totaal 28,84 fte Facilitair 3,33 fte Helpende 6,19 fte Verzorgende 26,81 Verpleegkundige 3,22 Manager 1 fte Totaal 40,55 Gastvrouw 0,5 fte Helpende 2,17 fte Zorghulp 0,56 fte Verzorgende (plus) 10,83 fte Verpleegkundige 2,97 fte Zorgcoördinator 2 fte Manager 1 fte Totaal 20,03 fte Aard van de zorg PG PG PG Somatiek Niet Wlz-zorg Geen Geen Geen Geen Verscherpt toezicht n.v.t. n.v.t. Nee Nee afgelopen 2 jaar Basis kwaliteit zorg op orde? n.v.t. n.v.t. Ja Ja MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 2
Toelichting op het voorstel Het voorstel geldt voor alle deelnemende locaties. De deelnemende locaties zijn divers ten aanzien van doelgroep (PG en somatiek) en bouw (oudbouw, relatief nieuwbouw en nog te openen nieuwbouw). Voor MeanderGroep een mooie kans om op de 2 nieuwbouwlocaties direct vanaf opening, vanaf het eerste begin te starten met het voorstel. Hierdoor ervaren we de dynamiek die dit met zich meebrengt in relatie tot de aanpak en uitvoer van het voorstel bij de bestaande locaties. De inhoud van het voorstel is opgesteld op basis van resultaten van metingen (CQ-index en audits) en onderwerpen die vanuit overleg met management (bestuurders, directeuren, managers), Raad van Toezicht, cliëntenraad en OR naar voren komen. Inleiding Kunnen en mogen zijn wie je bent in een zo thuis mogelijke omgeving met passie en vakmanschap! Het streven van MeanderGroep is om de zorg en ondersteuning goed aan te laten sluiten op de behoeften en verlangens van bewoners en hierdoor een bijdrage te leveren aan het welbevinden van de bewoner. Het levensverhaal van de bewoner is de basis voor het zorgplan. Dus ruimte geven aan welbevinden in plaats van te focussen op beperkingen en ziekte. Hierbij richten we ons op de totale kwaliteit van leven van de bewoner door een meer persoonlijke aanpak (focus van aanbodgericht naar aandacht voor de bewoner). Een goede relatie tussen bewoner en professional is dan essentieel evenals een nauwe samenwerking met de naasten gericht op het welbevinden van de bewoner. Om bovenstaand kracht bij te zetten, willen we niet focussen op of het verbeteren van technisch meetbare zorg. Dit heeft niet direct een positieve invloed op het welbevinden van de bewoner, doet het eerder slinken. De bewoner bepaalt of de geboden kwaliteit bijdraagt aan zijn welbevinden. Dat vraagt ruimte om de vastomlijnde kaders los te laten, meer risico s toe durven laten en alleen die zorg en ondersteuning in te zetten die volgens de bewoner daadwerkelijk iets toevoegt aan de kwaliteit van leven. Weloverwogen accepteren van enig risico. Doelstelling De doelstellingen om bovenstaand te bereiken zijn gericht op de bewoner, de professional en de organisatie: Bewoner De nadruk leggen op samen. Optimaliseren van de communicatie en samenwerking tussen bewoner/mantelzorgers en formele zorgverleners. Professional De professional verleent aandacht en goede zorg vanuit zijn eigen intrinsieke motivatie en niet omdat lijstjes, procedures, regels en richtlijnen daarom vragen. Organisatie Verminderen van regeldruk waardoor de professional meer tijd en ruimte krijgt om oprechte aandacht te besteden aan de bewoner. Resultaat Bewoner 1. De bewoner en zijn contactpersoon/mantelzorgers worden op structurele wijze betrokken bij wonen, welzijn en zorg; 2. De samenwerking tussen bewoner, mantelzorgers en formele zorgverleners vindt plaats op basis van gelijkwaardigheid; 3. De formele zorgverleners ondersteunen de eigen kracht van de mantelzorgers en bewoners. MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 3
Kijkend naar de kwaliteit van leven en de aspecten die dit beïnvloeden, heeft deze samenwerking voornamelijk te maken met communicatie, zowel met de bewoner als de mantelzorger als de medewerkers onderling. Er is met het project In voor Mantelzorg een start gemaakt om de samenwerking tussen bewoners, contactpersonen/mantelzorgers en medewerkers, op een meer gelijkwaardige manier vorm te geven. Voor de borging van het ingezette traject is een cultuuromslag nodig, zowel aan de zijde van de medewerkers als aan de zijde van de mantelzorgers. Het organiseren van dialoogtafels tussen medewerkers, bewoners en mantelzorgers hebben geleid tot concrete samenwerking (familieparticipatie) tussen beiden. Met name het bespreekbaar maken van belevingsaspecten van zowel de mantelzorgers als de medewerkers, heeft veel begrip gekweekt voor mogelijkheden en onmogelijkheden aan beide kanten. Het is echter nog geen gemeengoed om je, ten opzichte van elkaar, zo kwetsbaar op te stellen en medewerkers moeten hierin gecoacht worden. Van hen wordt een laagdrempelige, minder machtige opstelling gevraagd en dat maakt hun positie meer kwetsbaar. Een open communicatie, zonder dat er zaken ingevuld worden voor een ander, kortom het bespreekbaar maken van de mogelijkheden en onmogelijkheden moet in eerste instantie gecoacht worden. Het betrekken van de gevoelens van beide partijen in deze gesprekken maakt dat er veel meer mogelijk blijkt te zijn dan gedacht met een betere kwaliteit van leven én werken tot gevolg. Meandergroep is begin 2015 gestart met het invoeren van een nieuw elektronische dossier. De uitrol vindt op dit moment plaats. MeanderGroep heeft een aantal processen aangepast: Van opnamegesprek naar komen wonen traject. Van multidisciplinair overleg naar zorgleefplangesprek/familiegesprek als basis voor liefdevolle en professionele zorg. Versterking rol van de eerst verantwoordelijke zorgmedewerker: Afspraken over communicatie door de eerst verantwoordelijke medewerker met bewoner en/of contactpersoon/mantelzorg. In 2016 wordt binnen met MeanderGroep het Cliëntenportaal geïmplementeerd. Hierdoor heeft de bewoner toegang tot het elektronische dossier. Alle voor de bewoner relevante onderdelen van het dossier zijn daardoor in te zien door de bewoner en zijn wettelijke vertegenwoordigers. Onafhankelijk van plaats en tijd, want het Cliëntenportaal is 24 uur per dag, 7 dagen per week benaderbaar. Het maakt de communicatie met de bewoner en zijn verwanten optimaal en transparant. Professional Van regels naar mensen! Publicatie Experiment Regelarme Instellingen in de langdurige zorg vormt het uitgangspunt en vertrekpunt van ons voorstel. Door professionals te bewegen naar meer zelfstandigheid, meer eigen ruimte, in combinatie met het afschaffen van regels gaan de medewerkers veel meer daadwerkelijk naar de bewoner luisteren en kijken. To do: Het meer nemen van verantwoordelijkheid van de medewerker en het team, maar ook vooral het geven van meer verantwoordelijkheid door leidinggevenden. Vraaggericht/cliëntgericht werken vanuit stafdiensten en ondersteunende diensten. Werken aan houding en gedrag voordat je regels afschaft (medewerker in zijn kracht zetten; werken aan zelfvertrouwen; meer zelfreflectie door minder regels). Diverse regels en rapportages vervangen door cliëntgericht verstand. MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 4
Organisatie Wonen in een huis waar gastvrijheid, wonen, welzijn en aandacht voor de bewoner voorop staan! Het hebben en volgen van allerlei regels betekent nog niet dat alles veilig gebeurt. Wonen in een huis met de hygiëne van een ziekenhuis is in medisch opzicht alleszins veilig en verantwoord, maar doet afbreuk aan de kwaliteit van leven. To do: In overleg met instanties kijken waar mogelijkheden liggen in het verminderen van regels. (HACCP, HKZ, audits, risicosignalering, lijstjes, CQ-index etc.) Niet meer regelen dan nodig. Wat zijn we verplicht? Wat kan eenvoudiger/anders? Wat komt voort uit richtlijnen van beroepsgroepen? Wat hebben we onszelf opgelegd? Waar lopen we risico s als we het niet doen? Bijvoorbeeld HACCP: werkgroepje gaat nadenken over hoe je ook zonder extra regels voedselveiligheid bij kleinschalig wonen op een goede manier kunt garanderen. Gebruikt de medewerker het elektronisch dossier optimaal om de zelfzorggewoontes van de bewoner en zijn wensen op het gebied van wonen, welzijn en zorg inzichtelijk te maken. Reeds gestarte projecten: wat is de stand van zaken? In voor Mantelzorg In voor Mantelzorg is een programma voor zorgorganisaties die willen werken aan een betere ondersteuning van en een betere samenwerking met mantelzorgers. Bij MeanderGroep is In voor Mantelzorg gestart met een pilot en staat nu op het punt om uitgerold te worden binnen alle locaties van MeanderGroep. Er is een bewustwordingsproces nodig om de gelijkwaardige samenwerking verder vorm te geven en te borgen in het standaard aanbod van MeanderGroep. Introductie van dialoogtafels en andere nieuwe vormen van communicatie in de driehoek bewoner-mantelzorger-professional moet geïntroduceerd worden. De neutrale begeleiding van dit traject, in het geval van de pilot door het steunpunt mantelzorg, maakt dat de gekozen communicatievorm van dialoogtafels, niet bedreigend overkomt op zowel de mantelzorgers als de medewerkers. De doelstelling is om de dialoogtafels als zelfsturend geheel zowel door mantelzorgers als medewerkers te laten organiseren waarbij de manager een faciliterende en besluitvormingsrol inneemt. Stappenplan: - Introductie dialoogtafel op iedere locatie - eenheid / afdeling - Begeleiding en coaching bij eerste gesprek a.d.h.v. protocol - Coaching / training medewerkers in betrekken en communiceren met mantelzorgers Samen met de Bewoner MeanderGroep heeft goede ervaringen opgedaan met het leerprogramma Samen met de Bewoner (op basis van het e-learning programma U woont nu hier van Gerke de Boer) en ziet genoemde doelstellingen als een vervolg/verdieping hiervan. Dit traject heeft inmiddels op 4 locaties plaatsgevonden. In september start het leerprogramma op locatie Kling Nullet. In het leerprogramma staat belevingsgerichte zorg, (kleinschalig) wonen en het zorgleefplan centraal. Het programma ondersteunt de samenwerking tussen de medewerkers zorg en de ondersteunende disciplines om tot een gezamenlijke bedrijfscultuur te komen die aansluit bij de leefstijl, identiteit en levensovertuiging van de bewoner. De essentie is dat het medisch model (dat problemen van de bewoner centraal stelt) niet langer als uitgangspunt geldt in de zorg- en dienstverlening, maar het woonmodel centraal staat (dat gewoontes van de bewoner centraal stelt). Het leerprogramma ondersteunt de medewerker op de manier hoe we binnen MeanderGroep met de bewoner om willen gaan. Het leeft op de afdelingen, bewustwording bij medewerkers vordert, MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 5
ze zijn bewuster bezig met wat ze doen. De focus van verplegen/verzorgen en taakgerichte zorg wordt langzaamaan verlegd naar ondersteunen bij welzijn, wonen en vraaggerichte zorg! Borging/professionaliseringsslag dient plaats te vinden via reguliere bedrijfsvoering (procedures, protocollen, zorgleefplangesprek/familiegesprek, overdracht, zorgleefplan, komen wonen traject, rapportage, aandachts-/functioneringsgesprekken, elektronisch dossier). Een cultuurverandering is ingezet, maar zeer zeker nog niet afgerond. Deze dient in alle lagen van de organisatie plaats te vinden. Borging verdient alle aandacht. Inzicht resultaten MeanderGroep wil de resultaten binnen en buiten de organisatie inzichtelijk maken door middel van: Betrokkenheid van en gesprekken met cliëntenraad (lokaal en centraal). Promotie ZorgkaartNederland: Bewoners, contactpersonen/mantelzorgers stimuleren gebruik te maken van ZorgkaartNederland. Audits (intern en extern): aard en frequentie op basis van risicoprofiel van het betreffende thema. Mijn Verbetermeter als instrument voor en door medewerkers. Medewerker kan zelf kiezen wat te meten op welk moment. MeanderGroep heeft de Erkenning Wij werken mantelzorgvriendelijk aangevraagd. Samenwerking bewoner-mantelzorg-professional is geborgd in missie en visie (koers) van MeanderGroep. Vermindering van regeldruk Niet meer regelen dan nodig! Op dit moment wordt uitgezocht wat kan eenvoudiger/anders, wat komt voort uit richtlijnen van beroepsgroepen en wat hebben we onszelf opgelegd. Het rapport Terugdringen registratielasten in de langdurige zorg vormt hierbij het uitgangspunt en vertrekpunt. Het is van belang om risicoprofielen op te stellen van alle risicovolle thema's en op basis van dit profiel de aard en frequentie van metingen/audit (bijv. mystery guest, controle-/meetmomenten) vast te stellen (bijvoorbeeld wekelijks controle HACCP, halfjaarlijks controle schoonmaak kamers etc). Dus output meten en controleren in plaats van meten op basis van procedures, richtlijnen en lijstjes. Wonen, welzijn en familieparticipatie moet gestimuleerd worden in plaats van belemmerd worden door regels en richtlijnen (bijvoorbeeld Hygiënecode voor de voedingsverzorging in woonvormen ). Tevens nagaan of MeanderGroep en de medewerkers het nieuwe elektronisch dossier optimaal gebruiken waardoor administratieve druk verminderd wordt. Hierbij hoort ook het goed vastleggen van de zelfzorggewoontes van de bewoner en zijn wensen op het gebied van wonen, welzijn en zorg inzichtelijk zijn en de rol van de mantelzorg/familie hierbij. Externe partners MeanderGroep Zuid-Limburg participeert in het samenwerkingsverband Academische Werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg (www.academischewerkplaatsouderenzorg.nl). De werkplaats bouwt bruggen tussen onderzoek en praktijk en tussen zorg- en kennisorganisaties. Dit door middel van duobanen. In de living labs zijn medewerkers van de universiteit gedetacheerd naar zorgorganisaties en medewerkers (verpleegkundigen, paramedici, artsen) vanuit de MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 6
zorgorganisaties naar Zuyd Hogeschool (www.zuyd.nl) en universiteit (www.maastrichtuniversity.nl). Samen werken we binnen thema s aan projecten die worden getoetst en geïmplementeerd. Deze werkwijze met kruisbestuivingen, multidisciplinaire aanpak en duo-aanstellingen is een succesvolle formule gebleken om noodzakelijke vernieuwing in de zorg voor ouderen mogelijk te maken en heeft belangrijke resultaten opgeleverd. In het kader van In voor Mantelzorg wordt nauw samengewerkt met Vilans. Gezamenlijk wordt een module communicatie met mantelzorgers ontwikkeld. Aanvullende informatie van de deelnemende locaties IGZ rapportage MeanderGroep is recent niet bezocht door IGZ. De laatste rapportages dateren van januari 2013. Deze rapportages betroffen geen van de deelnemende locaties. Reviews ZorgkaartNederland Zie volgende pagina. MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 7
Reviews ZorgkaartNederland Wijkzorgcentrum Kling Nullet Zorgbungalows Heiveld Wijkzorgcentrum Laethof Verpleeghuis Hamboskliniek Meest recente reviews ZorgkaartNederland Nog geen reviews. Betreft nieuwbouw. Eerste bewoners komen in september-oktober 2015 wonen in Kling Nullet. Nog geen reviews. Betreft nieuwbouw. Eerste bewoners komen in september 2015 wonen in Heiveld. Medewerkers zijn erg zorgzaam en geduldig. Vriendelijk voor de bezoekers. accommodaties zijn schoon. Wij zijn erg tevreden. Heel lief en vriendelijk personeel, kleinschalig, dus veel aandacht voor de mensen. Heel mooi en modern gebouw. Ik heb nooit klachten. Je wordt hier goed geholpen. Het is hier fijn. Ik ben hier tevreden. Het eten vind ik ook lekker. Beneden is het ook gezellig. Gemiddelde score 8,7 (2 waarderingen totaal) 7,5 (47 waarderingen totaal) Datum meest recente reviews Mei/juni 2014 December 2014 Medicijnen verstrekking gaat niet altijd goed. Het is niet duidelijk of de familie of dat het huis er voor zorgt. Ik ben hier wel tevreden, zorg en aandacht is wel goed. Verzorging verdient een 9. Ze hebben zorg voor de patiënt er is er nooit een met een chagrijnig gezicht. De rest kan hier nog wel beter georganiseerd worden. De opvang is hier goed. Je wordt hier behandeld als mens. Ook is hier veel te doen. Handwerken muziek etc. Ook is er een gratis wellness. Het personeel is echt heel goed hier. Niemand is graag hier, maar als het dan toch moet dan kun je best hier zijn. Het eten vind ik hier minder goed, meestal te weinig groente en helemaal tot prut gekookt. Ik vind dat de informatie beter kan, gelukkig kan ik zelf nog vragen. De communicatie tussen de verpleging onderling zou beter kunnen. Men heeft mij er hier doorheen geholpen. Ik ben heel erg tevreden. Ik heb geen klachten. Ik word goed verzorgd ik hoef maar wat te zeggen en ze staan direct voor mij klaar. Ik vind het gebouw ingewikkeld, ik kan zaken slecht vinden. Ik ben heel tevreden. MeanderGroep Zuid-Limburg, voorstel ruimte voor verpleeghuizen, 17 juni 2015 8