Market Timing 15 november 2013 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Onderliggende assets TRENDS 2e ST 1e ST koers 1e W 2e W W/V% W/V% KT LT 5D 10D AEX INDEX + + 385 389 394.87 397.00 407.00 0.75 3.23 BRENT CRUDE + - 98 104 108.54 110.00 112.00-0.28-0.52 DAX INDEX + + 8500 9000 9149.66 9400.00 N.A. 1.28 3.83 DJ STOXX 600 INDEX + + 305 319 322.43 330 350 0.02 2.04 BUND FUTURE + - 139.00 140.50 141.33 144.0000 147.0000-0.37 1.74 EUR/USD - + 1.315 1.33 1.3484 1.35 1.40-0.05-2.28 GOUDPRIJS - - 1200 1270 1287.70 1350.00 1435.00-2.68-2.19 NYMEX CRUDE - - 85 91 93.88 97.00 110.00-2.99-8.22 NASDAQ COMPOSITE + + 3800 3860 3972.74 4000.00 4300.00 1.35 2.84 DOW JONES INDEX + + 14800 15600 15876.22 17000.00 N.A. 2.13 3.28 S&P 500 INDEX + + 1750 1775 1790.62 1800.00 N.A. 1.94 3.32 ZILVER - + 18.5 20.5 20.80 22.50 23.00-5.13-5.25 NIKKEI-225 INDEX + + 14000 14800 14932.98 16000.00 18000.00 2.97 3.28 Samenvatting The Market Knows Best. Deze krachtige uitspraak op Wall Street kent in de technische analyse een Nederlandse vertaling: De markt altijd gelijk (ook al heeft zij ongelijk in de optiek van menig beursanalist of wetenschapper). Het Financieele Dagblad berichtte op maandag 11 januari 2013 over nerveuze beleggers vanwege de waarderingen in de aandelenkoersen nu de beursindices dit jaar fors zijn gestegen. The Wall Street Journal publiceerde op hetzelfde moment een artikel over de Flurry of Stock and Bond Sales en repte over a Hint of Trouble for Markets. The Financial Times besteedde afgelopen week in een videoverslag aandacht aan The Broad Picture met als centraal thema: Shares riding high can it last? Charles Dow (1851-1902), de grondlegger van de technische analyse, zou de volgende reactie gegeven hebben: The Averages Discount Everything. Conclusie: Alles wat we zouden moeten weten wordt door de beurskoers weerspiegeld. Rest ons de trends te respecteren(!), totdat het tegendeel wordt aangetoond. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.
Algemeen Op de zakelijke radiozender BNR werd donderdagochtend 14 november jl. gesproken over een Goldilocks -economie (genoemd naar het sprookje van Goudlokje en de drie beren uit 1837). In het sprookje worden drie borden pap opgediend, waarvan het eerst bord te warm, het tweede te koud, maar het derde precies goed is van temperatuur. Dit laatste wordt sinds de jaren tachtig door economen als voorbeeld aangehaald om aan te geven wanneer er sprake is van een redelijke economische groei in combinatie met een gematigde inflatie. Barry Ritholz een vooraanstaande beursgoeroe in de V.S. toonde op 29 oktober jl. de hieronder afgebeelde illustratie opgesteld door Fidelity in het kader van een publicatie getiteld: Global Synchronized Goldilocks Markets? Ritholz reageerde bezorgd: I hate whenever the G-word Goldilocks gets trotted out. It s too complacent, too pat, and it often means we are heading for trouble. Bron: Fidelity In de technische analyse draait alles om repeterende koerspatronen veroorzaakt door emotioneel marktgedrag. De terugkeer van Goldilocks roept herinneringen op aan een artikel in het weekblad BeleggersBelangen van 12 december 2006 (bij een AEX-koersniveau rond 480). De hoofdredacteur schreef in het artikel getiteld Wachten op centrale banken het volgende: Wall Street blijft geloven in een zachte landing van de Amerikaanse economie en bereikte op een haar na een nieuw record. In het kader bij het artikel luidde de aanhef: Goudlokje lonkt: een koersval ook. Maar waarom? Researchbureau IRIS schreef destijds over het te verwachten beleggingsklimaat in 2007, waarin een gematigde economische groei, een beheerste inflatie en een mild renteklimaat een ideale situatie zou opleveren voor aandelen. IRIS voorspelde correct dat de AEX in 2007 naar 540 á 560 kon stijgen (= de top werd namelijk gezet in juli 2007 bij een indexstand op 561,90). 2
Volgens het weekblad BeleggersBelangen zijn er vele indicatoren voor het meten van het marktsentiment: een daarvan is de Goldilocks Word Count door Factiva. Factiva houdt bij hoe vaak bepaalde woorden voorkomen in (research)-publicaties. De uitkomsten van deze Word Count index zou namelijk een goede voorspeller zijn van omslagpunten in het beursklimaat. Medio december 2006 stond de index op een recordniveau: Het was eind 2006/begin 2007 en nu een valide reden om met Goudlokje in huis voorzichtiger te worden. Bovengenoemd bericht uit het verleden krijgt een actueel tintje als gevolg van een bericht dat op 8 november jl. verscheen in de Dow Jones & Co publicatie Tomorrow s News Today (zie onder): Een andere organisatie die de stemming onder aandelenbeleggers peilt is The American Association of Individual Investors (AAII). De Bull/Bear ratio tussen de optimisten en de pessimisten stond op 5 november jl. op 3.54 (= 15.6 / 55.2), hetgeen het hoogste niveau is sinds 4 april 2011 (enkele weken voor een 22% koersdaling in de S&P 500 index). De Bull/Bear ratio is óók hoger dan de piek in augustus van het (beurskrach)jaar 1987 toen de ratio op 3.48 piekte. Bron: www.aaii.com 3
Eerder - op 1 februari 2000 - berichtte BBC news ook over Goldilocks (zie onder): Goldilocks boom may run out of steam. The US boom became the longest on record on 1 February. But as the BBC s Rodney Smith explains, the Goldilocks expansion neither too hot nor too cold may be coming to a halt. Bron: http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/626980.stm Niet te koud, maar wel te heet ging het eraan toe tijdens de hoogtij-dagen van de informatietechnologiehype rond de eeuwwisseling. In het voorjaar van 2000 ging internetaandeel World Online naar de beurs, want het beleggingsklimaat werd destijds door bijna iedereen ervaren en getypeerd met twee duimen omhoog. De explosief hogere opening van het social media aandeel Twitter op donderdag 7 november jl. doet niet alleen bij veel fundamenteel analisten de wenkbrauwen fronsen, maar doet daarnaast de duimen van de technisch analist omlaag draaien na de eerdere ervaringen met irrationele uitbundigheden. Global X Social Media Index ETF op maandbasis + Relatieve Sterkte Index Topvorming doet zich voor in de Global X Social Media Index ETF in combinatie met een overbought -waardering op basis van maanddata. Global X Social Media Index ETF op weekbasis + Relatieve Sterkte Index De negatieve divergentie in de 14-weeks RSI wijst op een belangrijke top. De geel gekleurde weekcandles weerspiegelen een te ver opgerekte waardering. Tot zover de kritische invalshoeken voor hen die kanttekeningen plaatsen bij de stelling dat de markt altijd gelijk heeft. 4
ASSET ALLOCATE (INSTRUMENTEN / INDICES) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISHARES JAPAN 2.62 ISHARES PROP ASIA -0.69 ISHARES N-AMERICA 0.88 ISHARES MSCI LATAM -1.05 ISHARES WORLD 0.47 ISHARES E GOV3-5 0.16 ISHARES PROP EURO 0.14 Think iboxx Corp.Bd UCITS ETF 0.11 ISHARES E COV BOND 0.09 Lyxor ETF iboxx Liqu 0.09 Think iboxx Gvt Bd UCITS ETF 0.08 ISHARES E GOV1-3 0.07 ISHARES B E AGG 0.03 ISHARES E GOV7-10 -0.04 ISHARES B E CORP -0.05 LYXOR EURO CORP BD -0.05 ISHARES E CORP BD -0.10 ISHARES E INF-LINK -0.24 ISHARES EUROPE -0.32 ISHARES CHINA 25-1.01 ISHARES BRIC 50-1.36 ISHARES EM MARKETS -1.60 LYXOR PAN AFRICA -1.88 ISHARES ASIA PACIF -2.16 BODEMVORMING % DALENDE TREND % LYXOR ETF CRB -0.47 ISHARES US T 7-10 -1.00 ISHARES PROP GLO -1.03 ISHARES US TIPS -1.09 ISHARES MARKIT IBOXX USD -1.11 ISHARES PROP US -1.33 SPDR Barclays EM Local Bond -1.39 ishares regionaal (in euro unhedged) in 2013 De belangstelling voor Japanse aandelen lijkt weer terug te keren, terwijl de interesse voor China, de opkomende markten en Asia Pacific juist neigt weg te ebben. Deze divergentie (zie recente koersontwikkeling op de volgende pagina) is niet echt constructief voor een wereldwijd gedragen economisch herstel (hoe bemoedigend de recente cijfers ook worden ontvangen). 5
ishares regionaal (in euro unhedged) vanaf begin juni 2013 ishares Japan (in euro unhedged) breekt uit boven een dalende weerstandlijn. De positieve ontwikkeling in ishares World wordt in de afgelopen vier weken mede gedragen door de goede performance in Europa en Noord-Amerika. Over het opwaarts koerspotentieel geeft de koersgrafiek hieronder enig zicht. MSCI World (in USD) + 4-jaars momentum + afgeleid 6-maand s gemiddelde Op basis van het proces van een reeks hogere toppen en hogere bodems is er voor trendvolgers geen aanleiding om somber te zijn/worden. Het vierjaar s momentum is echter wel per saldo op haar retour en zou volgens natuurkundige begrippen vroeg of laat een halt toebrengen aan de stijgende trend. Een manier van afwegen tussen rendement en risico is de afstand tussen de beurskoers en de vermeende steun en weerstand. De afstand vanaf een indexstand van 1598 naar 1675 (= top 2007) bedraagt 77 punten. De afstand tussen de indexstand op 1598 naar de stijgende steunlijn rond 1440 bedraagt het dubbele. De koersrisico s lijken derhalve groter dan het opwaarts potentieel. Een terugkeer naar het langetermijn gemiddelde, denk hierbij aan een test van het standaard voortschrijdende 40-weeks gemiddelde (lees: gebruikelijke 200-daags gemiddelde) heeft in 2013 nog niet plaats gevonden. Mean Reversion is een veel voorkomend fenomeen, waardoor mede gelet op het hierboven besproken momentumverlies sinds het voorjaar een (tijdelijke) pullback enerzijds normaal zou zijn. Anderzijds kan de actuele situatie als teken van kracht worden uitgelegd. Hoe dan ook, de trend is stijgend en het advies luidt: The trend is your friend. 6
Dow Jones Industrials Average & Dow Jones Transportation Average Overeenkomstig de Dow Theorie dienen voor een gezond economisch perpectief de beursindices elkaars richting te bevestigen. In de industrials en transportation waarden worden tegelijkertijd nieuwe recordniveaus gevestigd. De markt spreekt haar vertrouwen uit in een voorspoedig verloop van de economische groei in de Verenigde Staten. De periode november t/m mei is statistisch meestal sterk. Of er zich daarom een versnellingsfase aandient hangt af van het feit in hoeverre Wall Street genoeg kracht heeft om uit te breken boven meerjarige stijgende weerstandlijnen. De hardnekkige negatieve divergentie in het momentum trekt dit scenario in twijfel. Dow Jones Industrials Average vanaf 1998 + 14-weeks RSI S&P 500 index vanaf 2009.aan de bovenkant van het stijgende trendkanaal 7
Sectorperformance Europa + V.S. in de afgelopen week 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % S&P EWI Consumer Discretionary 3.51 S&P 500 HealthCare 3.12 S&P 500 Info Tech 2.97 S&P 500 Financials 2.68 S&P 500 Energy 2.68 S&P 500 Industrials 2.63 S&P 500 Materials 2.58 S&P 500 INDEX 2.49 S&P EWI Consumer Staples 2.01 DJ STOXX Insurance 1.05 S&P 500 Telecom Serv 1.04 DJ STOXX Chemical 0.80 DJ STOXX Health Care 0.75 DJ STOXX Utility 0.54 DJ STOXX Technology 0.52 DJ STOXX Food&Bev. 0.48 DJ STOXX Constr&Mat 0.38 S&P 500 Utilities 0.06 DJ STOXX Telecom 0.01 DJ STOXX Industrial -0.14 DJ STOXX 600(P)-Euro -0.25 DJ STOXX Trav&Leisur -0.29 DJ STOXX Pers&House -0.65 DJ STOXX Auto&Parts -0.86 DJ STOXX Oil & Gas -0.99 DJ STOXX Bank Index -1.12 DJ STOXX Retail -1.29 DJ STOXX Media -1.46 DJ STOXX Fin.Serv. -2.31 DJ STOXX Basic Resr. -3.26 BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ Stoxx 600 Utilitysector vanaf 2008 De Europese DJ Stoxx 600 Utility sector is voor de optimisten onder ons interessant vanwege de verkenning van de bovenkant van een langetermijn bodemproces. 8
Grondstoffen / edele metalen 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % NY-DJ-AIG Livestock Index -0.22 ETFS Sugar -1.81 ETFS Livestock DJ-AIGSM -1.17 BODEMVORMING % DALENDE TREND % ETFS Soybeans 3.34 ETFS Gasoline 6.35 NY-DJ-AIG Petroleum Index 2.48 ETFS Heating Oil 2.42 NY-DJ-AIG Energy Index 2.39 NY-DJ-AIG Grains Index 1.33 ETFS Energy DJ-AIGSM 1.25 ETFS Soybean Oil 0.98 ETFS Grains DJ-AIGSM 0.90 NY-DJ-AIG Agriculture Sub-Index 0.84 NY-DJ-AIG Commodity Index 0.44 ETFS Corn 0.08 ETFS Coffee -0.81 ETFS Cotton -0.89 ETFSPHYSIPLATINUM -1.23 ETFS NATURAL GAS -1.28 NY-DJ-AIG Softs Index -1.59 ETFS WHEAT -1.83 NY-DJ-AIG Industrial Metals Index -2.14 ETFS PHYSICALGOLD -2.17 NY-DJ-AIG Precious Metals Index -2.35 ETFS Industrial Metals DJ-AIGSM -2.62 ETFS PHYSPM BASKET -2.69 ETFS Nickel -2.90 ETFS COPPER -3.17 ETFS PHYSIC SILVER -4.69 ETFS Soybeans vanaf 2009 op weekbasis Binnen het overwegend slecht presterende grondstoffengeheel levert de zoektocht naar herstelmogelijkheden maar weinig op. Alleen de subcategorie soybeans vraagt om enige aandacht, omdat na de terugval sinds de (geelgekleurde) blowoff -waardering vorig jaar een drietal bodems is gevormd rond de vorige blow-off - waarderingen van eind 2010/begin 2011. Het principe van oude steun wordt nieuwe weerstand wordt hier in praktijk gebracht en de recent hogere bodem is een prille aanwijzing voor terugkerende vraag. 9
ETFS Gasoline vanaf 2009 op weekbasis Het neerwaartse momentum in de olieprijs (zie vorige editie Bulls, Bears & Shares) laat haar sporen achter via een trendbreuk in de ETFS Gasoline. De recente herstelpoging wordt gezien als een normale poging om terug te keren in het stijgende trendkanaal van de afgelopen vier jaar. In de regel faalt zo n poging. De edele metalen vaak gezocht als bescherming tegen inflatierisico s hervatten de dalende trends. Goudprijs vanaf 1999 het proces van lagere toppen continueert Zilverprijs een bearish overgangsfase onder de dalende weerstandlijn 10
Vastrentende waarden Brent Oil en 10-jaars Amerikaanse rente vanaf 2012 De Amerikaanse 10-jaars rente volgt met een beperkte vertraging de richting van Brent Oil. De toppen en bodems vallen kort na de draaipunten in de olieprijs. Verwacht derhalve een lagere rentestand. (citaat vorige publicatie). De Amerikaanse staatsobligaties profiteerden gisteren van de woorden van Janet Yellen, de opvolger van FED-president Bernanke. Yellen sprak voor de Senate Banking Committee de wenselijkheid uit om door te blijven gaan met het blijven stimuleren van de Amerikaanse economie via het maandelijkse opkoopprogramma van Amerikaans schuldpapier: "The Federal Reserve is using its monetary policy tools to promote a more robust recovery. A strong recovery will ultimately enable the Fed to reduce its monetary accommodation and reliance on unconventional policy tools such as asset purchases. I believe that supporting the recovery today is the surest path to returning to a more normal approach to monetary policy," US 10-jaars T-Bond in 2013 Het 120-daags koersgemiddelde van de 10-jaars Amerikaanse staatslening is nog altijd dalend, terwijl de positieve kruising van het 20-daags gemiddelde wijst op een verbetering. De technische conditie in de eerste helft van mei dit jaar lijkt enigszins op de actuele situatie. De afloop is bekend. Obligatiebeleggers dienen daarom rekening te houden met een tijdelijk karakter van het herstel. 11
Valuta EUR/USD in 2013 De forse daling van de euro ten opzichte van de US dollar heeft meer zwakte laten zien dan wenselijk wanneer de trendlijnen in aanmerking worden genomen. De herstelbeweging in de afgelopen dagen is dan ook discutabel. 12
ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 13
TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) Geel (= overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging - 120 daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 14