Market Timing 15 maart 2016

Transcriptie

1 Market Timing 15 maart 2016 TECHNISCHE & KWANTITATIEVE ANALYSE Kwantitatief trendoverzicht Waarden steun koers weerstand trend K/V HK HV %2W MSCI USD World bodem? S&P 500 index bodem? Dow Jones Index bodem? Nasdaq dalend Shanghai Composite dalend Nikkei-225 index dalend Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. DJ Eurostoxx dalend DJ Stoxx 600 Europe dalend AEX-Index bodem? XETRA DAX dalend Bund Future stijgend USA 10yr rente dalend Goud stijgend K Zilver stijgend Brent Crude Oil dalend EURUSD stijgend US Dollar index dalend Koersdata voorbeurs Samenvatting Het koersherstel in de aandelenmarkten reikt verder dan recent werd geanalyseerd. If the expected doesn t show up, think the other way beweert een tradingfilosofie. Het koersherstel dwingt het handelend brein flexibiliteit te tonen. Het kwantitatief gemeten bodemproces op wereldschaal op basis van afgeleide 4-weeks en 24- weeks gemiddelden wordt nog niet overal bevestigd. Langetermijn krachten zijn nog overwegend negatief. De neerwaartse risico s zijn dus nog niet helemaal verdwenen. De trend in de obligatiemarkten heeft een positieve impuls gekregen. Het edele metaal goud bevindt zich in een langetermijn bodemproces en wordt interessant. De prijs van Brent Oil verbetert, maar bevindt zich nog in een dalende trend. De Amerikaanse dollar verzwakt, terwijl de euro weer opwaartse ambities vertoont. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 ETF ASSET CLASSES De aan de goudprijs gerelateerde Exchange Traded Funds (GLD en PHAU) presteren tot dusver dit jaar aanmerkelijk gunstiger dan de trackers met betrekking tot de overige asset classes. De grondstoffentrackers profiteren vooral van de stijging van de olieprijs. In het kielzog herstellen de opkomende markten sterk. Koersresultaten ETF s in USD in 2016 op dagbasis DXY = US dollar index / AGG = obligaties / ACWI = aandelen / RWO = vastgoed en GSG = grondstoffen Koersresultaten ETF s in EUR/USD in 2016 op dagbasis Tickersymbolen in euro (goud = PHAU, obligaties = IEAG, vastgoed = IWDP, aandelen = IWRD, grondstoffen = AIGCP) ishares regionaal (in euro/unhedged) in 2016 op dagbasis 2

3 MSCI USD World Index op maandbasis vanaf DMI14) + MACD + RSI(14) De snelheid waarmee aandelenkoersen dit jaar t/m 11 februari jl. omlaag gingen en de snelheid waarmee de aandelenkoersen sindsdien weer stegen, vraagt omwille van het filteren van de ruis om een blik op het grotere plaatje (zie boven). Voor een goed begrip lijkt vervolgens nuttig om even terug te keren naar de situatie/beleving vlak na de (paniek)bodems dit jaar. FTWeekend berichtte op 13/14 februari jl.: There was no clear catalyst for this week s sell-off but its ferocity recalled the 2008 crisis. Banks say they are in a better shape now but investors need brighter economic news before confidence returns. In technische zin zijn de langetermijn wissels na de trendbreuk in januari dit jaar verzet. De beurskoers van de MSCI USD World index beweegt niet langer boven, maar onder de meerjarige stijgende steunlijn. Anders dan in oktober 2008 bleef een vrije val uit. In plaats daarvan werd een stevig koersherstel ingezet boven de correctiebodems van februari als oktober 2014 alsmede boven de correctie-bodems van De gele neklijn van het (H)oofd(S)chouderpatroon leek aanvankelijk haar rol van nieuwe weerstand perfect te vervullen. De MSCI USD World Index besloot echter anders. De neklijn werd opwaarts gepasseerd, hetgeen indruist tegen de technische analyse theorie. De mislukte neerwaartse uitbraak is feitelijk een bear trap met een krachtige short squeeze tot gevolg. De bulls slaan krachtig terug, hetgeen een positieve ontwikkeling is. De langetermijn MACD-indicator (zie histogram) duidt echter op structurele verkoopdruk. Het vertrouwen komt te voet. 3

4 MSCI USD World Index op weekbasis vanaf /24-weeks SMA De stijging boven het (rode) 24-weeks simpel gemiddelde wordt gelet op het proces van lagere toppen en lagere bodems sinds de top in mei 2015 gewantrouwd. Vergelijkbare stijgingen in juli en november boven het 24-weeks gemiddelde bleken binnen dit proces slechts kortstondig van aard. MSCI USD World Index op dagbasis vanaf 205 overeenkomstig oktober 2015 Werd eind september 2015 een lagere bodem gezet onder de bodem van eind augustus 2015, de lagere bodem in februari 2016 onder de bodem van januari 2016 en het koersherstel in de daarop volgende 20 handelsdagen wijst op een technische conditie overeenkomstig 28 oktober Met een gewicht van bijna 60% drukken Amerikaanse aandelenkoersen een zware stempel. The Financial Times deed op 31 oktober 2015 verslag: Central banks spur October equity rally. Biggest monthly gain in 4 years leaves stocks 6,5% shy of record. De oranje gekleurde dagcandles maakten plaats voor zwartgekleurde dagcandle, nadat ECB-president Draghi had besloten tot nieuwe stimuleringsmaatregelen. De dalende trendlijn langs de koerstoppen uit de eerste helft van 2015 kan opnieuw aanbod uitlokken. Op basis van klassieke trendlijnanalyse en kwantitatieve gekleurde grafiek overheerst ondanks het forse herstel de scepsis ten aanzien van de houdbaarheid. 4

5 Trendoverzicht diverse Exchange Traded Funds (in euro/unhedged) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISH EUR PROP YLD 2.30 ISH EURO CORP BD 2.01 ISH EM LATAM 0.70 ISH APAC DIV 0.65 ISH EURO AGGR BD 0.63 Think iboxx Corp 0.41 Think iboxx Gov 0.20 ISH ASIA PPTY YL ISHR EURO COV BD ETF/SILVE ETF/GOLD ETFS INDS METALS BODEMVORMING % DALENDE TREND % ISH EURO HY CORP 0.92 ETFS ENER DJ UBS 5.72 SRDR BEM LOCAL 0.36 ETFS GRAINS DJ U 0.77 ISH DEV MKT PPTY 0.00 ISH MSCI EUROPE 0.09 ISH MSCI EMG MKT US DOLLAR INDEX ISH US PPTY YLD ISH MSCI WORLD ISH MSCI NRTH AM ISH MSCI JAPAN ISH CHI LGCAP UC ISH $ TR BD ishares European Property Yield UCITS ETF (IPRP) terug in stijgende trend ishares China Large Cap UCITS ETF (FXC) in dalende trend 5

6 Trendoverzicht lokale beursindices 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ UTIL AVERAGE 2.23 PHILIPPINE-PSEi 1.34 SET Index 0.74 TAIWAN WEIGHTED 0.48 FTSE BURSA KLCI 0.24 MICEX INDEX BUSE MERVAL INDX BODEMVORMING % DALENDE TREND % RTS INDEX 3.34 FTSE MIB 3.88 NYSE COMPOSITE 1.36 IBEX 35 INDEX 3.17 DJ INDU AVERAGE 1.21 SSE COMPOSITE 2.43 S&P 500 INDEX 1.11 AT COM SHR PR ID 2.42 S&P 100 INDEX 0.98 NIKKEI 225 INDEX 1.73 Wilshire HANG SENG INDEX 1.20 AEX-Index 0.86 PSI 20 INDEX 1.05 DJ TRANS AVERAGE 0.54 CAC 40 INDEX 0.81 ALL ORDINARIES 0.34 NASDAQ VN Index 0.20 NASDAQ COMPOSITE 0.67 KOSPI 0.10 S&P SENSEX 0.65 FTSE 100 INDEX EURONEXT 100 ID 0.58 RUSSELL 2000 IND 0.52 BEL SMI PR 0.20 STXE 50 PR 0.16 STXE 600 PR 0.13 XETRA DAX PF 0.07 US DOLLAR INDEX MKT VOLTLTY NDX Chinese CSI-300 index op maandbasis + DMI(14) indicator De verzwakking in de Chinese aandelenmarkt sinds de piek vorig jaar en het afgelegde tijdpad wijst in de richting van een herhaling van de financiële crisis die zich in de loop van 2008 openbaarde. De Directional Movement Indicatoren (DMI) wijzen op een afkoeling. Er zijn nog geen concrete overtuigende tekenen van koersherstel. 6

7 Japanse Nikkei-225 index vanaf 2014 op weekbasis herstel naar oude steun De meerjarige stijgende trend in de Japanse Nikkei-225 is begin 2016 afgebroken, waarbij een (gele) neklijn van een (H)oofd(S)choudertop is gebroken. Na deze spreekwoordelijke nekslag probeert de Japanse aandelenbeurs toch weer overeind te krabbelen, echter het proces van lagere toppen en lagere bodems is op weekbasis nog intact en in kwantitatieve zin wijzen de oranje weekcandles op een technisch herstel in een neergaande langetermijn trend. The Bank of Japan kept monetary policy steady on Tuesday but offered a bleaker view on the economy and warned of waning inflation expectations, signaling that global headwinds tha may justify deploying yet more stimulus ahead (bron: Thomson/Reuters 15 maart 2016) DJ Eurostoxx 50 vanaf 2009 een mislukte neerwaartse uitbraak (bear trap) 7

8 De mislukte neerwaartse uitbraak van de DJ Eurostoxx 50-index uit het stijgende meerjarige trendkanaal is het spiegelbeeld van de mislukte uitbraak vorig jaar aan de bovenkant van het kanaal. Gaf vorig jaar de bull trap aanleiding om kritische vraagtekens te stellen bij het verdere opwaartse koerspotentieel, nu geldt als gevolg van de bear trap het omgekeerde. Desondanks is het technisch beeld verzwakt. S&P 500 index vanaf terug in stijgende trendkanaal (= bear trap ) Nasdaq-100 index vanaf 2009 technisch herstel boven bull trend -lijn Op Wall Street knapt het technisch beeld verder op. Op sectorniveau treft u hieronder en op de volgende pagina een overzicht van de trendfasen aan. 8

9 9

10 Trendoverzicht sectoren(trackers) 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % SPDR UTIL SELECT 2.21 MVT GLD MINRS 1.37 SPDR GLB NAT RES 0.87 SPDR CONS STPL 0.79 SPDR INDL SELECT 0.48 STXE 600 BSRS PR BODEMVORMING % DALENDE TREND % SPDR ENERGY SEL 2.30 STXE 600 BNK PR 2.74 SPDR MTRLS SELCT 2.16 STXE 600 INS PR 1.76 SPDR S&P SPDR HLTH CARE 1.75 SPDR TECH SELECT 1.06 STXE 600 UTIL PR 1.70 SPDR CONS DISCR 0.76 STXE 600 TEL PR 0.97 STXE 600 P&HOP 0.49 SPDR S&P HM BLDR 0.96 STXE 600 CN&MT P 0.44 SPDR FINANCL SEL 0.94 SPDR S&P TELECOM STXE 600 MDA PR 0.50 STXE 600 O&GP STXE 600 CHEM PR 0.31 STXE 600 HECR PR 0.26 STXE 600 PR 0.13 STXE 600 FD&BV P 0.01 GBLX SOCL MEDIA STXE 600 TECH PR STXE 600 FNSV PR STXE 600 IG&S PR SPDR S&P BIOTECH STXE 600 RTL PR STXE 600 TR&LS P STXE 600 A&PP VASTRENTENDE WAARDEN Bundfuture vanaf 2015.opwaartse versnellingsfase toont overdrijving Vooralsnog lijkt een beperkte reactie waarschijnlijk en wordt de bovenkant van het stijgende trendkanaal gebruikt als springplank voor een nog sterkere versnellingsfase met nieuwe hoogtepunten later dit jaar. (Bulls, Bears & Shares 3 maart 2016). 10

11 ishares Core Euro Corporate Bond UCITS ETF (IEAC) Draghi-rally is positief De obligatiebeleggers in bedrijfsobligaties hebben redenen om positief te zijn. De meerjarige stijgende trend krijgt een nieuwe opwaarts impuls boven 128. GRONDSTOFFEN Brent Oil vanaf 2015 herstel boven oktoberbodem 2008 is hoopgevend Goudprijs op maandbasis + 4/24-maands gemiddelden bodemproces ingezet 11

12 VALUTA US dollar index op dagbasis vanaf /120-daags gemiddelden De US Dollar index toont via twee gesneuvelde fanlijnen een waaier aan verkoopdruk. Een daling ligt daarom voor de hand met als koersdoel ca. 93. EUR/USD op intradaybasis afgelopen drie maanden nu een bullish flag De explosieve stijging van EUR/USD oogt nu als een bull flag -patroon. Een stijging naar $ 13,70 in de nabije toekomst is boven $ 1,10 de denkrichting. Voor de lange termijn geldt $ 1,08 nu als belangrijkste steun om het scenario boven pari weer kans te geven. 12

13 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde SMA = afkorting voor simpel gemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend 13

14 ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. Legenda betekenis kleuren getoonde grafieken + criteria t.b.v. trendstatus: Stijgend beurskoers (week slotnotering) > 24 weeks SMA en 4 weeks SMA > 24 weeks SMA Topvorming beurskoers (week slotnotering) < 24 weeks SMA en 4 weeks SMA > 24 weeks SMA Dalend beurskoers (week slotnotering) < 24 weeks SMA en 4 weeks SMA < 24 weeks SMA Bodemvorming beurskoers (week slotnotering) > 24 weeks SMA en 4 weeks SMA < 24 weeks SMA Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags simpel gemiddelde & 120 daags simpel gemiddelde) (= koers > 4 weeks SMA & 4-weeks SMA > 24-weeks SMA) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) (= koers > 24 weeks SMA en koers < 4-weeks SMA) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) (= koers < 4 weeks SMA & 24-weeks SMA) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) (= koers < 24 weeks SMA en koers > 4 weeks SMA) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) Geel (= overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) 14

15 Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere belegging 15