Market Timing 5 september 2014

Transcriptie

1 Market Timing 5 september 2014 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Onderliggende waarden steun koers weerstand trend K/V HK HV % 2W MSCI-World stijgend Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. NY-SP stijgend NY-DJ-Industrial Avg stijgend NASDAQ COMPOSITE INDEX stijgend V Shanghai & Shenzhen stijgend K TOKYO-Nikkei stijgend DJ STOXX 600(P)-Euro stijgend K DOW JONES EUROSTOXX bodem? K AEX-index stijgend K DAX INDEX bodem? K Euro-Bund-Future stijgend Nederland 10 jaar dalend K USD - Gov.Bnd 10 y dalend Silver World Spot (USD) dalend Gold World Spot (USD) dalend London Brent Oil Apr dalend EURO/US DOLLAR 1 (CXR) dalend Samenvatting Het trendoverzicht kwalificeert voor aandelen de trends als stijgend of registreert bodem karakteristieken. De trendvolgende K oopsignalen ondersteunen een buy & hold -strategie, hoewel uit de grafieken blijkt dat het opwaarts koerspotentieel in een aantal situaties begrensd wordt door weerstandlijnen. De wekelijkse peiling van het beleggerssentiment in de Verenigde Staten wijst thans op een duidelijke afwezigheid van de pessimisten. Voor contrarians is dit een argument om niet te gretig achter de recente beursrallies aan te rennen. De vastrentende waarden (denk hierbij aan o.a. de Duitse staatsobligaties en high yield corporate bonds) ogen momenteel kwetsbaar voor winstnemingen. De technische condities in de goudprijs verslechteren, waardoor het langetermijn beeld negatief kantelt. Dit is overigens ook op EUR/USD van toepassing, hoewel de recente verkoopgolf in de euro een oversold -waardering oplevert. Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 ETF ASSET CLASSES (USD) Koersperformance in 2014 van in USD-genoteerde trackers SPDR Global Real Estate (RWO) en ishares MSCI All Countries World Index Fund (ACWI) noteren nieuwe hoogtepunten. ishares S&P GSCI Commodity Trust ETF (GSG) en SPDR Gold Trust (GLD) zijn uit de gratie geraakt. ishares Core Total US Bond ETF (AGG) illustreert een stabiele koersontwikkeling in obligaties. AANDELEN De belegger in Europa die regionaal belegt in trackers (genoteerd in euro s / valuta niet afgedekt) profiteert niet alleen van de koersstijgingen in de lokale aandelenindices, maar ook van de buitenlandse valuta die in waarde stijgt ten opzichte van de euro. Koersperformance in 2014 van genoteerde regionale trackers (in unhedged) ishares China 25 vanaf 2007 op weekbasis + RSI 2

3 China Shenzhen 300 langetermijn verbetering ishares Emerging Markets.langetermijn verbetering nu uitbraak driehoek ishares N-America opwaartse versnellingsfase / test bovenkant trendkanaal Mede gelet op de valutaire ontwikkelingen wordt op de volgende pagina s specifiek de lokale technische conditie op Wall Street geanalyseerd, waaruit blijkt dat de actuele situatie vanuit een trendvolgende benadering wel positief is, maar qua sentiment weer dezelfde extreme vormen aanneemt als gesignaleerd eind 2013 / begin E.e.a. betekent dat de risico s van winstnemingen in de komende weken weer toeneemt, hetgeen ook consistent zou zijn met de eerder besproken bearish lange-termijn performancestatistieken van de kalendermaand september. 3

4 S&P 500 index test weerstandlijn rond 2000-puntengrens Het optimisme op Wall Street toont via de Investors Intelligence -peiling afgelopen week (2 september jl.) dezelfde hoge ratio (4:22) als eerder dit jaar. Bron: Wat opvalt in het wekelijkse onderzoek van The American Association of Individual Investors (AAII) is dat de Bull/Bear-ratio op 2 september jl. nog hoger ligt dan getoond in de Bulls, Bears & Shares editie van 10 januari In deze publicatie werd een Bull/Bear Ratio van 4.23 (genoteerd op 24 december 2013) onder het voetlicht gebracht om het extreem positieve sentiment ten aanzien van aandelen te illustreren. Het percentage bears (op 24 december 2013 op 14.1) is in de afgelopen week naar het laagste niveau sinds het beurs(krach)jaar 1987 weggezakt. Dit geeft aanleiding om met het vergrootglas het koersverloop op Wall Street nog kritischer te bekijken, dan bijvoorbeeld beschreven in de vorige publicatie van de Bulls, Bears & Shares. 4

5 De afgebeelde koersgrafiek hieronder is een fotokopie uit de Bulls, Bears & Shares publicatie van 10 januari Let op de aarzeling in koersverloop op dat moment. S&P 500 index actueel vanaf september 2013 In de S&P 500 index is thans rond de magische 2000-puntengrens ook enige aarzeling te bespeuren. Het Financieele Dagblad meldde op 4 september nabeurs: Nasdaq Composite vanaf 1999 op maandbasis + (negatieve divergentie) De gele maandcandle die nu in ontwikkeling is waarschuwt voor een blow off -piek. 5

6 MSCI AC ASIA PACIFIC ex. Japan op RSI op weekbasis In het Verre Oosten is de langetermijn secular bull dit jaar zichtbaar aan het hollen geslagen, maar de RSI wijst nu op vergelijkbare condities als begin dit jaar. ishares MSCI All Countries World Index Fund (ACWI) op uurbasis t/m 04 sept Op wereldschaal is bij het opstellen van dit rapport in de uurgrafiek van ACWI-ETF de functie van de horizontale weerstandlijn zichtbaar. Het proces van hogere bodems sinds het dieptepunt vorige maand is nog intact. Een opwaartse uitbraak is nu nodig om de bulls tot nog meer overtuiging te krijgen. Maar of dit gebeurt?... DJ Eurostoxx 50 + Price Rate of Change o.b.v. 17-daags koersrendement De 17-daags koersrendement weergegeven in een oscillator (ROC) suggereert voor Europese aandelen dat de recente rally waarschijnlijk in de komende weken weer gecorrigeerd wordt. 6

7 Trendfasen diverse beleggingsinstrumenten 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ISHARES CHINA ISHARES BRIC ISHARES MSCI LATAM 3.94 ISHARES EM MARKETS 3.43 ISHARES PROP ASIA 2.87 ISHARES ASIA PACIF 2.86 ISHARES JAPAN 2.61 ISHARES PROP US 2.47 ISHARES WORLD 2.30 ISHARES PROP GLO 2.27 ISHARES N-AMERICA 2.11 LYXOR PAN AFRICA 2.05 SPDR Barclays EM Local Bond 1.84 ISHARES MARKIT IBOXX USD 0.82 ISHARES US TIPS 0.81 ISHARES US T ISHARES PROP EURO 0.55 ISHARES E GOV ISHARES B E CORP 0.24 ISHARES E COV BOND 0.20 ISHARES E GOV LYXOR EURO CORP BD 0.14 Think iboxx Gvt Bd UCITS ETF 0.07 ISHARES E CORP BD 0.07 Think iboxx Corp.Bd UCITS ETF 0.05 ETFS PHYSICALGOLD ISHARES E GOV ISHARES B E AGG ISHARES E INF-LINK BODEMVORMING % DALENDE TREND % ISHARES EUROPE 2.19 LYXOR ETF CRB 0.85 Lyxor ETF iboxx Liqu ishares Europe van actueel bodemproces op weg naar stijgende trend 7

8 Trendfasen lokale beursindices 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % CHINA-Shanghai & Shenzhen POLEN-WIG Index 4.77 ARGENT.-Merval 3.69 SWISS MARKET INDEX 2.46 AEX-index 2.29 Hang Seng Index 2.25 INDIA-Sensex JOHANN.-JSE Ind TURKIJE-National TOKYO/NIKKEI 225/DOW JONES INDEX 1.54 PHILIPPIJNEN-PSEi 1.46 Bovespa 1.46 THAILAND-SET 1.19 ISRAEL-Tel Aviv FTSE 100 INDEX 1.06 Bel MEXICO-IPC 0.79 INDONESIE-JCI 0.40 Sydney-All Ordinaries Index 0.19 SINGAPORE-Straits Times 0.16 S&P 500 INDEX TORONTO-S&P/TSX Composite NIEUW ZEELAND-NZSX TAIWAN-TWSE ZUID KOREA-KOSPI BODEMVORMING % DALENDE TREND % MILAAN-FTSE/MIB 5.30 PSI MADRID-IBEX RUSLAND-RTS 1.81 CAC ATHENE-ASE General DAX INDEX 2.77 TSJECHIE-PX 1.70 HONGARIJE-BUX 0.22 MALEISIE-KLCI Het merendeel van de lokale beursindices noteert boven de afgeleide 120-daags koersgemiddelden (rechts van het kwadrant). In een aantal situaties noteert het 20- daags koersgemiddelde daarbij nog onder het 120-daags koersgemiddelde, waardoor er nog sprake is van een bodemproces. Slechts drie technisch gevolgde lokale indices bewegen in een dalende trend. De conclusie voor de aandelenmarkten is vanuit deze kwantitatieve benadering dus positief. 8

9 Hoofdsectoren Europa & V.S 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ STOXX Insurance 3.11 DJ STOXX Food&Bev DJ STOXX Basic Resr DJ STOXX Utility 2.79 DJ STOXX Health Care 2.62 DJ STOXX Technology 2.43 DJ STOXX Media 1.27 S&P 500 Utilities 0.80 S&P 500 HealthCare 0.72 S&P 500 Info Tech 0.47 S&P 500 Telecom Serv 0.27 S&P 500 Financials 0.20 S&P 500 Materials 0.13 S&P EWI Consumer Staples 0.12 S&P 500 Industrials 0.10 S&P EWI Consumer Discretionary S&P 500 INDEX S&P 500 Energy BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ STOXX Bank Index 3.57 DJ STOXX Auto&Parts 2.38 DJ STOXX Pers&House 2.60 DJ STOXX Constr&Mat 1.09 DJ STOXX Trav&Leisur 2.60 DJ STOXX Retail 0.21 DJ STOXX 600(P)-Euro 2.30 DJ STOXX Industrial 2.09 DJ STOXX Chemical 1.93 DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Oil & Gas 1.37 DJ STOXX Telecom 1.07 Europese DJ Stoxx 600 Insurance breekt uit outperformer t.o.v. Stoxx 600 Naast de Europese insurance sector beweegt de (groen/zwarte) MACD afgeleid van de (roze) relatieve sterktelijn ook positief in de sectoren media, technologie (zie vorige publicatie), health care, food & beverage en basis resources. Ook de banksector (niet getoond) start nu weer een fase van outperformance ten opzichte van de DJ Stoxx 600 index. 9

10 Bundfuture op weekbasis vanaf 2010 Vastrentende waarden Geen veranderingen ten opzichte van de publicatie twee weken geleden: De geelgekleurde weekcandles in de bund future wijzen op een aanhoudende overdrijvingsfase in de rally van het termijncontract op de Duitse staatslening. Hierdoor nemen de risico s van een trendomslag toe en daarmee ook de risico s van een rentestijging. De opwaartse uitbraak dit jaar wordt vroeg of laat idealiter gevolgd door een pullback/terugtest, waarna de oorspronkelijke trend omhoog zich weer voortzet. Een kwestie van tijd gelet op de recente test van de bovenkant van het kortetermijn stijgende trendkanaal. ishares iboxx $ High Yield Corporate Bond ETF (HYG) op weekbasis De trendbreuk in de langetermijn steunlijn van HYG en het daaropvolgende herstel is niet uniek. In het verleden blijken de herstelbewegingen in 2011 en 2013 gevolgd door een nieuwe verkoopgolf. Het is een scenario waarop in de komende weken een wakend oog wenselijk is. (citaat vorige publicatie) De verwachte nieuwe verkoopgolf in de hierboven getoonde high yield corporate bond tracker is deze week ingezet. Verwacht op basis van het gedrag uit het verleden een herhaling van het verleden. 10

11 Grondstoffen / edele metalen 1 W 1 W STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ETFS Nickel 5.10 ETFS Industrial Metals DJ-AIGSM 2.73 ETFS Coffee 2.18 ETFS COPPER 1.50 ETFSPHYSIPLATINUM 0.41 ETFS PHYSPM BASKET ETFS PHYSICALGOLD ETFS PHYSIC SILVER BODEMVORMING % DALENDE TREND % ETFS Livestock DJ-AIGSM 7.62 ETFS Cotton 0.12 ETFS Gasoline 2.13 ETFS Energy DJ-AIGSM ETFS Heating Oil 1.42 ETFS Soybean Oil ETFS Sugar ETFS Soybeans ETFS NATURAL GAS ETFS Grains DJ-AIGSM ETFS Corn ETFS WHEAT ETFS Nickel vanaf 2011 op weekbasis Industriële metalen zijn gevraagd, zo werd in de vorige publicatie aangegeven. Binnen de beleggingscategorie grondstoffen maakt het metaal Nikkel nu aanstalten voor een volgende stijgingsfase. 11

12 Goudprijs vanaf 2013 De goudprijs is uit een symmetrische driehoek gevallen, waarmee de setup voor een verdere daling is geactiveerd. Een daling onder $ 1240 zou een nieuwe dalingsgolf zoals in 2013 tot gevolg hebben op basis van langetermijn analyses. Het bullish scenario kan onder $ 1300 in de spreekwoordelijke la. Valuta EUR/USD vanaf relatieve sterkte index (RSI) op dagbasis De kans wordt hoog ingeschat dat de volgende stijgende steunlijn langs de dieptepunt en van 2002 en 2012 in de loop van dit jaar wordt opgezocht rond $ 1,28 (citaat vorige publicatie). De euro is hard op weg op de steunzone uit 2013 rond $ 1,28 te gaan opzoeken. De RSI is zwaar oversold, waardoor een technisch herstel tussen $ 1,30 en $ 1,28 waarschijnlijk wordt. Deze herstelbeweging zou in de loop van het vierde kwartaal nieuwe verkoopkansen bieden. 12

13 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun 13

14 TRAP = mislukte uitbraak PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw (= sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend) Paars (= sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend) Geel (= overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart (= overgangsfase tussen stijgende en dalende trend) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 14