Market Timing 12 maart 2012

Transcriptie

1 Market Timing 12 maart 2012 Technische & kwantitatieve analyse GLOBAAL TECHNISCH MARKTBEELD Colofon Deze,,Bulls, Bears & Shares is in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. gemaakt door Loef Technische Analyse B.V. en wordt exclusief beschikbaar gesteld aan de relaties van Theodoor Gilissen. Theodoor Gilissen gaat bij haar beleggingsbeleid uit van fundamentele analyse. Aangezien deze publicatie uitgaat van technische analyse, kan het zijn dat de hier verkondigde meningen afwijken van die van Theodoor Gilissen. De publicatie betreft een exclusieve service voor die relaties van Theodoor Gilissen die de eigen beleggingsideeën mede willen baseren op technische analyse. Edward Loef is bestuurder van Loef Technische Analyse B.V. en is onafhankelijk Technisch Analist en cliëntenremissier voor diverse partijen. Edward Loef kan op elk willekeurig moment (in)direct een long of short positie hebben in de in deze publicatie genoemde financiële markten of instrumenten. Diverse markten TRENDS 2e ST 1e ST koers 1e W 2e W W/V% W/V% KT LT 5D 20D AEX INDEX BRENT CRUDE NYMEX CRUDE DAX INDEX DJ STOXX 600 INDEX DOW JONES INDEX EUR/USD BUND FUTURE GOUDPRIJS NASDAQ COMPOSITE NIKKEI-225 INDEX S&P 500 INDEX ZILVER Samenvatting Vorige week was er weinig aanleiding om erg enthousiast te worden. De winsten verliescijfers in de hierboven afgebeelde matrix vertonen in de laatste week overwegend rode cijfers. De Japanse aandelenbeurs bleek nog wel opgetogen. Tot nu toe is met het oog op de stijgende hoofdtrends er nog geen directe reden om erg negatief te worden. Sterker nog, vanuit een trendvolgende benadering bieden momenten van zwakte nieuwe instapkansen (totdat het tegendeel wordt aangetoond). Voor informatie over deze uitgave kunt u contact opnemen met uw private banker of andere contactpersoon bij Theodoor Gilissen. Met de actuele kennis van zaken echter ziet het ernaar uit dat in de loop van deze maand nieuwe momenten van zwakte optreden. Voor de aandelenmarkten is deze denkrichting van toepassing zolang de koerstoppen van dit jaar niet opwaarts worden gepasseerd. Vertaald naar de AEX wordt een test van het koersgebied tussen 305 en 309 deze maand voor mogelijk gehouden met afgerond 300 als kritische ondergrens voor het handhaven van een positief werkschema in Vastgoedaandelen lijken een rally voor te bereiden. De euro heeft de dalende trend weer opgepakt(!) en de US dollar index stijgt. De prijsvorming van edele metalen staat onder druk vanwege dalende lange termijn gemiddelden. De grondstoffenindex lijkt een bodem te vinden mede dankzij sterke aanwijzingen voor een explosieve stijging van de olieprijzen! Deze Bulls, Bears & Shares is een publicatie van Theodoor Gilissen Bankiers N.V., in opdracht van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De Technische Analyse en Fundamentele Analyse zijn verschillende disciplines; (mede) daardoor kan de Technische opinie afwijken of niet consistent zijn met de researchadviezen van de researchafdeling van Theodoor Gilissen Bankiers N.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Theodoor Gilissen betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Theodoor Gilissen Bankiers N.V. niet instaan. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. geeft geen garantie of verklaring omtrent genoemde juistheid en volledigheid, noch uitdrukkelijk noch stilzwijgend. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van de onjuistheid en/of onvolledigheid van bedoelde informatie. Dit rapport dient niet te worden opgevat als een aanbod om waardepapieren te verkopen, noch als een uitnodiging tot aankoop ervan. De adviezen en aanbevelingen in dit rapport zijn generiek van aard en houden derhalve geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie en persoonlijke behoeftes van de ontvanger. De ontvanger mag de adviezen en aanbevelingen uit het rapport dan ook niet aanmerken als een persoonlijk advies: de ontvanger moet zijn of haar eigen adviseur raadplegen om te overleggen of het waardepapier dat in dit rapport aan bod komt, voor hem of haar een passende investering is en of de adviezen en aanbevelingen in het rapport overeenstemmen met zijn of haar doelrisicoprofiel. Indien u (mede) belegt met geleend geld, betekent dit dat u het risico loopt dat u uw inleg verliest of zelfs een schuld overhoudt. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen in dit rapport kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van dit rapport in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de ontvanger van dit rapport dient zichzelf te informeren over eventuele restricties. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verbiedt nadrukkelijk het herverspreiden van dit rapport via internet of op een andere manier en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derde partijen op dit gebied. De ontvanger van dit rapport is gebonden aan de restricties zoals vermeld staan in deze disclaimer. Theodoor Gilissen Bankiers N.V., haar directie en haar medewerkers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit of verband houdt met het gebruik (of juist de onmogelijkheid van gebruik), het vertrouwen op of (het nalaten van) acties ondernomen naar aanleiding van de informatie in de aanbieding. Uw persoonsgegevens worden zonder uw uitdrukkelijke toestemming niet aan derden buiten Theodoor Gilissen Bankiers N.V. verstrekt, tenzij dat voortvloeit uit de wet. Theodoor Gilissen Bankiers N.V. wijst cliënt conform de wet op haar recht op inzage, correctie, aanvulling, afscherming of verwijdering van gegevens en tot het doen van verzet tegen het gebruik van persoonsgegevens voor marketing- en charitatieve doeleinden.

2 Asset Allocatie Trendoverzicht Asset-Allocatie 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % ishares FTSE/EPRA European Property F 1.62 Ishares Ftse Epra Nareit US Prop 1.28 Crude Oil Light Sweet Continuous 0.66 Vanguard Total Stock Market 0.31 PowerShares Emrgng Mkt Sovereign Dbt 0.25 ishares Barclays TIPS Bond Fd 0.19 Vanguard REIT 0.18 S&P 500 Index 0.09 iboxx EU Sov. Germany Index 7-10 Yr. PR SPDR Gold Trust 0.02 ishares Barclays Inter Govt Credit Bd Fd iboxx EU Sov. Netherl. Index Overall PR ishares Barclays Aggregate Bond Fund ishares MSCI ACWI Indx Fund IShares Brclys 7-10 Yr Treasury Bnd Fnd ishares Barclays Credit Bond Fund DJ STOXX 600 EUR Price Ishares FTSE Epra Nareit Asia RJ/CRB Index ishares Silver Trust BrclysiPth DJUBSCommodtyIdxTtlRtrn ishares MSCI Emerging Markets Index F D 5 D BODEMVORMING % DALENDE TREND % IShares Brclys 20+ Yr Treasury Bnd F ishares FTSE/EPRA European Property Fund (t.o.v. ishares MSCI ACWI) De ishares FTSE/EPRA European Property Fund heeft vorige week de stijgende lijn weer opgepakt en liet qua performance in het overzicht van de trendfasen op asset allocatie niveau de overige genoemde waarden/instrumenten achter zich. Ten opzichte van de ishares MSCI All Countries World Index (ACWI) signaleert de positieve kruising in de groen/zwarte MACD-indicator op weekbasis de start van een periode van outperformance. 2

3 Aandelenmarkten Dow Jones Industrial Average op dagbasis met mechanische signalen Vorige week luidde de analyse: Een stijging of daling van twee aaneengesloten dagen geeft waarschijnlijk een indicatie over de richting van de korte termijn trend (komende dagen/weken). De Dow Jones Index daalde vorige week maandag en dinsdag waarbij de correctieve beweging tot de felste van dit jaar behoorde. Trendvolgers die niet willen voorspellen maar ervoor kiezen om de markt te respecteren (hetgeen van harte wordt aanbevolen) mogen de herstelbeweging boven het 20-daags koersgemiddelde zien als koop -signaal en/of als aanmoediging om aandelenposities vast te houden. Het moment van zwakte werd door de markt woensdag benut om te kopen. Alleen de puntengrens geldt nog steeds als een te overwinnen hobbel. Dow Jones Industrial Average op weekbasis vanaf 2011 De kans op een spoedige en succesvolle uitbraak boven de puntengrens moet helaas in twijfel worden getrokken doordat in de weekgrafiek (zie boven) er een hanging man verschijnt. Dit koerspatroon lijkt op een hamer (zie hammer ) en doet zich voor als bodempatroon na een forse daling (zoals in augustus 2011) of als toppatroon na een forse stijging (zoals nu). De bearish reputatie moet ernstig worden genomen nadat in de voorgaande week er een doji -patroon tot stand was gekomen die zorgde voor een patstelling tussen de bulls en de bears. 3

4 De koersprestaties van de opkomende markten (zie onder) blijven sinds eind 2010 achter bij de prestaties op wereldschaal. In de weekgrafiek vertoont de roze relatieve sterktelijn per saldo dalende toppen, waardoor de vraagzijde afkomstig van de opkomende markten klaarblijkelijk achterblijft. De hanging man verscheen vorige week ook in de ishares MSCI Emerging Markets index waardoor potentieel een (H)oofd(S)chouderpatroon in ontwikkeling is. Veel hangt af van de vraag óf en in welke terugkerende zwakte zich manifesteert. ishares MSCI Emerging Markets Index op weekbasis vanaf 2009 In de koersgrafiek op dagbasis (zie onder) blijkt dat de stijgende trend wordt hervat bij een koersstijging boven het 20-daags gemiddelde. In de komende dagen/weken zal blijken in hoeverre er een lagere top wordt gevormd (gevolgd door een nieuwe terugval) of de koerstoppen van vorig najaar de rol van oude weerstand inwisselen voor nieuwe steun. ishares MSCI Emerging Markets Index op weekbasis vanaf 2009 Wie niet wil voorspellen hoeft zich voorlopig nog geen zorgen te maken, omdat het (rode) 120-daags koersgemiddelde sinds eind januari weer stijgt. Dit illustreert een toenemende vraag en derhalve kan dit lange termijn gemiddelde dienst doen als glijdende vangrail voor het handhaven van positieve verwachtingen. 4

5 Trendoverzicht Landenindices 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % TOKYO/NIKKEI 225/DOW JONES INDEX 2.08 MADRID-IBEX SWISS MARKET INDEX 0.64 NASDAQ COMPOSITE INDEX 0.41 ATHENE-ASE General 0.40 INDONESIE-JCI 0.14 S&P 500 Index 0.09 MALEISIE-KLCI CAC FTSE 100 INDEX Dow Jones Industrials TURKIJE-National INDIA-Sensex Amsterdam AEX Index CHINA-Shanghai & Shenzhen DAX INDEX Bel DJ STOXX 600 EUR Price POLEN-WIG Index TORONTO-S&P/TSX Composite Sydney-All Ordinaries Index Bovespa MEXICO-IPC Hang Seng Index MILAAN-FTSE/MIB RUSLAND-RTS BODEMVORMING % DALENDE TREND % De meeste landenindices bewegen in stijgende trends uitgezonderd de Spaanse IBEX-35 index. Bij het opmaken van de eindstanden vorige week bevond de IBEX-35 zich nog in een topvormingsfase. Als gevolg van de koersdaling vandaag bij het opmaken van dit rapport is de trendfase gewijzigd in dalend! IBEX-35 op dagbasis vanaf 2009 valt terug in een dalende trend 5

6 Trendoverzicht bedrijfssectoren 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % DJ STOXX Food&Bev STOXX Europe 600 REITS 2.02 S&P 500 Cons Dicr S&P 500 Telecom Serv 1.06 DJ STOXX Health Care 1.01 DJ STOXX Trav&Leisur 0.58 S&P 500 HealthCare 0.53 DJ STOXX Technology 0.47 S&P 500 Utilities 0.44 S&P 500 Info Tech 0.43 DJ STOXX Auto&Parts 0.36 DJ STOXX Pers&House 0.26 S&P 500 Cons Staples 0.25 S&P 500 INDEX 0.09 S&P 500 Financials S&P 500 Industrials S&P 500 Energy DJ STOXX Industrial DJ STOXX Media DJ STOXX 600(P)-Euro DJ STOXX Chemical DJ STOXX Retail DJ STOXX Oil & Gas DJ STOXX Constr&Mat S&P 500 Materials DJ STOXX Insurance DJ STOXX Fin.Serv DJ STOXX Utility DJ STOXX Basic Resr DJ STOXX Bank Index BODEMVORMING % DALENDE TREND % DJ STOXX Telecom Vorige week viel de aansterkende vastgoedsector al op. Corio (zie onder) toont een omgekeerd (H)oofd(S)chouderpatroon (= bullish, zie ook 2 e helft 2008). Corio op weekbasis vanaf relatieve sterkte t.o.v. AEX-index 6

7 Obligaties & rentecontracten iboxx EU Sov. Germany Index 7-10 yr (t.o.v. ishares MSCI ACWI index) De iboxx EU Sov. Germany Index met betrekking tot het segment van 7 tot 10-jarige Duitse staatsleningen consolideert al maandenlang tegen een horizontale weerstand. De stijgende steunlijn vanaf de bodem vorig jaar dwingt tot een spoedige uitbraak. De bodems in de afgelopen weken liggen hoger dan de bodems in het afgelopen najaar. De vraag naar Duits staatspapier is per saldo groter dan het aanbod. In relatieve zin is de MACD afgeleid van de relatieve sterktelijn ten opzichte van de ishares MSCI ACWI index sinds oktober vorig jaar dalend. Dit geeft aan dat beleggers wereldwijd aandelen aantrekkelijker vinden dan Duits staatspapier. Zolang hier geen verandering in komt is er reden om een correctie in de aandelenmarkten voorlopig te omarmen als een tijdelijk fenomeen. ishares Barclays 20+ Yr T-Bond Fund op dagbasis vanaf 2008 In het langlopende segment van Amerikaans staatspapier wijst het proces van lagere koerstoppen in de afgelopen maanden op verkoopdruk. De rode candles geven aan dat het bezit van dit schuldpapier waarschijnlijk rode cijfers oplevert. Een breuk onder 115 brengt op basis van het topvormingsproces het vizier richting 107 waardoor het couponrendement door het koersverlies wordt vernietigd. 7

8 Commodities RJ/CRB-index vanaf 2009 op dagbasis het sein op groen voor prijsherstel De lichtgroene candles in de RJ/CRB-grondstoffenindex markeren correcties in een opgaande trend. Op basis van de actuele inzichten ligt een stijging van de grondstoffenprijzen eerder voor de hand dan een daling. CRUDE Oil (WTI) vanaf relatieve sterkte versus RJ/CRB-index De prijs van Crude Oil bevindt zich sinds enkele maanden weer in een stijgende trend. In relatieve zin noteert de olieprijs ten opzichte van de grondstoffenindex op een topniveau waarvan het einde nog niet in zicht lijkt. De blauwe candles in de grafiek wijzen op een sterk positief momentum. Het omgekeerde (H)oofd- (S)chouderpatroon wijst op een stijgingspotentieel van $ 106 naar ruim $ 130. Nu de pullbackbeweging naar de neklijn recent is voltooid ligt volgens de technische analyse theorie de weg open voor een explosieve stijgingsfase. 8

9 DJ UBS Petroleum index vanaf 2009 Voorlopig ziet het er niet naar uit dat tanken goedkoper wordt. De prijs van benzine beweegt in een sterk stijgende trend. Edele metalen Goudprijs op dagbasis vanaf 2008 Hoewel de goudprijs het aanzien geeft van een consolidatie in een lange termijn stijgende tendens bewegen zowel het 20-daags als het 120-daags gemiddelde nu neerwaarts. De verkoopdruk is per saldo dus toegenomen waardoor de risico s van een nieuwe correctieve beweging toenemen. 9

10 VALUTA EUR/USD vormt een lagere top in de afgelopen week De opleving van de euro van $ 1,3100 naar $ 1,3289 vorige week is vandaag bij een intraday notering onder $ 1,3100 mogelijk onderdeel van een klein hoofdschoudertop. Bij een daling onder $ 1,30 mag de beweging tussen $ 1,31 en $ 1,3485 naar beneden worden omgeklapt, hetgeen een koersdoel oplevert van $ 1,27. Bij $ 1,27 ligt de belangrijkste (derde) fan lijn. In technische zin is de chartist geen fan van het bezit van euro s. De chartist prefereert namelijk Amerikaanse dollar op basis van de koersontwikkeling van de US Dollar index. US Dollar Index vanaf

11 Overzicht trendfasen valutaparen 5 D 5 D STIJGENDE TREND % TOPVORMING % US Dollar - Japanese Yen 0.82 UK Pound Sterling - US Dollar US Dollar Index ICE FUT US C 0.71 Euro-Japanese Yen D 5 D BODEMVORMING % DALENDE TREND % US Dollar - Swiss Franc 0.53 Euro-Australian Dollar 0.91 Euro-UK Pound Sterling 0.35 US Dollar- Canadian Dollar 0.14 Euro-Swiss Franc Euro-Canadian Dollar Euro - US Dollar CONCLUSIE De Amerikaanse dollar wint niet alleen van de euro, maar wint ook aan kracht ten opzichte van de Japanse yen en Zwitserse frank (alsmede de Canadese dollar). Een stijging van de US dollar kan wijzen op toenemende onrust. Het advies luidt daarom om dagelijks te controleren of de trends van uw onderliggende beleggingen zich in de gewenste richting blijven bewegen. 11

12 ALGEMEEN ADVIES Hanteer indien mogelijk - stop loss limieten om koersrisico s beter te beheersen! Verklarende woorden en begrippen uit de technische analyse Een uitleg van woorden en begrippen die gangbaar zijn in de technische analyse en in de Bulls, Bears & Shares worden gebruikt zijn op deze pagina op een niet limitatieve wijze ter verduidelijking samengevat. Technische Analyse (TA) bestudeert primair met behulp van grafieken de koershistorie van marktprijzen (lees: beurskoersen en hiervan afgeleide handelsvolumes) met het doel om de meest waarschijnlijke toekomstige richting te bepalen. De technische analyse kent twee hoofdstromingen. Enerzijds is er de klassieke visuele analyse van grafieken met het oogmerk om trends en koerspatronen te herkennen. Anderzijds is er de kwantitatieve analyse om met behulp van de beurskoers afgeleide formules ( indicatoren ) koop- en verkoopsignalen te genereren. De Bulls, Bears & Shares combineert de visuele analyse met de kwantitatieve analyse. De technische en kwantitatieve analyses worden vooral gebruikt als hulpmiddel voor de timing van beleggingsbeslissingen. TA = afkorting voor technische analyse KT = korte termijn trend op basis van de positie van beurskoers ten opzichte van het 20-daags koersgemiddelde LT = lange termijn trend op basis van de positie van het 20-daags koersgemiddelde ten opzichte van het 120-daags koersgemiddelde TREND = algemene richting waarheen een koersontwikkeling tendeert herkenbaar aan een proces van twee opeenvolgende toppen en/of bodems TRENDLIJN = lijn langs opeenvolgende toppen of bodems STEUN = indicatie voor een bodem in de koersgrafiek WEERSTAND = indicatie voor een top in de koersgrafiek BULLISH = positieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling BEARISH = negatieve stemming ten aanzien van de koersontwikkeling NEUTRAAL = aanduiding voor richtingloos en/of zijwaarts koersverloop TACTISCH = specifieke actie/benadering bedoeld om een strategie uit te voeren RS = relatieve sterkte ter bepaling van outperformance of underperformance OUTPERFORMANCE = betere prestatie ten opzichte van UNDERPERFORMANCE = slechtere prestatie ten opzichte van LONG = positionering in de markt anticiperend op een koersstijging SHORT = positionering in de markt anticiperend op een koersdaling NONE = geen positionering in verband met overgangfase tussen bulls en bears BUY = koopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse SELL = verkoopmoment op basis van een technische en/of kwantitatieve analyse MA = moving average / voortschrijdend gemiddelde van een reeks van beursdata RSI = relatieve sterkte index (indicator voor het meten van het momentum) RSI waardering onder 30 illustreert een relatief sterke koersdaling RSI waardering boven 70 illustreert een relatief sterke koersstijging MOMENTUM = indicator voor het meten van de snelheid en de sterkte van een koersbeweging STO = afkorting voor stochastics, indicator voor korte termijn kansberekening STO waardering onder 20 illustreert een relatief sterke koersdaling STO waardering boven 80 illustreert een relatief sterke koersstijging DMI = afkorting voor directional movement indicator, geeft informatie over de kracht van vraag en aanbod in de onderliggende trend ADX = afkorting voor average directional movement indicator, geeft de kracht aan van een trendmatige beweging, maar zegt niets over de richting ervan ADX waardering onder 25 wijst potentieel op een zijwaarts gerichte trend ADX waardering boven 25 wijst potentieel op een trendmatige beweging TRADINGRANGE = richtingloze koersbeweging binnen bepaalde bandbreedte UITBRAAK = koersbeweging boven/onder vorige weerstand/steun TRAP = mislukte uitbraak 12

13 PULLBACK terugkeer van de beurskoers naar een recent uitbraakniveau GAP = koershiaat in de grafiek zichtbaar tussen twee handelsnoteringen in OVERBOUGHT = situatie waarin de beurskoers kwetsbaar is voor een correctie OVERSOLD = sitiuatie waarin de beurskoers rijp is voor een technisch herstel RISING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende stijgende lijnen FALLING WEDGE = driehoekspatroon met 2 convergerende dalende lijnen STOP LOSS = prijsniveau ter beperking van onverhoopte verliezen van openstaande beleggingsposities. LEGENDA KLEUREN CANDLES GETOONDE GRAFIEKEN Donkergroen - stijgende trend (= koers > 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Lichtgroen - koerscorrectie binnen stijgende trend (= koers > 120 daags gemiddelde) Rood - dalende trend (= koers < 20 daags gemiddelde & 120 daags gemiddelde) Oranje - koersherstel binnen dalende trend (= koers < 120 daags gemiddelde) Blauw - sterk opwaarts momentum tijdens een opgaande trend Paars - sterk neerwaarts momentum tijdens een neergaande trend Geel - overdrijvingsfase (extreem hoog risico van een significant trendomslag) Zwart - overgangsfase tussen stijgende en dalende trend (geen positie) Rode lijn Blauwe lijn Paarse lijn belegging daags simpel gemiddelde - 20 daags simpel gemiddelde - relatieve kracht ten opzichte van een andere Heeft u vragen of opmerkingen, neemt u dan a.u.b. contact met ons op. 13