Inspiratiesessie culturele veld ECI Cultuurfabriek Roermond 30 januari 2016 Onderwerp: Interactieve discussie onderwijs vs. culturele veld Met deze inspiratiesessie wil de kerngroep van DOOR! culturele instellingen en verenigingen die geïnteresseerd zijn in een duurzame relatie met het primair en voortgezet onderwijs informeren, inspireren en ondersteunen bij hun zoektocht om 'meer muziek in de klas in Limburg' te realiseren. In de zaal zitten afgevaardigden van muziekverenigingen, kunstencentra en muziekscholen en vertegenwoordigers uit de popsector. Panelleden van links naar rechts: - Jan Rademakers; directeur Conservatorium, Maastricht - Ine Simons; directeur basisschool De Hovenier, Montfort - Vivian Knols; docent muziek, de Nieuwste Pabo, Sittard - John Hausmans; lid centrale directie Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO), Weert; Voorzitter harmonie in Echt - Lucille Keursten; directeur basisschool De Merwijck, Kessel Gespreksleider Joery Wilbers, directeur ECI Cultuurfabriek
Opening Nadat het panel zich heeft voorgesteld opent Joery Wilbers de discussie. Joery Wilbers: Wie heeft er al ervaring met projecten binnen de school? Er worden verschillende voorbeelden besproken en daarbij wordt telkens de vraag gesteld of het initiatief bij de school lag of bij de culturele instelling. Als eerste voorbeeld wordt het educatief programma van philharmonie zuidnederland genoemd door Adeline van Campen educatief medewerker van deze organisatie: De school wil graag het creatief vermogen van kinderen ontwikkelen via muziek en legt de vraag neer bij philharmonie zuidnederland. Er vindt een voorgesprek plaats, de musici gaan vervolgens naar de school en gaan met de kinderen in de klas aan het werk. In de workshop vertellen de musici hoe het in een orkest werkt. Welke regels gelden daar? Hoe gaan de orkestleden met elkaar om? Op die manier gaat het in de workshop niet alleen om muziek maken, maar ook om de ontwikkeling van sociale competenties. Mannenkoor St. Remigius uit Klimmen voert sinds een paar jaar het kerstverhaal op samen met de kinderen van de basisscholen in Klimmen en Ransdaal. Twee leden van de vereniging zijn naar de school toe gegaan. De school was enthousiast en gaf direct carte blanche. Ga maar wat doen, dan zien we wel waar het schip strandt. Na dit kerstproject kreeg de vereniging ook de gelegenheid om een bokkenrijder festival te organiseren. Dit jaar bestaat het mannenkoor zestig jaar en zijn er plannen voor een speciaal folklorespektakel. Hiervoor werken de kinderen en hun papa s samen met het mannenkoor, de harmonie en de schutterij. Joery Wilbers vraagt hoe de rol was van de docenten. De docenten hadden nog geen actieve rol maar dat zou wel gewenst zijn. Sinds 4 jaar werkt Muziekverenging Concordia uit Meterik projectmatig met scholen, eerst tijdens schooltijd en later als naschoolse activiteit. Dit jaar mogen ze voor t eerst weer gastlessen geven in groep 3 en 4 onder schooltijd. Drie professionals zullen gastlessen geven in groep 4 en 5. Dit schooljaar is fanfare Sint Jan uit Sittard begonnen met muzieklessen op scholen. Het was een aanbod vanuit de vereniging, en ze werden warm ontvangen op de scholen. De vereniging heeft hiervoor een vakdocent aangetrokken met een onderwijsakte. Nu is er een muziekles op twee scholen en het gaat om een half uur per week onder schooltijd. Ze kregen
een subsidie van 2000,- van de LBM en een opstartsubsidie van de gemeente Sittard. De vereniging heeft zelf ook geld bijgelegd. De Koninklijke Harmonie Roermond heeft het initiatief genomen om samen te werken met scholen. Het gaat om projecten met blaasinstrumenten op basisschool de Brink en Vincent van Gogh (90% allochtone kinderen). Op basisschool De Kasteeltuin vinden deze blazerslessen plaats na schooltijd. Het loopt heel goed. Omdat Harry Wolters, de dirigent van de harmonie zelf uit het onderwijs komt, waren de contacten met de scholen snel gelegd. Hij is ook lid van de werkgroep muziek in gemeente Roerdalen. Een vertegenwoordiger van fanfare St.Cecilia vertelt dat de school open stond voor samenwerking, maar het moest wel allemaal passen binnen de vooropgestelde planning van de school. De muziekvereniging wilde de kinderen enthousiast maken voor muziek. Ze hoopten dat de kinderen daarna ook de opleiding binnen de muziekvereniging zouden willen volgen. Ine Simons, directeur basisschool De Hovenier Montfort: elk jaar kwamen de muziekverenigingen naar onze school met de vraag of ze een uurtje konden komen voorspelen. De verenigingen wilden zo nieuwe leden werven. Ine Simons heeft toen alle verenigingen uitgenodigd en ze naar hun visie op muziekonderwijs gevraagd. Respect hebben voor elkaar en samen bezig zijn, dat was voor alle verenigingen het belangrijkste. Ine is toen gaan onderzoeken hoe ze met externe partijen ervoor kon zorgen dat er weer structureel muziekles in de school kwam. Het eerste jaar heeft ze op haar school 2000,- geïnvesteerd voor muziekonderwijs. Hiermee kon ze vijf lessen geven aan de hele school. Haar doel was om alle kinderen, van groep 1 t/m 8, mee te laten doen. Vanaf het begin heeft ze gewerkt met een vakleerkracht muziek. Na twee jaar heeft de gemeente geld beschikbaar gesteld en toen ging het project lopen. Ook verplichtte ze de leerkrachten van de school om actief deel te nemen aan de muzieklessen. Inmiddels zijn er wekelijks muzieklessen voor alle kinderen in alle klassen en is muziekonderwijs ingevoerd op alle scholen van gemeente Roerdalen (6 scholen). Er is veel overleg geweest met de muziekverenigingen. De vraag was hoe ze het team enthousiast konden krijgen. Er werd afgesproken dat de leerkracht actief moest meedoen tijdens de muziekles en dat de leerkracht zelf ook een stukje van de muziekles ging geven. De leerkracht werd daarbij gecoacht door de muziekdocent. Als je nu door de school loopt hoor je muziek. Muziek zit nu in elk moment van de dag. Kinderen leren op een speelse manier noten lezen en ze maken kennis met alle muziekinstrumenten. Ze zijn kort geleden gestart met een blazersklas. Joery Wilbers: hoe is die relatie met de verenigingen tot stand is gekomen. Het succes is namelijk mede te danken aan een goede samenwerking met alle muziekverenigingen. Ine Simons had vaak al een jaarplanning klaar, terwijl de verenigingen kwamen binnen vallen wanneer het hen uitkwam. Toen is ze met de verenigingen om de tafel gaan zitten en heeft ze elke vereniging om een visie gevraagd. Van daaruit zijn ze gaan werken. Het was fijn om te merken dat de verenigingen niet alleen maar nieuwe leden wilden binnenhalen, maar dat ze hun passie voor muziek wilden overdragen.
Het budget was niet toereikend. Ze heeft meteen meegedaan met DOOR! Ze vindt het fijn dat ze het op deze manier voor elkaar heeft gekregen. Nu is er ook contact gelegd met het vervolgonderwijs (Lyceum Schöndeln) en gaan ze proberen om de lijn door te zetten. Vraag vanuit de zaal: Wat zou er gebeuren als de subsidie voor het project in Montfort weg zou vallen? Ine Simons heeft zich dat ook wel eens afgevraagd. In Montfort zijn ze bezig om het team te scholen op de werkvloer. De leerlingen krijgen twee muzieklessen in de week. De muziekdocent geeft de ene les, de leerkracht de andere les. Als de leerkracht de muziekles geeft wordt hij gecoacht door de muziekdocent. Zo kunnen ze de lessen ook bij het wegvallen van de subsidie op een redelijk niveau voortzetten. Lucille Keursten, directeur basisschool De Merwijck, Kessel, vertelt hoe op haar school muziekonderwijs wordt gegeven. Haar school werkt vanuit de vraag van de kinderen. Ze werken veel in thema s, Elke keer wordt gekeken welk rol muziek daarin kan spelen, als voorbeeld noemt ze het thema Amerika. Kinderen wilden bijvoorbeeld weten welke soorten muziek er in Amerika zijn ontstaan. Deze vraag legt ze dan neer bij Cultuurpad, de organisatie waar ze mee samenwerkt op het gebied van cultuureducatie. Cultuurpad gaat dan voor de school op zoek naar experts die hier een invulling aan kunnen geven. Het resultaat was dat er een popgroep kwam spelen. De muzikanten hebben de kinderen laten horen en ervaren welke soorten muziek er uit Amerika afkomstig zijn. De kinderen hebben het er nu nog over. Joery Wilbers: gaat de school zelf ook op zoek naar partners? Tip van Lucille Keursten laat de muziekverenigingen weten welke thema s er aan bod komen. Als de vereniging aangeeft dat ze een rol kunnen spelen binnen dat thema dan zijn ze van harte welkom. Verder verloopt de invulling van het cultureel programma via Cultuurpad. Vraag uit de zaal: Is er op uw school ook een doorlopende leerlijn algemene muziekeducatie? Bijvoorbeeld bewegen op muziek en het zingen van muziek? Antwoord Lucille: Op De Merwijck komen alle aspecten van muziek terug in de muzieklessen. Vraag uit de zaal: Leren de kinderen ook noten lezen? Antwoord Lucille: Noten lezen is geen doel op zichzelf. Als de vraag er vanuit de kinderen niet is dan wordt dat niet gedoceerd. Er worden workshops aangeboden waarin de kinderen een instrument leren bespelen. Vivian Knols docent muziek, de Nieuwste Pabo, geeft aan dat het wel belangrijk is dat kinderen weten wat er allemaal mogelijk is. Hoe kunnen ze anders zelf keuzes maken en ontdekken waar ze goed in zijn? De spreker uit de zaal stelt voor dat het goed zou zijn om algemene muziekeducatie te combineren met projectonderwijs. Daarmee krijgen de kinderen een bredere vorm van muziekonderwijs aangeboden.
Vivian Knols geeft in reactie hierop aan dat er voor het basisonderwijs drie kerndoelen* zijn geformuleerd waarvan er twee relevant zijn met betrekking tot muziek. Noten leren wordt daar niet in genoemd, maar kinderen zouden daar wel kennis mee kunnen maken. Vivian geeft vervolgens aan dat het heel belangrijk is om de belevingswereld van kinderen niet uit het oog te verliezen. *Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek taal spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en te communiceren. En beweging *Kerndoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Deze zijn te vinden op http://tule.slo.nl/kunstzinnigeorientatie/f-l54b.html Voorheen waren de kerndoelen muziek heel specifiek uitgewerkt. Het was veel te vakgericht. Nu is dat veel breder omschreven met als risico dat scholen zeggen we doen wel iets met muziek. Opmerking vanuit de zaal: Spreker, werkzaam als intermediair tussen onderwijs en muziekdocenten voor Artamuse in de Westelijke Mijnstreek, heeft gemerkt dat er vaak verwarring is over de term doorlopende leerlijn (groep 1 t/m 18 jaar). Collega-muziekdocenten verstaan iets anders onder het begrip dan mensen uit het onderwijs. Voor Vivian Knols betekent de doorlopende leerlijn ergens starten en op een constructieve manier werken naar een einddoel. De route die je bewandelt kan divers zijn. John Hausmans lid centrale directie Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO), Weert: de school wordt op de resultaten afgerekend. Reken- en taalonderwijs is belangrijk, daar wordt door de scholen de nadruk op gelegd. In het onlangs gepresenteerde advies van Commissie Schnabel Onderwijs 2032 zie je de accenten verschuiven naar andere vakken, zoals muziek. http://onsonderwijs2032.nl/wp-content/uploads/2016/01/ons-onderwijs2032-eindadviesjanuari-2016.pdf SLO, nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling, heeft leerlijnen uitgewerkt voor alle kunstvakken. De vraag is waarom die leerlijn voor muziek niet zo goed uit de verf komt. Hier ligt een taak voor de opleiders. http://downloads.slo.nl/documenten/leerlijn%20muziek.pdf Jan Rademakers directeur Conservatorium, Maastricht: uit de genoemde voorbeelden blijkt dat elke school het muziekonderwijs anders inricht. De Merwijck pakt de muziekles bijvoorbeeld projectmatig aan, terwijl een andere school muziek op eenzelfde manier benadert als taal en rekenen. Als je een aanbod hebt voor de scholen dan is het moeilijk om te anticiperen op de diversiteit van aanpak van de scholen. Het is ook voor de opleiders heel moeilijk om daar op in te spelen. Het Conservatorium probeert dat te doen door scholing op verschillende niveaus aan te bieden. In september 2016 start het Conservatorium Maastricht in samenwerking met de Nieuwste Pabo het Expertisecentrum Muziekeducatie Primair Onderwijs om aandacht te geven aan specifieke vragen uit het basisonderwijs( EMPO). - Het opleiden van vakleerkrachten die muziekonderwijs geven.
- Het opleiden van de vakleerkracht om het team op de basisschool te coachen. - Ze helpen de leerkrachten uit het basisonderwijs die het moeilijk vinden om muziekonderwijs te geven. Verder moeten wij ons afvragen waarom muziek zo belangrijk is? Van muziek word je slim, maar er is ook een maatschappelijk en sociaal aspect. Mensen worden er meer mens van. Deze elementen bepalen hoe je het muziekonderwijs wil inrichten. Daar moet je met elkaar over praten en dan kan je je vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen. Reactie uit de zaal: Vakken als handvaardigheid, gymnastiek en muziek zijn stiefkindjes geworden. Juist in deze vakken kan een kind zijn expressie en emoties kwijt. Opmerking vanuit de zaal: De spreker is naar de inspiratiesessie gekomen als bestuurslid van een muziekvereniging, maar ze is ook leerkracht van beroep. Ze vindt het belangrijk dat de school zelf ook een goede visie heeft op muziekonderwijs. Als de directeuren en leerkrachten zelf affiniteit hebben met muziek dan kunnen ze het ook overbrengen op anderen. Ze heeft zelf ervaren dat leerkrachten toch vaak nog denken mijn drie kwartier is gevuld ik kan lekker nakijken. Tip uit de zaal: het Concertgebouworkest heeft lesmateriaal beschikbaar gesteld waar docenten heel makkelijk mee kunnen werken. http://educatie.concertgebouw.nl/digitale-leerlijn-1 Vraag uit de zaal: U leidt leraren op bij de Pabo. Geldt dat ook voor leraren die al werken? Zijn er ook bijscholingscursussen? Jan Rademakers: het Conservatorium leidt op tot docent muziek en tot uitvoerend musicus. De uitvoerende musici kunnen na hun studie een tweejarige opleiding volgen (DMI, docent muziek intensief). Deze opleiding leidt op tot bevoegd docent muziek voor het gehele (onderwijs) werkveld. Daarnaast is het mogelijk om bijscholing te volgen als je al in het werkveld werkzaam bent. Vivian Knols legt uit wat de mogelijkheden zijn binnen de Nieuwste Pabo. De Pabo biedt maatwerk voor groepsleerkrachten die zich verder willen profileren of specialiseren in het vak muziek. Vooraf wordt gekeken waar de behoefte ligt.
Vraag uit de zaal: De vereniging moet vaak de leerkrachten sturen en handvatten geven. Is het mogelijk om bijvoorbeeld een zesweekse cursus te volgen? Ine Simons doet met het team ook aan muziekscholing. De muziekdocent geeft niet alleen les aan de kinderen, maar geeft ook scholing aan de leerkrachten. Vivian Knols: de zesweekse cursus is mogelijk, maar die wordt dan op maat gemaakt op basis van de vraag. Er komen vaker dit soort vragen binnen bij de Nieuwste Pabo. De docenten op de muziekschool zijn vaak goed in het werken in een kleine groep. De provincie vraagt om meer muziek met kinderen in de klas. Daarvoor is het van belang om te leren omgaan met grote groepen en de bijbehorende groepsdynamica. De Pabo kan hierin veel betekenen. Maar ook een goede trompettist uit de vereniging, die muziekles wil gaan geven in de klas, kan via de Pabo op ondersteuning rekenen. Vivian Knols merkt op dat er binnen haar opleiding meer aandacht is voor muziek. Er is bijvoorbeeld een koor uur ingevoerd voor de studenten. Niet elke student heeft de drive om iets met muziek te doen. Ze zoekt bij elke Pabo-student naar de juiste ingang om toch met muziek aan de slag te gaan. Dat kan zijn via luisteren, bewegen of met het instrument dat de student zelf bespeelt. Ook is ze in samenwerking met het conservatorium bezig met het oprichten van een Expertisecentrum Muziekeducatie Primair Onderwijs. Jan Rademakers directeur Conservatorium, Maastricht: uit de genoemde voorbeelden blijkt dat elke school het muziekonderwijs anders inricht. De Merwijck pakt de muziekles bijvoorbeeld projectmatig aan, terwijl een andere school muziek op eenzelfde manier benadert als taal en rekenen. Als je een aanbod hebt voor de scholen dan is het moeilijk om te anticiperen op de diversiteit van aanpak van de scholen. Het is ook voor de opleiders heel moeilijk om daar op in te spelen. Het Conservatorium probeert dat te doen door scholing op verschillende niveaus aan te bieden. Het conservatorium Maastricht leidt vakleerkrachten op voor het primair onderwijs en voortgezet onderwijs. In september 2016 start het Conservatorium Maastricht in samenwerking met de Nieuwste Pabo het Expertisecentrum Muziekeducatie Primair Onderwijs om aandacht te geven aan specifieke vragen uit het basisonderwijs( EMPO). Binnen dit expertisecentrum wordt aandacht besteed aan de specifieke vraag van een schoolteam. De school vraagt bijvoorbeeld om het team te coachen of een van de leerkrachten als coach op te leiden. Op die manier kan er op die school ook zonder subsidie aandacht blijven voor muziek. Wat biedt EMPO? Bijscholing van vakdocenten. Het opleiden van vakleerkrachten die muziekonderwijs geven. Het opleiden van de vakleerkracht om een team op de basisschool te coachen. Coaching van groepsleerkrachten. Verder moeten wij ons de vraag stellen waarom muziek zo belangrijk is? Van muziek word je slim, maar er is ook een maatschappelijk en sociaal aspect. Mensen worden er meer mens
van. Deze elementen bepalen hoe je het muziekonderwijs wil inrichten. Daar moet je met elkaar over praten en dan kan je je vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen. Vraag uit de zaal: Muziek maken maakt slim is een fantastisch argument om iedereen over de streep te trekken. Ik heb 3 à 4 onderzoeken gevonden. Waar kan ik nog meer onderzoeken vinden? Er is veel over dit onderwerp te vinden. Kijk naar Hans Günther Bastian, maar ook naar Ruud Merx en neuropsycholoog Erik Scherder (uit: De Wereld Draait Door). Opmerking uit de zaal: Spreker, onderwijzeres en zelf zangeres, vindt het een hele grote uitdaging om leerkrachten zelf muziekles te laten geven. Het is niet makkelijk om muziekles te geven. Vivian Knols ziet het dagelijks bij haar studenten, er moet veel schroom overwonnen worden. Ze leert haar studenten dat het gaat om bewegen, luisteren, noteren, spelen en zingen. Alle facetten komen aan bod. De studenten moeten bij zichzelf nagaan waar ze goed in zijn. Vraag uit de zaal: Wat wordt er gedaan om de directie van basisscholen enthousiast te krijgen voor muziek? Joery Wilbers wijst op het landelijk initiatief Méér Muziek in de Klas (www.meermuziekindeklas.nl). Er zijn 100 subsidieaanvragen bij het Fonds voor Cultuurparticipatie binnen gekomen, maar liefst 35 aanvragen kwamen uit de provincie Limburg. Opmerking uit de zaal: De spreker heeft gemerkt dat veel scholen: Heel weinig doen aan muziek. Leerkrachten voelen zich niet comfortabel om muziekles te geven. Niet op de hoogte zijn van DOOR! en van de subsidies van SIEN. Opmerking uit de zaal: Het blijft moeilijk om de leerkracht die niks met muziek heeft muziekles te laten geven. Er moet een omslag komen in de maatschappij. Niet alleen een cognitieve ontwikkeling is belangrijk voor een mens, maar ook een creatieve ontwikkeling. We moeten kinderen weer creatief maken. John Hausmans: Ook al kunnen er veel dingen verbeterd worden, toch doet Nederland het goed op het gebied van kunstbeoefening. Denk aan Dutch Design bijvoorbeeld. Er gebeuren fantastische dingen. Een project als DOOR! helpt ook om de hiaten op te vullen. Ine Simons: een Pools kindje van 4 jaar stapte basisschool De Hovenier binnen. Ze had de hele ochtend zitten kijken en kwam pas in beweging toen de muziekles begon. Toen zag je een lach komen en zag je het kind genieten. Muziek zit in iedereen. John Hausmans vertelt over de situatie in het voortgezet onderwijs. Er zijn in Weert fantastische muziekverenigingen, maar er is nog nooit een voorzitter van een vereniging op bezoek geweest op school met de vraag om iets te doen met de leerlingen. Hij vindt het
belangrijk om energie te steken in bruggen bouwen. De harmonie uit Echt gebruikt bijvoorbeeld de repetitieruimte van het Connect College. Als voorzitter van de harmonie bespreekt hij regelmatig met de directie van het college wat de school en de vereniging voor elkaar kunnen betekenen. Vraag vanuit de zaal: Zie je gebeuren dat het Pabo-diploma niet meer volstaat voor alle vakken? Is er in de toekomst certificering nodig voor vakken als tekenen, muziek, handvaardigheid en bewegingsonderwijs? Vivian Knols vertelt dat er op dit moment geen aparte modules nodig zijn. Als de student b.v de module muziek & drama heeft gevolgd krijgt de student een aantekening op zijn of haar diploma. Vraag vanuit de zaal: Als je externe uitvoerders aantrekt binnen het onderwijs en je hebt zelf geen expertise in huis. Hoe beoordeel je dan de kwaliteit van de lessen van de externe uitvoerders? De harmonieën en fanfares hebben muzikaal gezien expertise in huis, vertelt Vivian Knols. Maar ze zijn niet allemaal onderlegd om met een grote groep te werken. Ze kunnen goed trombone spelen, maar hoe werk je met een klas van 25 kinderen? Daar zou je ook een conservatoriumstudent bij kunnen betrekken. Het conservatorium biedt afgestudeerde instrumentalisten de mogelijkheid om na hun diploma nog een tweejarige cursus te volgen. Daarna kunnen ze in het onderwijs aan de slag. Zij kunnen de brug slaan tussen specialistische muziekvakonderwijs (kinderen een instrument leren spelen, of kinderen in een popband of muziekvereniging laten functioneren) en het onderwijs. Maak daar gebruik van. Opmerking vanuit de zaal: Harmonie St. Cecilia uit Maastricht-Oost zit in een wijk waar veel gezinnen van buitenlandse afkomst wonen. Sociale werking is juist in zo n wijk heel belangrijk. Integratie gebeurt ook via muziekonderwijs en via verenigingen. De harmonie heeft nog nooit een verzoek gekregen van de basisschool. Het initiatief ging altijd uit van de harmonie. De scholen houden de deuren gesloten. Een tip van Ine Simons: Muziek maakt slim. Deze zin kun je meenemen als je naar de school gaat. Daar zeg je eigenlijk alles mee. Die zin is wellicht de sleutel tot elke school. Joery Wilbers: Waar is de link naar de muziekscholen? De vertegenwoordiger van muziekschool uit Thorn reageert: de school zou zelf ook contact kunnen zoeken met een culturele instelling, zoals b.v. een muziekschool. Daar werken ook docenten die de school verder kunnen helpen met hun vraag betreffende muziekonderwijs.
Roel Peijs, combifunctionaris cultuur voor de ECI Cultuurfabriek, biedt workshops Rappen met Roelio aan op scholen. Inmiddels hebben al 15 scholen deelgenomen. Hij noemt een aantal punten, die ervoor gezorgd hebben dat het project succesvol was: Betrek andere partijen. Stichting Veldeke was betrokken omdat het om rappen in dialect ging. Geef scholen de vrijheid om mee te denken. Hij heeft de workshop aangepast op het thema waarmee de school bezig was. Zorg dat je de juiste persoon te pakken krijgt. Kom met iets goeds. Je moet volhouden. Joery Wilbers: Is er een mogelijkheid om aan de wijze van presenteren iets te doen? Is het belangrijk hoe je je boodschap verpakt? John Hausmans: Het is belangrijk om op zoek te gaan naar mogelijkheden tot samenwerking. Als voorbeeld noemt hij het Eftelingproject. Voor de opvoering van deze musical heeft basisschool Angela uit Echt de samenwerking gezocht met de jeugdharmonie uit Echt. Dit heeft geleid tot een succesvol gezamenlijk optreden van kinderen van de basisschool en muzikanten van de jeugdharmonie. Reactie uit de zaal: Muziekverenigingen hebben er belang bij dat er een doorlopend lijn is in muziekonderwijs. Maar het primaire belang ligt bij het kind en niet bij de vereniging. Het creëert een afstand als de school het idee heeft dat de vereniging komt om zieltjes te winnen. Ine Simons: het project op haar school was inderdaad in eerste instantie niet gericht op het werven van nieuwe leden voor de vereniging. Uiteindelijk hebben de verenigingen hierdoor wel nieuwe aanwas kregen. Joery Wilbers: Hoe gebruik je muziek in de klas? Als middel of als doel op zich? Jan Rademakers: Muziekonderwijs als doel is niet goed, muziekonderwijs als middel is niet goed. Het gaat meer over de vraag wat muziek betekent voor onze samenleving, voor onze kinderen. De universiteit en philharmonie zuidnederland gaan een onderzoek starten om uit te zoeken hoe de culturele instellingen het publiek weer kunnen vinden. Opmerking vanuit de zaal: De spreker mist de rol van de interne cultuurcoördinator (icc-er) in de discussie. Er kan veel winst behaald worden door de icc-ers te enthousiasmeren. Als de ICC-er overtuigd raakt van het feit dat muziek winst brengt op het sociaal-emotionele vlak bij kinderen dan heb je heel veel gewonnen. Ze nodigt Ine Simons uit om haar verhaal te komen vertellen op een ICC-bijeenkomst. Er zijn vragen over de schrijfsessies van SIEN. Een team van schrijvers hielp scholen bij het schrijven van een subsidieaanvraag voor de Impuls Muziek. Welke basisscholen hebben daar aan deelgenomen? Hanneke Suilen vertelt dat alle basisscholen in Limburg die aangesloten zijn bij SIEN hiervoor een uitnodiging hebben gekregen via SIEN.
Voor vragen naar aanleiding van deze paneldiscussie kunt u terecht bij: hanneke@doormuziek.nl DOOR! is een provinciale campagne die muziekonderwijs in beweging zet. DOOR! maakt hierbij de verbinding vanaf de bron. Opleidingen, Primair onderwijs en Voortgezet onderwijs, allen samen op weg naar structureel muziekles in de klas. Samen met onze culturele omgeving realiseren we optimale kansen voor leerkracht en leerling om hun talenten te gebruiken en te ontwikkelen.