De rol van heupspierkracht in relatie tot full-body kinematische parameters in de ontwikkeling van exertionele mediale tibiale pijn: een prospectieve studie. Ruth Verrelst Dept. Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Universiteit Gent Promotor: Prof. Dr. Erik Witvrouw Copromotor: Prof. Dr. Dirk De Clercq Begeleidingscommissie: Prof. Dr. Philip Roosen, Dr. Tine Willems ALGEMENE INLEIDING: HOOFDSTUK 1 Kracht EMTP HOOFDSTUK 2 Kinematica EMTP HOOFDSTUK 3 Vermoeidheid EMTP ALGEMENE CONCLUSIE 2 3 4 ALGEMENE INLEIDING Regular physical activity is probably the most important thing a person can do to stay healthy (Roald Bahr 2004) 5 6 FYSIEK ACTIEVE LEVENSSTIJL SPORTBLESSURES ACUTE LETSELS CHRONISCHE LETSELS (Baquie & Brukner 1997) Blessures (Bahr 2003) CHRONISCHE ONDERBEENPIJN (Järvinen 1993) Preventie Ramada Plaza Antwerpen 1
7 8 CHRONISCHE ONDERBEENPIJN NOMENCLATUUR Chronic Lower Leg Pain Exercise Related Lower Leg Pain (ERLLP) Shin Splints (SS) MedialTibial Stress Syndrome (MTSS) Exertional MedialTibial Pain (EMTP). (Jarvinen 1993, Burne 2004, Yates 2004, Willems 2006, Chuter 2012, ) Exertionele mediale tibiale pijn (EMTP) - Veelvoorkomend en complex overbelastingsletsel (Milgrom 1986, Kortebein 2000, Thacker 2002) - ++ voorkomend bij (Willems 2006) - Posteromediale boord van middenste en distale derde van de tibia (Bhatt 2000) - Mediaal tibiaal stress syndroom (MTSS), tibiale stress fractuur, chronischexertioneel compartiment syndroom, musculaire letsels en peesletsels (Burne 2004) 9 10 Preventie - Extrinsieke risicofactoren - Intrinsieke risicofactoren Look for the cause, not only for the victim (Trowbridge 2010) (Meeuwisse 1994) Revalidatie Distaal: pronatie (Bennett 2001, Yates 2004, Willems 2005, Chuter 2012, Moen 2012) Proximaal:? 11 12 ONDERZOEKSVRAAG PROXIMALE RISICOFACTOREN voor EMTP - Heupspierkracht - Kinematische variabelen + vermoeidheid Proefpersonen 95 1 e bachelor LO-studentes Testprotocol 1. Isokinetische testen heupspierkracht 2. 3D bewegingsanalyse 3. 3D bewegingsanalyse na vermoeidheid Ramada Plaza Antwerpen 2
13 14 Blessureregistratie 1 of 2 jaar follow-up Online registratie methode gratis consultatie sportarts One-on-one interviews HOOFDSTUK 1 21/84 25% ontwikkelt EMTP De rol van heupabductie en exorotatie kracht in de ontwikkeling van exertionele mediale tibiale pijn: een prospectieve studie. R. Verrelst, T. Willems, D. De Clercq, P. Roosen, L. Goossens, E. Witvrouw British Journal of Sports Medicine doi:10.1136/bjsports-2012-091710 TEST PROTOCOL Isokinetische kracht testing heupsspieren 60 /s (1) abductie concentrisch adductie concentrisch (2) abductie concentrisch abductie eccentrisch (1) exorotatie concentrisch endorotatie concentrisch (2) exorotatie concentrisch exorotatie eccentrisch 16 Dept. Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Universiteit Gent 17 18 Cut-off waardes! MINIMUM 253.1J voor Total Work Abduction concentric MINIMUM 52.4 W voor Average Power Abduction Concentric Ramada Plaza Antwerpen 3
Abductie zwakte Adductie / interne rotatie beweging femur Pronatie voet (Gross 2003) Pronatie voet Excessieve eccentrische tractie van de plantair flexoren en invertoren (Willems 2006) Tractie t.h.v. diepe posterieure crurale fascia (Stickley 2009, Bouché 2007) Tractie t.h.v. tibia 19 TAKE HOME MESSAGE 1 Cause Victim Heupabductie verzwakking = risicofactor voor EMTP 1. PREVENTIEF BELANG 2. CURATIEF BELANG 20 21 22 TAKE HOME MESSAGE 2 Functionele metingen versus piekkrachtmetingen Dynamische spierkrachttesten VERSUS Isometrische spierkrachttesten DYNAMISCHE SK 1. PREVENTIEF BELANG 2. CURATIEF BELANG 23 24 TAKE HOME MESSAGE 3 Spierkrachttesten heupexoratie- en endorotatie?? Gluteus maximus en Piriformis eerder endorotatiefunctie bij heupflexie (Dostal 1986, Delp 1999) Ramada Plaza Antwerpen 4
25 26 27 HOOFDSTUK 2 De rol van full-body kinematische parameters in de ontwikkeling van EMTP: een prospectieve studie. R. Verrelst, J. Van Renterghem, T. Willems, D. De Clercq, T. Palmans, E. Witvrouw (British Journal of Sports Medicine: in revision) Dept. Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Universiteit Gent 29 30 TEST PROTOCOL Ramada Plaza Antwerpen 5
31 32 Cut-off waardes!! Instabiliteit Thorax in transversale vlak MAXIMUM 12.27-13.24 Instabiliteit Heup in transversale vlak MAXIMUM 6.12-8.93 Dynamische rotatoire instabiliteit (proximaal) Core-stability Veranderd proximaal-naar-distaal bewegingspatroon Verwringing Excessieve eccentrische tractie van onderbeenspieren (Willems2006) Tractie t.h.v. diepe posterieure crurale fascia (Stickley 2009, Bouché 2007) Tractie t.h.v. tibia 33 34 TAKE HOME MESSAGE 1 Unipodale drop jump = screeningstool! Proximale instabiliteit in transversale vlak (rotatie) Cause - victim TAKE HOME MESSAGE 2 Enkel proximale factoren Hoe moeilijker de taak hoe belangrijker proximale factoren worden (Riemann 2003) - Sprongsporten - Joggen, lopen - Ook steeds distale factoren nakijken 35 De rol van vermoeidheid? HOOFDSTUK 3 Dept. Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Universiteit Gent Ramada Plaza Antwerpen 6
37 38 TEST PROTOCOL TEST PROTOCOL Functioneel vermoeidheidsprotocol - 5 x squat - 5x squat met sprong Herhalen van reeksen tot 17/20 Borg Schaal 39 40 Cut-off waardes!! Instabiliteit Thorax in transversale vlak MAXIMUM 10.56 Instabiliteit Pelvis in transversale vlak MAXIMUM 10.32 Instabiliteit Heup in transversale vlak MAXIMUM 9.61 41 42 Vermoeidheid kan leiden tot compensaties en veranderde kinematica (Coventry 2006) Compensaties en veranderde kinematica uitvergroot door vermoeidheid Vermoeidheid = meerwaarde voor screeningstest risicofactoren TAKE HOME MESSAGE 1 Vermoeidheid= Meerwaarde! Unipodale drop jump = screeningstool! Proximale instabiliteit in transversale vlak (rotatie) Cause - victim Ramada Plaza Antwerpen 7
43 44 Dynamische heupspierkracht abductoren ALGEMENE CONCLUSIE - Dynamisch - Zit? Proximale stabiliteit tijdens unipodale drop jump Vermoeidheid 45 46 Risicofactoren Extrinsiek Intrinsiek ( Bennett 2001, Yates 2004, Willems 2005, Chuter 2012, Moen 2012, Verrelst 2013) - Menselijke factoren - (team, tegenstander ) - Sportuitrusting - Ondergrond - Beschermingsmateriaal - (braces, mondstuk, ) - Omgevingsfactoren - Leeftijd, geslacht, - Lichaamssamenstelling - Algemene gezondheid en voorgeschiedenis - Anatomische factoren - Niveau van sportbeoefening (Meeuwisse 1994, Bennett 2001, Yates 2004, Willems 2005, Chuter 2012, Moen 2012, Verrelst 2013) 47 48 Look for the cause, not only for the victim DANK voor het luisteren. Ramada Plaza Antwerpen 8
49 50 Unipodale drop jump = screeningstool! Proximale instabiliteit in transversale vlak (rotatie) Cause - victim Proximale stabiliteit komt voor distale mobiliteit (Trowbridge 2010) Proximaal verminderde stabiliteit Veranderd proximaal-naardistaal bewegingspatroon Hypothese: voor first foot contact al verminderde controle? 51 Unipodale drop jump = screeningstool! Proximale instabiliteit in transversale vlak (rotatie) Cause - victim Ramada Plaza Antwerpen 9