OPLEIDINGSPROGRAMMA DE OPLEIDING TOT VHT-OPLEIDER AIT, 2019 De opleiding tot VHT-OPLEIDER wordt uitsluitend gegeven door erkende AIT-opleiders, werkzaam bij AIT of via een AIT-steunpunt. ASSOCIATIE VOOR INTERACTIEBEGELEIDING EN THUISBEHANDELING Merkhouder, SPIN, VHT, Video Home Training, VIB, Video Interactie Begeleiding, VIG, Video Interaction Guidance, S-VIB Burgemeester Verderlaan 15-A, 3544 AD Utrecht 030-275 91 00 info@ait-spin.com www.aitnl.org
Inhoudsopgave 1. Opleidingsprogramma... 3 2. Tussenevaluatie... 5 3. Certificering... 6 4. Kwaliteitsborging... 7 2
1 Opleidingsprogramma Dit opleidingsprogramma is vastgesteld door de AIT en wordt landelijk door de AIT-opleiders 1. gehanteerd. Het betreft een gedegen opleidingstraject dat wordt afgesloten met een certificaat. Supervisie 1 t/m 10 Centraal staat het zodanig toerusten van de VHT-ers in opleiding, dat deze in gezinnen met pedagogische problemen, positieve ontwikkeling op gang kunnen brengen en kunnen ondersteunen middels VHT. De opleider in opleiding leert in deze beginfase de supervisiebijeenkomsten zodanig te structureren dat de basiscommunicatie de motor is in de verandering, zowel t.b.v. de gezinnen als t.b.v. de ontwikkeling van de VHT-er i.o. Onderwerp Leren structuren van supervisiebijeenkomsten met behulp van de basiscommunicatie Leerdoelen Adequaat analyseren van de video-opnamen die de VHT-er i.o. inbrengt. Scheppen van een kader voor de VIB-er i.o. conform het gedachtegoed en de visie op hulpverlening zoals die bij de VIB wordt gehanteerd. Geven van aanvullende en ondersteunende informatie aan de hand van de video-opnamen aan de VHT-er i.o. Stimuleren van de VHT-er i.o. tot het zelfstandig uitvoeren van videoanalyses. Analyseren van de basiscommunicatie van de VHT-er i.o. Vaststellen van de krachten en de leermomenten van de VHT-er i.o. Werkwijze De kandidaat brengt beelden in van de opleidingscontacten die hij heeft met de VHT-ers i.o. Middels deze beelden zal met de kandidaat doorgenomen worden hoe hij snel en accuraat een interactie-analyse kan maken van de video-opnamen van de mensen die hij opleidt, en hoe hij hierbij aan kan sluiten bij de mensen die hij opleidt. De eerste vier bijeenkomsten zullen dan ook vooral staan in het aanreiken van een kader voor de VHT-er i.o. Na de eerste vier bijeenkomsten bereidt de kandidaat zijn eigen beelden voor en maakt zelf een eerste analyse. Deze analyses worden tijdens de supervisiebijeenkomst doorgenomen en daar waar nodig voegt de opleider informatie toe. Ook kunnen beelden van cliëntcontacten van de VHT-er i.o. ingebracht worden. Dit kan als de kandidaat gerichte vragen heeft over deze videobeelden. Dit kan ook als de opleider een duidelijke vraag heeft met betrekking tot deze beelden. Evaluatie Bij sommige werksectoren volgt hier de certificering 1 Omwille van de leesbaarheid wordt in deze notitie de volgende terminologie gehanteerd: AIT-Opleider: De persoon die de opleiding tot VIB-opleider geeft. Kandidaat: De persoon die de opleiding tot VIB-opleider volgt. VHT-er i.o..: De professional die tijdens de opleiding worden opgeleid door de kandidaat. 3
Supervisie 10 t/m 15 Centraal staat de review; zowel de review met de ouders door de VHT-ers in opleiding als de review van de supervisiebijeenkomsten van de kandidaat met de VHT-ers die worden opgeleid. Onderwerp Het aansluiten bij de krachten van de VHT-ers i.o. en hen op activerende wijze ondersteunen bij hun leerproces Leerdoelen Het herkennen van de krachten en werkpunten van de individuele VHT-er i.o. tijdens review met ouders en/of oudere jeugd en gekoppeld hieraan het kunnen formuleren en uitvoeren van een ondersteuning. Het geven van reflectie over de basiscommunicatie van de VHT-er i.o. op ondersteunende en activerende wijze. Zicht hebben op eigen basiscommunicatie met de nadruk op het kunnen hanteren van zowel compenserende als activerende vaardigheden. Inzicht hebben in de groei die de VHT-er i.o. doormaakt, deze m.b.v. de videobeelden helder kunnen maken. Kunnen bieden van specifieke aanvullende informatie aan de VHT-ers i.o. die zij nodig hebben om leiding te kunnen geven aan de communicatie tijdens het overleg met het gezin. Werkwijze De kandidaat laat fragmenten zien van de video-opnamen die de VHT-ers i.o. hebben ingebracht tijdens de supervisiebijeenkomsten. Hij toetst de analyse zoals hij die heeft gemaakt. Specifieke en verdiepende informatie kan worden aangereikt. Niet alle videobeelden komen meer aan bod, de kandidaat maakt zelf een selectie van datgene wat hij wil laten zien. De kandidaat maakt video-opnamen van de opleidingscontacten die hij heeft n.a.v. deze videobeelden. Met behulp van deze videobeelden worden bovenstaande leerdoelen doorgenomen. De kandidaat bereidt de video-opnamen voor en selecteert deze op de groei die hij als opleider doormaakt. De opleider voegt, daar waar nodig, informatie toe en activeert de kandidaat de leerdoelen om te gaan zetten in handelen en communicatie. Evt. kunnen nog video-opnamen van de begeleidingsgesprekken van de VHT-ers i.o. worden ingebracht indien daar gerichte vragen over zijn. Evaluatie Bij sommige werksectoren volgt hier de certificering 4
Supervisie 15 t/m 20 Centraal staat het zelfstandigheidproces van de VHT-ers i.o. en het helpen invoegen van VHT binnen bestaande begeleidingstrajecten. Onderwerp Invulling geven aan het zelfstandigheidproces van de VHT-ers i.o. en het helpen invoegen van VHT binnen bestaande begeleidingstrajecten Leerdoelen Zelfstandig mensen op kunnen leiden tot adequaat functionerende VHTers. Zelfstandig in kunnen vullen van supervisiebijeenkomsten en zicht hebben op de eigen rol daarin. Implementatievraagstukken kunnen herkennen en VHT-ers kunnen ondersteunen om hier oplossingsgericht mee te kunnen werken in hun eigen organisatie. VHT-ers i.o. helpen te komen tot een verdere vertaling VHT binnen het totale zorgaanbod van de organisatie. VHT-ers i.o. ondersteunen bij het voorbereiden van hun certificering. Vorm geven aan de rol van opleider tijdens de certificeringbijeenkomsten. Werkwijze De kandidaat maakt zelfstandig analyses van de supervisiebijeenkomsten en stelt gerichte vragen over deze analyses. De kandidaat neemt met elke VHT-er i.o. door op welke wijze VHT op dat moment geïntegreerd is in het totale begeleidingstraject. De kandidaat signaleert evt. knelpunten, brengt de samenhang aan en zet een traject uit waarin de implementatie verder vorm kan krijgen. De kandidaat onderhoudt hiertoe nauw contact met de leidinggevende(n) in de organisatie. De supervisiecontacten krijgen steeds meer een consulterend karakter. De laatste twee bijeenkomsten zullen in het teken staan van de voorbereiding van de VHT-ers op hun certificering. Evaluatie Eindevaluatie is tevens de certificering 2 Tussenevaluatie Halverwege de opleiding vindt er een tussentijdse evaluatie plaats met de kandidaat, een leidinggevende van de kandidaat, de AIT-opleider en een AIT-gecommitteerde. Deze gecommitteerde kan bij de tussentijdse evaluatie aanwezig zijn, maar kan ook op een andere wijze in staat worden gesteld om het leerproces mee te volgen. Deze gecommitteerde zal bij voorkeur ook de gecommitteerde zijn bij de certificering. Tijdens deze evaluatie komt aan de orde of de gevolgde leerroute terug te vinden is in het opleidingsprogramma en of de kandidaat de leerdoelen heeft gehaald. De doorgemaakte groei wordt vastgesteld en tevens de specifieke leerdoelen voor de komende periode. Doorgenomen wordt op welke wijze deze specifieke leerdoelen binnen de opleiding uitgewerkt zullen worden. De kandidaat maakt een kort verslag (max. 1 A4) van de evaluatie. De evaluatie heeft een tweeledig doel: 1. Het geeft de kandidaat de mogelijkheid om kritisch te kijken naar het gevolgde opleidingstraject en de gehaalde leerdoelen. De aanwezigheid van een externe opleider geeft de kans om eventuele blinde vlekken in kaart te brengen zodat deze alsnog in de opleiding meegenomen kunnen worden. 2. Borging van de kwaliteit van de opleiding. De externe opleider kijkt of de leerroute, zoals die door de opleider is uitgezet, voldoet aan de vastgestelde criteria. 5
3 Certificering De opleiding wordt afgesloten met een certificaat VHT-Opleider. De certificering vindt plaats in een aparte bijeenkomst, waar naast de kandidaat, een leidinggevende van de kandidaat, de AIT-opleider en een AIT-gecommitteerde aanwezig zijn. Met behulp van een schriftelijk verslag en een videopresentatie geeft de kandidaat inzicht in de het groeiproces van de VHT-ers i.o. en het eigen leerproces. Onderwerp Certificeringscriteria Kwantitatief De kandidaat heeft aan het einde van de opleiding tenminste 2 mensen opgeleid tot gecertificeerde VHT-ers. Kwalitatief Reflectie: o De kandidaat heeft inzicht in de eigen basiscommunicatie en kan deze goed toepassen, met speciale aandacht voor compenserende en activerende vaardigheden. o De kandidaat kan op de eigen doorgemaakte groei reflecteren. Activeren: o De kandidaat kan de supervisie zo structureren dat de VHT-er i.o. beeldgerichtheid ontwikkelt, de micro-analyse leert toepassen en geschikte videofragmenten kan selecteren. o De kandidaat kan de informatie zo aanbieden dat de VHT-er i.o. zelf geactiveerd wordt. o De kandidaat sluit aan bij de leerstijl van de VHT-er i.o. Empowerment o De kandidaat helpt de VHT-er i.o. om zich op de krachten te richten, zonder de risico s uit het oog te verliezen. o De kandidaat richt zich tijdens de opleiding op de krachten van de VHT-er i.o., heeft tegelijkertijd diens leerpunten helder en kan hier procesmatig mee werken. o De kandidaat helpt de VHT-er een basishouding te ontwikkelen waarbij deze zich richt op krachten en oplossingen. Begeleidingsplan o De kandidaat helpt de VHT-er de informatie vanuit de videobeelden te vertalen naar een begeleidingsplan en andersom. o De kandidaat bewaakt dat de VHT-er i.o. oog heeft voor de beschermende factoren en om te gaan met de relevante risicofactoren. o De kandidaat helpt de VHT-er de reeds bestaande diagnostiek te vertalen naar de beelden. o De VHT-opleidingen die de kandidaat verzorgt, resulteren in geslaagde begeleidingstrajecten van de VHT-er i.o. Implementatie o Implementatievragen worden herkend en worden meegenomen in de opleiding. o Specifieke aspecten, behorend bij de werksector worden gezien en omgezet in opleidingsactiviteiten. 6
4 Kwaliteitsborging Dit kandidaat wordt na de certificering geregistreerd in de landelijke certificeringbank van AIT en het certificaat wordt, bij participatie aan het AIT-bijscholingsprogramma, driejaarlijks verlengd. Zie www.aitnl.org bij KWALITEITSBORGING. 7