BEHANDELEN WE HET LETSEL VAN DE SPELER OF BEHANDELEN WE DE SPELER DIE EEN LETSEL HEEFT? Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB JESSE VANHOUTTE

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 BEHANDELEN WE HET LETSEL VAN DE SPELER OF BEHANDELEN WE DE SPELER DIE EEN LETSEL HEEFT? Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB JESSE VANHOUTTE Osteopaat Full-Time opleiding te Gent in 2000 Osteopaat in Oostende sinds 2000 Docent IAO Gent, Zeist Docent postacademische opleiding Osteopathie in de sport Oprichten medische staf Basket Sunair Oostende in 2000 Oprichten Screeningcentrum bij Macten (Carl Maes Tennis Academie) te Ghistelehof in 2009 Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 1

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 DEFINITIE GEZONDHEID De capaciteit om vorm en functie te behouden in veranderende omstandigheden; Dus: ondanks een trauma toch vorm en functie te behouden; Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB OORZAKEN CHRONISCHE SPIERBLESSURES: 1. Tekort aan bouwstoffen 2. Grote operaties, grote brandwonden, 3. Verborgen ontstekingen 4. Emotionele stress Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 2

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 VERBORGEN ONTSTEKINGEN Open mond barrières Cariës Ontzenuwde tanden Wijsheidstanden die onvoldoende plaats hebben Darmontsteking Leverontsteking Gastritis Sluimerende longontsteking, keelontsteking Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB GEVOLGEN IN DE SPIERSTRUCTUUR VAN EEN CHRONISCH GEACTIVEERD IMMUUNSYSTEEM Significant verminderde blood flow Insulineresistentie Afbraak van spierweefsel Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 3

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 CHRONISCH GEACTIVEERD IMMUUNSYSTEEM Anders kijken naar spierblessures De weg die naar het letsel heeft geleid is het probleem Het lichaam kiest prioritair niet voor herstel van spierblessures Gaat ook gepaard met Low Thyroid Illness syndrome Wat ga je behandelen? Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB ALGEMENE GEZONDHEID HERSTELLEN BIJ BASKET OOSTENDE Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 4

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 ALGEMENE GEZONDHEIDSANALYSE 7 dagen analyse van de voeding Algemene onderzoeken: Bloedanalyse Consultatie tandarts Cardiologisch beeld Orthopedisch beeld Osteopathisch onderzoek Doorverwijzing podoloog indien nodig Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB I. VISCERALE BELASTING Darmen Lever Nieren Hart longen Bijnieren Pancreas Schildklier Eerst achterhalen wat oorzaak is van de viscerale belasting: virussen, bacteriën, stress, voeding Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 5

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 DARMEN Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB DIERLIJK PLANTAARDIG proteïnen plantaardige vezels aminozuren L-GLUTAMINE Dunne darm fructo-oligo-sacchariden BIFIDOBACTERIUM EUBACTERIUM Dikke darm Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB Vetzuren met korte keten BUTYRATE 6

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 INTESTINALE ISCHEMIE REPERFUSIE Uit onderzoek van Gil SM et al. bleek dat 30 tot 65% van de langeafstandslopers gastro-intestinale (GI) symptomen ondervinden als gevolg van lichaamsoefeningen. Hiervoor werden verschillende hypotheses naar voor geschoven. ( ) De ontwikkeling van GI symptomen bij deze sport moet iets te maken hebben met het mechanische effect van het lopen op de ingewanden. Een vermindering van de splanchnische bloeddoorstroming als gevolg van viscerale vasoconstrictie is een andere theorie die door velen ondersteund wordt. Sports Med. 1998 Dec;26(6) : 365-78 Aetiology of running-related gastro-intestinal dysfunction. How far is the finishing line?? Gil SM, Yazaki E., Evans DF. Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB INTESTINALE ISCHEMIE REPERFUSIE Uit de studie van Kay et al. wordt er verondersteld dat schade door reperfusie aan de maag-darmwand, vooral aan het slijmvlies, in de eerste plaats te wijten is aan de ontwikkeling van reactieve zuurstofsoorten (superoxide, waterstofperoxide en hydroxylradicalen). Van zuurstof afgeleide vrije radicalen die gevormd worden tijdens reperfusie, stellen een reeks van gebeurtenissen in werking die schade aan het slijmvlies en scheuring van de barrière veroorzaken. Een aanvankelijk minder belangrijk effect van ischemie wordt dus vergroot tot aanzienlijke schade aan de barrièrefunctie. Daarnaast kunnen de ontstekingsmediatoren die ontstaan zijn in het maag-darmkanaal, schade toebrengen aan verder verwijderde weefsels, wat leidt tot systemische ziekte. Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 7

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 BELANG VAN DE PROBIOTICA VOOR DE MENS Meer dan 500 verschillende soorten 10 14 stuks!! 100.000.000.000.000 Deze intestinale flora vormt een stabiel ecosysteem die een vitale barrière vormt tegen het binnendringen van vreemde organismen. Het evenwicht tussen de verschillende soorten bacteriën kan verstoord worden door specifieke oorzaken Stress Antibiotica Alcohol Geraffineerde voeding Ziekten van de intestinale tractus die de resistentie tegen kolonisatie vermindert voor vreemde kiemen Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB ANTIGENEN EN IMMUUNACTIVATIE T Cell B Cell TH1 dominance Antigen enhances immune reactivity B Cell Transmigration of antigen through leaky gut (bacteria, virus, microbe, B cells protein, form etc) antibodies Immune system reacts against joint, resulting in pain, Antibodies swelling, confuse tissue self damage (cartilage) with antigen Leaky gut PJ Rooney et al. A short review of the relationship between intestinal permeability and inflammatory joint disease; Clinical and Experimental Rheumatology 8:75-83. 1990 Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB Knee Joint 8

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 SAMENVATTING DARMEN L-Glutamine Regeneratie maagdarmslijmvlies Rol bij spieropbouw Pre-probiotica Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB LEVER Onschadelijk maken van : Fase 1 Toxines (nicotine, alcohol, pesticiden, medicatie, ) Afbraakproducten van lichaamseigen stoffen zoals hormonen, histamine Productie Intermediaire Metabolieten (vrije radicalen) Noodzakelijk: ENZYMES (Cytochroom P450) Slechte werking fase 1 => H+ komt vrij: verzuring in bindweefsel STIJFHEID Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 9

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 LEVER Fase 2 Neutraliseren van de gifstoffen uit fase 1 (conjugatie) door ze te binden aan andere stoffen waardoor ze water-en vetoplosbaar worden Fase 3 Vetoplosbare stoffen => via gal => stoelgang Wateroplosbare stoffen => via nieren => urine Fase 1 (ok), Fase 2, 3 (niet ok) = toename vrije radicalen (zetten zich op pezen en gewrichten) INFLAMMATOIRE reactie Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB LEVER Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 10

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 LEVER Verbeteren van een fase 1 kan door toedienen: Vitaminen- en mineralencomplexen (B6, B12, zink, magnesium, ) Advies voeding: meer base voedingsstoffen gebruiken i.p.v verzurende Verbeteren van een Fase 2, 3 kan door toedienen : Antioxidanten Aminozuren (glutamine, arginine, ) Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB SCHEMA LEVERFASES Fase 1 Onschadelijk maken van toxines, ENZYMEN Intermediaire metabolieten Fase 2 : CONJUGATIE Vetoplosbare & Wateroplosbare stoffen Fase 3 : GAL NIEREN STOELGANG URINE Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 11

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 II. BESCHERMING KRAAKBEEN Glucosamine Chondroïtine MSM. Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 12

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 ORTHOMOLECULAIRE BENADERING Aan het lichaam geven wat het nodig heeft om normaal te kunnen functioneren Structuurelementen van kraakbeen: aminozuren proline hydroxyproline glycine vitamine C glucosaminesulfaat Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB OSTEOARTRITIS Orthomoleculaire substanties Glucosaminesulfaat Chondroïtinesulfaat Vitamine E Vitamine D Vitamine C Mangaan Methylsulfonylmethaan (MSM) Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 13

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 Klassieke medicatie: OSTEOARTRITIS NSAID s (non-steroidal anti-inflammatory drugs: niet-steroïdale, anti-inflammatoire geneesmiddelen) en analgetica verlichten de symptomen veroorzaken ernstige bijwerkingen maagzweren leverbeschadiging nierfalen geen enkele van deze medicaties is preventief, brengt beterschap of vertraagt het proces toediening van NSAID s versnelt de degeneratie Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB GLUCOSAMINESULFAAT De proteoglycanen van het gewichtskraakbeen bevatten glucosaminesulfaat. Deze moleculen behoren tot de grondsubstantie van het kraakbeen en geven aan het kraakbeen stevigheid en veerkracht. Glucosamine wordt in het lichaam gevormd uit glucose. In vivo werd aangetoond dat glucosaminesulfaat: de synthese van proteoglycanen bevordert degradatie van kraakbeen inhibeert experimenteel beschadigd kraakbeen herstelt Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 14

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB METHYL-SULFONYL-METHAAN (MSM) Organisch zwavel Rol metabolisme van proteïnen, spieren, bindweefsel, huid, haar en kraakbeen Bevordert circulatie intercellulaire vloeistoffen Eliminatie afvalstoffen Bevordert immuunsysteem Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 15

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 III. SPIEROPBOUW EN HERSTEL Massa toename is gebaseerd op het simultaan innemen van drie belangrijke groepen macronutriënten: Eiwitten Koolhydraten Vetten Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB Spiercellen bestaan uit: 1. Contractiele eiwitten 2. Vetmembraan dat alles omhult. Om spieren te ontwikkelen moeten deze 2 soorten nutriënten gesupplementeerd worden. De gekozen eiwitten moeten min of meer : - economisch zijn - aangenaam van smaak zijn De gekozen vetzuren maken deel uit van de drie omegafamilies 3-6 9 Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 16

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 Magische trio 1. Creatine 2. L-glutamine 3. Taurine Spier sporter Trainen Voeding Geassocieerd met koolhydraatrijke insulinogene drank ter bevordering van transport van creatine en glutamine in de spiercellen Spier Sporter Spiervolume Spiervolume Kracht Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB Kracht CREATINESUPPLETIE Uit een onderzoek van Engelhardt M. gepubliceerd in de Med.Sci.Sport Exerc 1998 werd besloten dat: Creatinesuppletie heeft een invloed op: het cardiovasculair systeem de zuurstofopname de bloedlactaatconcentratie de val van bloedglucose tijdens de oefening (was beduidend kleiner na het gebruik van creatine) De prestatie bij oefeningen met intervallen was duidelijk verhoogd (18%). Bij duursporten was er geen verbetering. De toediening van 6 gram creatine per dag heeft positieve effecten op oefeningen van korte duur en op aerobe oefeningen van langere duur. Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 17

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 CREATINE, TAURINE, GLUTAMINE Het is niet voldoende om de juiste aminozuren te hebben in het serum, de aminozuren moeten ook nog naar de cel worden getransporteerd om daar omgevormd te worden tot contractiele eiwitten (actine en myosine). Het signaal voor het transport is de celhydratatie. De celhydratatie wordt veroorzaakt door glutamine, taurine en creatine. Ze hebben alle drie een specifieke receptor. Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB IV. RECUPERATIE Rehydratatie Enzymes Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 18

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 GEVAREN VAN DEHYDRATATIE Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB PRAKTIJK Algemeen osteopathisch onderzoek Kinesiologie Testen herstel alg. gezondheid Darmen Lever : Fase 1 & 2 Bijnieren Maag (Pancreas, Longen, Hart ) Testen preventie suppletie Testen prestatiebevorderend Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 19

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 TESTEN HERSTEL ALGEMENE GEZONDHEID Darmen Darmbacteriën L - Glutamine Lever (+ Gal) Fase 1 Fase 2 Bijnieren Maag (Pancreas, Hart, Longen ) Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB TESTEN PREVENTIE SUPPLEMENTEN Glucosamine, Chondroïtine, MSM Multivitaminen-Mineralen complexen Immuniteit Vit B complexen Vit C Antioxidanten complexen, enzymen Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 20

Congres Sportologie - Jesse Vanhoutte 6 september 2014 TESTEN PRESTATIEBEVORDEREND Creatine preparaten Recuperatiedranken Proteïnebars Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB ONDERSTEUNING MET SUPPLEMENTEN Whey Protein Isolate Bio-Performance Pak Bio-Musculoskeletal Pak MSM Glucosamine Stamina-Caps Symbioflor gamma Jesse Vanhoutte Osteopaat-DO MROB 21

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Voorbereiding op topprestaties bij beachvolleybal Liesbeth Mouha Wie ben ik? Beachvolleybal? Voorbereidingsfase Ondersteuning voorbereidingsfase Competitiefase Ondersteuning competitiefase Pieken? On the road (medicine kit) Mijn favoriet 1

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Zaalvolleybal Mijn carrière 14 jaar: dagelijkse baltraining 16 jaar: krachttraining en uithouding 17-21 jaar: combi 2x/dag trainen en universitaire studies psychologie Maastricht Rookie van het Jaar, Speelster van het Jaar 21-23 jaar: prof: 1,5 jaar Italië + ½ jaar Spanje Beachvolleybal Mijn carrière 23-29 jaar: prof World Tour en CEV Tour 7x Belgisch kampioen 4 e plaats EK, 4x 5 e plaats EK, European Ranking Leader 2x 9 e plaats WK Halve finale Grand Slam Gstaad 10 e plaats op de wereld ranking 2012 Tweede beste blokker World Tour 2009 Hoogtepunt: 9 e plaats Olympische Spelen Peking 2

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Beachvolleybal Iedereen kent het van op vakantie Topsport: superzwaar! Lopen, sprinten, springen, duiken, opstaan Voorbereidingsfase Relatieve rust: november tot half december Opbouw: half december tot half januari Intensief: half januari tot eind maart Afbouw: begin april tot start competitie 3

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Voorbereidingsfase Baltraining: Voorbereidingsfase technisch -> wedstrijdsituaties Krachttraining: weinig zware herhalingen -> veel explosieve lichtere herhalingen Cardiotraining: duurtraining -> weerstand/interval 4

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Ondersteuning voorbereidingsfase Relatieve rust: Equi-Fem of Bio-Multi Plus Symbioflor 1 en 2 kuur Opbouw en afbouw Equi-Fem of Bio-Multi Plus Bio-C Plus Bio-D-Mulsion Bio-CMP ADHS 1x/dag Ondersteuning voorbereidingsfase Intensiteit: Dagelijks: Bio-Multi Plus of Bio-Performance Pak Bio-C Plus Bio-D-Mulsion Bio-CMP ( s avonds) ADHS 2-3x/dag Bio-B-Complex Fe-zyme Biomega-3 Biocean Hypertonic 5

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Ondersteuning voorbereidingsfase Intensiteit: Na zware krachttraining: Gamoctapro shake Voor & na cardio: Biocean Isotonic en Amino Sport Tijdens zware baltraining: Biocean Hypertonic in drinkbus Regelmatig kuren van: Cytozyme-AD Bio-Musculoskeletal Pak of Arti-Plus/Chondro Plus Kapparest Bio-E-Mulsion, MSM Eind april tot eind oktober-begin november Piekperiode: Competitiefase Grand Slams: 1/3 meer punten dan Open EK: idem als Open, mogelijkheid om niet-europese teams in te halen WK: 2/3 meer punten dan Open Olympische Spelen: het ultieme doel! 6

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Competitiefase WK - EK 2-6/5 Shanghai (CHI) Open 11-14/7 Berlijn (GER) GS 25-29/9 Fortaleza (BRA) Open 6/5 Sint-Niklaas (BEL) BT 14/7 Ieper (BEL) BT 23-27/10 Acapulco (MEX )Open 17-20/5 St.Pölten (AUT) CEV 17-21/7 Marseille (FRA) Open 31/10-4/11 Phuket (THA) Open 23-27/5 Sentosa (SIN) Open 24-28/7 Gstaad (SUI) WK 30/5-3/6 Seoul (KOR) Open 29/7 De Panne (BEL) BT 1-4/6 Moskou (RUS) CEV 1-4/8 Klagenfurt (AUT) GS 6-10/6 Warschau (POL) Open 4/8 Oostende (BEL) BT 10/6 Kortrijk (BEL) BT 7-11/8 Kristiansand (NOR) Open 14-17/6 Hamburg (GER) CEV 10-12/8 Knokke (BEL) BK 19-24/6 Parijs (FRA) GS 14-18/8 Aland (FIN) Open 26-30/6 Stavanger (NOR) GS 23-25/8 Valencia (ESP) EK 4-8/7 Montreal (CAN) Open 28-31/8 St.Petersburg(RUS)Open Competitiefase Olympisch jaar 17-20/4 Gran Canaria(ESP)CEV 14-20/7 Marseille (FRA) Open 29/4-4/5 Shanghai (CHI) Open 28/7-2/8 Klagenfurt (AUT) GS 8-12/5 St.Pölten (AUT) CEV 9-21/8 Olympische Spelen Peking 13-18/5 Seoul (KOR) Open 25-30/8 Kristiansand (NOR) Open 20-25/5 Osaka (JAP) Open 2-7/9 Myslowice (POL) Open 29/5-1/6 Den Haag (NED) CEV 15-20/9 Guaruja (BRA) Open 2-7/6 Stare Jablonki (POL) Open 5-10/10 Dubai (UAE) Open 9-14/6 Berlijn (GER) GS 4-9/11 Phuket (THA) Open 16-22/6 Parijs (FRA) GS 11-16/11 Sanya (CHI) Open 23-28/6 Stavanger (NOR) GS 30/6-5/7 Moskou (RUS) GS 10-13/7 Hamburg (GER) EK 7

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Ondersteuning competitiefase Dagelijks: Bio-Performance Pak Bio-C Plus Bio-CMP ADHS Biomega-3 Wedstrijden: Bio-Rhodiola Plus Mg-zyme s avonds Biocean Hypertonic en Isotonic Pieken? ADHS: eentje extra Cytozyme-AD De-Stress Tryptozol: voor slapengaan Argentyn23: theelepel s morgens Biocean Hypertonic 8

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 On the road Bovenop het voorgaande: Argentyn23 vloeibaar Ontsteking Opkomende verkoudheid Ziekte Argentyn23 gel Zonnebrand Insectenbeten On the road Tryptozol Jetlag! Symbiolact zakjes Buiten Europa Darmproblemen Histoplex Euro-Virobac 9

Congres Sportologie - Liesbeth Mouha 6 september 2014 Mijn favoriet Biocean Hypertonic en Isotonic Zowel fysiek als mentaal scherpstellen Bij mentaal en/of fysiek dipje tijdens tornooi Voor, tijdens en na wedstrijden: 1 Hypertonic voor wedstrijd 1 Isotonic na wedstrijd Afhankelijk van intensiteit en weer: 1 of 2 Isotonic tijdens wedstrijd Vragen? Bedankt! 10

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Goeie benen zitten (ook) tussen de oren Peter Paulissen natuurgeneeskundige en acupuncturist Inhoud - inleiding - ontdek jezelf - niveaus van interne ontwikkeling - enneagram - take home message - vragen??? 1

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Inleiding - lichaam en geest: een onlosmakelijk team - gezond lichaam > gezonde voeding, de juiste supplementen, training èn rust - gezonde geest > zelfherkenning leidend tot zelfkennis - gezond lichaam en gezonde geest: een onoverwinnelijk team Ontdek jezelf Mensen: negen persoonlijkheidstypes op basis van gedrag (enneagram) met hierin: - focus - verleidingen - passie - vermijdingen/allergieën - mentale fixatie - afweer en verdediging - deugden - negen niveaus van interne ontwikkeling 2

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Niveaus van interne ontwikkeling (1/6) - drie niveaus in het gezonde deel - drie niveaus in het gemiddelde deel - drie niveaus in het ongezonde deel Niveaus van interne ontwikkeling (2/6) Gezond niveau 1 Het niveau van bevrijding niveau 2 Het niveau van psychologische capaciteit niveau 3 Het niveau van sociale waarde 3

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Niveaus van interne ontwikkeling (3/6) Gemiddeld niveau 4 Het niveau van onevenwichtigheid/sociale rol niveau 5 Het niveau van interpersoonlijke beheersing niveau 6 Het niveau van overcompensatie Niveaus van interne ontwikkeling (4/6) Ongezond niveau 7 Het niveau van schending niveau 8 Het niveau van obsessie en dwangmatigheid niveau 9 Het niveau van pathologische destructiviteit 4

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Niveaus van interne ontwikkeling (5/6) Hogere niveaus (bijv. 1, 2, 3) - meer open naar jezelf en je omgeving - objectief waarnemen van je persoonlijkheid - vrijer en minder gedreven door dwangmatige onbewuste drijfveren - effectiever handelen Niveaus van interne ontwikkeling (6/6) Lagere niveaus (bijv. 7, 8, 9) - meer identificatie met het ego - minder echte vrijheid en bewustzijn - verstrikt in dwangmatige, restrictieve handelingen 5

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram (1/40) Enneagram (2/40) - letterlijk: negen letters - symbool: negenpuntige sterveelhoek - negen getallen: negen wereldbeelden, negen percepties van het centrum - door geboorte en leven: dichter bij één van de negen punten dan bij de andere acht 6

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram (3/40) - persoonlijkheidsmodel hoe bekijk je de wereld? hoe ervaar je de wereld? hoe reageer je? wat is je gedrag? - link met DSM IV (classificatie psychische aandoeningen) - getuige zijn van je eigen groei vanuit het enneagram > psychologisch inzicht Enneagram (4/40) type 1: de Hervormer type 2: de Helper type 3: de Presteerder type 4: de Individualist type 6: de Loyalist type 7: de Enthousiasteling type 8: de Uitdager type 9: de Vredestichter type 5: de Waarnemer 7

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (5/40) Type 1: De Hervormer - Woedende deugd (1/4) focus agenda anderen passie-hartstocht-verslaving-motor ergernis, woede mentale fixatie oordelen, verongelijkt, wrok Enneagram: de negen types (6/40) Type 1: De Hervormer (2/4) deugden sereniteit verleidingen-overtuigingen perfectie vermijdingen-allergieën imperfectie, fouten afweer en verdediging reactieformatie 8

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (7/40) Type 1: De Hervormer (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) wijs en scherpzinnig 2) gewetensvol 3) extreem principieel Gemiddeld 4) ontevreden met de realiteit 5) bang fouten te maken 6) erg kritisch Ongezond 7) dogmatisch en inflexibel 8) obsessief over imperfectie 9) meedogenloos veroordelend Enneagram: de negen types (8/40) Type 1: De Hervormer (4/4) DSM IV obsessief-compulsieve stoornis (OCS) depressie 9

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (9/40) Type 2: De Helper egocentrische edelmoedigheid (1/4) focus behoeften van anderen passie-hartstocht-verslaving-motor trots mentale fixatie vleierij Enneagram: de negen types (10/40) Type 2: De Helper (2/4) deugden nederigheid verleidingen-overtuigingen nodig zijn vermijdingen-allergieën behoeftigheid, eigen emotionele behoeften afweer en verdediging onderdrukken 10

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (11/40) Type 2: De Helper (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) altruïstisch 2) empatisch 3) bemoedigend, waarderend Gemiddeld 4) behagend 5) opdringerig 6) zelfbelangrijke heilige Ongezond 7) manipulatief 8) dominerend en dwingend 9) psychosomatisch slachtoffer Enneagram: de negen types (12/40) Type 2: De Helper (4/4) DSM IV somatisatiestoornis theatrale persoonlijkheidsstoornis (TPS) hypochondrie conversiestoornis hysterische neurose 11

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (13/40) Type 3: De Presteerder - Succes door uiterlijkheden (1/4) focus taken passie-hartstocht-verslaving-motor (zelf)bedrog, misleiding mentale fixatie ijdelheid Enneagram: de negen types (14/40) Type 3: De Presteerder (2/4) deugden eerlijkheid verleidingen-overtuigingen succes vermijdingen-allergieën falen, mislukking afweer en verdediging identificatie 12

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (15/40) Type 3: De Presteerder (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) zelf accepterend, authentiek 2) zelfverzekerd, energiek 3) ambitieus Gemiddeld 4) competitieve statuszoeker 5) imago bewust 6) opdringerige narcist Ongezond 7) oneerlijke opportunist 8) onbetrouwbare verrader 9) wraakzuchtige psychopaat Enneagram: de negen types (16/40) Type 3: De Presteerder (4/4) DSM IV narcistische persoonlijkheid (NPS) 13

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (17/40) Type 4: De Individualist - Geluk zoeken door pijn (1/4) focus wat ontbreekt er? passie-hartstocht-verslaving-motor afgunst mentale fixatie fantaseren, scenario s, melancholie, tragiek Enneagram: de negen types (18/40) Type 4: De Individualist (2/4) deugden gelijkmoedigheid verleidingen-overtuigingen echtheid vermijdingen-allergieën alledaagsheid, gewoonheid afweer en verdediging onderscheiden, uniek zijn 14

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (19/40) Type 4: De Individualist (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) zelf creatief 2) zelf gewaar, gevoelig, intuïtief 3) zelf onthullende individualiteit Gemiddeld 4) artistiek, romantisch 5) hypergevoelig, introvert 6) zelfmedelijdende bijzondere Ongezond 7) de afstotende depressieveling 8) de emotioneel gekwelde persoon 9) de zelfwanhopige destructieveling Enneagram: de negen types (20/40) Type 4: De Individualist (4/4) DSM IV ontwijkende persoonlijkheid narcistische persoonlijkheid borderline persoonlijkheid depressie 15

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (21/40) Type 5: De waarnemer-onderzoeker - Heelheid zoeken door isolement (1/4) focus verzamelen van kennis passie-hartstocht-verslaving-motor karigheid van emoties, hebzucht mentale fixatie terugtrekken, kennis bijhouden, gierigheid Enneagram: de negen types (22/40) Type 5: De Waarnemer-Onderzoeker (2/4) deugden niet-gehechtheid verleidingen-overtuigingen kennis vermijdingen-allergieën afhankelijkheid, verbinding afweer en verdediging terugtrekken 16

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (23/40) Type 5: De Waarnemer-Onderzoeker (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) pionierende visionair 2) opmerkzame observerende 3) gefocuste vernieuwer Gemiddeld 4) gespecialiseerde intellectueel 5) conceptualisator, verstand zonder lichaam 6) provocerende cynist Ongezond 7) geïsoleerde nihilist 8) geobsedeerde fobist 9) imploderende schizoïd Enneagram: de negen types (24/40) Type 5: De Waarnemer-Onderzoeker (4/4) DSM IV schizotypische persoonlijkheid schizofrenie 17

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (25/40) Type 6: De Loyalist - De achtervolgde achtervolger (1/4) focus scannen op verborgen gevaren passie-hartstocht-verslaving-motor angst, bezorgdheid, onzekerheid mentale fixatie twijfel, lafheid, verlegenheid Enneagram: de negen types (26/40) Type 6: De Loyalist (2/4) deugden moed verleidingen-overtuigingen veiligheid vermijdingen-allergieën onzekerheid, gezien worden als anders dan anderen afweer en verdediging projecteren 18

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (27/40) Type 6: De Loyalist (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) de moedige held 2) de boeiende vriend 3) de toegewijde werker Gemiddeld 4) de plichtmatige loyalist 5) de ambivalente, dubbelgerichte, tegenstrijdige pessimist 6) de autoritaire rebel Ongezond 7) de over-reagerende afhankelijke minderwaardige 8) de paranoïde hysterische 9) de zelfvernederende masochist Enneagram: de negen types (28/40) Type 6: De Loyalist (4/4) DSM IV afhankelijke persoonlijkheidsstoornis paranoïde persoonlijkheidsstoornis borderline persoonlijkheidsstoornis 19

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (29/40) Type 7 De Enthousiasteling-Plannenmaker - De opportunistische idealist (1/4) focus plezierige plannen en toekomstperspectieven passie-hartstocht-verslaving-motor onrust, onmatigheid, gulzigheid mentale fixatie anticiperen, plannen maken Enneagram: de negen types (30/40) Type 7: De Enthousiasteling-Plannenmaker (2/4) deugden soberheid verleidingen-overtuigingen plezier vermijdingen-allergieën pijn afweer en verdediging rationaliseren 20

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (31/40) Type 7: De Enthousiasteling-Plannenmaker (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) de extatische appreciërende 2) de energie gevende optimist 3) begaafde generalist Gemiddeld 4) de ervaren verfijnde 5) de hyperactieve extravert 6) de overmatige hedonist Ongezond 7) de impulsieve escapist 8) de manisch compulsieve 9) de claustrofobische, paniekerige hysterische Enneagram: de negen types (32/40) Type 7: De Enthousiasteling-Plannenmaker (4/4) DSM IV hysterische persoonlijkheid hypomanische episode bipolaire stoornis 21

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (33/40) Type 8: De Uitdager - Te krachtig overkomen (1/4) focus kracht en controle passie-hartstocht-verslaving-motor wellust, pijn mentale fixatie objectivicatie, wraak, vergelding Enneagram: de negen types (34/40) Type 8: De Uitdager (2/4) deugden onschuld verleidingen-overtuigingen kracht vermijdingen-allergieën kwetsbaarheid, krachtverlies afweer en verdediging ontkennen 22

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (35/40) Type 8: De Uitdager (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) moedig heldendom 2) de zelfverzekerde, assertieve, sterke 3) de constructieve leider Gemiddeld 4) de ondernemende avonturier 5) de dominerende egocentrische 6) de confronterende tegenstander Ongezond 7) de roekeloze bandiet 8) de almachtige grootzuchtige 9) de sociopatische moordzuchtige Enneagram: de negen types (36/40) Type 8: De Uitdager (4/4) DSM IV antisociale persoonlijkheid 23

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (37/40) Type 9: De Vredestichter - Meegaan met de stroom (1/4) focus agenda anderen passie-hartstocht-verslaving-motor narcotisering, (geestelijke) verdoving mentale fixatie herkauwen, dagdromen, zelf veronachtzaming Enneagram: de negen types (38/40) Type 9: De Vredestichter (2/4) deugden actie verleidingen-overtuigingen harmonie vermijdingen-allergieën conflicten afweer en verdediging verdoven 24

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Enneagram: de negen types (39/40) Type 9: De Vredestichter (3/4) niveaus interne ontwikkeling Gezond 1) ge gelijkmoedige gids 2) de ontvankelijke persoon 3) de ondersteunende bemiddelaar Gemiddeld 4) de meegaande onechte 5) de ontkoppelde onverschillige 6) de koppig berustende Ongezond 7) de ontkennende deurmat 8) de dissociërende, gedepersonaliseerde 9)de zichzelf verbannende Enneagram: de negen types (40/40) Type 9: De vredestichter (4/4) DSM IV passief-agressieve persoonlijkheid afhankelijke persoonlijkheid schizoïde persoonlijkheid 25

Congres Sportologie - Peter Paulissen 6 september 2014 Take home message - doorbreek als sporter èn coach persoonlijke beperkingen om optimaal te presteren - veranderingen komende vanuit zelfwaarneming en zelfobservatie zijn blijvend - het enneagram is hiervoor een krachtig instrument Vragen??? 26