ZorgSaam, de gezonde ondernemer Beleidskader ZorgSaam 2010-2013
Ten Geleide Voor u ligt het Beleidskader ZorgSaam 2010 2013: ZorgSaam, de gezonde ondernemer. ZorgSaam, de gezonde ondernemer Beleidskader ZorgSaam 2010-2013 Zoals de titel al aangeeft, betreft het een kader dat verder uitgewerkt wordt in deelplannen. Het is wel richtinggevend en verbindend voor alle onderdelen van ZorgSaam. Binnen dit kader krijgen de verschillende afdelingen en diensten ruimte om eigen beleid te ontwikkelen. Zo wordt recht gedaan aan de eigen identiteit en de omgeving waarin geopereerd wordt. In dit Beleidskader kiest ZorgSaam voor: 1. Ketenzorg in eigen huis 2. Samenwerking met andere zorgaanbieders 3. Procesmatig organiseren 4. Belevingsgericht werken 5. Diversiteit 6. Verankering in Zeeuws-Vlaanderen Voorafgaand aan dit document is een evaluatie gemaakt van het vorige beleidsplan 2006-2009: ZorgSaam Zichtbaar Beter. In het voorjaar en in de zomer van 2009 hebben bijeenkomsten plaatsgevonden met medewerkers, specialisten, Ondernemingsraad, Cliëntenraad, Management Team en Raad van Toezicht. Hier kon gereageerd worden op de voorstellen van de Raad van Bestuur en zijn ook concrete en nuttige suggesties geleverd. Vervolgens hebben ook externe stakeholders gereageerd op het concept. Deze reacties zijn in de definitieve versie verwerkt. April 2010 De titel van dit Beleidskader ZorgSaam 2010 2013 luidt: ZorgSaam, de gezonde ondernemer. Hiermee wordt verwezen naar de missie van ZorgSaam (gezondheid en welzijn) en naar de proactieve opstelling om aan de weg te timmeren (ondernemen). Tenslotte wordt hiermee ook het evenwichtige beleid tot uitdrukking gebracht (gezond!). De ambities moeten in balans zijn met de haalbaarheid. Raad van Bestuur ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen: P. Rademacher, voorzitter J. Paulides A. Schelfhout
> 1. Missie ZorgSaam verbetert de gezondheid en het welzijn van de Zeeuws Vlaamse bevolking. > > De missie is een belofte aan cliënten en een opdracht aan allen die bij ZorgSaam werken. De missie geeft aan dat wij allen die een beroep op ZorgSaam doen zo goed mogelijk ondersteunen bij het behouden en verbeteren van hun gezondheid en welzijn. Als verbeteren niet meer mogelijk is, ondersteunen we hen bij het behouden van kwaliteit van leven. Wanneer ZorgSaam zich consequent aan deze opdracht houdt, zal de gezondheid en het welzijn van de bevolking verbeteren. 2. Visie Om de missie blijvend te kunnen realiseren, vormt ZorgSaam een stabiele en betrouwbare zorgorganisatie voor Zeeuws- Vlaanderen. De focus van ZorgSaam ligt op het verkrijgen en behouden van goede gezondheids- en welzijnszorg voor de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen. Uiteraard zijn cliënten uit de rest van Nederland en uit België ook zeer welkom. ZorgSaam biedt professionele, veilige zorg als partner in een krachtig zorgnetwerk. Diverse vormen van zorg en vrijwilligersdiensten worden, ook binnen ZorgSaam, geïntegreerd aangeboden. ZorgSaam biedt deze zorg volgens de visie van het belevingsgericht werken. De beleving van de cliënt is leidend voor de manier waarop gewerkt wordt. 3. Ambitie ZorgSaam dient het belang van de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen. Zeeuws-Vlaanderen is een dunbevolkte streek en de bevolking neemt bovendien de komende jaren af, vergrijst en ontgroent. De gemeente Hulst houdt ongeveer hetzelfde bevolkingsaantal, de gemeenten Terneuzen en Sluis ervaren de komende jaren krimp. Door de geografie van de regio is ZorgSaam in Zeeuws-Vlaanderen op bepaalde terreinen de enige Nederlandse zorgaanbieder. Net over de grens in België en in de rest van Zeeland bevinden zich zowel samenwerkende als concurrerende zorginstellingen. ZorgSaam is niet alleen als zorgaanbieder een belangrijke factor voor de leefbaarheid van Zeeuws-Vlaanderen. Naast leverancier van zorg is ZorgSaam de grootste werkgever van Zeeuws-Vlaanderen en één van de grootste plaatsers van (pas afgestudeerde) studenten uit het voortgezet onderwijs. ZorgSaam speelt dus zowel voor de gezondheidsen welzijnszorg als voor de arbeidsmarkt en het middelbaar onderwijs een cruciale rol in Zeeuws-Vlaanderen. Dit schept verantwoordelijkheden naar de individuele cliënt die bij ZorgSaam aanklopt én naar de regio. Verplichtingen die ZorgSaam graag op zich neemt. ZorgSaam heeft daarom de onderstaande drie ambities benoemd. 3.1 Individuele zorg Volgens de normen van ZorgSaam moet zorg altijd veilig en vervolgens van hoge kwaliteit zijn. ZorgSaam streeft continu naar verbetering en innovatie. Daarnaast wil ZorgSaam dat cliënten voor haar kiezen vanwege de manier waarop zij de zorg levert. ZorgSaam levert zorg en diensten die op vakkundige wijze afgestemd zijn op de beleving en het levensverhaal van de cliënt. Zorgsaam werkt belevingsgericht in een aangename omgeving en vanuit een gezonde organisatie. De cliënt en de zorgverlener en eventueel diens naasten bepalen samen de inhoud van zorg. Er is sprake van menselijke interactie en belevingsgerichte bejegening, cliënten kunnen verantwoorde keuzes
maken op basis van informatie en educatie. Er is aandacht voor de cliënt, hoe kort het ontmoetingsmoment ook is. Belevingsgericht werken vergroot de mogelijkheden van cliënten om wensen te uiten, keuzes te maken en om te (leren) gaan met een situatie. ZorgSaam vraagt bij cliënten en andere belanghebbenden na of de geboden zorg voldoet aan hun wensen / behoeften en verbetert op basis van die informatie de zorg en dienstverlening. 3.2 Verankering in Zeeuws-Vlaanderen ZorgSaam is een vraaggerichte organisatie die een samenhangend geheel van professionele, veilige zorg biedt aan de gehele bevolking van Zeeuws-Vlaanderen en verantwoording aflegt over de geboden zorg. ZorgSaam kiest voor behoud en versterking van voorzieningen in Zeeuws-Vlaanderen en voor het kleinschalig aanbieden van zorg dichtbij mensen. De basis hiervoor vormt de continuïteit van de dienstverlening. ZorgSaam kiest voor samenwerking met andere belanghebbenden in Zeeland en België om voor de cliënten aansluitende zorg te kunnen realiseren. Ook biedt ZorgSaam Zeelandbrede functies aan, zoals de Upright MRI en het cardiologisch interventiecentrum. Tegelijkertijd maakt ZorgSaam zich sterk voor andere Zeelandbrede functies zoals het ZRTI en Zeelandbrede maatschappen. ZorgSaam stelt zich daarbij op als intermediair van Zeeland naar België. ZorgSaam organiseert de zorg in ketentrajecten van preventie tot nazorg, waarbij het naadloos aansluiten - over de muren van ieders organisaties heen - van de verschillende zorgvormen voorop staat. 3.3 Vitale arbeidsmarkt Vanwege de vergrijzing en ontgroening in de regio ontstaat in de toekomst een groot tekort aan medewerkers. Hierdoor krijgen mensen een ruime keuze uit banen bij diverse organisaties. Ook willen steeds meer mensen werken als zelfstandig ondernemer. Daarom zet ZorgSaam zowel in op het aantrekken van nieuwe als op het behoud van haar huidige medewerkers. ZorgSaam wil zichtbaar zijn als een aantrekkelijke werkgever, die medewerkers zinvol werk biedt. Ook zal de opleidingscapaciteit voor verpleegkundigen en verzorgenden groot genoeg moeten zijn om het vertrek van medewerkers die met pensioen gaan op te vangen. ZorgSaam werkt samen met Fluenz, ROC Westerschelde en Hogeschool Zeeland om de opleidingen in Zeeuws-Vlaanderen te kunnen blijven aanbieden. ZorgSaam wil een gezonde, plezierige en motiverende werkomgeving bieden aan haar medewerkers en hen de ruimte geven voor ontplooiing. Hiervoor past ZorgSaam de principes van het belevingsgericht werken ook toe als het gaat om haar eigen medewerkers. Met een belevingsgericht personeelsbeleid wil ZorgSaam haar medewerkers net zo behandelen als ZorgSaam van de medewerkers verwacht dat zij de cliënten behandelen. > 4. Uitwerking ambities 4.1 Individuele zorg 4.1.1 Geïntegreerd zorgaanbod ZorgSaam bestaat uit organisatorische eenheden, waardoor de neiging ontstaat om ook het zorgproces in stukjes te knippen. Hierbij ontstaat het risico dat (vanuit de cliënt gezien) dubbelingen, inefficiëntie en/of risico s ontstaan. De komende jaren zal een verbetering optreden door op zorgprocessen (waaronder diverse zorgpaden) te gaan sturen. Bij het beschrijven van de processen is de zorg voor de cliënt het uitgangspunt. De zorg vanuit de
verschillende organisatorische eenheden van ZorgSaam moet vloeiend in elkaar overlopen. Ook de grenzen tussen ZorgSaam en andere instellingen mogen geen belemmering vormen. De verschillende zorgprocessen krijgen een proceseigenaar toegewezen die verantwoordelijk is en anderen op hun rol in het proces kan aanspreken. Het proces staat dus centraal, niet de lijnorganisatie. Alle specialisten en medewerkers hebben een rol in het verbeteren van processen. ZorgSaam verwacht van iedereen dat hij of zij de verantwoordelijkheid neemt om te zoeken naar verbetermogelijkheden. Dat creativiteit benut wordt om de zorg te verbeteren en dat anderen daarin betrokken worden en met elkaar de verbetering gerealiseerd wordt. Goede ICT ondersteuning van zorgprocessen is van essentieel belang voor het welslagen ervan. Snelle en veilige uitwisseling van (cliënten)gegevens vormt hierbij een speerpunt. Het ondersteunen van procesgerichte en integrale zorg krijgt daarom op ICT gebied voorrang boven andere zaken. Specialisten en organisatie werken nauw samen en hebben elkaar nodig. Om de gezamenlijke belangen samen te behartigen, is in 2009 onder de vlag van duaal management gestart met het verbeteren van de wederzijdse betrokkenheid van specialisten en medewerkers. Hieraan wordt de komende jaren verder gewerkt. Organisatorische eenheden en maatschappen/vakgroepen maken gezamenlijk plannen en realiseren die. Het doel is dat de zorg beter wordt afgestemd op de wensen en noden van de cliënt en op de mogelijkheden en beperkingen van alle betrokken zorgverleners. 4.1.2. Samenwerking met de huisartsen De samenwerking met de huisartsen krijgt de komende jaren ook veel aandacht. In de eerste lijn zijn de huisartsen en thuiszorg sinds jaar en dag natuurlijke partners. Het onderhouden van korte lijnen en direct contact wordt, daar waar mogelijk, gefaciliteerd door gezamenlijke huisvesting en/of gestructureerd overleg. ZorgSaam werkt met de huisartsen aan het, voor de cliënt, geruisloos verlopen van de verschuiving van AWBZ activiteiten naar de zorgverzekeringswet. Voor de continuïteit van de gezondheidszorg in de regio is optimaal samenspel tussen de eerste en de tweede lijn noodzakelijk. Vooral de acute zorgketen en de ontwikkeling van (nieuwe) keten DBC s vragen om herbezinning op de huidige posities. ZorgSaam wil graag samen optrekken met de huisartsen. VWS en de zorgverzekeraars willen een impuls geven aan de chronische zorg in de eerste lijn. In nauw overleg met de huisartsen zal onderzocht worden welke consequenties dit heeft voor de tweede lijn en welke samenwerkingsvormen geschikt zijn om de regionale gezondheidszorg kwalitatief en kwantitatief op een hoog peil te houden. 4.1.3 Veilige en kwalitatief goede zorg Het leveren van veilige zorg van hoge kwaliteit is van belang voor de hele organisatie. Cliënten én medewerkers van ZorgSaam hebben er recht op dat de zorg die wordt verleend aan de geldende eisen voldoet op het gebied van veiligheid en kwaliteit. ZorgSaam toetst doorlopend de veiligheid en kwaliteit van het werk om te zien waar verdere verbetering mogelijk is. Cliënten hoeven zich geen zorgen te maken over de veiligheid van de geboden zorg, van de gebouwen, apparatuur etc. In 2009 is het beleid ten aanzien van veiligheid vastgelegd. De komende periode is het van belang om iedereen nog meer bewust te maken van het belang van veiligheid. Dit gebeurt o.a. door de invoering van een systeem van Veilig Incidenten Melden (VIM). Dit vraagt om openheid over veiligheidsrisico s, incidenten en klachten als basis voor verbetering van de zorg. Ook vraagt het om extra op zoek te gaan naar mogelijk onveilige
situaties en het vinden van oplossingen hiervoor. Veiligheid krijgt de hoogste prioriteit binnen ZorgSaam. Veilige zorg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Medewerkers, specialisten en cliënten kunnen samen de gewenste hoge standaard bereiken. Cliënten hebben naast veilige zorg ook recht op zorg van hoge kwaliteit. De kwaliteit van de medische behandelingen en van de verzorging van de cliënten dient minimaal te voldoen aan de daarvoor landelijk geldende standaarden. ZorgSaam leert van zorginnovaties van andere instellingen. ZorgSaam hanteert voor kwaliteit bovendien de cliënttevredenheid als ijkpunt. Dit betekent dat ZorgSaam de kwaliteit van het geleverde zoveel mogelijk afstemt op de wensen en de beleving van de cliënten. Door meer belevingsgericht te gaan werken, zal de kwaliteit toenemen. In het streven naar de hoogst mogelijke kwaliteit, blijft ZorgSaam wel realistisch. De gevraagde kwaliteit moet doelmatig zijn en betaalbaar blijven. Daarbij wordt gezocht naar een gezonde balans. De komende jaren besteedt ZorgSaam nadrukkelijk aandacht aan de cultuur rondom veiligheid en kwaliteit. Kwaliteit en veiligheid moeten een gezamenlijke verantwoordelijkheid worden van alle mensen die bij en met ZorgSaam werken. 4.1.4 Belevingsgericht werken ZorgSaam levert niet zomaar zorg, maar belevingsgerichte zorg. ZorgSaam geeft de cliënt meer regie in de zorg en biedt zorg die nauw aansluit op de wensen en behoeften van de cliënt, thuis of in een gastvrije omgeving. Daartoe staat de vraag centraal hoe de cliënt zijn situatie beleeft en hoe aan te sluiten bij zijn voorkeuren, wensen en mogelijkheden. Het beter aansluiten van de zorg op de individuele cliënt en zijn of haar naasten zal diens welzijn verhogen. Dit bevordert het genezingsproces en vermindert de zorgvraag. Medewerkers krijgen met belevingsgericht werken meer ruimte om vanuit hun hart te werken. Dit verhoogt de betrokkenheid, wat leidt tot betere resultaten voor de cliënt op de gebieden van welzijn en gezondheid. Belevingsgericht werken beperkt zich niet tot de zorg. ZorgSaam wordt gastvrijer. Ook de medisch facilitaire diensten en de ondersteunende diensten zullen meer belevingsgericht worden ingericht. Zij zullen zich moeten realiseren dat in- en externe klanten het middelpunt vormen, niet het eigen werkproces. Dit vraagt een faciliterende houding van de ondersteunende diensten, evenals het ontwikkelen van flexibiliteit om de klant te faciliteren, aansluitend bij diens behoefte. Belevingsgericht werken betekent een cultuuromslag voor de hele organisatie. Het vraagt een veranderingsproces bij specialisten en medewerkers. Zij worden actief betrokken bij dit proces. De leidinggevende heeft een voorbeeldfunctie in dit veranderingsproces en ondersteunt de medewerkers bij hun leerproces. De implementatie van belevingsgericht werken vindt bottom up en top down plaats. Hierdoor kan worden ingespeeld op de stand van zaken en de aard van de werkzaamheden in de verschillende organisatorische eenheden. Het belevingsgericht werken wordt gefaseerd ingevoerd. Hiervoor is een implementatieplan opgesteld. Het tempo in het plan van aanpak is aangepast aan de mogelijkheden van diensten en rayons, afhankelijk van hun ontwikkelingen en prioriteiten. 4.2 Verankering in Zeeuws-Vlaanderen 4.2.1 Continuïteit van de organisatie ZorgSaam is al jaren een stabiele en betrouwbare zorgverlener, die een groot aantal belangrijke functies biedt in Zeeuws-Vlaanderen. Het is van groot belang dat ZorgSaam deze functies kan blijven leveren. Hoewel de vergrijzing
leidt tot een grotere zorgbehoefte, vormen de krimp en de ontgroening van de bevolking een bedreiging. Wanneer het aantal mensen, dat gebruik maakt van noodzakelijke en vaak dure voorzieningen, te klein wordt, dreigen deze voorzieningen onbetaalbaar te worden. Anno 2009 komt ZorgSaam geld tekort op diverse onderdelen van zorg, zoals acute zorg, verloskunde, zorg op afroep en het in stand houden van meerdere ziekenhuislocaties. Bovendien worden nieuwe efficiencykortingen van de overheid verwacht. De locaties Oostburg en Hulst zijn voor ZorgSaam essentieel. Vanuit haar missie kiest ZorgSaam er bewust voor alle huidige vormen van zorg te blijven aanbieden en verlieslatende onderdelen niet zo maar af te stoten. In eerste instantie wordt alles gedaan om deze vormen van zorg kostendekkend te maken. Daar waar dat niet lukt, betekent dit dat op andere onderdelen geld overgehouden moet worden. ZorgSaam doet daarnaast een beroep op de overheid om, vanwege de beperkte bevolkingsdichtheid van Zeeuws- Vlaanderen, onvoldoende gedekte kosten gehonoreerd te krijgen. Door de introductie van gereguleerde marktwerking en prestatiebekostiging in de zorgsector heeft ZorgSaam meer financiële verantwoordelijkheden gekregen, waardoor ze ook meer risico s loopt. Het weerstandsvermogen van ZorgSaam zal vanwege deze risico s nog meer omhoog moeten. Het is van belang dat ZorgSaam lid kan blijven van het waarborgfonds, omdat ZorgSaam dan kan lenen tegen een lagere rente. Het eigen vermogen van ZorgSaam moet groeien naar 20% in 2015. Dit betekent 16% in 2011 en 18% in 2013. Concreet betekent dit dat ZorgSaam jaarlijks 1,8 miljoen over moet houden op het budget. Dit wordt bij voorkeur bereikt door het, daar waar mogelijk, verhogen van de productie of de adherentie. Als dat niet mogelijk is, wordt gezocht naar samenwerkingsvormen die kostenbesparingen opleveren. Vervolgens ligt het verhogen van de doelmatigheid en de efficiency voor de hand, waarbij nadrukkelijk gekeken wordt naar de administratieve lasten. Hierbij is het van essentieel belang dat medewerkers hun werk goed kunnen blijven doen en dat de juiste stuurinformatie tijdig beschikbaar is voor allen die hierbij een rol spelen. ZorgSaam staat voor transparantie en verantwoording, passend bij de eigen verantwoordelijkheid. De regels van de betreffende governancecode worden opgevolgd. ZorgSaam werkt aan de Zichtbare Zorg bij het ziekenhuis en aan de Normen Verantwoorde Zorg bij de andere instellingen. Jaarlijks wordt een jaardocument opgesteld. Ook de manier van toezicht houden en het vormgeven aan de bestuurlijke verantwoordelijkheden zijn conform de governancecode. Medezeggenschap van ondernemingsraad en cliëntenraad staat hoog in het vaandel. Voor de cliëntenraad zal er veel veranderen als de wet cliëntenrechten zorg wordt ingevoerd. In het voorstel wordt de positie van cliëntenraden versterkt. Ook krijgt zij meer bevoegdheden. ZorgSaam vindt het belangrijk om naast de ondernemingsraad en cliëntenraad, ook externe stakeholders te betrekken bij de besluitvorming en verantwoording. In 2009 heeft ZorgSaam voor het eerst een stakeholdersbijeenkomst georganiseerd. Een dergelijk overleg zal in de komende jaren verder worden ontwikkeld. 4.2.2 Samenwerking met anderen Het is voor Zeeuws-Vlaanderen van groot belang dat ZorgSaam kan blijven samenwerken met andere zorgaanbieders en met lokale overheden. De door de overheid ingezette weg naar marktwerking en concurrentie is nadelig voor een dunbevolkt gebied als Zeeuws-Vlaanderen. Omdat in dit uitgestrekte gebied veel vormen van zorg onrendabel zijn, bestaat de kans dat bij een verdergaande marktwerking bepaalde vormen van zorg door geen enkele zorgaanbieder meer worden aangeboden. Door met elkaar samen te werken, kunnen dergelijke vormen van zorg gebundeld worden en vaak net wel kostendekkend worden geleverd. ZorgSaam zal zich actief inzetten om, waar mogelijk,
samen te werken met huisartsen en met andere (gespecialiseerde) zorgleveranciers. Ook zal ZorgSaam zich ervoor inzetten om dit probleem landelijk onder de aandacht te brengen, zodat de samenwerking met anderen niet wordt veroordeeld, maar wordt ondersteund. Op deze manier willen we de zorg in Zeeuws-Vlaanderen op de lange termijn in stand houden, verder verbeteren en het aanbod uitbreiden. De leden van de medische staf worden aangemoedigd om, in navolging van de vakgroepen reumatologie, oogheelkunde, plastische chirurgie en geriatrie, samenwerking te zoeken met de medische staf van het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis. Daar waar noodzakelijk gaat ZorgSaam de concurrentie met anderen aan, vanuit haar eigen kracht: het bieden van continuïteit in hoogwaardige zorg. 4.2.3 Innovatie Preventie vormt een integraal onderdeel van het zorgproces. ZorgSaam wil ook op het gebied van preventie een herkenbare rol vervullen. Er worden steeds nieuwe vormen van zorg ontwikkeld. ZorgSaam staat graag vooraan bij het aantrekken van nieuwe zorgvormen en functies. Het geboortecentrum, preventieve huisbezoeken, consultatiebureau voor ouderen, verpleeghuiszorg, nieuwe mogelijkheden met domotica, ontwikkeling van zorgproducten in de recreatieve sector, de Upright MRI en het cardiologisch interventiecentrum zijn hiervan aansprekende voorbeelden. ZorgSaam kan zich echter niet overál in specialiseren. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden. De innovatie dient in ieder geval aan één van de volgende criteria te voldoen. 1) De innovatie levert adherentiegroei of behoud op of zorgt voor productiestijging. 2) de innovatie levert een bijdrage aan de veiligheid en/of de kwaliteit van zorg of 3) de innovatie levert efficiencyverbetering op. De kosten en baten dienen hierbij zorgvuldig te worden afgewogen. 4.2.4 Grensregio Net over de grens in België bevinden zich meerdere ziekenhuizen. ZorgSaam moet concurreren met de Belgische ziekenhuizen om voldoende adherentie te behouden. Aangezien mensen in Belgische ziekenhuizen sneller terecht kunnen, moet daar bij ZorgSaam een concurrerende wachttijd tegenover staan. ZorgSaam kiest daarnaast voor integrale en belevingsgerichte zorg. Daar waar de Nederlandse zorgverzekeraars de grensoverschrijdende zorg faciliteren en zo een cliëntenstroom richting België creëren, houden de Belgische verzekeraars de grenzen vooralsnog gesloten. Dit betekent dat er zowel voor samenwerking als voor concurrentie met Belgische zorgaanbieders geen gelijk speelveld aanwezig is. ZorgSaam ijvert landelijk voor een gelijk speelveld tussen België en Nederland. Ondertussen kiest ZorgSaam nadrukkelijk voor het uitbreiden van de samenwerking met het Universitair Ziekenhuis en het ziekenhuis Maria Middelares, beide te Gent. ZorgSaam acht het voortbestaan van ziekenhuislocatie Antonius in Oostburg van groot belang voor de regio West Zeeuws-Vlaanderen. Bovendien heeft ZorgSaam de adherentie van West Zeeuws-Vlaanderen hard nodig om zelf gezond te blijven. Daarom kiest ZorgSaam ervoor deze locatie, samen met partners in de zorg, verder uit te bouwen en samenwerking en zonodig concurrentie aan te gaan met de grensziekenhuizen.
4.2.5 Eigen identiteit ZorgSaam bestaat uit vele organisatorische eenheden, waarvan sommige heel Zeeuws-Vlaanderen bedienen, terwijl anderen sterk zijn verankerd in de lokale omgeving of een heel eigen cliëntenpopulatie hebben. De verschillende doelgroepen vragen ieder een eigen aanpak. Op deze vraag aansluiten, vergt ondernemerschap van managers en leidinggevenden. Het is daarbij van belang dat ZorgSaam-eenheden enerzijds worden herkend als onderdeel van ZorgSaam, terwijl zij anderzijds hun eigen identiteit, die past bij de eigen cliënten, behouden. Dit vraagt om ruimte voor ondernemerschap en voor een eigen identiteit van de organisatorische eenheid, binnen de grenzen van de ZorgSaam identiteit. Hierbij geldt dat het belang van het geheel (ZorgSaam) boven het belang van een onderdeel gaat. Om de eigen identiteit te vormen en te behouden, verwacht ZorgSaam van leidinggevenden dat zij pro actief zijn en dat ze regelruimte geven aan de medewerkers voor een eigen inbreng in het werkproces, zodat medewerkers belevingsgericht in kunnen spelen op de behoeften van de cliënten. De organisatiestructuur moet daarbij functioneel zijn voor het leveren van zorg. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden moeten daarom zo laag mogelijk in de organisatie neergelegd worden. 4.2.6 Imago ZorgSaam heeft een goede naam in heel Nederland. Sinds 2008 is ZorgSaam NIAZ geaccrediteerd. In 2009 haalde de Thuiszorg de derde plaats op cliënttevredenheid van heel Nederland. Ook scoorden vier specialismen in het Elsevier onderzoek een Top 10 notering. Het ziekenhuis haalde in de AD Top 100 van 2009 de achtste plaats. Het halen van hoge noteringen is niet het doel, maar maakt wel zichtbaar dat ZorgSaam serieus werk maakt van haar ambities voor de kwaliteit van zorg. Het vormt tevens een stimulans voor specialisten en medewerkers om hiermee door te gaan. Het hebben van een goede naam is van belang. Het vormt een bewijs voor de kwaliteit en versterkt het vertrouwen van de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen. ZorgSaam bewijst zich hiermee als betrouwbare partner, staat sterker bij de werving van nieuwe specialisten en medewerkers en trekt cliënten uit andere regio s naar ZorgSaam. Dit laatste versterkt de adherentie en draagt daardoor bij aan de continuïteit van de organisatie. ZorgSaam is er, gezien de ervaringen van de laatste jaren, van overtuigd dat alle energie die gestoken wordt in het verbeteren van de kwaliteit, ervoor zorgt dat haar naam vanzelf bekender wordt. Toch kiest ZorgSaam er voor om zich in te zetten voor het verbeteren van haar naamsbekendheid in zuid-west Nederland. ZorgSaam ondersteunt daartoe voornamelijk initiatieven op het terrein van sport en vitaliteit. 4.3 Vitale Arbeidsmarkt 4.3.1 Samenwerking met scholen De provincie verwacht dat door het dalende aantal jongeren het aantrekken van voldoende personeel een uitdaging wordt in de toekomst. ZorgSaam werkt samen met het ROC Westerschelde op het gebied van verpleegkundige opleidingen en betrekt het ROC waar mogelijk bij interne ZorgSaam opleidingen. ZorgSaam speelt nu al in op het aankomende tekort aan medewerkers, door meer verpleegkundigen en andere professionals op te leiden. Voor het opleiden van verpleegkundigen wordt een leerafdeling opgezet. ZorgSaam werkt samen met universiteiten voor de opleiding van artsen.
Samen met ROC Westerschelde, Hogeschool Zeeland en partners uit België, Frankrijk en Groot Brittannië bereidt ZorgSaam een internationaal project voor om scholing op het gebied van belevingsgericht werken op te zetten. Op dit terrein kan ZorgSaam, samen met de Zeeuwse scholen, uitgroeien tot een kenniscentrum. 4.3.2 Belevingsgericht personeelsbeleid ZorgSaam speelt in op de trends die zichtbaar worden op de arbeidsmarkt. Als werkgever onderscheidt ZorgSaam zich doordat zij de principes van het belevingsgericht werken ook toepast als het gaat om haar eigen medewerkers. In dit belevingsgericht personeelsbeleid geldt dat de werkwijze wordt aangepast aan de specifieke vraag van de medewerker. Het doel van het personeelsbeleid is het vinden en behouden van voldoende, goed personeel voor ZorgSaam op de langere termijn. Deze medewerkers onderscheiden zich omdat zij ondernemend zijn en zich betrokken voelen bij de cliënt en bij ZorgSaam als organisatie. Zij zijn pro actief, goed opgeleid en voelen zich adequaat toegerust voor de hen toebedeelde taken. Pro actieve medewerkers zoeken op eigen initiatief oplossingen en werken aan verbeteringen in hun werk. Zij nemen zelf verantwoordelijkheid voor hun werk. Ook zal ZorgSaam onderzoeken of en hoe het mogelijk is om medewerkers die overwegen om ZZP-er te worden, te behouden. ZorgSaam investeert in goed opgeleid personeel, maakt optimaal gebruik van talenten en motiveert de medewerkers om te werken aan innovatie. De ZorgSaam Academie, Carrièrewinkel en Koesterpas zijn hiervoor al in het leven geroepen. Het belevingsgericht personeelsbeleid wordt verder ingevoerd aan de hand van de thema s: werksfeer, levenslang leren, vitaliteit en loopbaanbeleid. Om een aantrekkelijke werkgever te zijn voor nieuwe medewerkers is het thema profilering als aantrekkelijke werkgever hier aan toegevoegd. Hiervoor wordt een personeelsbeleidsplan opgesteld met daarin concrete resultaten die de komende jaren verwezenlijkt gaan worden. Vrijwilligers zijn belangrijk voor ZorgSaam. Voor de inzet van vrijwilligers is apart beleid opgesteld. Uiteraard worden zij eveneens belevingsgericht benaderd. > 5. Uitvoering Het beleidskader dient als verbindend en richtinggevend kader voor alle onderdelen van ZorgSaam. Zowel specialisten als leidinggevenden gebruiken het beleidskader als uitgangspunt voor het opstellen van (medische) beleidsplannen, (meerjaren) beleidsplannen voor organisatieonderdelen en jaarplannen. Dit vindt plaats binnen de bestaande Plan & Control cyclus. In het eerste kwartaal van ieder jaar wordt de actuele stand van zaken onderzocht. Hierbij worden zowel de interne stand van zaken als de ontwikkelingen in de omgeving betrokken. Daar waar aanpassingen aan het beleidskader nodig zijn, worden deze opgenomen in de jaarlijkse kaderbrief. Op basis hiervan stellen de leidinggevenden de jaarplannen op. Om de voortgang goed te kunnen volgen is een aantal prestatie-indicatoren vastgelegd. Jaarlijks staat in de kaderbrief voor iedere prestatie-indicator een actueel streefcijfer, voor heel ZorgSaam of per organisatorische eenheid. 5.1 Meerjaren beleidsplannen Het beleidskader vraagt om een aantal concrete uitwerkingsplannen. Sommige zijn reeds in de tekst genoemd. Andere volgen meer impliciet uit de gemaakte afspraken. Hieronder zijn de plannen vermeld die de komende jaren gemaakt zullen worden, met de verantwoordelijke en de datum waarop het plan gereed moet zijn
Plan Verantwoordelijke Datum Medisch beleidsplan Bestuur Medische staf 31-12-2010 Beleid samenwerking eerste lijn A. Schelfhout 31-12-2010 Plan positionering locatie Antonius J. Paulides 31-12-2010 Herzien visie document thuis- en ouderenzorg A. Schelfhout 30-03-2010 Visiedocument intramurale zorg A. Schelfhout 30-03-2010 Beleidsplan OK F. Lodder 31-12-2010 Evaluatie plan van aanpak belevingsgericht werken L. Goense 31-12-2012 Plan herstructurering facilitaire dienst H. Hubregtse 31-08-2010 Meerjaren ICT beleid D. Bellen 31-08-2010 Meerjaren financieel beleid P. Rademacher 30-06-2010 Beleidsplan kwaliteit & veiligheid M. Roose 31-08-2010 Meerjaren personeelsbeleid M. Roose 31-12-2010 Meerjaren marketingcommunicatieplan M. Roose 31-12-2010 5.2 Prestatie-indicatoren Om de voortgang te meten, zijn prestatie-indicatoren benoemd. Om de ontwikkelingen zichtbaar te maken, zijn zowel de actuele situatie in 2009 als het streven voor 2013 benoemd. Prestatie-indicatoren zorg Actueel (2009) Streven beleidsperiode Patiënttevredenheid Ziekenhuis 8,1 8,5 Cliënttevredenheid Thuiszorg 8,3 8,5 Cliënttevredenheid Ouderenzorg 7,8 8,5 NIAZ accreditatie geaccrediteerd geaccrediteerd Genomen verbetermaatregelen n.a.v. klachten, incidenten en nnb 60% meldingen in risicoklassen oranje en rood Ziekenhuis: scores op prestatie indicatoren IGZ binnen gestelde 77% 90% normen Ziekenhuis: Percentage indicatoren Zichtbare Zorg bij beste 20 80% 90% Ziekenhuis: Percentage scores Centramonitor in groene fase nnb 100% Thuiszorg: Gemiddeld aantal sterren zorginhoudelijk op 2,4 3,1 indicatoren verantwoorde Zorg Ouderenzorg: Gemiddeld aantal sterren zorginhoudelijk op 2,7 3,2 indicatoren intramurale zorg Landelijke noteringen AD, Elsevier Top 25 Top 25 Prestatie-indicatoren bedrijfsvoering Actueel 2009 Streven beleidsperiode Eigen vermogen 14% 18% Omzet 131.500.000 142.500.000 waarvan omzet Thuiszorg 22.900.000 25.700.000 Adherentie ziekenhuis 107.000 110.000 Bezettingsgraad ouderenzorg 98% 100% Percentage toegangstijd 1 e polibezoek, binnen ** 90% Treeknormen Gemiddelde verpleegduur 5,25 5 Prestatie-indicatoren medewerkers Actueel 2009 Streven beleidsperiode Medewerkerstevredenheid Thuiszorg 6,9 7,5 Medewerkerstevredenheid Ouderenzorg 6,9 7,5 Medewerkerstevredenheid Ziekenhuis 6,7 7,5 Ziekteverzuim ZorgSaam 5,1 4,0 Aantal stageplaatsen 43 50 Aantal onderzoeksstages 2 4 Colofon Het beleidskader 2010 2013 van ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen is opgesteld door een werkgroep uit de dienst Personeel & Managementondersteuning (P&M). De teksten zijn geschreven door Monica Roose, manager dienst P&M. Bij de totstandkoming van het beleidskader is gebruik gemaakt van de inbreng van de medewerkers, de medische staf, de ondernemingsraad, de cliëntenraad en externe relaties. ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen www.zorgsaam.org April 2010