DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen
2
3
INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische informatie 5 Omgaan met ouderen met psychische problemen 6 Omgaan met ouderen met psychische problemen; cursus voor leidinggevenden 7 Zicht op ouderen met psychiatrische problematiek 8 Wijsheid komt met de jaren 9 Omgaan met ouderen met dementie 10 Losse trainingen of workshops 11 Interesse 12 4
KENNIS OVER PSYCHISCHE PROBLEMEN BIJ OUDEREN NODIG?! Psychiatrische ziekten en psychische problemen komen in alle fasen van het leven voor. Elke fase kent echter ook zijn specifieke problemen. Sommige ziektebeelden komen vaker voor bij ouderen, andere juist minder of kennen andere uitingsvormen. Niet iedereen heeft voldoende kennis van deze stoornissen of beperkingen. Terwijl globale kennis hiervan, en inzicht in verschillende gedragingen die met de stoornis samenhangen, voorwaarden zijn om een goede relatie op te kunnen bouwen en te onderhouden. Daarnaast kunnen handvatten in het omgaan helpen bij een goede communicatie. Voldoende kennis om tijdig te signaleren, kan ergere problematiek voorkomen. Daarom is een scala aan cursussen en themabijeenkomsten ontwikkeld over de omgang met oudere bewoners, cliënten of patiënten. Indigo gezond werken biedt training en advies aan verwijzers, medewerkers van diverse (zorg) organisaties en andere betrokkenen over hoe zij het beste om kunnen gaan met ouderen met psychische of psychiatrische problematiek of gedragsproblemen. Wij hebben een uitgebreid aanbod van modulen waarin kennis van ziektebeelden maar ook methoden en vaardigheden in signaleren of in omgaan met probleemgedrag centraal staan. Deze brochure geeft een overzicht van de cursussen, voorlichting, advies en training op het gebied van ouderen. In een van onze andere brochures vindt u ons aanbod op gebied van volwassenen of jeugd en jongeren. Omdat uw vraag nooit standaard is, is ons aanbod op inhoud en vorm opmaat. We kijken hierbij naar opleidings- en ervaringsachtergrond van deelnemers en naar de reden van uw vraag. In deze brochure wordt daarom een globale omschrijving van de modulen gegeven. Voor uitgebreide informatie kunt u contact met ons opnemen. 5
PRAKTISCHE INFORMATIE Medewerkers of vrijwilligers die te maken krijgen met ouderen met psychiatrische ziekten, (dreigende) psychische of sociale problemen of met moeilijk benaderbaar gedrag. Onze huidige klanten zijn huisartsen, zorginstellingen, psychologen, maatschappelijk werkenden, politie, woningbouwverenigingen, gemeenten, thuiszorgorganisaties, welzijnsorganisaties en opleidingen in zorg en welzijn. TRAINERS Deskundigheidsbevordering wordt verzorgd door medewerkers van Indigo Brabant. Onze trainers hebben ervaring in het geven van trainingen, voorlichting of groepswerk. Bij verschillende trainingen wordt een trainer ingezet om specifieke praktijksituaties te oefenen. LOCATIE Bijeenkomsten kunnen op een locatie in uw organisatie plaatsvinden. Ook kunnen bijeenkomsten verzorgd worden op een van onze locaties. KOSTEN Deze zijn afhankelijk van de vraag en het daarbij passende aanbod. Hierover vindt altijd van tevoren overleg plaats. Nadat in gezamenlijk overleg een aanbod is samengesteld, ontvangt u een offerte. 6
OMGAAN MET OUDEREN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN In de ouderenzorg is het steeds belangrijker tijdig te signaleren. Daarnaast zijn handvatten in het omgaan met ouderen met psychische problemen noodzakelijke voor een goede begeleiding. Medewerkers in de ouderenzorg. Een vooropleiding in de zorg is noodzakelijk, kennis van psychiatrische problematiek is niet nodig. INHOUD TRAINING In de cursus wordt aandacht besteed aan signaleren van problematiek en aan omgaan met ouderen met problemen. Daarnaast worden ziektebeelden behandeld die aansluiten bij de problematiek die veel voorkomt binnen de organisatie of afdeling. De standaardtraining bestaat uit: > Inleiding in ouderenpsychiatrie > Observeren, signaleren aan de hand van signalenkaarten > Signalen bespreken > Vergeetachtigheid, met name dementie > Depressie > Andere ziektebeelden in overleg. Er wordt vooral uitgegaan van de praktijksituaties van deelnemers. DUUR Vier bijeenkomsten van drie uur. RESULTAAT Na de training zijn deelnemers in staat psychische problemen te signaleren en signalen te bespreken met professionals, de cliënt en zijn omgeving. Deelnemers krijgen handvatten om de oudere te bejegenen op een wijze die aansluit bij de belevingswereld. BIJZONDERHEDEN De onderwerpen worden in overleg met de opdrachtgever vastgesteld. 7
OMGAAN MET OUDEREN MET PSYCHISCHE PROBLEMEN; CURSUS VOOR LEIDINGGEVENDEN Leidinggevenden in de ouderenzorg die te maken hebben met ouderen met deze problematiek én die hun medewerkers moeten coachen of ondersteunen hierin. INHOUD TRAINING De volgende onderwerpen worden behandeld: > Observeren, signaleren, bespreekbaar maken van signalen en mogelijke acties > Anders omgaan met probleemgedrag > Dementie > Depressie en somberheid > Angst > Persoonlijkheidsstoornissen. In de bijeenkomsten wordt uitleg gegeven over de ziektebeelden. Verder wordt er steeds ingegaan op hoe leidinggevenden en verzorgenden problemen in een vroeg stadium kunnen signaleren; hoe om te gaan met ouderen met psychische problemen en over hoe moeilijk gedrag bespreekbaar te maken in een team. Er is er veel ruimte voor het inbrengen van praktijkvoorbeelden. DUUR Vier bijeenkomsten van drie uur. RESULTAAT Na de training zijn deelnemers in staat psychische problemen te signaleren en de signalen te bespreken met medewerkers, andere professionals en de cliënt en zijn omgeving. Deelnemers zijn in staat een team te coachen in het begeleiden van ouderen met psychische problemen. BIJZONDERHEDEN De onderwerpen kunnen in overleg met de opdrachtgever aangepast worden. 8
ZICHT OP OUDEREN MET PSYCHIATRISCHE PROBLEMATIEK Professionals en vrijwilligers komen ouderen met psychische of psychiatrische problematiek tegen. Soms gaat dit contact vanzelf, maar niet altijd. Dan kan het noodzakelijk zijn enige basiskennis te hebben over psychiatrische ziektebeelden. Medewerkers of vrijwilligers die te maken hebben met ouderen met psychische of psychiatrische problematiek. INHOUD TRAINING Kennismaking met psychische en psychiatrische problematiek > Beknopte uitleg met veel voorkomende psychische problemen en psychiatrische problematiek bij ouderen > Handvatten in het herkennen van probleemgedrag > Handvatten in het omgaan met genoemd gedrag: wat kun je doen, hoe bepaal je je eigen gedrag en wat kun je beter niet doen. Verdieping in de praktijk > Kennismaken met houdingsaspecten; inzicht verkrijgen in de invloed van de eigen houding op het gedrag van anderen > Oefenen van voorbeelden uit de praktijk door casuïstiekbesprekingen en praktijksimulatie met een trainer. > Bespreken van grenzen aan de zorg > Uitleg over psychiatrische hulpverlening. DUUR Twee dagdelen van drie uur. RESULTAAT Na de training hebben deelnemers globale kennis van psychiatrische ziektebeelden en van het bijbehorende gedrag en handvatten over hoe om te gaan met moeilijk gedrag dat hoort bij een psychiatrisch ziektebeeld. 9
WIJSHEID KOMT MET DE JAREN Medewerkers in de ouderenzorg zonder een specifieke opleiding. Bijvoorbeeld voor huishoudelijk medewerkers of assistenten, zorgassistenten, maar ook voor vrijwilligers is deze cursus zeer toepasbaar. INHOUD TRAINING Deel 1 > De gevolgen van het ouder worden > Waarden en normen van toen en nu > Eenzaamheid, verlies en rouw > Verlieservaringen > Rouwverwerking > Actief luisteren. Deel 2 > Omgaan met claimend en aandacht vragend gedrag > Signaleren > Valkuilen en aandachtspunten in het omgaan met ouderen met moeilijk benaderbaar gedrag > Grenzen aangeven. De cursus bestaat voor een deel uit theorie overdracht. Het accent van de cursus ligt op het bespreken van praktijksituaties en van het oefenen van deze situaties. DUUR Twee dagdelen van twee uur. RESULTAAT Deelnemers krijgen inzicht in de gevolgen van het ouder worden en in de omgeving en de beleving van de ouder wordende mens. Zij krijgen handvatten aangereikt in het omgaan met de ouder wordende mens met al zijn beperkingen en mogelijkheden. 10
OMGAAN MET OUDEREN MET DEMENTIE Voor alle kennisniveaus verzorgen wij cursussen op gebied van dementie. Dit kan op academisch niveau, er wordt dan vooral ingegaan op diagnosticeren en vormen van dementie. Op HBO en MBO niveau zijn cursussen ontwikkeld en ook voor mensen zonder gerichte opleiding of ervaring zijn voorlichtings- en scholingsmogelijkheden. INHOUD TRAINING De cursus wordt op maat samengesteld en kan bestaan uit verschillende onderdelen: > Verschillende vormen van dementie > Symptomen behorend bij de vormen van dementie > Verloop en stadia van verschillende vormen van dementie > Werking van het geheugen > Risicofactoren > Omgaan met ouderen met dementie > Verschillende methodieken in zorg en begeleiding bij dementie > Dementiezorg in de regio > Hulp en ondersteuning voor mantelzorgers. DUUR Afhankelijk van afspraken. RESULTAAT Afhankelijk van afspraken. BIJZONDERHEDEN Afhankelijk van het kennisniveau van de deelnemers kunnen verschillende trainers ingezet worden met specifieke deskundigheden. 11
LOSSE TRAININGEN OF WORKSHOPS Er is scholing ontwikkeld op het gebied van: > Depressie en somberheidsklachten bij ouderen > Dementie en vergeetachtigheid > Het syndroom van Korsakov > Persoonlijkheidsstoornissen en ouderen > Verslaving bij ouderen > Achterdocht en psychotische stoornissen > Angst, een veelvoorkomend probleem bij ouderen > Delier, het belang van tijdig signaleren > Parkinson en psychische gevolgen > Psychische problemen na een CVA > Verlieservaringen en rouw > Claimend en aandacht vragend gedrag in de ouderenzorg > Grenzen stellen en feedback geven > Respectvolle en professionele bejegening > Agressie in de ouderenzorg. Scholing kan een antwoord zijn op vragen over: > Kennisverbreding, -aanvulling, -opfrissing > Beter signaleren en/of herkennen van problematiek > Achtergronden om een visie te (her)formuleren > Achtergrondinformatie voor attitudeverandering. In de scholing is veel aandacht voor de koppeling tussen theorie en praktijk. Verzorgenden, verpleegkundigen, leidinggevenden, coördinatoren, adviseurs, vrijwilligers en andere geïnteresseerden, die werken met ouderen. DUUR Afhankelijk van afspraken. RESULTAAT De cursist krijgt kennis van het ziektebeeld en van de beleving van de cliënt. Tevens leert hij of zij wat belangrijk is in het contact en leert problematiek tijdig te signaleren en krijgt de cursist inzicht in de sociale kaart van hulpverlening. 12
INTERESSE? Bent u geïnteresseerd in het aanbod, wilt u weten wat wij voor u of voor uw organisatie kunnen betekenen of vindt u het onderwerp waarover u informatie wilt niet in de brochure? Neem dan contact met ons op en leg uw vragen aan ons voor. Wij kijken samen met u hoe wij een passend en kwalitatief aanbod kunnen doen. Ook werken wij samen met andere organisaties waarnaar wij u kunnen verwijzen. INDIGO BRABANT GEZOND WERKEN Telefoon: 088-0161800 E-mail: gezondwerken@indigobrabant.nl Website: www.indigo.nl/brabant 13