Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 448612 Datum: 30 mei 2017 Programma : Alle Blad: 1 van 9 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: dhr. V.G.M. van den Berg Informatie bij : R. van Wijngaarden E-mail/tel.nr. : r.v.wijngaarden@ijsselstein.nl/1646 Evaluatiedatum : N.v.t. Onderwerp Jaarrekening 2016 IJsselstein Samenvatting Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2016 van de gemeente aan. Met deze jaarrekening leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid in 2016. Inleiding Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2016 aan. Het jaar 2016 is op veel fronten een intensief jaar geweest. Voor het sociaal domein was 2016 het tweede jaar na de decentralisaties. Waar in het eerste jaar de zorgcontinuïteit de belangrijkste doelstelling was, is nu de nadruk komen te liggen op versterken van de inzet door de frontoffices, het verbeteren van de processen en het optimaliseren van het aanbod van algemene voorzieningen. Het was een bijzonder omvangrijke uitbreiding van de gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden, maar inmiddels kan gesteld worden dat dit met succes is ingericht. Regionale samenwerking, zowel in de Utrechtse regio als in de Lopikerwaard is voor IJsselstein van groot belang. De opgaven die op ons af komen en op ons af zijn gekomen zijn dusdanig majeur dat we dit niet zelf kunnen, willen en soms zelfs ook vanuit het Rijk niet alleen mogen aanpakken. Met regionale samenwerking bundelen we onze krachten en kwaliteiten met de omliggende gemeenten. Dit geldt niet alleen voor de kleinere gemeenten in de regio maar ook bijvoorbeeld voor de stad Utrecht. Het belang om samen te werken in de Utrechtse regio is voor IJsselstein groot. Dit wordt bevestigd met de resultaten die uit de twee strategiesessies zijn gekomen die het college gehouden heeft in december. De resultaten van deze sessies worden betrokken bij de onderzoeken die op dit moment lopen (benchmarkonderzoek en bestuurskrachtmeting). De komende jaren zullen we enerzijds actief deelnemen aan inhoudelijke (beleids)initiatieven en anderzijds in overleg met de andere deelnemers het bestuurlijk netwerk U10 door ontwikkelen. Een van de aspecten die in 2015 voortvarend opgepakt is en verder uitgebouwd wordt, is om ook in U10-verband te komen tot een goede kaderstellende rol van de diverse raden. Maar bovenal heeft het jaar 2016 in het teken gestaan van de doorontwikkeling van de ambtelijke organisatie UW Samenwerking. Het Programma Doorontwikkeling uit 2015 is verder geconcretiseerd en aangevuld wat uiteindelijk heeft geleidt tot het vaststellen van het Focus-document Rust, sturing en de basis op orde. De noodzaak tot het op orde brengen van de basis werd in de tweede helft van het jaar onderstreept door de forse overschrijding op personeelskosten. De geconstateerde knelpunten hebben met name betrekking op de bedrijfsvoering enerzijds en op het governancegedeelte anderzijds.
Raadsvoorstel Blad: 2 van 9 Wat willen we bereiken? Een tijdig vastgestelde jaarrekening 2016 en vaststelling van de bestemming van het resultaat. Waarom willen we dit? 1. Argumenten Met tijdige vaststelling wordt voldaan aan de wettelijke plicht de jaarrekening vóór 15 juli aan de provincie aan te bieden. 2. Alternatieven Geen 3. Kanttekeningen Ten tijde van het opstellen van dit voorstel is de accountantscontrole nog onderhanden. De werkzaamheden van de accountant zijn niet volgens de oorspronkelijke planning verlopen. Dit heeft verschillende oorzaken: - Een aantal onderwerpen in de jaarrekeningen kosten extra tijd, zoals aanbestedingen, grondexploitaties, voorzieningen en het sociaal domein; - De door de accountant ingeplande tijd voor het werk voor de drie organisaties is krap geweest; - Het kost tijd om met een nieuwe accountant werkbare afspraken te maken over dossiervorming en werkwijze. De controlewerkzaamheden lopen door tot en met week 25. Daarmee is er kans dat deze nog op aanwijzing van de accountant wordt aangepast. Er is op dit moment dus ook nog geen inzicht in de te verwachten controleverklaring. Op basis van de management letter naar aanleiding van de tussentijdse controle is wel al duidelijk dat ook in 2016 nog niet alle knelpunten uit het voorgaande jaar zijn opgelost en dat bevindingen mogelijk in lijn liggen met die van 2015. De (bewaking van de voortgang van) te realiseren verbeteringen wordt betrokken bij het Focus-traject. Wat gaat het kosten? Het gerealiseerde jaarrekeningresultaat over 2016 bedraagt 1.600.250 voordelig. In de begroting was rekening gehouden met een nadelig resultaat van 2.098.842 nadelig. Het resultaat is dus 3.699.092 voordeliger dan begroot. De voornaamste verschillen zijn weergegeven in hoofdstuk 1 van de jaarrekening. Deze zijn als volgt: Omschrijving Programma Verschil in Voordeel sociaal domein (jeugd, Wmo en participatie) 1 en 5 1.853.000 Nadeel UW Samenwerking (incl. correctie voor huisvesting) 1 en 5-1.099.000 Mutaties grondexploitaties (Binnenstad, Zenderpark, Over Oudland) 3 952.000 Pensioenen wethouders 1-579.000 Gedeeltelijke vrijval voorziening wegen 3 400.000 Vrijval voorziening onderhoud gebouwen en saldo groot onderhoud 1, 3, 4 en 5 1.151.000 Reservering consequenties beheerplannen 1 373.000 Saldo exploitatie afvalstoffen 3 254.000 Overige verschillen 394.092 Totaal saldo afwijkingen jaarrekening 3.699.092 Voordeel sociaal domein Het voordeel op taken in het sociaal domein is het saldo van taken op het gebied van jeugd, Wmo en Participatie bij elkaar. Het voordelige saldo op deze taken is iets hoger dan
Raadsvoorstel Blad: 3 van 9 gepresenteerd is in de laatste kwartaalrapportage. De verschillen zijn nader toegelicht in programma Inkomen, jeugd en Wmo. Vrijval voorziening onderhoud gebouwen en saldo groot onderhoud De huidige voorziening groot onderhoud gebouwen is onvoldoende onderbouwd en het beheerplan is niet actueel. In deze jaarrekening is daarom het saldo van deze voorziening vrijgevallen te gunste van het resultaat. Daarnaast zijn alle dotatie aan deze voorziening teruggedraaid en is het uitgevoerde groot onderhoud in 2016 direct ten laste van de exploitatie gebracht. Dit heeft geresulteerd in voordelen in verschillende programma s. Bij de resultaatbestemming naar aanleiding van deze jaarrekening zal voorgesteld worden deze voordelen te reserveren en beschikbaar te houden voor het groot onderhoud. Na de actualisatie van het beheerplan wordt bepaald wat het incidentele benodigde bedrag is om de voorziening op nieuw te voeden. Nadeel UW Samenwerking In de paragraaf bedrijfsvoering van deze jaarrekening is een toelichting weergegeven over het effect van de kosten van UW Samenwerking ten opzichte van de begroting van de gemeente. Het uiteindelijke totale nadeel voor de gemeente is conform hetgeen in de brief van 7 februari 2017 is weergegeven. De jaarrekening van UW Samenwerking, die aanboden is aan de accountant voor de controlewerkzaamheden, is als bijlage bij dit voorstel gevoegd. Mutaties grondexploitaties In programma Wonen en ruimte zijn enkele voordelige mutaties in grondexploitaties verwerkt. De voorziening grondexploitatie Binnenstad is ten gunste van het resultaat naar beneden bijgesteld, doordat de post voor onvoorziene uitgaven naar beneden is bijgesteld. Daarnaast zijn voordelen gerealiseerd op de grondexploitaties Over Oudland en Zenderpark. Pensioenen wethouders In programma Bestuur en organisatie is een nadeel verwerkt en toegelicht als gevolg van de extra dotatie die heeft plaatsgevonden ten behoeve van (toekomstige) pensioenverplichtingen aan (voormalig) wethouders. Extra dotatie is noodzakelijk om reken houdend met de voortdurende lage rentestand voldoende vermogen op te bouwen om aan de toekomstige verplichtingen te voldoen. Deze dotatie is gebaseerd op actuariële berekeningen die door een externe deskundige is opgesteld. Gedeeltelijke vrijval voorziening groot onderhoud wegen Bij de vaststelling van het beheerplan wegen in de raadsvergadering van 9 maart 2017 was al aangekondigd dat als gevolg van de doorrekening van het plan in 2016 eenmalig een bedrag van 400.000 uit de voorziening groot onderhoud wegen kon vrijvallen. Dit is verwerkt in deze jaarrekening. Reservering consequenties beheerplannen Bij het opstellen van de financieel perspectiefnota 2017 is een eerste inschatting gemaakt van de structurele financiële gevolgen van de actualisatie van de beheerplannen. Daarnaast zijn ook middelen gereserveerd uit de algemene uitkering als gevolg van areaalontwikkeling. Deze middelen zijn meerjarig grotendeels ingezet. Voor 2016 zijn deze middelen niet ingezet. Saldo exploitatie afval Op de exploitatie van afvalstoffen is een voordeel gerealiseerd in programma Wonen en ruimte. Het voordeel hangt samen met lager kosten van verwerking van afval. Daarnaast zijn de baten uit afvalstoffenheffing beperkt hoger dan begroot. Bij de resultaatbestemming naar aanleiding van deze jaarrekening zal voorgesteld worden deze voordelen toe te voegen aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing, zodat deze middelen beschikbaar blijven voor deze exploitatie.
Raadsvoorstel Blad: 4 van 9 Resultaatbestemming en mutaties in reserves Op basis van deze jaarrekening doen wij u ook voorstellen voor de bestemming van het resultaat en stellen wij u enkele mutaties in reserves voor. Wij stellen voor om: a. Het saldo op de exploitatie van afvalstoffen van 253.100 voordelig toe te voegen aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing; b. Het saldo op de exploitatie van riolering van 45.200 nadelig te onttrekken aan de egalisatiereserve riolering; c. Het voordelige saldo op het sociaal domein (jeugd, Wmo en participatie) ad. 1.853.000 onder aftrek van de posten die via de najaarsrapportage al ten laste van het resultaat zijn gebracht ad. 197.200 toe te voegen aan de reserve decentralisaties; d. Het voordeel op de kapitaallasten van investeringen in basisonderwijshuisvesting ad. 76.600 toe te voegen aan de reserve IHP; e. De niet in de begroting opgenomen lasten over 2016 van het project aanleg kasteelterrein ad. 168.800 ten laste van de reserve kasteelterrein te brengen; f. Het in de begroting 2016 opgenomen en niet bestede bedrag voor de financiële gevolgen van de actualisatie van beheerplannen ad. 372.800 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; g. De vrijgevallen middelen uit de voorziening groot onderhoud gebouwen en het saldo van geraamde dotaties minus de gerealiseerde lasten voor groot onderhoud gebouwen ad. 1.151.400 toe te voegen aan een nieuw te vormen reserve groot onderhoud gebouwen; h. Het uit de voorziening onderhoud wegen vrijgevallen bedrag van 400.000 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; i. Het saldo van de geraamde dotatie aan de in de jaarrekening 2015 reeds vrijgevallen voorziening onderhoud beschoeiingen en de werkelijke lasten in 2016 voor groot onderhoud aan beschoeiingen ad. 98.900 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; j. Het saldo van het budget voor het opstellen van de stadsvisie ad. 19.300 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen ten laste van de deze reserve in 2017 weer beschikbaar te stellen voor de voortzetting van dit project; k. Het niet bestede bedrag van 7.500 voor woonunits Poortdijk uit de kadernota 2017 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag in 2017 ten laste van deze reserve weer beschikbaar te stellen voor dit project; l. Het niet bestede bedrag van 20.000 voor het realiseren van betere begaanbare stoepen en het verbeteren van de rolstoeltoegankelijkheid van plantsoenen en speeltuinen toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. m. Het resterende budget voor economische visie ad. 15.000 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. n. Het saldo van het budget voor het verbetertraject van het archief ad. 70.600 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestatie en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. Samenvattend een overzicht van de hiervoor genoemde voorstellen en de gevolgen hiervan voor de algemene reserve:
Raadsvoorstel Blad: 5 van 9 Omschrijving Bedrag in Gerealiseerd resultaat jaarrekening 2016 1.600.250 Af: Voordelige saldo exploitatie afvalstoffen t.g.v. egalisatiereserve afvalstoffenheffing -253.100 Bij: Nadelige saldo exploitatie riolering te onttrekken aan de egalisatiereserve riolering 45.200 Af: Saldo sociaal domein t.g.v. de reserve decentralisaties -1.655.800 Af: Voordeel kapitaallasten basisonderwijs t.g.v. reserve IHP -76.600 Bij: Lasten 2016 project kasteelterrein t.l.v. de reserve kasteelterrein 168.800 Af: Budget gevolgen beheerplannen toevoegen aan reserve onderhoud openbare ruimte -372.800 Af: Voordeel vrijval voorziening groot onderhoud gebouwen toevoegen aan reserve -1.151.400 Af: Voordeel vrijval voorziening wegen toevoegen aan reserve onderhoud openbare ruimte -400.000 Af: Voordeel groot onderhoud beschoeiingen toevoegen aan reserve onderhoud openbare ruimte -98.900 Af: Uitgestelde prestatie stadsvisie toevoegen aan reserve opschorting prestaties -19.300 Af: Uitgestelde prestatie woonunits Poortdijk toevoegen aan reserve opschorting prestaties -7.500 Af: Uitgestelde prestatie begaanbare stoepen e.d. toevoegen aan reserve opschorting prestaties -20.000 Af: Uitgestelde prestatie economische visie toevoegen aan reserve opschorting prestaties -15.000 Af: Uitgestelde prestatie verbetertraject archief toevoegen aan reserve opschorting prestaties -70.600 Per saldo te onttrekken aan de algemene reserve -2.326.750 Geraamde onttrekking a.g.v. afwikkeling saldo begroting 2016-2.098.842 Verschil -227.908 Als gevolg van deze onttrekking verandert het saldo van de algemene reserve per begin 2017 en verandert ook het beschikbare weerstandsvermogen en de factor weerstandsvermogen, zoals weergegeven in de jaarrekening. Omschrijving Bedrag in Saldo algemene reser per eind 2016 19.559.662 Mutatie als gevolg van resultaatbestemming -2.326.750 Geraamde mutaties 2017 a.g.v. besluitvorming -2.127.000 Totaal weerstandsvermogen 2017 15.105.912 Benodigd weerstandsvermogen 9.002.500 Factor weerstandsvermogen 1,7 Ook rekening houdend met de bestemming van het resultaat en de voorgestelde mutaties in reserves als gevolg van deze jaarrekening blijft de factor weerstandsvermogen boven het gestelde minimum van 1,5. Wat gaan we daarvoor doen? Na vaststelling van de jaarrekening 2016 wordt deze met het raadsbesluit en het accountantsverslag aangeboden aan de provincie en aan het Rijk ten behoeve van de SiSa-verantwoording. Duurzaamheid Niet van toepassing Communicatie en participatie van het voortraject Niet van toepassing Communicatie besluit en eventueel vervolg participatietraject De jaarrekening wordt op de website van de gemeente gepubliceerd.
Raadsvoorstel Blad: 6 van 9 Voorstel 1. De jaarrekening 2016 vaststellen; 2. Naar aanleiding van deze jaarrekening instemmen met de volgende mutaties in reserves: a. Het voordelige saldo op de exploitatie van afvalstoffen van 253.100 toe te voegen aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing; b. Het nadelige saldo op de exploitatie van riolering van 45.200 te onttrekken aan de egalisatiereserve riolering; c. Het voordelige saldo op de exploitatie van het sociaal domein (jeugd, Wmo en participatie) ad. 1.655.800 toe te voegen aan de reserve decentralisaties; d. Het voordeel op de kapitaallasten van investeringen in basisonderwijshuisvesting ad. 76.600 toe te voegen aan de reserve IHP; e. De lasten over 2016 van het project aanleg kasteelterrein ad. 168.800 te onttrekken aan de reserve kasteelterrein; f. Het in de begroting 2016 opgenomen en niet bestede bedrag voor de financiële gevolgen van de actualisatie van beheerplannen ad. 372.800 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; g. De vrijgevallen middelen uit de voorziening groot onderhoud gebouwen en het saldo van geraamde dotaties minus de gerealiseerde lasten voor groot onderhoud gebouwen ad. 1.151.400 toe te voegen aan een nieuw te vormen reserve groot onderhoud gebouwen; h. Het uit de voorziening onderhoud wegen vrijgevallen bedrag van 400.000 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; i. Het saldo van de geraamde dotatie aan de in de jaarrekening 2015 reeds vrijgevallen voorziening onderhoud beschoeiingen en de werkelijke lasten in 2016 voor groot onderhoud aan beschoeiingen ad. 98.900 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; j. Het saldo van het budget voor het opstellen van de stadsvisie ad. 19.300 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen ten laste van de deze reserve in 2017 weer beschikbaar te stellen voor de voortzetting van dit project; k. Het niet bestede bedrag van 7.500 voor woonunits Poortdijk uit de kadernota 2017 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag in 2017 ten laste van deze reserve weer beschikbaar te stellen voor dit project; l. Het niet bestede bedrag van 20.000 voor het realiseren van betere begaanbare stoepen en het verbeteren van de rolstoeltoegankelijkheid van plantsoenen en speeltuinen toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. m. Het resterende budget voor economische visie ad. 15.000 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. n. Het saldo van het budget voor het verbetertraject van het archief ad. 70.600 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestatie en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen; o. Het resterende saldo van het bestemmen resultaat rekening houdend met de hiervoor genoemde voorstellen ad. 2.423.750 te onttrekken aan de algemene reserve; 3. Kennisnemen van de jaarrekening 2016 van UW Samenwerking
Raadsvoorstel Blad: 7 van 9 Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN IJSSELSTEIN, de secretaris, de burgemeester, J. Pol mr. P.J.M. van Domburg Overzicht bijlagen: Jaarrekening 2016 IJsselstein Jaarrekening 2016 UW Samenwerking
Raadsbesluit blad : 8 van 9 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 30 mei 2017, zaaknummer 448612 BESLUIT: 1. De jaarrekening 2016 vast te stellen; 2. Naar aanleiding van deze jaarrekening in te stemmen met de volgende mutaties in reserves: a. Het voordelige saldo op de exploitatie van afvalstoffen van 253.100 toe te voegen aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing; b. Het nadelige saldo op de exploitatie van riolering van 45.200 te onttrekken aan de egalisatiereserve riolering; c. Het voordelige saldo op de exploitatie van het sociaal domein (jeugd, Wmo en participatie) ad. 1.655.800 toe te voegen aan de reserve decentralisaties; d. Het voordeel op de kapitaallasten van investeringen in basisonderwijshuisvesting ad. 76.600 toe te voegen aan de reserve IHP; e. De lasten over 2016 van het project aanleg kasteelterrein ad. 168.800 te onttrekken aan de reserve kasteelterrein; f. Het in de begroting 2016 opgenomen en niet bestede bedrag voor de financiële gevolgen van de actualisatie van beheerplannen ad. 372.800 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; g. De vrijgevallen middelen uit de voorziening groot onderhoud gebouwen en het saldo van geraamde dotaties minus de gerealiseerde lasten voor groot onderhoud gebouwen ad. 1.151.400 toe te voegen aan een nieuw te vormen reserve groot onderhoud gebouwen; h. Het uit de voorziening onderhoud wegen vrijgevallen bedrag van 400.000 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; i. Het saldo van de geraamde dotatie aan de in de jaarrekening 2015 reeds vrijgevallen voorziening onderhoud beschoeiingen en de werkelijke lasten in 2016 voor groot onderhoud aan beschoeiingen ad. 98.800 toe te voegen aan de reserve onderhoud openbare ruimte; j. Het saldo van het budget voor het opstellen van de stadsvisie ad. 19.300 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen ten laste van de deze reserve in 2017 weer beschikbaar te stellen voor de voortzetting van dit project; k. Het niet bestede bedrag van 7.500 voor woonunits Poortdijk uit de kadernota 2017 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag in 2017 ten laste van deze reserve weer beschikbaar te stellen voor dit project; l. Het niet bestede bedrag van 20.000 voor het realiseren van betere begaanbare stoepen en het verbeteren van de rolstoeltoegankelijkheid van plantsoenen en speeltuinen toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en deze middelen voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. m. Het resterende budget voor economische visie ad. 15.000 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestaties en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen. n. Het saldo van het budget voor het verbetertraject van het archief ad. 70.600 toe te voegen aan de reserve uitgestelde prestatie en dit bedrag voor 2017 weer ten laste van deze reserve beschikbaar te stellen; o. Het resterende saldo van het bestemmen resultaat rekening houdend met de hiervoor genoemde voorstellen ad. 2.423.750 te onttrekken aan de algemene reserve; 3. Kennis te nemen van de jaarrekening 2016 van UW Samenwerking.
Raadsvoorstel Blad: 9 van 9 Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 6 juli 2017 de griffier, de voorzitter, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg