Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015
Promotietraject In de dagelijkse praktijk: Gebruik van antidepressiva Effectiviteit Bijwerkingen 2
3
Studies 4
Dagelijkse praktijk Ouderen Comorbiditeiten Polyfarmacie Therapietrouw Indicaties voor gebruik 5
Indicaties gebruik antidepressiva Depressie Angst Stress Pijn Slaapproblemen Overig 6
Bijwerkingen FKZ Misselijkheid Seksuele stoornissen Toename in cholesterolspiegel Slaperigheid of slapeloosheid Transpiratie Agitatie Darmklachten Toename in gewicht Botfracturen Abnormale bloedingen Overige bijwerkingen 7
NHG-Standaard Depressie (2012) 8
Bijwerkingen in observationele studies Lage incidentie Langetermijn effecten Maatschappelijke relevantie vs veiligheid 9
Rotterdam Studie Start 1989 N= 14,926 deelnemers Ommoord, Rotterdam 45 jaar en ouder Onderzoekslijnen (cardiologie, endocrinologie, neurologie, oogheelkunde, hepatologie, psychiatrie, genetica, dermatologie) Farmaco-epidemiologie 10
Overzicht Rotterdam Studie 11
Metingen Apotheekgegevens Continue follow-up comorbiditeiten en mortaliteit Thuisinterviews Metingen op het centrum 12
Bijwerkingen Afname in botdichtheid Verhoogd risico op bloedingen Microbloedingen in de hersenen Myocardinfarct Toename in BMI 13
Botdichtheid
Bijwerkingen Clifford J.R., Breaking into bone biology: serotonin's secrets, Nature Medicine 15, 145-146 (2009) 15
Achtergrond Valincidenten en fracturen Associatie met BMD Eerdere longitudinale studies: Medicatie interview data Incidenteel gebruik Referenties: 1) Rizzoli R, et al. Antidepressant medications and osteoporosis. Bone. 2012 Sep;51(3):606-13. 2) Diem S.J., et al. Use of antidepressants and rates of hip bone loss in older women: the study of osteoporotic fractures. Arch Intern Med. 2007 Jun 25;167(12):1240-5. 3) Spangler L., et al. Depressive symptoms, bone loss, and fractures in postmenopausal women. J Gen Intern Med. 2008 May;23(5):567-74 16
Bloedingen
Microbloedingen Geassocieerd met klinische bloedingen Prevalent in de algemene populatie Zichtbaar op MRI (1.5-Tesla scanner) Bloedplaatjesactiviteit en aggregatie Referenties: 1) Charidimou A. et al. Cerebral microbleeds and recurrent stroke risk: systematic review and meta-analysis of prospective ischemic stroke and transient ischemic attack cohorts. Stroke. 2013;44:995 1001. 2) Hackam DG. et al. Selective serotonin reuptake inhibitors and brain hemorrhage: a meta-analysis. Neurology. 2012;79:1862 1865. 18
Resultaten cross-sectioneel Model geadjusteerd voor leeftijd en geslacht. 19
Myocardinfarct Lager, geen of verhoogd risico? Depressie Referentie: 1) Paz-filho G. et al. Pathophysiological basis of cardiovascular disease and depression: a chicken-and-egg dilemma. Rev. Bras. Psiquiatr. 2010, vol.32, n.2. 20
BMI
Achtergrond Toename gewicht Afname depressieve symptomen Toename eetlust Referenties: 1) Serretti A. et al. Antidepressants and body weight: a comprehensive review and meta-analysis. J Clin Psychiatry 2010 Oct;71(10):1259-1272. 2) http://simoneww.jouwweb.nl/humor 22
Samenvatting Geen grotere afname in botdichtheid Bloedingen Inconsistente associatie met microbloedingen in de hersenen Lager risico op myocardinfarct Toename in BMI 23
Discussie Weinig variatie botdichtheid Dosering SSRIs en TCAs 1,00 DDD 0,33 DDD Effect van depressie 24
Beperkingen studies Detailniveau Heterogene groep gebruikers Causaliteit Indicatie depressie Ernst depressie Externe validiteit vs interne validiteit 25
Afsluiting Ander overzicht Mogelijke bijwerkingen Maatschappelijke relevantie Klinische praktijk Keuze middel Richtlijnen Monitoring bijwerkingen 26
Bedankt! Collega s / begeleiders: Raymond Noordam Dr. Loes E. Visser Prof. Bruno H. Stricker Bedankt voor de aandacht! 27