worden en hoe deze methode toegepast kan worden om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken.
|
|
- Pepijn Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting Geneesmiddelen worden toegepast om ziektes te behandelen, te voorkomen en te diagnosticeren. In sommige gevallen ervaart de patiënt niet alleen het gewenste effect, maar kunnen ook ongewenste effecten, ofwel bijwerkingen, optreden. De wetenschap die zich bezig houdt met bijwerkingen wordt geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie genoemd. Farmacovigilantie is door de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) gedefinieerd als de wetenschap en de activiteiten met betrekking tot de opsporing, beoordeling, kennis en preventie van bijwerkingen of andere mogelijke aan geneesmiddelen gerelateerde problemen. Hoofdstuk 2 legt uit wat farmacovigilantie is en beschrijft de methoden die gebruikt worden om informatie over bijwerkingen te verzamelen. Het verzamelen van meldingen van bijwerkingen afkomstig van zorgverleners en patiënten, ook bekend als spontaneous reporting system of vrijwillig meldsysteem, is sinds de jaren 60 de meeste gebruikte methode. Het doel van een vrijwillig meldsysteem is het tijdig vinden van nieuwe, zeldzame en ernstige bijwerkingen. Een vrijwillig meldsysteem is een efficiënte en relatief goedkope manier om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken. Met een vrijwillig meldsysteem is het mogelijk om alle geneesmiddelen tijdens hun hele levenscyclus te bewaken. Een vrijwillig meldsysteem heeft ook een aantal beperkingen; de vaakst genoemde zijn onderrapportage en het feit dat er geen frequenties van bijwerkingen bepaald kunnen worden. Hoewel er soms gezegd wordt dat een vrijwillig meldsysteem niet de ideale methode is om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken, heeft het systeem in de afgelopen jaren bewezen dat het snel signalen van tot dan toe onbekende bijwerkingen kan vinden. 1
2 Naast een vrijwillig meldsysteem is er behoefte aan meer structurele data verzameling over de veiligheid van geneesmiddelen. Een manier om actief informatie over bijwerkingen te verzamelen is intensive monitoring. Intensive monitoring is een observationele cohort studie, die zich onderscheidt van een vrijwillig meldsysteem doordat alleen bepaalde geneesmiddelen tijdens een bepaalde tijdsperiode bewaakt worden, waarbij in die periode actief naar het optreden van bijwerkingen wordt gevraagd. Met intensive monitoring is het mogelijk om het risico op een bepaalde bijwerking te kwantificeren. Maar ook hier zijn er beperkingen; het aantal bijwerkingen dat niet gemeld wordt is onbekend en de frequentiebepalingen is de gerapporteerde frequentie en niet de echte frequentie. Dit geldt overigens voor alle methodes die gebruik maken van informatie uit databases. Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb heeft een web-based intensive monitoring systeem ontwikkeld: Lareb Intensive Monitoring (LIM). Patiënten die een met de LIM-methode gevolgd geneesmiddel gaan gebruiken, worden in de openbare apotheek op basis van het eerste uitgifte signaal geïdentificeerd. De patiënt ontvangt in de apotheek informatie over de LIM studie en wordt gevraagd of hij of zij wil meedoen. Na online registratie ontvangt de patiënt op verschillende tijdstippen een vragenlijst per . In de vragenlijsten worden vragen gesteld over persoonsgegevens, geneesmiddelgebruik en eventuele bijwerkingen. De informatie wordt bij Lareb gecodeerd en geanalyseerd met het doel om nieuwe bijwerkingen te vinden of nieuwe informatie over al bekende bijwerkingen te identificeren. In 2006 is het LIM systeem van start gegaan. Het doel van dit promotieonderzoek is het beschrijven van een web-based intensive monitoring systeem waarin patiënten als bron van informatie gebruikt 2
3 worden en hoe deze methode toegepast kan worden om de veiligheid van geneesmiddelen te bewaken. In hoofdstuk 3 wordt de patiënt als bron van informatie onderzocht. In de eerste studie worden de motieven voor deelname aan LIM onderzocht. In de literatuur is weinig informatie beschikbaar over de motieven van patiënten om mee te doen aan geneesmiddelenbewakingssysteem zoals LIM. Meer kennis hierover kan leiden tot beter begrip van de door de patiënt gerapporteerde informatie. Meer kennis over de motieven van patiënten om deel te nemen aan LIM kan ook gebruikt worden om patiënt gebaseerde farmacovigilantie methoden te verbeteren en verder te ontwikkelen. In 21 semi-gestructureerde diepte interviews met patiënten die deelnamen aan LIM werden de motieven voor deelname geïnventariseerd. Op basis van deze informatie is een vragenlijst ontwikkeld die naar meer dan 2000 LIM deelnemers gestuurd werd. De voornaamste redenen voor deelname aan LIM zijn altruïstisch, namelijk Andere patiënten kunnen hierdoor beter behandeld worden (89%) en Ik wil medewerkers in de gezondheidszorg helpen (84%). Niet alle patiënten die in aanmerking komen voor LIM deelname doen uiteindelijk mee. Door redenen voor non-respons te onderzoeken, kunnen maatregelen ondernomen worden om de deelname te verhogen. In de tweede studie worden redenen voor non-respons onderzocht door middel van een schriftelijke vragenlijst. De hoofdzakelijke reden dat patiënten niet meedoen aan LIM is dat ze geen informatie ontvangen in de apotheek (50.9%), 21.2% kan zich niet herinneren of ze informatie hadden ontvangen. Van degenen die wel informatie hadden gekregen in de apotheek is geen toegang tot internet de reden voor nonrespons in ongeveer een kwart van de gevallen. Van degenen die wel toegang tot internet heeft, probeerde een kwart zich aan te melden voor LIM zonder 3
4 succes. Er wordt geen duidelijke reden voor non-respons geïdentificeerd, behalve dat de meeste patiënten vinden dat deelname weinig directe voordelen oplevert. Voor een nieuw geneesmiddelenbewakingssysteem zoals LIM, is het belangrijk om te weten of de patiënten die kiezen om deel te nemen vergelijkbaar zijn met de algemene populatie die het geneesmiddel gebruikt, anders is het moeilijk om de resultaten van LIM te extrapoleren naar andere populaties. In hoofdstuk 4 wordt de LIM diabetespopulatie vergeleken met een referentiepopulatie. Hiervoor is gebruikt gemaakt van de Groningen Initiative to ANalyse Type 2 diabetes Treatment (GIANTT) database. GIANTT verzamelt informatie over patiënten met type 2 diabetes mellitus in het noorden van Nederland. De LIM diabetespopulatie werd vergeleken met de referentiepopulatie op kenmerken die een rol kunnen spelen in het ontstaan van een bijwerking zoals leeftijd, geslacht, Body Mass Index (BMI) en polyfarmacie. Ook het type gebruikte diabetesmiddel en de diabetes behandelduur werden tussen de twee groepen vergeleken. De vergelijking tussen de LIM diabetes populatie en de referentiepopulatie laat zien dat de LIM populatie over het algemeen jonger en gezonder is dan de referentiepopulatie. De LIM populatie heeft een grotere percentage nieuwe antidiabetica gebruikers, een kortere behandelingsduur en gebruikt minder comedicatie dan de referentiepopulatie. Deze verschillen zouden ertoe kunnen leiden dat de frequentie van bijwerkingen onderschat wordt. Het is niet duidelijk of de verschillen ook een rol spelen in het type bijwerkingen die optreden of in het beloop van de bijwerking. Er moet rekening met deze verschillen gehouden worden als resultaten van LIM geïnterpreteerd worden. 4
5 In hoofdstuk 5 worden de resultaten van de eerste LIM studies gepresenteerd. Twee studies betreffen het geneesmiddel pregabaline en één studie betreft het geneesmiddel duloxetine. Pregabaline wordt gebruikt voor de behandeling van neuropathische pijn, epilepsie en gegeneraliseerde angststoornis. In de studie waarin de bijwerkingen van pregabaline onderzocht werden, deden 1373 patiënten mee waarvan 796 (58.0%) vrouw was. De gemiddelde leeftijd was 54.5 (SD 13) jaar, variërend van jaar. Neuropathische pijn was de indicatie in 85.9% van de gevallen. Van alle geïncludeerde patiënten vulde 1051 (76.5%) tenminste één vragenlijst. De vijf meest gemelde bijwerkingen waren duizeligheid, slaperigheid, een dronken gevoel, vermoeidheid en gewichtstoename. Vier bij het gebruik van pregabaline genoemde bijwerkingen, namelijk hoofdpijn, buikpijn, een wisselwerking met bloedsuikerverlagende middelen en zelfmoordgedachten, werden als signalen geïdentificeerd. Deze studie laat zien dat pregabaline een relatief veilig geneesmiddel is. In de pregabaline studie hebben de patiënten 2 weken, 6 weken, 3 maanden en 6 maanden na start van de behandeling vragenlijsten ingevuld. In de tweede pregabaline studie wordt gekeken naar het beloop van de bijwerkingen. Op geaggregeerd niveau blijft het bijwerkingenprofiel van pregabaline relatief stabiel bij langer gebruik. De vijf meest gemelde bijwerkingen treden vooral in de eerste twee weken op. Dit komt goed overeen met het feit dat dit waarschijnlijk type A bijwerkingen zijn, dat wil zeggen: een direct farmacologisch effect van het geneesmiddel. 66.1% van de patiënten die pregabaline staakte vanwege duizeligheid, gaf aan dat ze herstellend of hersteld waren. Van de patiënten met duizeligheid die doorgingen met het pregabalinegebruik, gaf 46.5% aan dat ze herstellend of hersteld waren van de duizeligheid. Dit voorbeeld laat zien dat een groot deel van de patiënten herstellen ondanks het voortgezet gebruik van pregabaline. Duizeligheid is in sommige gevallen van voorbijgaande aard en het 5
6 staken van het geneesmiddel is niet altijd noodzakelijk voor het verdwijnen van de bijwerking. Duloxetine is een geneesmiddel dat toegepast wordt als behandeling van depressie, neuropathische pijn ten gevolge van diabetes en gegeneraliseerde angststoornis. De veiligheid van duloxetine werd onderzocht in een cohort van 398 patiënten, waarvan 69.1% vrouw was. De gemiddelde leeftijd was 47.0 (SD 12.3) jaar, variërend van 14 tot 82 jaar. 66.7% van de patiënten gebruikte duloxetine tegen depressie, 16.1% tegen neuropathische pijn en 4.3% tegen fibromyalgie. Van de 398 patiënten vulden 303 (76.1%) tenminste een vragenlijst in. Van deze meldden 239 (78.9%) tenminste een bijwerking. De meest frequent gerapporteerde bijwerkingen komen overeen met de bijwerkingen die in de bijsluiter van duloxetine beschreven staan. Vier patiënten (1.3%) meldden een ernstige bijwerking, waarvan één fataal was vanwege elektrolytstoornissen. Drie signalen werden geïdentificeerd die verder geanalyseerd dienen te worden, te weten amenorroe, tintelingen die op elektrische stoten lijken en plasproblemen. Deze studie laat zien dat het bijwerkingenprofiel van duloxetine dat verkregen is door LIM vergelijkbaar is met het bijwerkingenprofiel zoals dat is beschreven in de bijsluiter. In de tot nu toe beschreven studies heeft de inclusie van patiënten voor LIM in de openbare apotheek plaatsgevonden. Web-based intensive monitoring is ontwikkeld met deze gedachte. Maar ook andere plekken zijn geschikt als inclusiepunt. Hoofdstuk 6 beschrijft een studie waarin de veiligheid van het influenza A (H1N1) vaccin onderzocht wordt. In deze studie werd de huisartsenpraktijk gebruikt als inclusiepunt. Volwassenen boven 60 jaar en personen met medische indicatie die in aanmerking kwamen voor vaccinatie met het pandemische influenzavaccin in de huisartsenpraktijk, konden geïncludeerd 6
7 worden in de studie. Na toediening van de eerste vaccinatie ontvingen de patiënten een briefje met informatie over de studie en vervolgens kon de patiënt zich via internet aanmelden. Binnen een week, na drie weken en drie maanden na de eerste vaccinatie werden vragenlijsten gestuurd met vragen omtrent de patiënt en diens gezondheidstoestand, vaccinaties en eventuele bijwerkingen. In totaal hebben 3569 patiënten meegedaan met de studie, van deze rapporteerde 1311 (37%) een bijwerking. Onverwachte, ernstige bijwerkingen zijn niet gerapporteerd. De meerderheid van de gerapporteerde bijwerkingen zijn bekende, niet-ernstige bijwerkingen. Prikplaatsreacties hebben over het algemeen een korte latentietijd, een korte duur en vereisten geen behandeling. De kans op het krijgen van een bijwerking wordt beïnvloed door geslacht, leeftijd en type comorbiditeit. Deze studie geeft aan dat er geen aanleiding is tot zorg over de veiligheid van het pandemisch influenza vaccin dat in Nederland is gebruikt. De boven beschreven studie laat zien dat het mogelijk is om web-based intensive monitoring ook te gebruiken in andere settings. In hoofdstuk 6 worden toekomstige toepassingen van web-based intensive monitoring verder besproken. De Europese landen hebben zich ingespannen om de veiligheid van geneesmiddelen te waarborgen, zonder dat dit de registratie van nieuwe geneesmiddelen vertraagt. Een voorbeeld hiervan is conditional approval ofwel voorwaardelijke toelating van een geneesmiddel. Om de bijwerkingen van een geneesmiddel te kunnen volgen na voorwaardelijke toelating, zou web-based intensive monitoring gebruikt kunnen worden. Dit zou leiden tot gegevensverzameling van de veiligheid van het geneesmiddel uit de dagelijkse praktijk, zonder de beperkingen van klinische studies en vrijwillige meldsystemen. Als er bijzondere risico s zijn, kunnen de vragenlijsten hierop worden aangepast om de risico s in kaart te brengen. 7
8 Web-based intensive monitoring kan ook gebruikt worden in het opzetten van registers voor bepaalde medicijnen. Voor sommige geneesmiddelen zijn vrijwillige meldsystemen niet voldoende om de veiligheid van het middel te kunnen garanderen. In deze situaties is een register noodzakelijk, zodat elke gebruiker van het geneesmiddel gevolgd wordt. Deelname aan het register is dan een voorwaarde voor de patiënt om het geneesmiddel te verkrijgen. Als methode is web-based intensive monitoring niet beperkt tot een geneesmiddel als uitgangspunt. Ook een bepaalde populatie, zoals bijvoorbeeld kinderen, ouderen of zwangere vrouwen, kan het uitgangspunt voor de cohort vormen. In deze populaties worden geneesmiddelen vaak off-label voorgeschreven, en de veiligheid van het geneesmiddel kan in deze populaties anders zijn dan als het geneesmiddel gebruikt wordt volgens indicatie. Omdat informatie over geneesmiddelengebruik en bijwerkingen in deze groepen schaars is, kan web-based intensive monitoring een manier zijn om meer informatie te verkrijgen. Voor dit type onderzoek is het doel om zowel het geneesmiddelgebruik (type geneesmiddel, dosering, indicatie) als de bijwerkingen in een bepaalde groep in kaart te brengen. In het geval van zwangere vrouwen kunnen ook aangeboren afwijkingen in relatie tot geneesmiddelgebruik bestudeerd worden. Momenteel is er veel aandacht voor het ontwikkelen van farmacovigilantie methoden die gebruik maken van al bestaande informatiebronnen, zoals bijvoorbeeld informatie uit elektronische patiëntendossiers, administratieve- en verzekeringsgegevens en registers. De grootste beperking van deze methoden is dat ze gebruik maken van data die niet verzameld is met het doel om kennis over bijwerkingen te vergroten, waardoor de informatie die je omtrent bijwerkingen 8
9 zou willen hebben, niet altijd beschikbaar is en de klinische informatie van de individuele casus waarop de conclusies gebaseerd zijn soms gebrekkig is.. Met web-based intensive monitoring wordt getracht om de voordelen van zowel de farmacoepidemiologische als de meer klinische farmacovigilantie methoden te combineren. Het systeem moet dicht bij de praktijk blijven, maar moet ook informatie over bijwerkingen kunnen verzamelen die de huidige methoden niet kunnen. Het doel van dit proefschrift is om te laten zien welke informatie er verzameld kan worden met web-based intensive monitoring en het systeem verder te beschrijven. In hoofdstuk 7 worden beperkingen van het systeem en suggesties voor verder onderzoek gedaan. Dit proefschrift laat zien dat web-based intensive monitoring een waardevolle toevoeging is op de huidige methoden die binnen de geneesmiddelenbewaking gebruikt worden. De methode dient verder ontwikkeld te worden en ook in andere settings toepast te worden, maar het heeft de potentie om een belangrijke bijdrage te leveren aan het verzamelen van informatie over bijwerkingen. 9
Lareb Intensive Monitoring boekt succes. door Linda Härmark, Eugène van Puijenbroek, Han de Gier en Kees van Grootheest - 22-02-2013
Lareb Intensive Monitoring boekt succes Systematischer inzicht in bijwerkingen door Linda Härmark, Eugène van Puijenbroek, Han de Gier en Kees van Grootheest - 22-02-2013 Afwachten tot bijwerkingen worden
Nadere informatieVaak duizelig van pregabaline
Lareb Intensive Monitoring Vaak duizelig van pregabaline Aan het intensieve opsporingssysteem voor bijwerkingen van het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb hebben 1300 mensen die pregabaline gebruiken
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieINLEIDING. Waarom geneesmiddelenbewaking?
INLEIDING Waarom geneesmiddelenbewaking? De formele geneesmiddelenbewaking (farmacovigilantie) startte in de jaren zestig van de vorige eeuw na de Softenon -affaire. Softenon (thalidomide) werd gebruikt
Nadere informatiehoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
Nadere informatieHet volgen van bijwerkingen in de tijd met webbased intensive monitoring pregabaline als voorbeeld
Het volgen van bijwerkingen in de tijd met webbased intensive monitoring pregabaline als voorbeeld 46 Linda Härmark a *, Eugene van Puijenbroek b en Kees van Grootheest c a Apotheker-epidemioloog, Nederlands
Nadere informatieHoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond
Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond Het wordt algemeen erkend dat de werkzaamheid van geneesmiddelen bij kinderen kan afwijken van die bij volwassenen. Om te komen tot passende farmacotherapeutische
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Type 2 diabetes mellitus komt vaak binnen families voor en is een multifactoriële aandoening, d.w.z. dat meerdere erfelijke factoren samen met omgevingsfactoren een rol spelen
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Chapter 11
Nederlandse samenvatting Chapter 11 Chapter 11 Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de resultaten van een groot vragenlijstonderzoek over de epidemiologie van chronisch frequente hoofdpijn in de Nederlandse
Nadere informatieHet melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen
Afdeling Vigilantie Het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen Wat is een bijwerking van een geneesmiddel? Een bijwerking van een geneesmiddel is een schadelijke en ongewilde
Nadere informatieOnline melden van bijwerkingen via de website www.gelefiche.be
Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten Uw geneesmiddelen en gezondheidsproducten, onze zorg Online melden van bijwerkingen via de website www.gelefiche.be Het Federaal Agentschap
Nadere informatieSummary & Samenvatting. Samenvatting
Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 207 208 Deel I Het wordt steeds belangrijker gevonden om kinderen een stem te geven. Hierdoor kunnen kinderen beter begrepen worden en kan hun ontwikkeling worden geoptimaliseerd.
Nadere informatieSamen maken we geneesmiddelengebruik veiliger
Samen maken we geneesmiddelengebruik veiliger In samenwerking met patiëntenorganisaties Een document met informatieve teksten over Bijwerkingencentrum Lareb en de rol van de patiënt voor op uw website,
Nadere informatieHet verzamelen van Pompe patiënten informatie
Het verzamelen van Pompe patiënten informatie Toegang tot goede en recente medische informatie is van groot belang voor u en uw arts. Om deze informatie te verkrijgen hebben wetenschappers, patiënten en
Nadere informatieChapter 8 SAMENVATTING
Chapter 8 SAMENVATTING Hardlopen is wereldwijd een populaire sport. In Nederland loopt 12% van de bevolking regelmatig hard en is het de op één na populairste sport. Aangezien regelmatig sporten gepaard
Nadere informatieDe verpleegkundige als melder van bijwerkingen?
De verpleegkundige als melder van bijwerkingen? Verslag van de resultaten van een enquête maart 2016 De verpleegkundige als melder van bijwerkingen? Samenvatting 3 1 Inleiding 4 2 Enquête 5 3 Resultaten
Nadere informatieGids voor het interpreteren van spontane meldingen van vermoedelijke bijwerkingen van geneesmiddelen
30 januari 2017 Inspecties, bewaking voor menselijk gebruik en comités EMA/749446/2016 Herziening 1* Gids voor het interpreteren van spontane meldingen van vermoedelijke bijwerkingen Overeenstemming door
Nadere informatieSamen maken we geneesmiddelengebruik veiliger
Samen maken we geneesmiddelengebruik veiliger In samenwerking met patiëntenorganisaties Een document met informatieve teksten over Bijwerkingencentrum Lareb en de rol van de patiënt voor op uw website,
Nadere informatieVeel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed beke
107 Veel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed bekend. Onderzoek naar welke medicijnen gebruikt worden
Nadere informatieBIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING
BIJWERKINGEN WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN MEER KANS OP BIJWERKINGEN VEEL VOOR- KOMENDE BIJWERKINGEN WISSELWERKING TUSSEN MEDICIJNEN CONTROLE MEDICIJNEN DOOR DE OVERHEID BIJWERKINGEN MELDEN BIJSLUITER
Nadere informatieLORATADINE HOOIKOORTSTABLETTEN APOTEX 10 mg Module RVG Version 2017_12 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Version 2017_12 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Loratadine Apotex hooikoortstabletten 10 mg, tabletten Loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieSamenvatting HOE GEHOORPROBLEMEN IMPACT KUNNEN HEBBEN OP HET LEVEN VAN VOLWASSENEN. Baseline en 5-jaar follow-up resultaten van de NL-SH studie
HOE GEHOORPROBLEMEN IMPACT KUNNEN HEBBEN OP HET LEVEN VAN VOLWASSENEN Baseline en 5-jaar follow-up resultaten van de NL-SH studie Ik ben slechthorend Nee, niet doof Ik ben slechthorend Nee, niet dom Hoor
Nadere informatieRisico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol)
Risico minimalisatie materiaal betreffende Aripiprazol Sandoz (aripiprazol) Dit risico materiaal is beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en beschrijft aanbevelingen voor
Nadere informatieDoor Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen
Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Rapportage voor: Groepspraktijk Huizen Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK
Nadere informatieVALDOXAN. (agomelatine) Informatie voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg: Aanbevelingen met betrekking tot:
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Valdoxan 25 mg. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze
Nadere informatieTweede serie vragen:
Tweede serie vragen: Vraag van Argos: Er zijn goede resultaten met het afbouwen van venlafaxine via zogenaamde taperingstrips: hierbij gaat de patiënt in 4 of meer weken terug in dagelijks gebruik van
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieRisico-minimalisatiematerialen betreffende Farydak (panobinostat) voor patiënten
r. H.G.J. Hoedemaker Medisch irecteur Oncology Novartis Pharma B.V. Raapopseweg 1 Postbus 241 NL - 6800 LZ ARNHEM Tel (+31) (0) 26 37 82 497 ax (+31) (0) 26 37 82 486 E-mail eric.hoedemaker@novartis.com
Nadere informatieSamenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie
Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieOptimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische
Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek
Nadere informatie18 december 2013. 1 van 10. Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête
Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête Nierpatiënten Perspectief online is een internetpanel voor mensen met een nierziekte*, naasten van nierpatiënten en nierdonoren. Zij kunnen via
Nadere informatieBijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts
Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal geen gewone pijnstillers, maar komen uit de groep van de anti-epileptica
Nadere informatieBELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE
Aanbevelingen Neem de volledige medische voorgeschiedenis van de patiënt in overweging, inclusief enig eerder of gelijktijdig gebruikte biological BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Er is geen ervaring
Nadere informatieHoe garanderen België en Europa veilige vaccins? Pieter Neels, FAGG
Hoe garanderen België en Europa veilige vaccins? Pieter Neels, FAGG Disclaimer Niettegenstaande mijn betrokkenheid bij het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP), kan deze presentatie
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Zowel beleidsmakers en zorgverleners als het algemene publiek zijn zich meer en meer bewust van de essentiële rol van kwaliteitsmeting en - verbetering in het verlenen van
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieNeurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie
Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief
Nadere informatieUstekinumab Stelara. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Ustekinumab Stelara Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: ustekinumab. Hoe werkt ustekinumab? Bij patiënten
Nadere informatieVraag & Antwoord 1. Hoe lang zal het onderzoek duren? 2. Wanneer stopt het onderzoek? Hoeveel vragenlijsten zal ik moeten invullen?
Vraag & Antwoord 1. Hoe lang zal het onderzoek duren? Het onderzoek zal in totaal ongeveer 6 maanden duren. Zie Hoeveel vragenlijsten zal ik moeten invullen? 2. Wanneer stopt het onderzoek? Jouw deelname
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Anesthesie alle aandacht Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal
Nadere informatieWijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau
BIJLAGE II Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau Deze Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter zijn het resultaat
Nadere informatieOnderwijs in programmeren in het voortgezet onderwijs: een benadering vanuit de Pedagogical Content Knowledge
153 Samenvatting Onderwijs in programmeren in het voortgezet onderwijs: een benadering vanuit de Pedagogical Content Knowledge Informatica is een vak dat de laatste 20 jaar meer en meer onderwezen wordt
Nadere informatieSamenvatting. Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm.
Samenvatting Nieuwe ontwikkelingen in de palliatieve zorg: kwaliteitsindicatoren en het palliatieve zorgcontinuüm Samenvatting 173 Vanaf halverwege de jaren '90 is palliatieve zorg door de Nederlandse
Nadere informatieLORATADINE HOOIKOORTSTABLETTEN APOTEX 10 mg Module RVG Version Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Version 2016-04 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER loratadine Apotex hooikoortstabletten 10 mg, tabletten Loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieSamenvatting Vitamine K antagonisten zijn antistollingsmiddelen in tabletvorm. Ze worden voorgeschreven voor de behandeling en preventie van trombose.
1 Samenvatting Samenvatting Vitamine K antagonisten zijn antistollingsmiddelen in tabletvorm. Ze worden voorgeschreven voor de behandeling en preventie van trombose. Zowel arteriële trombose (trombose
Nadere informatie(1) Risico op acute pancreatitis Er zijn meldingen geweest van acute pancreatitis na de behandeling met carbimazol/thiamazol.
GEADRESSEERDE ADRES POSTCODE WOONPLAATS 31 januari 2019 Belangrijke risico-informatie: Geneesmiddelen die carbimazol of thiamazol (synoniem: methimazol) bevatten: (1) risico op acute pancreatitis en (2)
Nadere informatieIedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er ge
LEKENSAMENVATTING Iedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er geen duidelijke medische verklaring
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Dit proefschrift richt zich op statinetherapie in type 2 diabetespatiënten; hiervan zijn verschillende aspecten onderzocht. In Deel I worden de effecten van statines op LDLcholesterol en cardiovasculaire
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatieRichtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)
Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) 2. Introductie slaapproblemen Deze introductie beschrijft de definitie van slaapproblemen en slaapstoornissen, de prevalentie en de gevolgen
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING In de gezondheidszorg is decubitus nog steeds een veel voorkomend zorgprobleem. Decubitus betekent voor de patiënt pijn en overlast en kan
Nadere informatiePROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse
PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling Lonneke van de Poll-Franse Eindhoven Cancer Registry (ECR) Onderdeel van de Nederlandse Kankerregistratie* Gebied van 2,4 miljoen inwoners 10 ziekenhuizen
Nadere informatieHow to present online information to older cancer patients N. Bol
How to present online information to older cancer patients N. Bol Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Goede informatievoorziening is essentieel voor effectieve
Nadere informatieSamenvatting. Etiologie. samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding op dit proefschrift. Luchtweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen, die door een groot aantal verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt kunnen
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting In dit proefschrift worden diverse meetinstrumenten beschreven, de de apotheker kan gebruiken als zorgverlener in het disease management van de patiënt met schizofrenie. Schizofrenie is een
Nadere informatieKenniscentrum Vaccinveiligheid
Lareb nieuwsbrief nr. 28, juni 2011 Inhoud Bijwerkingendag 2011 Teratologie Informatie Service Kenniscentrum Vaccinveiligheid Nieuwe signalen Publicaties PR campagne Lareb bestaat 20 Jaar Jaarbericht 2010
Nadere informatieMysimba 8 mg/90 mg tabletten met verlengde afgifte. (naltrexonhydrochloride en bupropionhydrochloride)
1 De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaaide voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Mysimba 8 mg/90 mg tabletten met verlengde afgifte. Het verplichte plan voor
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014
Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2017 Start registratie: 2014 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatieDatum 1 juli 2014 Onderwerp Beantwoording Kamervragen over het onderzoek naar het verband tussen medicijngebruik en agressie
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT. Loratadine Sanias 10 mg, tabletten. loratadine
1.3.1 Bijsluiter Rev.nr. 1901 Pag. 1 van 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT Loratadine Sanias 10 mg, tabletten loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE TRACING. Registratie van real time continue glucose monitoring in Nederland (TRACING)
PATIËNTENINFORMATIE TRACING Registratie van real time continue glucose monitoring in Nederland (TRACING) Geachte heer/mevrouw, Bij de behandeling van uw diabetes gebruikt u op dit moment de real time continue
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40073 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Schat, A. Title: Clinical epidemiology of commonly occurring anxiety disorders
Nadere informatieChapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van
Nadere informatie1 INFORMATIEBROCHURE
INFORMATIEBROCHURE 1 2 Contactinformatie onderzoekers Contactpersoon: Swetlana Gutjar Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-481265 E-mail: femo.studie@wur.nl Bezoekadres: Agrotechnion,
Nadere informatieTNF blokkerende medicijnen
TNF blokkerende medicijnen Reumatologie 1 TNF blokkerende medicijnen Etanercept (Enbrel ), Adalimumab (Humira ), Golimumab (Symponi ), Certolizumab pegol (Cimzia ) en Infliximab (Remicade ) Uw reumatoloog
Nadere informatieAfdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU. Langwerkende antireumatische middelen: anakinra (Kineret )
Afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU Langwerkende antireumatische middelen: anakinra (Kineret ) In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten het geneesmiddel anakinra te gaan
Nadere informatieConsulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek. Een analyse van NIVEL Zorgregistraties gegevens van 2010-2014
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Magnée, T., Beurs, D.P. de, Verhaak. P.F.M. Consulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek.
Nadere informatieHet onderzoeksteam bestaat uit
INFORMATIEBROCHURE Deze brochure bevat informatie over het doel en de opzet van Fancy, een onderzoek naar voorkeuren voor voedingsmiddelen. Daarnaast staat beschreven wat dit onderzoek inhoudt, wat wij
Nadere informatieMedicatietrouw aan orale antidiabetica. bij type-2 diabetes patiënten van Turkse afkomst. Doctoraatsdissertatie. Bart Peeters
Medicatietrouw aan orale antidiabetica bij type-2 diabetes patiënten van Turkse afkomst. Doctoraatsdissertatie Bart Peeters Samenvatting De wetenschappelijke aandacht voor medicatietrouw bij mensen met
Nadere informatieKenniscentrum Bijwerkingen
Kenniscentrum Bijwerkingen Introductiefilm Lareb Arnhem, 9 december 2014 www.lareb.nl Lareb introductie verzamelen van meldingen wat is een bijwerking? praktijk Introductie Farmaceutische industrie ontwikkelen
Nadere informatieAfdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU. Langwerkende antireumatische middelen: TNF-remmers : Golimumab (Simponi )
Afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU Langwerkende antireumatische middelen: TNF-remmers : Golimumab (Simponi ) In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten het geneesmiddel
Nadere informatieNoscapine HCl Teva 1 mg/ml, stroop noscapine
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Noscapine HCl Teva 1 mg/ml, noscapine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal
Nadere informatieUstekinumab. Stelara
Ustekinumab Stelara Inhoud Hoe werkt ustekinumab? 3 Voor welke aandoeningen wordt ustekinumab gebruikt? 3 Hoe moet ik het gebruiken? 3 Hoe moet ik het bewaren? 4 Wat zijn mogelijke bijwerkingen? 4 Zijn
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING
Samenvatting Samenvatting SAMENVATTING In hoofdstuk 1 van dit proefschrift hebben we het grote belang van de veiligheid van geneesmiddelen bij het evalueren van geneesmiddelengebruik onderstreept. Het
Nadere informatieInformatiebrief en toestemmingsformulier registratie facioscapulohumerale spierdystrofie voor jongeren van 12-17 jaar
Informatiebrief en toestemmingsformulier registratie facioscapulohumerale spierdystrofie voor jongeren van 12-17 jaar Beste lezer, Wij willen je vragen deel te nemen aan de landelijke FSHD registratie,
Nadere informatieDefinitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen.
Toolkit polyfarmacie en medicatieveiligheid Doel 1. De medicamenteuze behandeling van de patiënt optimaliseren 2. Zoveel mogelijk voorkomen van (vermijdbare) bijwerkingen van medicatie 3. De continuïteit
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieInformal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel
Informal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel Nederlandse samenvatting Informele tolken worden dagelijks ingezet in de medische praktijk wanneer arts en patiënt niet dezelfde taal spreken.
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van
Nadere informatieDeelname aan medisch wetenschappelijke studie
Deelname aan medisch wetenschappelijke studie Het gebruik van pregabaline voor het verminderen van pijn rondom de operatie en het voorkomen van chronische pijn bij vrouwen die een borstoperatie ondergaan
Nadere informatie(hoofdstuk 2) vatting Samen
The Multiple Environmental and Genetic Assessment of risk factors for venous thrombosis (MEGA studie) is een groot patiënt-controle onderzoek naar risicofactoren voor veneuze trombose. In deze studie zijn
Nadere informatieBijwerkingen van varenicline in de dagelijkse praktijk. Een prospectieve, observationele cohortstudie
O o r s p r o n k e l i j k a r t i k e l Bijwerkingen van varenicline in de dagelijkse praktijk. Een prospectieve, observationele cohortstudie 2 PW wetenschappelijk platform Ingrid Oosterhuis a *, Linda
Nadere informatieDutch Summary - Nederlandse Samenvatting
119 Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding Hoofdstuk 1 bevat algemene informatie over type 2 diabetes, waarin onderwerpen aan bod komen zoals: risicofactoren voor het ontwikkelen van type 2 diabetes, de gevolgen
Nadere informatiePackage Leaflet
1.3.1.3 Package Leaflet 1.3.1.3-1 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Etos Hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten loratadine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken,
Nadere informatieNederlandse somenvotting
Nederlandse somenvotting In de laatste decennia is er veel vooruitgang geboekt bij de behandeling van hartfalen op zowel farmacologisch als op technologisch vlak. Mede hierdoor bestaat de behandeling van
Nadere informatieToegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting
Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Psychische stoornissen komen geregeld voor bij ouderen (65-plus).
Nadere informatieMonitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk
Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk Derek de Beurs Mariëtte Hooiveld Het NIVEL onderzoekt de gezondheidszorg.
Nadere informatieHet melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen
Afdeling Vigilantie Het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen Wat is een bijwerking van een geneesmiddel? Een bijwerking van een geneesmiddel is een schadelijke en ongewilde
Nadere informatieCheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle
Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in ZWOLLE Een onderzoek naar het eet- en beweeggedrag van leerlingen van de 2 e klas
Nadere informatieRISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE FLIXABI (INFLIXIMAB) VOOR VOORSCHRIJVERS
Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke
Nadere informatie