Implementatie van internet-based zelfmanagement: wat werkt het beste? Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde 9 juni 2010
Implementatie internet-based asthma selfmanagement (IBSM) IMPlementation strategies of internet-based Asthma Self-management Support in usual care (IMPASSE) Structurele inbedding in huidige zorg Centraal geleid project decentrale aansturing
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan Grol en Wensing 2006
Analyse succes- en faalfactoren (1) Doel: Het onderzoeken van: - potentiële succes- en faalfactoren - vanuit perspectief van patiënt en professional - voor het implementeren van IBSM
Analyse succes- en faalfactoren (2) Focusgroepen Professionals Huisartsen (n=28), 4 groepen Praktijkondersteuners huisarts (POH) / longverpleegkundigen (n=14), 2 groepen Longartsen (n=5),1 groep Patiënten met astma (n=28), 4 groepen
Analyse succes- en faalfactoren (3) Theoretisch kader Innovatie Patiënt Professional Sociale context Organisatorische context Economische/politieke context Gebruiksvriendelijkheid, evidence Kennis, vaardigheden Attitude, bereidheid om te veranderen Mening van collega s Beschikbaarheid van personeel Vergoeding Grol, Med J Austr 2004
Analyse succes- en faalfactoren (4) Huisarts tegenwoordig heb je ook wat meer sophisticated dingen, maar ja die heb ik als huisarts niet in mijn achterzak. [..] Ja, dat soort middelen zoek je eigenlijk, dat mensen zelf kunnen controleren op basis van klachten
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan Grol en Wensing 2006
Ontwikkelen en selectie van implementatie strategie Input voor het ontwikkelen: - Gevonden succes- en faalfactoren - Daarnaast: Grol & Wensing, RE-AIM, overige successen uit de implementatie literatuur 2 strategieën: - Passieve implementatie strategie - Actieve implementatie strategie
Een stapsgewijze aanpak van implementeren Nieuwe wetenschappelijke inzichten, systematic reviews, richtlijnen, best practices 1. Ontwikkeling voorstel voor verandering, vaststellen verbeterdoelen 2. Analyse feitelijke zorg, concrete doelen voor verbetering 3. Probleemanalyse doelgroep en setting/ analyse succes- en faalfactoren 4. Ontwikkeling en selectie implementatiestrategieën 5. Ontwikkeling, testen en uitvoering implementatieplan 6. (Continue) evaluatie en (indien nodig) bijstelling van het plan Grol en Wensing 2006 9 juni 2010
Evaluatie implementatie strategieën (1) Toepassing & evaluatie in clustergerandomiseerde trial Effectevaluatie 1. Effect van implementatie strategieën op % patiënten dat IBSM gebruikt 2. Kosteneffectiviteit Procesevaluatie 1. Is de strategie geïmplementeerd zoals gepland? 2. Wat waren de knelpunten voor deze implementatie?
Evaluatie implementatie strategieën (2) RE-AIM framework Reach: % patienten dat IBSM gebruikt Efficacy/ (cost) Effectiveness Adoption: by target settings or institutions Implementation Maintenance The Re-aim framework: http://www.re-aim.org/
Evaluatie implementatie strategieën (3) Effectevaluatie Primaire uitkomst: % patiënten dat IBSM gebruikt en dus zelfmanagement toepast Patiënt perspectief - Kwaliteit van leven (AQLQ, SF-36) - Patiënt tevredenheid (FACCT) - Health education impact (heiq) Medisch perspectief - Longfunctie - Astmacontrole - Medicatiegebruik Maatschappelijk perspectief - Patient utilities (EQ-5D) - Kosten (CostQ)
Tot slot Implementatie van IBSM wat het beste werkt? New York Times, 27 april 2010
Subjects (2) Patiënten Regio Leiden (binnen én buiten LEON) Inclusie criteria 18-50 jr, astma, inhalatie corticosteroïden en/of montelukast, informed consent, internet Exclusie criteria Taalproblemen, ernstige co-morbiditeit, deelname SMASHING