Quarterly 4.2017 M&C50: GROOTSTE BUREAUS OP EEN RIJ BUREAU BIND OVER HET BOUWEN VAN COMMUNITIES MARKTONTWIKKELINGEN IN INTERIM-MANAGEMENT ENGELFRIET OVER LEUGENACHTIGE CONSULTANTS Management en Consulting. Platform voor organisatieprofessionals. www.managementenconsulting.nl COPR ODU CTIE M&C E N ZIPC ONO MY Han Gerrits: De software weet door machine learning wie het beste kan bijdragen op een platform Communities
Tegen het licht M&C 4 2017 Introductie In deze rubriek toetst Michael van der Velden normaliter gebeurtenissen en ethische kwesties uit de beroepspraktijk van organisatieadviseurs aan de professionele gedragscode. Dit keer gaat hij in op het belang van communities in het adviesvak. Organisatieadviseur is een vak. Het vakmanschap stoelt op kennis, competenties, ervaring en vakethische waarden. Ethiek is een moraalwetenschap die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. Ethiek probeert de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd. Kennis en competenties zijn leerbaar. Ervaring is op te doen. Vakethische waarden eigen maken gebeurt door deelname aan een groep. Hiermee is het thema voor deze column gezet: professionele communities zijn noodzakelijk voor het vakmanschap van de organisatieadviseur. Titel : Tegen het licht M&C 4 2017 Verschenen in : Management & Consulting (Nummer 4/17) Publicatiedatum : 11-12-2017 Dit artikel/hoofdstuk is afkomstig uit Management & Consulting. Het auteursrecht is voorbehouden. De publicatie is bestemd voor eigen gebruik. Het is niet de bedoeling dit op commerciële basis verder te verspreiden. Neem in dat geval contact op met de uitgever, Mediawerf Uitgevers, www.mediawerf.nl. E-mailadres: klazinus@mediawerf.nl.
Tegen het licht In deze rubriek toetst Michael van der Velden normaliter gebeurtenissen en ethische kwesties uit de beroepspraktijk van organisatieadviseurs aan de professionele gedragscode. Dit keer gaat hij in op het belang van communities in het adviesvak. COMMUNITY VOORWAARDE VOOR KWALITEIT ADVISEUR Organisatieadviseur is een vak. Het vakmanschap stoelt op kennis, competenties, ervaring en vakethische waarden. Ethiek is een moraalwetenschap die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. Ethiek probeert de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd. Kennis en competenties zijn leerbaar. Ervaring is op te doen. Vakethische waarden eigen maken gebeurt door deelname aan een groep. Hiermee is het thema voor deze column gezet: professionele communities zijn noodzakelijk voor het vakmanschap van de organisatieadviseur. W at doet de organisatieadviseur om zich de opleidingsfabriek van adviestalent. Zij zijn belangrijke vakethische waarden eigen te maken en in hoeders van advieswaarden en investeren daar ook zijn loopbaan de norm hoog te houden? Ik serieus in met introductieprogramma s, met zogenaam- onderscheid drie situaties: de leerpaden, en opleiding en ontwikkeling van haar de adviseur in dienst van een organisatieadviesbu- adviseurs. De bureaus sturen bij iedere vraag van een reau; de zelfstandig gevestigde organisatieadviseur actief in een beroepsgemeenschap; de passant die tijdelijk betaald advieswerk verricht. opdrachtgever op de best passende teamsamenstelling, hun adviseurs werken daarom meestal in een projectteam, omdat de bureaus niet zo van solo-projecten houden juist vanwege de borging van de vakethische kant van het werk. De adviseurs hebben onderling De adviseur in dienst van een organisatieadviesbureau regelmatig vakethische discussies over dillema s in het werk, die plaatsvinden zowel binnen als buiten het projectteam, in de vorm van georganiseerde intervisie Veel organisatieadviseurs leren het vak bij een bu- en (ongeorganiseerd) aan de keukentafel van het reau. De bureaus zijn een belangrijke kweekvijver en bureau. Zo zijn er (verplichte) georganiseerde bureau- Woord: Michael van der Velden M&C 4 2017 89
Tegen het licht overleggen (meestal eens per maand) en bureaudagen/teamdagen (meestal meerdere per jaar). Al deze De zelfstandig gevestigde adviseur actief in een beroepsgemeenschap bureaucontacten zijn essentieel voor het ontwikkelen van de gewenste bureaucultuur, gestoeld op vakethi- Naast de adviseurs verbonden aan een bureau zijn sche opvattingen. er goede zelfstandig gevestigde organisatieadviseurs Het succes van een bureau is afhankelijk van de die veelal het vak geleerd hebben bij een bureau en kwaliteit van haar adviseurs. Investeren in kwaliteit na verloop van tijd als zelfstandige het vak voortzet- is daarom van levensbelang voor de bureaus. Dat ten. Het zijn serieuze vakgenoten die investeren in verklaart ook het verschil in kostprijs tussen een ad- het op peil houden van hun kennis en die actief hun viseur van een bureau en een vrijgevestigde adviseur. eigen reflectie en intervisie organiseren. Zij zoeken De bureaus functioneren op de hierboven beschreven actief andere vakgenoten op ten behoeve van hun wijze als een belangrijke wasstraat voor de advi- eigen ontwikkeling en voor het scherp houden van seurs. De belangrijkste professionele gemeenschap de eigen vakethische waarden. Dit type vakgenoot (community) van de adviseur is zijn bureau, dat is zijn volgt jaarlijks enkele trainingen op zijn vakgebied en professionele peergroup. Voor het overbrengen en is veelal ook lid van een beroepsgroep, bijvoorbeeld handhaven van de waarden van het vak van organisa- van de Orde van organisatiekundigen en -adviseurs tieadviseur zijn de bureaus essentieel. (Ooa) of de Beroepsvereniging voor arbeids- en organisatiedeskundigen (Ba&o). Het professionele netwerk en deelname aan beroepsgroep vormen voor SCHATTING AANTALLEN deze vakgenoten de professionele gemeenschap, hun peergroup. Volgens een recente berekening van bureau Decisio werken er ongeveer 35.000 adviseurs bij adviesbureaus met meer dan tien medewerkers SCHATTING AANTALLEN (inclusief ondersteuning). Als de definitie wordt verengd tot alleen organisatieadvies (dat wil De inschatting is dat beroepsverenigingen als zeggen: strategie-/beleidsontwikkeling, reorga- Ooa en Ba&o zo n 1.500 leden hebben, waarvan nisatie en externe samenwerking/schaalvraag- er vijftig procent actief zijn. Voor de redenering stukken en leiderschapsontwikkeling), dan komt in deze column ga ik gemakshalve uit van 750 Decisio tot een berekening van ongeveer 3.200 organisatieadviseurs. organisatieadviseurs in dienst van een organisatieadviesbureau groter dan tien medewerkers. Laten we voor het gemak spreken van circa 35.000 adviseurs (in brede zin van de definitie) De passant die tijdelijk advieswerk verricht en circa 3.500 organisatieadviseurs (in engere zin van definitie) werkzaam bij een professioneel De derde onderscheiden groep van adviseurs is de bureau. Voor de redenering in deze column neem zogenaamde passant, die tijdelijk, veelal tussen twee ik als uitgangspunt de circa 3.500 organisatie- banen in, organisatieadvieswerk verricht. Het zijn de adviseurs. passanten in de branche. Natuurlijk zitten er hele 90 goede adviseurs in deze categorie. De natuurtalenten, M&C 4 2017
die er overigens in elke discipline zijn. Mensen die van peergroups? Als passanten zich verhuren als organi- nature alles in zich hebben om een goede organisa- satieadviseur en geen deel uit maken van een profes- tieadviseur te zijn: kennis, competenties, ervaring en sionele adviesgemeenschap, dan loopt de opdrachtge- vakethische waarden. Zij maken geen deel uit van een ver een reëel kwaliteitsrisico. Organisatieadviseur is professionele vakgemeenschap. Voor de vakethische een vak. Opdrachtgevers die een serieus organisatie- waarden koersen zij vooral op het eigen persoonlijke adviesvraagstuk hebben, doen er verstandig aan om morele kompas. de adviseur die ze in relatie tot het vraagstuk in willen huren, te beoordelen op zijn kennis, competenties, ervaring en vakethische waarden. SCHATTING AANTALLEN Ergo Volgens een recente berekening van bureau Decisio zijn er bij het CBS ongeveer 131.000 Vakethische waarden van adviseurs vormen een van bedrijven ingeschreven in het handelsregis- de kernelementen die bepalend zijn voor de kwaliteit ter onder de noemer Organisatieadvies. Als de die adviseurs leveren. Zij worden overgedragen en on- eerder genoemde 35.000 adviseurs die (binnen derhouden in de professionele sociale verbanden (de deze categorie) werkzaam zijn bij de bureaus met communities) waar de adviseurs in verkeren. Opdracht- meer dan tien werknemers, dan zijn er dus ruim gevers die (organisatie)adviseurs inhuren die inciden- 127.500 éénpitters of bureaus met minder dan teel als zodanig werken lopen daarom een extra risico. tien werknemers die bij het handelsregister in- Zij doen er verstandig aan om extra scherp toe te zien geschreven staan als organisatieadviseur. Naast op de kennis, competenties, ervaring en vakethische deze 127.500 zijn er de zzp ers die tijdelijk als waarden van de tijdelijk aan te trekken adviseur voor adviseur werken zonder dat zij bij het handels- hun vraagstuk. Wellicht hebben zij te maken met een register als organisatieadviseur ingeschreven natuurtalent. Wellicht ook niet staan. In totaal zijn er momenteel ruim één miljoen geregistreerde zzp ers. Een deel daarvan zal --- als organisatieadviseur werkzaam zijn. Voor de Michael van der Velden is strategie- en fusieadviseur en redenering in deze column mag er vanuit gegaan vennoot bij Andersson Elffers Felix. Daarnaast is hij voorzit- worden dat deze groep in vergelijking tot de ter van de Raad van Organisatieadviesbureaus (ROA). hierboven getypeerde twee groepen qua omvang veruit de grootste groep is. Hoe groot is de groep van natuurtalenten in de totale groep van passanten? En hoe borgen de passanten die geen natuurtalent zijn de kwaliteit en de ethische kant van hun werk? Adviseur is een onbeschermd beroep, dus iedereen kan zeggen ik ben organisatieadviseur. Aan welke vakgemeenschap ontlenen deze 91 passanten hun vakethische waarden? Wat zijn hun M&C 4 2017