Plan van aanpak Opgeruimd Breda Status: Definitief Datum: 10 mei 2012
Inhoudsopgave > 1 Inleiding... 3 1.1 Leeswijzer... 4 2 Doelstellingen en resultaten... 6 2.1 Doelstellingen... 6 2.2 Resultaten... 7 2.3 Resultaten inhoudelijke onderdelen... 7 2.3.1 Hart voor je Buurt 8 2.3.2 Opgeruimde Bredanaar 8 2.3.3 Primair onderwijs 9 2.3.4 Voortgezet onderwijs 10 2.3.5 Activeringsbureaus 10 2.4 Resultaten Procesonderdelen... 11 2.4.1 Website 12 2.4.2 Communicatie extern 14 2.4.3 Communicatie intern 14 2.4.4 Monitoring 15 3 Stappenplan, planning, kosten- en urenraming... 16 4 Organisatie... 18 4.1 Organisatie... 18 4.2 Financiën... 19 Colofon... 2 0143_12 Plan van Aanpak V1 1
2
Inleiding 1 Participatie staat volop in de belangstelling in Nederland. Of het nu komt door de bezuinigingen, een liberale wind of het toenemende geloof in eigen verantwoordelijkheid bij Nederlanders: De overheid treedt terug en neemt niet meer alle zorg op zich, dat geldt ook voor de openbare ruimte. Veel coalitieakkoorden van Nederlandse gemeenten noemen Participatie van bewoners als alternatief voor de terugtrekkende overheid. Binnen de Gemeente Breda wordt ook steeds meer in deze richting gedacht. In Raadsmotie 12 wordt zelfwerkzaamheid genoemd als invulling van een bezuinigingsvraag op onder andere het bestrijden van zwerfafval en onkruid. Stel dat een willekeurige persoon thuiskomt en meedeelt dat hij/zij in het kader van de huishoudelijke taken vindt dat het strijken in het vervolg bij de partner thuishoort? Het is een openingszet die vraagt om vervolgzetten. Namelijk de waaromvraag. En hoe zijn de deskundigheden en vaardigheden verdeeld in het huishouden? Wat staat daar tegenover, wat doet de thuiskomer dan wel en in welke mate? Een oplossing is pas voorhanden als op basis van gelijkwaardigheid gezamenlijk gezocht wordt naar een gepaste afspraak. Laagdrempelige onderhoudswerkzaamheden delen De uitgangspunten uit bovenstaand voorbeeld zijn over te zetten op de manier waarop het avontuur in Breda wordt ingezet. Gelijkwaardigheid, vraag en aanbod bijeen brengen, een positieve/ open houding en wederzijdse afhankelijkheid vormen de bestanddelen van Opgeruimd Breda. Opgeruimd in de letterlijke en figuurlijke betekenis. Kennis van de buurt en daarmee het oplossende vermogen ligt in de buurt, buurtbewoners weten haarfijn wat er speelt en waar de oorzaken liggen. De initiatiefkracht ligt op straat, de mogelijke middelen en ondersteuning komen vaak van instellingen en de gemeente. De Gemeente Breda doet dan ook de belofte dat het basisbeheer bij de gemeente ligt, de extra plus, of het gewenste eindbeeld is voor een belangrijk deel afhankelijk van de inzet van de buurt. Met het project Opgeruimd Breda probeert de gemeente zelfwerkzaamheid of Participatie van bewoners vorm te geven. Opgeruimd Breda Opgeruimd Breda is de titel van het overkoepelende project om burgers te stimuleren zich actief in te zetten voor het beheer van de openbare ruimte. Het biedt burgers de ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de leefomgeving. Bewoners, verenigingen, ondernemers en scholen kunnen bijvoorbeeld zelf een stuk groen in hun straat beheren of een opruimactie in de buurt op touw zetten. In ruil daarvoor krijgen zij van de gemeente een tegenprestatie in de vorm van punten, waarmee ze materialen kunnen aanschaffen of buurtactiviteiten organiseren. Met Opgeruimd Breda zetten we nu een volgende stap en pakken participatie breed en grondig aan. Met een bij Breda passende systematiek gaan we steeds op zoek naar passende en eigen vormen van deelname. De afgelopen jaren konden bewoners subsidiegelden aanvragen voor het organiseren van buurtactiviteiten, zoals barbecues en straatfeesten en voor speeltoestellen. Vanaf nu gaan we het anders aanpakken en gaan we uit van tweezijdige overeenkomsten tussen burgers en de gemeente; voor wat, hoort wat of Wheelen en dealen. Bewoners doen wat in het beheer van de openbare ruimte en de gemeente stelt een tegenprestatie beschikbaar. Hiermee introduceert de Gemeente de term wijkdeal. Zo krijgen bewoners in Bavel voor het beheren van een bloemenperk in hun straat bijvoorbeeld een vergoeding voor het organiseren van een feest tijdens Koninginnedag. 3
Opgeruimd Breda is opgezet als een project voor de toekomst. Aan het eind van 2012 wordt de voorgang tussentijds geëvalueerd en wordt gekeken naar eventuele verbeteringen. Aan het eind van 2013 wordt het project in zijn geheel geëvalueerd en wordt er besloten of Opgeruimd Breda verder kan als meerjarig instrument voor bewonersparticipatie. Bestaande netwerken Opgeruimd Breda is een typisch voorbeeld van een bottum-up benadering. De acties en verantwoordelijkheden worden door de bewoners, verenigingen, ondernemers en scholen geïnitieerd. Hierbij maken we gebruik van de bestaande netwerken die de verschillende afdelingen binnen de Gemeente Breda (Wijkzaken, Uitvoering, Afvalservice, Communicatie en Natuur- en Milieu-educatie) door de jaren heen hebben opgebouwd. 1.1 Leeswijzer Dit Plan van Aanpak geeft de inhoudelijke keuzes weer die zijn gemaakt voor het invullen en uitvoeren van Opgeruimd Breda. Wat zijn de doelstellingen van het project? ( 2.1) Uit welke onderdelen bestaat Opgeruimd Breda en hoe hangen deze onderdelen met elkaar samen? Hoe is het georganiseerd en wat is de planning tot 2014? Dit Plan van Aanpak is bedoeld voor projectgroepleden, gemeenteraadsleden, externe partners, wijk- en dorpsraden en belangstellende bewoners. Eigenlijk voor een ieder die de kaders van de brede aanpak wil weten. Zij kunnen hierin lezen wat er de komende 1,5 jaar op hoofdlijnen gaat gebeuren binnen Opgeruimd Breda. De planning komt voort uit de verschillende onderdelen van Opgeruimd Breda. In de bijlagen staat voor elk van de negen onderdelen beschreven wat er wordt gedaan, hoe het wordt uitgevoerd en wat de planning is. 4
Doelstellingen en resultaten 2 Opgeruimd Breda zet in op de samenwerking tussen enerzijds bewoners, verenigingen, scholen en anderzijds de gemeente in de openbare ruimte. Om dit te bereiken zijn er vijf inhoudelijke en vier procesonderdelen opgesteld. Binnen de inhoudelijke onderdelen worden de participatieprojecten in de openbare ruimte nagestreefd. Binnen de procesonderdelen worden de participatieprojecten ondersteund in communicatie (intern en extern) en de effecten van Opgeruimd Breda gemonitord. In figuur 1 staan de negen onderdelen van Opgeruimd Breda schematisch weergegeven. In dit hoofdstuk zijn de doelstellingen en resultaten van Opgeruimd Breda en de negen verschillende onderdelen uiteengezet. Figuur 1 Schema opbouw Opgeruimd Breda Inhoudelijke onderdelen 1. Hart voor je buurt (wijkdeals) 2. Opgeruimde Bredanaar 3. Onderdeel Primair onderwijs 4. Onderdeel Voortgezet onderwijs 5. Onderdeel Activeringsbureaus Procesonderdelen 1. Website 2. Communicatie extern 3. Communicatie intern 4. Monitor 5
2.1 Doelstellingen Het doel van Opgeruimd Breda is dat bewoners van Breda zich meer verantwoordelijk voelen voor het onderhoud van de openbare ruimte en dit onderhoud voor een deel overnemen. De beoogde effecten hiervan zijn: Bewoners werken samen aan het onderhoud van de openbare ruimte. Dit komt ten goede aan de samenhang en leefbaarheid in de buurt; Bewoners gaan zorgvuldiger met de openbare ruimte om als ze het zelf onderhouden; Bewoners laten het onderhoud zelf aansluiten bij hun specifieke situatie in hun straat wat tot meer tevredenheid leidt; Bewoners krijgen meer ruimte voor het nemen van initiatieven. De gemeente krijgt hiermee beter inzicht wat er leeft en waar de kracht van bewoners ligt. 2.2 Resultaten Om het doel en de effecten te bereiken is een aantal concrete resultaten opgesteld die zijn gericht op het zo veel mogelijk betrekken van Bredanaars bij het beheer van de openbare ruimte. In het participatieonderdeel Beheer openbare ruimte staan deze beoogde resultaten voor 2012 als volgt geformuleerd: 1.700 Bredanaars doen mee met Hart voor je buurt. Dit is 1% van de bevolking. 100 plekken in Breda worden geadopteerd. 100 Opgeruimde Bredanaars (individuen) melden zich aan of worden aangemeld. De helft van de scholen in het voortgezet onderwijs doet mee aan Opgeruimd Breda. De klanttevredenheid over de dienstverlening komt op een 7. Opgeruimd Breda is vooralsnog voor een periode van twee jaar opgezet. Voor 2013 kunnen de volgende beoogde resultaten worden gesteld: Op basis van de ervaringen en de evaluatie in het eerste jaar worden projectdoelen aangescherpt. Een voorlopige voorzichtige inschatting gaat richting deelname van 2% van de Bredanaars, 200 Opgeruimde Bredanaars en 200 adoptieplekken. De resultaten, werkwijze, benodigde middelen en reikwijdte worden geëvalueerd om keuzes te maken in de aanpak na 2013. Voor 2014 worden derde partijen gevonden die investeren in Opgeruimd Breda voor een bedrag van 100.000,. 2.3 Resultaten inhoudelijke onderdelen De vijf inhoudelijke onderdelen zijn de basis van Opgeruimd Breda. Binnen deze onderdelen wordt de participatie bij de openbare ruimte in Breda nagestreefd. Bewoners, ondernemers, scholen en andere partijen krijgen binnen de onderdelen de ruimte om samenwerking met de gemeente aan te gaan. 6
Figuur 2 Schema opbouw Opgeruimd Breda In deze paragraaf worden de doelstellingen en resultaten van de 5 inhoudelijke onderdelen samengevat. In bijlagen 1 t/m 5 staan de projectplannen voor de inhoudelijke onderdelen. Hierin staan de doelstellingen, resultaten, stappenplannen, planning en kostenoverzichten uitgewerkt. 2.3.1 Hart voor je Buurt Hart voor je Buurt bestond al jaren in de vorm van een subsidie, maar krijgt een nieuwe jas en gaat vanaf nu over beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Binnen Hart voor je Buurt sluiten bewoners en verenigingen wijkdeals voor het onderhoud van de openbare ruimte. Dit kunnen allerlei soorten klussen zijn waarbij ze de openbare ruimte, als het ware, adopteren. Van bladruimen in het najaar tot sneeuwruimen in de winter en de eigen stoep, straat, plein of speelplek schoonhouden tot en met het onderhouden van groen en plantvakken. Een wijkdeal is een overeenkomst waarin staat vastgelegd wat groepen bewoners of verenigingen doen in de openbare ruimte en wat de tegenprestatie van de gemeente is. De tegenprestatie van de gemeente wordt uitgedrukt in punten. Deze punten kunnen bewoners en verenigingen omzetten in geld en besteden aan materialen of sociale evenementen voor de buurt of vereniging. Door wijkdeals te sluiten is voor iedereen duidelijk wat ze van elkaar kunnen verwachten. Te behalen resultaten: Wijkdeals voor het onderhouden van plekken door groepen bewoners of verenigingen. Wijkdeals voor het schoonmaken van stoep, straat, plein of speelplek door groepen bewoners of verenigingen. 7
2.3.2 Opgeruimde Bredanaar Een Opgeruimde Bredanaar is een bewoner die als individu iets doet of wil doen in het beheer en onderhoud van hun eigen omgeving en dat liever alleen doet in plaats van met een groep of vereniging. Onder hen zijn bewoners die dit vanzelfsprekend vinden en dit al jaren (onopgemerkt) doen. Een Opgeruimde Bredanaar krijgt geen punten voor zijn of haar acties. De tegenprestatie van de gemeente zal altijd in de vorm van ondersteuning bij de werkzaamheden zijn. Onkosten hoeven uiteraard niet gemaakt te worden. Waardering voor het werk Een Opgeruimde Bredanaar voelt zich verantwoordelijk voor de eigen leefomgeving. Opgeruimd Breda wil deze mensen erkennen en in een goed daglicht zetten. Om dit te kunnen doen wil de gemeente weten wie de Opgeruimde Bredanaars zijn. Zij kunnen zichzelf of iemand anders registreren als Opgeruimde Bredanaar via de website van Opgeruimd Breda. Geregistreerde Opgeruimde Bredanaars krijgen een bedankbrief en worden uitgenodigd op het jaarlijkse ontmoet-en-groet bijeenkomst. Hier krijgen ze een lunch aangeboden door de gemeente en krijgen zij de kans om verhalen en ervaringen uit te wisselen. Er zijn al meerdere Opgeruimde Bredanaars bekend bij de afvalservice, de Stadsmariniers en afdeling Wijkzaken. Zij worden benaderd door Opgeruimd Breda om zich ook als Opgeruimde Bredanaar te registreren. De Gemeente Breda wil de Opgeruimde Bredanaar goed leren kennen. Wat drijft hen en waar halen ze hun motivatie vandaan? De gemeente zal zich inspannen om deze motivatiefactoren te versterken, zowel individueel als voor de groep in het geheel. Afspraken maken Naast erkenning kan een Opgeruimde Bredanaar de gemeente om advies of ondersteuning vragen bij zijn of haar werkzaamheden. Behalve schoonmaken kan dit ook de adoptie van een groenstrook of een communicatieactie zijn. In het gesprek worden afspraken gemaakt voor het verkrijgen van bijvoorbeeld tuingereedschap, materialen om schoon te maken of ondersteuning bij een communicatieactie. Meest opgeruimde Bredanaars van het jaar Elk jaar worden een aantal opgeruimde Bredanaar extra in het zonnetje gezet. De prijzen worden uitgereikt aan degenen die zich het meest zichtbaar of op bijzondere wijze hebben ingezet voor een opgeruimd Breda. Te behalen resultaten: Club met Opgeruimde Bredanaars. Jaarlijkse ontmoet-en-groet feestje voor Opgeruimde Bredanaars Afspraken voor advies en ondersteuning van de Opgeruimde Bredanaars door de gemeente. Verkiezing van meest opgeruimde Bredanaars van het jaar. 2.3.3 Primair onderwijs Binnen het primair onderwijs kunnen basisscholen meedoen aan Opgeruimd Breda door middel van incidentele schoonmaakacties of meer structurele adoptieprojecten. Bij eenmalige projecten ontvangen scholen of klassen bij deelname geen beloning in de vorm van punten, maar krijgen een educatief (les)basispakket aangeboden. Uitgangspunt is namelijk dat zwerfafval opruimen een educatieve activiteit is, die aansluit bij de kerndoelen uit het onderwijs (zorg voor de leefomgeving en burgerschapskunde). Bij adoptie of structurele acties (bijvoorbeeld 4 keer per jaar) biedt Opgeruimd Breda een arrangement aan. Dit wordt dan een klassedeal. Voor de klassedeal zullen een aantal 8
educatieve extra s worden ontwikkeld. Denk hierbij aan verzorgde lessen rond de thema s zwerfvuil, groen en leefomgeving. Deze lessen worden daar waar mogelijk ingekocht bij derden. In overleg met de scholen en besturen wordt gekeken naar een passend competitie-element die de scholen ondersteund bij het onderwijs. Het is hierbij noodzakelijk dat de activiteiten vraaggericht worden vormgegeven. Het bezoekerscentrum Wolfslaar coördineert vraag en aanbod. Te behalen resultaten: Eénmalige schoonmaakacties Klassedeals (adoptie of meerdere malen per jaar een schoonmaakactie) Verkiezing van schoonste klas of school van het jaar 2.3.4 Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijsscholen (VO) hebben hun wortels vaak in buurten. De passerende scholieren veroorzaken regelmatig overlast in de vorm van zwerfvuil. Voor het betrekken van de middelbare scholen in Breda wordt een onderzoek gedaan naar de behoeften van de scholen om zich in te zetten voor de openbare ruimte van Breda en met name hun schoolomgevingen. Welke projecten kunnen succesvol zijn? En wat gebeurt er al op dit gebied? Of beter en scherper: Hoe kan de Gemeente Breda helpen bij het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid van de scholen? Op basis van de resultaten van het behoefte onderzoek wordt gedurende de looptijd van Opgeruimd Breda gezocht naar mogelijkheden voor klassedeals. Voor de klassedeals voor het voortgezet onderwijs zullen, net als bij het primair onderwijs, een aantal educatieve extra s worden ontwikkeld. Afhankelijk van de typen projecten die worden uitgevoerd zullen deze extra s worden ontwikkeld. Het gaat hier echter om het bieden van maatwerk waarbij de initiatieven van scholen richtinggevend zijn. Naast het behoefte-onderzoek onder de voortgezet onderwijsinstellingen wordt gestart met een pilotproject van de MBO-school Prinsentuin. Leerlingen van deze school gaan in de loop van 2012 een aantal groenlocaties in de buurt van de school adopteren en onderhouden. In het begin van 2013 zal worden gekeken of de doelstellingen van het project zijn behaald, de school en gemeente tevreden zijn met de resultaten en of de aanpak overdraagbaar is voor andere scholen. Te behalen resultaten: Resultaten van behoefte-onderzoek onder VO scholen Minimaal 3 VO scholen die participeren Resultaten pilot Prinsentuin 2.3.5 Activeringsbureaus Binnen Opgeruimd Breda worden activeringsbureaus t IJ (Stichting Maatschappelijke Ontwikkeling) en Werk aan de Wijk ingezet om de openbare ruimte van Breda schoon te maken en te houden. Dak- en thuislozen en mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt doen schoonmaak werkzaamheden in de openbare ruimte. Zo wordt hen de kans geboden om een eerste stap te zetten richting een meer gestructureerd leven of regulier werk. De activeringsbureaus bedenken zelf methoden om hun mankrachten in te zetten voor Opgeruimd Breda en krijgen hiervoor een gepaste financiële vergoeding. De werkzaamheden vinden vooral plaats in algemene anonieme openbare ruimten waar 9
bewoners(groepen) zich door de vele gebruikers niet snel verantwoordelijk voor voelen. Denk hierbij aan parkeerplaatsen, fietspaden, bedrijventerreinen en stationsomgevingen. Naast schoonmaakwerkzaamheden in de meer anonieme openbare ruimte wordt er gekeken naar mogelijkheden van de activeringsbureaus om te ondersteunen bij schoonmaakacties die in het kader van Opgeruimd Breda worden uitgevoerd door bewoners. Werknemers van de activeringsbureaus kunnen bijvoorbeeld bewoners faciliteren met opruimmateriaal en ondersteunen bij het afvoeren van afval. Daarnaast kan Werk aan de Wijk worden ingezet voor flexibele klussen. Het ondernemerschap van het wijkbedrijf krijgt hiermee een impuls. Te behalen resultaten: Voor 25.000,- per jaar aan opdrachten uitgevoerd door SMO (+/- 4.500 mensuren aan schoonmaak werkzaamheden). Voor 25.000,- per jaar aan opdrachten uitgevoerd door Werk aan de Wijk (+/- 3.500 mensuren aan schoonmaak werkzaamheden) 2.4 Resultaten Procesonderdelen Figuur 3 Schema opbouw Opgeruimd Breda Naast de inhoudelijke onderdelen kent Opgeruimd Breda vier onderdelen die zijn gericht op het proces om de inhoud te ondersteunen. De ontwikkelingen, resultaten, mogelijkheden en afspraken van de vijf inhoudelijke onderdelen moeten worden gecommuniceerd met de bewoners van Breda via de website en een communicatieaanpak (bijlage x). Daarnaast moeten de ontwikkelingen, resultaten, mogelijkheden en afspraken van vijf inhoudelijke onderdelen, goed worden afgestemd en gecommuniceerd binnen de eigen organisatie. Hiervoor is dan ook een intern communicatieplan uitgewerkt (bijlage x). Het gehele project zal, gedurende het hele proces, op een aantal momenten worden gemonitord. Het plan hiervoor staat uitgewerkt in bijlage x. 10
De gewenste resultaten van de vier procesonderdelen (zie figuur 3) staan in deze paragraaf beschreven. De uitwerking van de onderdelen en de planning zijn terug te vinden in bijlage 6 t/m 9. 2.4.1 Website Opgeruimd Breda heeft een eigen website. Dit is een subsite van Breda.nl met de URL: www.breda.nl/opgeruimdbreda. De website is het hart van Opgeruimd Breda en biedt een platform voor bewoners, verenigingen, scholen en ondernemers die samen willen werken aan een schonere en mooiere stad. De site informeert, inspireert en zet aan tot deelname aan Opgeruimd Breda. De website is hiermee de motor voor zelfsturing in de openbare ruimte van Breda. Van de vijf inhoudelijke onderdelen, krijgen vooralsnog vier onderdelen een plek op de website en in de communicatieaanpak. De ontwikkelingen en resultaten van activeringsbureaus behoren tot de organisatie en behoeft als gevolg daarvan geen eigen plek op de site. Op de website is daarnaast een belangrijke plek voor de participatiekaart.nl van Breda (zie figuur 4). Op deze externe website kunnen Bredanaars en de gemeente bijhouden welke projecten binnen Opgeruimd Breda reeds lopen. Figuur 4 Indruk van de participatiekaart.nl/breda 11
In figuur 5 staat de structuur van de website schematisch weergegevens. De homepage geeft toegang tot de verschillende onderdelen en de participatiekaart.nl. Vanuit deze subsites kunnen Bredanaars afspraken met de gemeente maken, informatie uitwisselen en elkaar laten zien waar ze mee bezig zijn. Figuur 5 Structuur van de website Opgeruimd Breda Beeldmerk De website heeft een laagdrempelige karakter met een frisse, vrolijke, positieve en op de directe leefomgeving gerichte uitstraling (figuur 6). De website moet zo veel mogelijk bewoners, verenigingen, scholen en ondernemers actief maken om mee te doen met Opgeruimd Breda. Het beeldmerk wordt geïntegreerd in de ontwerpstructuur van Breda.nl. Figuur 6 Indruk van het beeldmerk Opgeruimd Breda. De website wordt in deze stijl vormgegeven. 12
Te behalen resultaten: Alle informatie over Opgeruimd Breda. Hoeveel projecten lopen er in het groen? Hoeveel Opgeruimde Bredanaars zijn er al? Wat houdt het project in en wat moet ik doen om mee te doen? Inspirerende voorbeelden en instructies van bestaande projecten binnen Opgeruimd Breda. Alle faciliteiten en contactgegevens voor bewoners, verenigingen, scholen en ondernemers om deel te nemen aan Opgeruimd Breda. Alle projecten binnen Opgeruimd Breda op participatiekaart.nl/breda. 2.4.2 Communicatie extern Het project Opgeruimd Breda is de paraplu voor de verschillende onderdelen en wordt herkent en gevonden door Bredanaars. In een kort tijdsbestek moeten alle Bredanaars die iets willen doen voor een betere leefomgeving hun weg zien te vinden naar de website van Opgeruimd Breda. De externe communicatieaanpak geeft Opgeruimd Breda en de website naamsbekendheid. Om alle vijf de inhoudelijke onderdelen van Opgeruimd Breda bekendheid te geven, worden natuurlijke momenten en de activiteiten gevolgd. Bewonersinitiatieven krijgen aandacht in de media en op de site. De vormgeving is seizoensgebonden, waarbij de werkmethode en het beeldmerk van Opgeruimd Breda worden uitgedragen in de pers. Extra aandacht wordt verkregen op basis van ontwikkelingen binnen de diverse lopende projecten binnen Opgeruimd Breda. De regiegroep Opgeruimd Breda heeft het meeste inzicht in deze ontwikkelingen en zal daarom een leidende functie hebben in de uitvoering van de promotieacties. Het beeldmerk van Opgeruimd Breda vindt zijn plek op vuilniswagens, in de media en via een Twitter. Te behalen resultaten: Hoge naambekendheid onder Bredanaars (30%). Bij de start van elk seizoen zal aandacht worden gevraagd voor participatiemogelijkheden. Bijvoorbeeld het in het zonnetje zetten van actieve burgers door de wethouder. Of de mogelijkheden voor het ruimen van blad in het najaar. Berichtgeving via Twitter-berichten #opgeruimdbreda over promotieacties en lopende projecten. Uitdragen van de het beeldmerk van Opgeruimd Breda op vuilniswagen en in de media. Partners als Surplus Welzijn en Woningbouwcorporaties zijn op de hoogte van Hart voor je Buurt en werken samen met de Gemeente Breda in leefbaarheidsprojecten. Kennisdeling in netwerken, onder andere symposium Gemeente Schoon op 15 juni, waar de wethouder deelneemt. 13
2.4.3 Communicatie intern Voor het begeleiden van de uitvoering van de Hart voor je Buurt, de Opgeruimde Bredanaar, de klassedeals en het onderdeel van de Activeringsbureaus moeten de taken van iedereen binnen de gemeentelijke organisatie duidelijk zijn. Daarnaast is het intern draagvlak belangrijk voor de rol die ambtenaren kunnen innemen in de relatie met initiatiefnemers. Te denken valt aan uitvoerders bij de overdracht en het beheer van de plantenvakken die door bewoners worden beheerd? En welke taken heeft de uitvoering bij de opruimacties van bewoners of scholen? Om de interne taken en afspraken voor iedereen scherp te hebben moet er worden gecommuniceerd via bijvoorbeeld: Bijeenkomst met alle extern georiënteerde medewerkers. Gemeentebrede bijeenkomst over Opgeruimd Breda. Samenwerking in activiteiten met afdeling Uitvoering. Berichtgeving over Opgeruimd Breda via Yammer 2.4.4 Monitoring Met Opgeruimd Breda stelt de gemeente zichzelf, bewoners en partners een doel en een aantal beoogde effecten voor het samen onderhouden van de openbare ruimte. De resultaten, aanpak en bekendheid van Opgeruimd Breda worden gedurende de looptijd gemonitord. Focus van de monitoring ligt bij de deelnemers van Opgeruimd Breda : wat vinden zij van de organisatie, de tegenprestatie en de samenwerking met andere organisaties et cetera? Daarnaast wordt onder andere gemonitord hoeveel wijk- en klassedeals zijn afgesloten en of bewoners bekend zijn met het project. Te behalen resultaten: Doorlopend inzicht in een aantal klasse- en wijkdeals, Opgeruimde Bredanaars, website bezoekers en projecten op participatiekaart.nl. Enquête (2x per jaar) onder deelnemers Opgeruimd Breda over organisatie van Opgeruimd Breda. Ambtelijke werksessies met extern georiënteerde medewerkers over Opgeruimd Breda. 2x jaarlijkse rapportage met resultaten van bovengenoemde metingen. Jaarlijks algemeen onderzoek over beleving openbare ruimte via Omnibusenquête. De nulmeting heeft in het najaar 2011 plaatsgevonden. 1x eindrapportage (januari 2013) met een samenvatting van de resultaten, algemene analyse Opgeruimd Breda 14
Stappenplan, planning, kosten- en urenraming 3 De looptijd voor Opgeruimd Breda is twee jaar; van 1 januari 2012 tot 1 januari 2014. Rond januari 2013 wordt het project tussentijds geëvalueerd. Vanaf 1 januari 2012 is Hart voor je Buurt in de oude vorm opgehouden te bestaan. Vanaf dit moment is het mogelijk voor Bredanaars om via wijkdeals, als Opgeruimde Bredanaar of via klassedeals mee te werken aan een betere openbare ruimte. Vanuit de afdeling Wijkzaken wordt sindsdien hard gewerkt om zo veel mogelijk wijkdeals te sluiten en opgeruimde Bredanaars te activeren. Ook het onderdeel met de activeringsbureaus loopt vanaf januari 2012. Vanaf 1 juni 2012 gaat de website van Opgeruimd Breda de lucht in. Vanaf dat moment heeft het project een zichtbaar hart en kan er actief worden verwezen naar de website voor informatie, inspiratie en facilitatie van participatieprojecten. In het onderstaande schema (figuur 7) staat een globale planning voor de verschillende onderdelen van Opgeruimd Breda voor 2012. Aan het eind van 2012 wordt de globale planning voor 2013 gemaakt. De planning in dit Plan van Aanpak zal dan worden geactualiseerd. 15
16
Organisatie 4 4.1 Organisatie De organisatie van Opgeruimd Breda is een verantwoordelijkheid van de afdeling Wijkzaken, directie Beheer. De afdeling staat in direct contact met gebruikers en belanghebbenden van de openbare ruimte, waardoor adequaat geschakeld kan worden op de activiteiten en behoeften die spelen. Tevens is het de opdrachtgevende afdeling die verantwoordelijk is voor het beheer en onderhoud van het groen en die maatschappelijke wensen koppelt aan het bestuur van de stad. Voor de coördineren zijn afspraken gemaakt met diverse betrokken afdelingen binnen Gemeente Breda en externe partners in de wijken: Afdeling Wijkzaken; Afdeling Uitvoering; Afdeling Communicatie; Afvalservice; Afdeling Natuur- en Milieu-educatie; Surplus Welzijn. De organisatie van Opgeruimd Breda bestaat uit twee groepen; de regiegroep en de projectgroep. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het bedenken en uitvoeren van de verschillende onderdelen van Opgeruimd Breda. Regiegroep Alle werkzaamheden binnen Opgeruimd Breda worden gecoördineerd en uitgevoerd door de regiegroep. De werkzaamheden bestaan uit het bezoeken van de initiatiefnemers (keukentafelgesprekken), administratie, de operationele coördinatie, bijhouden van de website, projectplannen en wegzetten en terugkoppelen bij de verschillende afdelingen die betrokken zijn: afdeling Natuur- en Milieu-educatie, afdeling Communicatie, afdeling Uitvoering en Afvalservice. Deze bestaat uit de medewerker bewonersparticipatie, buitenmakelaars, communicatiemedewerker en een medewerker vanuit Uitvoering. De buitenmakelaars pendelen tussen de initiatieven en de ondersteuning die de gemeente kan bieden. Projectgroep Waar de Regiegroep zich richt op de operationele taken en het anders doen richt de projectgroep zich op tactische zaken (inrichting) ofwel het anders denken. De projectgroep wordt voorgezeten door de projectleider en betrekt structureel de belangrijkste partijen binnen het ambtelijk apparaat. De monitoring, communicatiestrategie, budgetbewaking, rapporteren aan opdrachtgever, bestuur en de klankbordgroep bestaande uit een afvaardiging van wijk- en dorpsraden. Ondersteuning via AgentschapNL Agentschap.nl subsidieert het project vanuit een participatietraject met 600 uur. De Gemeente Breda is gedelegeerd opdrachtgever voor PLAN terra en WijkontwikkeLAAR die de volgende werkzaamheden mede uitvoeren: vervaardigen van het Plan van Aanpak opstellen contentplan website wijkdeals afsluiten onderzoek voortgezet onderwijs opstellen van monitor en evaluatie overige ondersteunende werkzaamheden 17
4.2 Financiën De inkomsten voor Opgeruimd Breda bestaan uit de resterende budgetten van Hart voor je Buurt van 250.000. Vanuit het Rijk is aangegeven dat deze vrij inzetbaar zijn. Daarnaast is voor 2012 een bedrag vrijgemaakt uit het onderhouden van groenelement van 140.000 en voor 2013 van 200.000. Van de rijksgelden wordt 90.000 overgeheveld naar 2013. Het budget voor 2012 is daarmee 140.000 plus 160.000 = 300.000. Voor 2013 resteert 290.000. Uitgaven 2012 2013 Organisatiekosten - communicatie (website, vormgeving) 30.000 10.000 - natuur- en milieu-educatie (uren en materialen) 25.000 25.000 - overig 10.000 Wijkdeals, klassedeals 190.000 190.000 Opgeruimde Bredanaars 5.000 5.000 Activeringsbureaus 50.000 50.000 Totaal 300.000 290.000 18
Colofon Project Plan van Aanpak Opgeruimd Breda Projectnummer P409-01 Registratienummer 2012343 Auteurs T. Delisse MSc. (PLAN terra) Anne Jelle Lycklama à Nijeholt (Gemeente Breda) Opdrachtgever Anne Jelle Lycklama à Nijeholt, afdeling Wijkzaken, Gemeente Breda Datum Definitief mei 2012 19
20