Sectormonitor 2019-Q1 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Sectorinstituut Transport en Logistiek Juni 2019
Inhoud Sectormonitor 2019-Q1 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling en ondernemersvertrouwen - Ervaren belemmeringen voor bedrijfsactiviteiten - Vacatures vrachtwagenchauffeurs en spanningsindicator 1 - Werkgevers en werknemers SOOB/Pensioenfonds Vervoer: o o o o o o o Aantal werkgevers en bedrijfsomvang Aantal faillissementen Aantal werknemers, aantal chauffeurs en chauffeursquote Oproepkrachten Parttimers In- en uitstroom werknemers Leeftijdsopbouw en gemiddelde leeftijd 2
Omzetontwikkeling 1 : omzetgroei houdt aan Omzetontwikkeling t.o.v. een jaar eerder (%) 8 6 4 5,8 3,8 2 0-2 -4 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Goederenvervoer over de weg Logistieke dienstverlening Bron: CBS, 2019; ABN AMRO, 2018; ING, 2019 - Goederenwegvervoer: omzetgroei +5,8% ten opzichte van jaar eerder - Logistieke dienstverlening 2 : omzet groeit +3,8% (omzetgroei lager als in zelfde periode vorig jaar) - Profiteren van vervoervraag vanuit Bouw, Horeca en online Detailhandel 1 Statistieken van omzetontwikkeling van CBS zijn gebaseerd op BTW-opgaven van bedrijven. 2 Opslag en dienstverlening voor vervoer (=CBS definitie logistieke dienstverlening) omvat dienstverlening 3 voor vervoer over land, opslag, dienstverlening vervoer door de lucht, expediteurs, dienstverlening vervoer over water en laden, lossen en overslag
Transportondernemers zijn begin 2 e kwartaal weer positief gestemd Saldo % optimisten en % pessimisten ondernemers transport en logistiek 1 15 5 8,4-5 -15-25 -35-45 IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Ondernemersvertrouwen = oordelen/verwachtingen ondernemers van o.a. ontwikkeling omzet, personeelsbezetting, economisch klimaat en winst - Na een dip in 1e kwartaal is ondernemersvertrouwen weer gestegen - Ondernemers zijn begin 2 e kwartaal positief over te verwachten omzetontwikkeling, bedrijvigheid en personeelssterkte 1 Cijfers hebben betrekking op Vervoer en Opslag (=CBS definitie sector transport en logistiek). Hieronder vallen 4 vervoer over land, vervoer over water, luchtvaart, opslag en dienstverlening voor vervoer en post en koeriers. Het beroepsgoederenvervoer is hierbinnen de grootste deelbranche: een kwart van de bedrijven en 27 procent van de werknemers zijn actief in deze in deelbranche. (CBS, 2017) Bron: CBS, 2019
Ondervindt u belemmeringen voor uw bedrijfsactiviteiten? Aandeel ondernemers beroepsgoederenvervoer over de weg dat belemmering ervaart voor bedrijfsactiviteiten Geen belemmeringen Onvoldoende vraag Tekort aan arbeidskrachten Productiemiddelen, materiaal, ruimte Financiële beperkingen 5% 9% 9% 32% 33% 2019-Q2 2018-Q2 2017-Q2 Andere oorzaken (inclusief weer) 12% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Bron: CBS, 2019 - Begin 2e kwartaal 2019 ondervindt 33% van beroepsgoederenvervoerders een belemmering door een tekort aan personeel - Aandeel dat personeelstekort en financiële beperkingen ervaart neemt toe ten opzichte van vorig jaar 5
Ontwikkeling openstaande vacatures werknemers transport en logistiek 14.000 14.800 12.000 10.000 8.000 9.300 7.200 6.000 4.000 4.900 2.000 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 2016 2017 2018 2019 Vrachtwagenchauffeurs Transportplanners en logistiek medewerkers Aantal vacatures voor vrachtwagenchauffeurs ligt lager dan in voorgaande kwartalen en lager dan vorig jaar: in 1 e kwartaal 2019 zijn er 4.900 openstaande vacatures voor chauffeurs (waren er 7.200 in 2018-Q1) 6 Bron: UWV, 2019, bewerking Sectorinstituut
Verhouding openstaande vacatures / kortdurend WW ers 1 2019-Q1 - Krappe arbeidsmarkt voor vrachtwagenchauffeurs in meerderheid van arbeidsmarktregio s - Krapte neemt af ten opzichte van vorig jaar Bron: UWV, 2019 1 Kortdurend werkzoekend (<6 maanden) wordt gehanteerd omdat deze groep snel inzetbaar is op de arbeidsmarkt. 7
Ontwikkelingen werkgevers en werknemers SOOB/Pensioenfonds Vervoer 1 1 Alle bedrijven die goederen opslaan en vervoeren voor derden tegen betaling en de bedrijven die mobiele kranen verhuren (hijswerkzaamheden, verticaal transport). Deze ondernemingen vallen onder de werkingssfeer van de cao Beroepsgoederenvervoer en Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Beroepsgoederenvervoer over de weg en de Verhuur van Mobiele Kranen (SOOB). Hieronder valt ook niet-vergunningplichtig vervoer kleiner dan 500 kg, zoals de koeriersector, en logistieke ondernemingen die zelf geen vervoer verrichten maar vrijwillig zijn aangesloten bij de cao.
Aantal werkgevers in sector 7.000 6.800 6.600 Gemiddeld aantal werknemers per bedrijf (rechteras) 22,7 22,8 23,0 22,6 6.761 22,0 6.400 6.200 6.000 5.800 Aantal bedrijven 21,0 20,0 5.600 Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 19,0 9 - Aantal bedrijven 2019-Q1: 6.761 (+5,1% t.o.v. zelfde periode vorig jaar) (hoogste aantal sinds begin meting in 2009) - Gemiddeld aantal werknemers per werkgever (22,6 in 2019-Q1) neemt iets af ten opzichte van voorgaande kwartalen Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Aantal faillissementen 70 60 50 40 30 20 10 23 33 0 Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - In 2019-Q1 gingen 33 bedrijven failliet, meer dan in de voorgaande kwartalen en dan in hetzelfde kwartaal jaar eerder - Tussen 2012-2015 daalde het aantal faillissementen sterk, daarna stabiel op een laag niveau 10 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Bedrijfsgrootte naar aantal werknemers 30% 25% 25% 20% 15% 19% 17% 16% 14% 10% 5% 5% 4% 0% 1-2 werkn. 3-5 6-10 11-20 21-50 51-100 101 of meer - In 2019-Q1 bestaat 61% van de bedrijven uit maximaal 10 werknemers - Meerderheid van werknemers (59%, 89.900 werknemers) werkt wel in de grotere bedrijven (vanaf 51-100 werknemers) 11 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Aantal werknemers in sector 156.000 151.000 152.842 146.000 141.000 136.000 131.000 126.000 Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - Aantal werknemers 2019-Q1: 152.842 (+4,5% t.o.v. vorig jaar) - Aantal stijgt nu 20 kwartalen op rij - Afname aantal werknemers in periode 2012-2013 12 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Aantal chauffeurs 88.000 87.050 86.000 84.000 82.000 80.000 78.000 76.000 74.000 72.000 70.000 Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - Aantal chauffeurs 2019-Q1: 87.050 (+3% t.o.v. jaar eerder) - Afname aantal chauffeurs in periode 2011-2014 - Vanaf 2015-Q1 toename, aantal op hoogste niveau sinds begin meting 13 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Chauffeursquote Percentage chauffeurs t.o.v. totaal aantal werknemers 62% 61% 60% 59% 58% 57% 57% 56% 55% 54% Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - In 2019-Q1 ligt de quote op 57% - Aandeel chauffeurs daalt, duidt op toename van andere functies in sector (logistieke, ICT, administratieve of commerciële functies en koeriers) 14 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Percentage oproepkrachten in sector 40% 35% 30% 25% Percentage werknemers niet-chauffeurs met oproepcontract 35,6% 36,7% 20% 15% Percentage oproepkrachten in sector 16,3% 17,0% 10% 5% 0% Percentage chauffeurs met oproepcontract 2,2% 2,2% Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - Percentage oproepkrachten 2019-Q1: 17% (26.022 werknemers) - Aandeel oproepkrachten onder niet-chauffeurs is toegenomen ten opzichte van vorig jaar, aandeel onder chauffeurs blijft gelijk 15 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Percentage parttimers (<0,9 fte) in sector 60% 50% Percentage parttimers onder werknemers niet-chauffeurs 48,0% 49,3% 40% Percentage parttimers in sector 30% 25,7% 26,6% 20% Percentage parttime chauffeurs 10% 9,3% 9,4% 0% Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - Percentage parttimers 2019-Q1: 27% (40.616 werknemers) - 9% van chauffeurs werkt parttime en 49% van werknemers niet-chauffeurs - Aandeel parttimers neemt toe, met name onder niet-chauffeurs 16 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
In- en uitstroom werknemers in sector Unieke in- uitstroom: werknemers waren in 4 voorafgaande kwartalen niet/wel werkzaam in sector 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 8.234 5.962 Instroom Uitstroom 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019-2019-Q1: instroom 8.234 en uitstroom 5.962 - Vanaf 2014-Q2 ligt instroom hoger dan uitstroom - Instroom ligt op hoog niveau sinds begin 2016, uitstroom neemt ook toe (momenteel veel dynamiek/baanwisselingen in sector) 17 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
In- en uitstroom chauffeurs in sector Unieke in- uitstroom: chauffeurs waren in 4 voorafgaande kwartalen niet/wel werkzaam in sector 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 3.131 2.478 Instroom chauffeurs Uitstroom chauffeurs 0 Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019-2019-Q1: instroom chauffeurs 3.131 en uitstroom 2.478 - Instroom van chauffeurs hoger dan uitstroom sinds 2015-Q1 - Instroom op hoog niveau sinds 2017, in 2018 neemt ook uitstroom toe 18 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
In- uitstroom naar leeftijd afgelopen 4 kwartalen 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 Instroom 2018-Q2 t/m 2019-Q1 Uitstroom 2018-Q2 t/m 2019-Q1 - Veel instroom werknemers 18-35 jaar (=59% van alle instroom) - Uitstroompiek ligt op 66 jaar, tevens hogere uitstroom rond 25 jaar 19 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Uitstroom uit sector naar reden: jaren vergeleken 1.200 1.000 800 600 400 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 200 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 t/m Bedrijfsbeeindiging/ Overlijden WIA Pensioen mrt Faillissement - In 2018: toename uitstroom vanwege bedrijfsbeëindiging/faillissement en 4.000 2.000 afname uitstroom naar WIA t.o.v. voorgaande jaren - Pensioenuitstroom nam sterk toe tussen 2011 en 2015 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 t/m Regulier mrt 20 Reguliere uitstroom kan zijn: werkzaam in andere sector, WW en geen werk of uitkering (bijv. onderwijsvolgend). Nadere specificatie van categorie reguliere uitstroom is niet mogelijk. Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Instroom werknemers naar leeftijd: perioden vergeleken 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 Instroom 2015-Q2 t/m 2016-Q1 Instroom 2018-Q2 t/m 2019-Q1 - In 2018/19 op meeste leeftijden meer instroom van werknemers - Piek van instroom ligt in beide perioden rond 21 jaar 21 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Uitstroom werknemers naar leeftijd: jaren vergeleken 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 Uitstroom 2015-Q2 t/m 2016-Q1 Uitstroom 2018-Q2 t/m 2019-Q1 - In 2018/19 is pensioenuitstroom opgeschoven (van 65 naar 66 jaar) - Uitstroom ligt in 2018/19 op meeste leeftijden hoger dan in 2015/16 22 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Leeftijdsopbouw werknemers 2011-2019 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1% 3% 5% 16% 19% 20% 26% 28% 26% 28% 23% 19% 20% 19% 19% 9% 8% 11% 2011Q1 2015Q1 2019Q1 15 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar 65 of ouder - % werknemers vanaf 55 jaar neemt toe (vergrijzing) - Afname % werkenden 35-45 jaar - % werknemers tot 25 jaar wordt groter (vergroening) 23 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Gemiddelde leeftijd werknemers 45 Chauffeurs 44,7 44 43 42 Werknemers in sector totaal 43,4 Niet-chauffeurs 41,6 41 40 39 Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 - Gemiddelde leeftijd van werknemers in de sector daalt door daling leeftijd niet-chauffeurs (sinds 2016) - Gemiddelde leeftijd chauffeurs loopt verder op, is 44,7 jaar in 2019-Q1 24 Bron: Pensioenfonds Vervoer 2019, bewerking Sectorinstituut
Conclusies arbeidsmarkt transport en logistiek 2019-Q1 - Omzetgroei in beroepsgoederenvervoer en logistieke dienstverlening houdt aan, ondernemers zijn positief over ontwikkeling omzet, personeelssterkte en bedrijvigheid - Aantal faillissementen neemt toe ten opzichte van vorig jaar - Aantal vacatures voor chauffeurs neemt af, maar arbeidsmarkt blijft krap. Tekort aan personeel belemmerd veel ondernemers in hun bedrijfsactiviteiten - Werknemers en werkgevers aangesloten bij SOOB/PFV: 25 o o o o Aantal bedrijven, werknemers en chauffeurs blijft toenemen, aantal werknemers stijgt nu 20 kwartalen op rij Instroom werknemers en chauffeurs blijft op hoog niveau, uitstroom neemt toe, piek instroom op 21 en piek uitstroom op 66 jaar Aandeel oproepkrachten onder niet-chauffeurs neemt toe, onder chauffeurs stabiel, aandeel parttimers stijgt Gemiddelde leeftijd werknemers niet-chauffeurs daalt, gemiddelde leeftijd chauffeurs loopt verder op