Wij wensen jou en je voorleesgezin heel veel voorleesplezier! Volg ons ook op:

1

Inleiding Leuk dat je komt voorlezen bij de VoorleesExpress! Dit landelijke project is een initiatief uit 2006 van SodaProducties, bureau voor maatschappelijke innovatie uit Utrecht. In Amsterdam wordt de VoorleesExpress sinds 2008 uitgevoerd door maatschappelijk projectbureau Diversion. In deze reader staat beknopt alle praktische informatie over het project en wat je te wachten staat als voorlezer. Iedere voorlezer en ieder gezin heeft zijn of haar eigen verwachtingen bij het project. Soms zal het project misschien anders zijn dan je verwachtte. Jij en je voorleesgezin zullen elkaar moeten leren kennen en de kinderen moeten wennen aan het lezen. Dit hoort er allemaal bij. Met een goede dosis enthousiasme, geduld en flexibiliteit zul je jouw rol als voorlezer goed kunnen vervullen. Voor aanvullende informatie over ouderbetrokkenheid en bijzondere situaties die zich kunnen voordoen, kun je terecht op www.voorleesexpressamsterdam.nl.wanneer je ergens anders vragen over hebt of wanneer er zich situaties voordoen waar je je niet prettig bij voelt, kun je altijd contact opnemen met één van de coördinatoren (te vinden op de nieuwe website voor Voorlezers van VoorleesExpress Amsterdam), of met de projectleiding via (0)20 305 92 76 en amsterdam@voorleesexpress.nl. Wij wensen jou en je voorleesgezin heel veel voorleesplezier! Volg ons ook op: 2

1. Voorwaarden en richtlijnen 1.1 Voorwaarden voorlezer De voorlezer woont bij de start van een voorleesseizoen de startbijeenkomst en een training Interactief Voorlezen bij. De voorlezer doet er alles aan om 20 weken lang wekelijks bij een gezin voor te lezen. De voorlezer zet bij het voorlezen de vaardigheden van interactief voorlezen in. De voorlezer vult na het 1 e, 10 e en 20 e gezinsbezoek een digitaal verslagformulier in. De voorlezer zorgt iedere week voor voldoende voorleesboeken, die aansluiten bij de interesses en het (ontwikkelings)niveau van de kinderen. De voorlezer bezoekt samen met het gezin rond de 5 e voorleessessie de bibliotheek. De voorlezer speelt tijdens het project zoveel mogelijk in op de behoeftes van de kinderen en ouders. De voorlezer gaat met ouders op zoek naar een passende rol die zij in de taalontwikkeling van hun kind(eren) kunnen spelen. De voorlezer draagt, wanneer mogelijk, het voorlezen over aan een gezinslid. In het geval dat de voorlezer een keer niet kan voorlezen, zal de voorlezer dat duidelijk communiceren naar de ouders en proberen het voorlezen in te halen. De voorlezer reageert zo snel mogelijk op vragen of mails van de coördinatoren en projectleiding. 1.2 Richtlijnen contact De VoorleesExpress heeft omgangsregels opgesteld, die zijn bedoeld als richtlijn voor jouw contact met het gezin, de projectleiding en andere vrijwilligers. 1. Accepteer en respecteer de ander zoals hij/zij is en discrimineer niet. 2. Houd rekening met de grenzen die de ander aangeeft. 3. Val de ander niet lastig. 4. Brengt de ander geen schade toe. 5. Scheld niet en maak geen gemene grappen of opmerkingen over anderen. 6. Geef de ander geen ongewenste seksueel getinte aandacht. 7. Stel geen ongepaste vragen en maak geen ongewenste opmerkingen over iemands persoonlijke leven of uiterlijk. 8. Wanneer iemand jou hindert of lastig valt, vraag hem/haar hier dan mee te stoppen. Als dat niet helpt, vraag dan een ander om hulp. 9. Neem geen problemen van anderen op je schouders. Als iemand een beroep op jou doet voor extra ondersteuning, wijs hem/haar dan waar mogelijk door en neem bij twijfel contact op met een coördinator en/of projectleider. 2. Wat doe je voorafgaand aan het eerste gezinsbezoek? 2.1 Je vraagt een VOG aan Je vraagt een VOG aan die je toestuurt aan / langsbrengt bij het kantoor van Diversion. 2.2 Je woont een startbijeenkomst bij De projectleiding nodigt je uit voor een startbijeenkomst. De startbijeenkomst voorziet jou van de nodige praktische en inhoudelijke informatie om met het project te kunnen starten. 3

2.3 Je woont de training Interactief Voorlezen bij De projectleiding nodigt je uit voor de training Interactief Voorlezen. De training vindt in de avond plaats, op een locatie van de bibliotheek en wordt gegeven door een medewerker van de bibliotheek. Tijdens deze trainingsavond ontvang je jouw eigen bibliotheekpas. 2.4 Je bekijkt de materialen in de voorleestas Van de projectleiding ontvang je een voorleestas met daarin onder andere het voorleesdagboek en de dobbelsteen van Taaltips. Gebruik deze materialen vanaf de eerste keer dat je gaat voorlezen en maak ze onderdeel van het voorleesritueel. Achterop het voorleesdagboek strepen de kinderen iedere week één van de twintig vakjes af. Op deze manier kunnen ouders zelf zicht houden op het verloop van het project. 2.5 Je maakt een afspraak voor het eerste gezinsbezoek Van de projectleiding heb je de gegevens van het gezin ontvangen, met daarbij hun voorkeursdagen en-tijden. Je kunt nu telefonisch contact opnemen met het gezin om jezelf voor te stellen als voorlezer van de VoorleesExpress en een intakegesprek bij het gezin thuis in te plannen. 3. Wat doe je tijdens het eerste gezinsbezoek? 3.1 Je maakt kennis en voert het intakegesprek Maak kennis met het gezin, leg het project duidelijk uit en licht de doelen extra toe. De informatie over het gezin die je van de projectleiding hebt ontvangen, vormt de basis voor dit gesprek. Probeer goed door te vragen: wat weten ouders over de taalontwikkeling van hun kind(eren), op welke manier(en) stimuleren zij deze taalontwikkeling en werken zij aan een taalrijke omgeving, waar zouden zij graag de komende weken op inzetten? Het is belangrijk om gedurende dit eerste bezoek duidelijk aan te geven dat jij je niet alleen op de kinderen focust de komende 20 weken. Het is de bedoeling van de VoorleesExpress dat jullie samen op zoek gaan naar een passende rol voor de ouders, die zij ook na de 20 weken kunnen voortzetten. Op die manier is het grootste effect te behalen in de taalontwikkeling van hun kind(eren). Ook wanneer ouders de Nederlandse taal niet goed machtig zijn, kunnen zij een rol spelen in taalstimulering. Ofwel door voor te lezen, maar ook door te zorgen dat er boeken in huis zijn, activiteiten in de bibliotheek worden bezocht, veel wordt gepraat, educatieve televisieprogramma s worden bekeken etc. Je kunt het gesprek naar eigen inzicht vormgeven. Wij stellen hier ook handvatten voor beschikbaar, deze vind je in de topiclijst voor het eerste gezinsbezoek op pagina 9. Het gezin is door de projectleiding of door een toeleider geschikt gevonden voor deelname aan de VoorleesExpress. Dat betekent dat er (in mindere of meerdere mate) sprake is van taalachterstand en een hulpvraag vanuit ouders. Ouders zijn niet altijd in staat deze hulpvraag zelf te formuleren. Door na te gaan wat ouders op dit moment voor rol spelen in de taalontwikkeling van hun kind(eren) en welke drempels zij nu nog ervaren, kun je gezamenlijk tot een doel voor de ouders komen waar jullie de komende weken aan werken. Dat kan variëren van voorlezen in de moedertaal en vaardigheden van de interactief voorlezen methode toepassen tot meer communiceren over dagelijkse zaken, de bibliotheek bezoeken en taalspelletjes spelen. Mocht je toch twijfels hebben of het gezin ongeschikt vinden, bespreek dit dan met de projectleiding. Geef aan bij het gezin dat ze nog worden teruggebeld. 4

3.2 Je maakt afspraken over de voorleessessies Beoordeel samen met het gezin hoe en waar er voorgelezen gaat worden. Eén van de ouders is altijd aanwezig bij het voorlezen. Bespreek welke ouder en welke kinderen bij het voorlezen aanwezig zijn. Is de televisie aan of uit? Is er genoeg licht om te lezen? Waar nodig kan er besloten worden om de tijd op te splitsen tussen kinderen, wanneer kinderen niet gezamenlijk voorgelezen kunnen worden. 3.3 Je neemt het bedrag voor deelname in ontvangst Gezinnen betalen éénmalig een symbolisch bedrag van 10,- om mee te doen aan het project, tenzij je van de projectleiding ander bericht hebt ontvangen. Gezinnen zijn reeds op de hoogte gesteld van de kosten die zijn verbonden aan deelname van de VoorleesExpress. Deze 10,- is voor jou en komt bovenop je vrijwilligersvergoeding van 40,-. Vraag de ouders bij het eerste gezinsbezoek 10,- te betalen voor het hele seizoen en teken allebei het briefje Verklaring ontvangst gezinsbijdrage. Eén van de twee exemplaren geef je aan het gezin, de andere houd je zelf. 3.4 Je stelt een plan van aanpak op naar aanleiding van het intakegesprek Na afloop van het intakegesprek kun je het plan van aanpak gaan opstellen. Het plan van aanpak is bedoeld om jouzelf en het gezin richtlijnen te geven hoe jullie de komende tijd gaan inzetten op taalstimulering en het creëren van een taalrijke(re) omgeving. Daarvoor vind je handvatten in de topiclijst voor het eerste gezinsbezoek (pagina 9). Wanneer je hulp kunt gebruiken bij het opstellen van het plan van aanpak of behoefte hebt aan input, kun je contact opnemen met één van de coördinatoren. De gegevens van de coördinatoren vind je op de website voor Voorlezers van VoorleesExpress Amsterdam (let op: dit is een andere website dan www.voorleesexpress.nl). 3.5 Je vult het eerste verslagformulier in Vul maximaal twee weken na je eerste gezinsbezoek het eerste verslagformulier in. Een digitale link naar het verslagformulier vind je op de website voor Voorlezers van VoorleesExpress Amsterdam. Een voorbeeld van dit verslagformulier vind je ook achteraan deze reader. Er is alle ruimte om inhoudelijk te overleggen over de voortgang binnen jouw gezin. Daarvoor neem je contact op met één van de coördinatoren via de website van VoorleesExpress Amsterdam. Ook organiseren we verschillende contact- en intervisiemomenten, zoals een inloopspreekuur en een expertmeeting. Tijdens de expertmeeting bieden we verdieping rondom specifieke thema s en heb je de mogelijkheid met andere vrijwilligers in contact te komen en ervaringen uit te wisselen. Voor actuele data en tijden verwijzen wij je graag naar de website van VoorleesExpress Amsterdam. Het eerste digitaal verslagformulier vindt je hier. 4. Wat doe je in de eerste helft van het seizoen? 4.1 Je leest iedere week voor aan de hand van de methode interactief voorlezen Het is de bedoeling dat je ongeveer drie kwartier voorleest aan de hand van de methode interactief voorlezen (op basis van de training interactief voorlezen). Dat is lang voor veel kinderen. Voel je daarom ook vrij om een gedeelte van de tijd met de kinderen te kletsen of activiteiten te doen die met boekjes te maken hebben (zoekspelletjes, tekenen, liedjes zingen). Dit soort activiteiten stimuleren de taalontwikkeling van de kinderen ook en bieden actief gelegenheid voor ouders om mee te doen. Probeer de tijd dat je voorleest steeds meer uit te bouwen. Je zult merken dat de 5

kinderen zich steeds langer kunnen concentreren. 4.2 Je praat na met de ouder(s) Houd het door jouzelf opgestelde plan van aanpak in je achterhoofd gedurende het voorleestraject. Bespreek aan het einde van elke voorleessessie met de ouder hoe het ging en wat de planning is voor de volgende keer. Zo zien de ouders ook welke ontwikkeling wordt doorgemaakt. Je kunt het gesprekje met ouders ook aangrijpen om uit te leggen wat het kind volgens jou leuk vindt, waarom je welke boeken kiest en waarom je welke spelletjes doet. In dit gesprek is het belangrijk om de rol van de ouder aan te blijven stippen en ouders ook een rol te geven in het voorleestraject, bijvoorbeeld door boeken te halen, een spelletje te spelen of een stukje voor te lezen. Op deze manier geef je niet alleen het goede voorbeeld, maar ondersteun je de ouder ook bij het pakken van een actieve(re) rol waardoor zij dit na afloop van het traject gemakkelijker voortzetten. Daarvoor is het belangrijk om de ouder van feedback te voorzien, zodat drempels bespreekbaar worden en zelfkennis en zelfvertrouwen kunnen groeien. Wanneer je ongeveer de tiende keer gaat voorlezen ga je met de ouders zitten voor een uitgebreider evaluatiemoment (zie 4.4). 4.3 Je brengt een bezoek aan de bibliotheek met het gezin Bezoek rond de vijfde week samen met het gezin de bibliotheek waar zij het dichtst bij wonen. Het bibliotheekbezoek vormt een mooie start voor de overdracht van het voorleesritueel, door ouders vanaf dat moment ook een deel van de boeken te laten verzorgen waaruit jij en zij voorlezen. Wanneer het gezin niet bekend is met de bibliotheek of jouw inschatting is dat het bezoeken van de bibliotheek van grotere meerwaarde kan zijn, kun je van te voren telefonisch bij de bibliotheek informeren of er iemand in de bibliotheek is die jullie een rondleiding kan geven. Natuurlijk kun je het gezin ook zelf wegwijs maken in de bibliotheek. Ook wanneer het gezin de bibliotheek regelmatig bezoekt is het belangrijk om het bibliotheekbezoek in te plannen. Het bezoek biedt ruimte om met ouders in gesprek te gaan over de wijze van boekkeuze, andere activiteiten die in de bibliotheek worden georganiseerd en het aanbod voor (taalarme) ouders. Let bij het bibliotheekbezoek vooral op het aanbod voor verschillende leeftijden, luisterboeken, leerzame dvd s, prentenboeken zonder tekst, symbolen en zoektermen op de rug van het boek. Wijs de ouders ook op de Leeslicht-boeken voor volwassenen, die in toegankelijk Nederlands zijn geschreven. Maak de ouders en kinderen ook bekend met het leensysteem. Als het gezin thuis internet heeft, kun je hen uitleggen hoe zij via de webpagina van de bibliotheek boeken kunnen verlengen of dat zij anders kunnen bellen of langsgaan. Laat ook zien hoe zij via de catalogus boeken kunnen zoeken en reserveren en hoe zij in de bibliotheek gebruik kunnen maken van internet. Het bibliotheekbezoek is het ideale moment om een abonnement voor de kinderen aan te vragen. Voor kinderen tot 19 jaar oud is een abonnement gratis. 4.4 Je voert een voortgangsgesprek Het voortgangsgesprek is bedoeld om samen met het gezin te kijken hoe het voorlezen tot dan toe gaat en hoe het voorlezen overgedragen kan worden. Ter verduidelijking naar de ouders toe kan het helpen aan te geven dat de projectleiding van de VoorleesExpress Amsterdam graag hoort hoe het voorlezen gaat en dat je daarom tijdens het tiende gezinsbezoek een topiclijst bij je hebt. Leg goed uit aan de ouders dat het project over een tijdje stopt, dat ze maar één keer mee mogen doen en dat het daarom belangrijk is dat zij steeds meer zelf gaan bijdragen aan het stimuleren van de taal van hun kinderen. 6

4.5 Je vult het tweede verslagformulier in Vul maximaal twee weken na het voortgangsgesprek het tweede verslagformulier in. Een digitale link naar het verslagformulier vind je op de website voor Voorlezers van VoorleesExpress Amsterdam. Een voorbeeld van dit verslagformulier vind je ook achteraan deze reader. Er is alle ruimte om inhoudelijk te overleggen over de voortgang binnen jouw gezin. Daarvoor neem je contact op met één van de coördinatoren via de website van VoorleesExpress Amsterdam. Ook organiseren we verschillende contact- en intervisiemomenten, zoals een inloopspreekuur en een expertmeeting. Tijdens de expertmeeting bieden we verdieping rondom specifieke thema s en heb je de mogelijkheid met andere vrijwilligers in contact te komen en ervaringen uit te wisselen. Voor actuele data en tijden verwijzen wij je graag naar de website van VoorleesExpress Amsterdam. Het tweede digitaal verslagformulier vind je hier. 5. Wat doe je in de tweede helft van het seizoen? 5.1 Je leest iedere week voor aan de hand van de methode interactief voorlezen (zie 4.1) 5.2 Je praat na met de ouder(s) (zie 4.2) 5.3 Je stimuleert de boekencultuur Stimuleer ouders om vaker zelf voor boeken te zorgen en ondersteun hen in de keuze van geschikte boeken. 5.4 Je introduceert de overdracht van het voorlezen of stimuleert een taalrijke omgeving Laat de ouders zelf ook (een deel van een boek) voorlezen en ondersteun hen hierin. Stem de boekkeuze hiervoor af op hun taalvaardigheden (prentenboeken, samenleesboeken, zelfleesboeken, zoekboeken, reguliere kinderboeken etc., eventueel in hun moedertaal). Geef de ouders langzamerhand steeds meer ruimte om tijdens de voorleessessies zelf aan hun kinderen voor te lezen. Indien het realistisch is, kun je de ouders adviseren in o.a. de vragen die zij tijdens het lezen van een boek aan hun kinderen kunnen stellen. Wanneer een overdracht van het voorlezen niet realistisch is, valt er alsnog winst te behalen met een succesvolle overdracht. Daarbij kun je je specifiek focussen op het creëren van een taalrijke(re) omgeving. Ouders kunnen zorgen voor meer boeken, de bibliotheek met regelmaat bezoeken, voorleesmiddagen bezoeken, spelletjes spelen, verhalen vertellen etc. 5.5 Je sluit het voorleesseizoen met het gezin af De laatste keer dat je gaat voorlezen is een feestelijke afsluiting die je zelf kan vormgeven. Vermeld tijdens het gezinsbezoek duidelijk dat dit de laatste keer is. Het is goed om te vertellen dat het een bijzondere keer is en dat het wat anders verloopt dan normaal. Ieder deelnemend gezin krijgt aan het einde een leesstimuleringspakket met een leuk cadeautje en tips. Dit pakket is bedoeld als verrassing en om de ouders nog wat extra mee te geven om door te gaan met het voorlezen. Het pakket bevat een boekje, een diploma en tips voor ouders. Neem alle materialen door met de ouders. Vul samen met het kind / de kinderen het diploma in. Bij het invullen van het diploma is het belangrijk dat je duidelijk aangeeft wat het kind de afgelopen 20 weken heeft bereikt en welke veranderingen er zijn geweest (dat kan per kind erg verschillen). Het leesstimuleringspakket heb je 7

reeds bij de start van het seizoen ontvangen. Behalve het boekje, deze kun je bij het kantoor van VoorleesExpress Amsterdam op komen halen. 5.6 Je vult het derde verslagformulier in Vul maximaal twee weken na het afsluitende gezinsbezoek het tweede verslagformulier in. Een digitale link naar het verslagformulier vind je op de website voor Voorlezers van VoorleesExpress Amsterdam. Een voorbeeld van dit verslagformulier vind je ook achteraan deze reader. Ook bij afronding van het seizoen is er alle ruimte om jouw ervaringen te delen of inhoudelijk te overleggen over welke doorverwijzing er mogelijk of nodig is. Daarvoor neem je contact op met één van de coördinatoren via de website van VoorleesExpress Amsterdam. Het derde digitaal verslagformulier vind je hier. 6. Wat doe je na afloop van het seizoen? 6.1 Je plant een terugkommoment Eventueel kun je als voorlezer met het gezin een terugkommoment plannen. Idealiter vindt dit moment ongeveer twee maanden na de laatste voorleessessie plaats. Het terugkommoment is bedoeld om ouders een laatste stimulans te geven om het voorlezen echt door te zetten. Ouders kunnen dan met jou hun voorleeservaringen bespreken. Wat gaat er goed en waar lopen de ouders nog tegenaan? 6.2. Je levert het declaratieformulier en je bibliotheekpas in Nadat je het project hebt afgerond, kun je het declaratieformulier en je bibliotheekpas naar het kantoor van Diversion brengen/opsturen. Je vind het declaratieformulier hier. Je ontvangt daarna van de VoorleesExpress een vrijwilligersvergoeding van 40 euro waarmee gemaakte onkosten en reiskosten vergoed kunnen worden. Daarnaast ontvang je het gedeclareerde bedrag voor de VOGaanvraag. 8

7. Bijlagen 7.1 Topiclijst eerste gezinsbezoek De projectleiding heeft jou voorzien van de belangrijkste informatie over het gezin, de kinderen en de taal- en voorleessituatie. Lees het vooraf goed door of houd deze informatie erbij tijdens het bezoek. Kijk of deze informatie klopt en waar het aangevuld kan worden. Onderstaand vind je een topiclijst voor het kennismakingsgesprek met vragen die zoveel mogelijk beantwoord moeten worden door gezinsleden. Mocht je iets niet goed begrijpen of het vermoeden hebben dat er sociaal wenselijk 1 wordt geantwoord, vraag dan goed door! Niet alle onderdelen van de topiclijst komen terug in de vragen van het eerste verslagformulier. De onderdelen van de topiclijst zijn mede bedoeld om jou als voorlezer op weg te helpen tijdens de kennismaking en bij het opstellen van het plan van aanpak. De genoemde onderdelen hebben geen vaste volgorde; naar gelang de voortgang van het gesprek kunnen ze flexibel worden ingezet. Houd het gesprek zo informeel mogelijk, maar probeer wel een antwoord op alle vragen te krijgen. Kennismaken en algemene informatie - Naam gezin (achternaam kinderen) - Naam voorlezer - Contactgegevens (adres, telefoonnummer, namen, leeftijden kinderen). Geef wijzigingen ten opzichte van de verkregen informatie door aan de projectleiding. Praktische zaken: VoorleesExpress toelichten - Denk aan: doelen, planning, rol van voorlezer en gezin, interactief voorlezen, voorleesdagboek. Het project - Verwachtingen ouders: waarom doen ze mee? Wat verwachten ze na 20 keer te hebben bereikt? Wat is hun doel? o Denk aan: ze willen dat hun kind zelf leert lezen, ze willen zelf iets leren op het gebied van voorlezen. Indien nodig kun je deze verwachtingen proberen te nuanceren. o Wat zijn de ideeën van de ouders zelf over hoe zij het kind kunnen helpen om meer te lezen en de woordenschat te vergroten? Gezinssituatie - Naam moeder en vader - Land van herkomst moeder en vader - Welke talen worden er gesproken in huis - Nederlands taalniveau moeder en vader - Zijn de ouders zelf bezig met hun eigen taalontwikkeling? 1 De ouder probeert een antwoord te geven waarvan zij/hij denkt dat jij graag wil horen, of waarvan hij denkt dat het sociaal meer aanvaardbaar is dan het werkelijke antwoord. 9

- Hoeveel kinderen zijn er in het gezin? En hoeveel zullen er voorgelezen worden? - Overige bijzonderheden gezinsomstandigheden Bibliotheek - Gaat het gezin naar de bibliotheek? - Wat doen ze in de bibliotheek? o Denk aan: moeder haalt boekjes, kinderen kiezen zelf boekjes, kinderen en ouders gaan naar voorleesuurtje, gebruik van computer. - Wat voor soort boekjes halen zij meestal uit de bibliotheek Ouderbetrokkenheid op het gebied van taalstimulering Zorg dat je bij de volgende vragen informatie krijgt over alle kinderen die meedoen aan de VoorleesExpress en noteer dit zoveel mogelijk per kind afzonderlijk. - Wat doen de ouders al om de taal van hun kinderen te stimuleren? o Denk aan: voorlezen, spelletjes, woorden in huis, voorwerpen benoemen, dag doorspreken, verhalen vertellen, helpen met huiswerk. - Houden de kinderen van boeken? Welke onderwerpen vinden ze leuk? - Lezen de kinderen al zelf? Zo ja, hoe vaak? Stimuleren de ouders dit? Zo ja, hoe? Plan van aanpak Zorg dat je bij de volgende vragen informatie krijgt over alle kinderen die meedoen aan de VoorleesExpress en noteer dit zoveel mogelijk per kind afzonderlijk. Zorg dat je aan de hand van onderstaande vragen een zo concreet en realistisch mogelijk plan van aanpak formuleert. Dit is bedoeld om jou en het gezin tijdens 20 weken VoorleesExpress handvatten te geven om samen toe te werken naar de doelen die de VoorleesExpress en het gezin voor ogen hebben. Houd rekening met de haalbaarheid van stappen en doelen, zowel bij het gezin als bij de voorlezer. - Voorleeskinderen o Waar heeft elk individueel kind moeite mee? Denk aan: woordenschat, zinnen maken, verhalen (na)vertellen, begrijpend lezen, uitspraak, concentratie, leesplezier en leesniveau. o Hoe kan de voorlezer daarbij helpen? Bespreek dit met ouders en licht toe vanuit jouw ideeën. - Ouderbetrokkenheid o Waar hebben de ouders moeite mee als het gaat om voorlezen of het stimuleren van taalontwikkeling op een andere manier? Denk aan: onzeker over eigen taalvaardigheid, onbekend met bibliotheek, moeite met boekkeuze en concentratie kinderen. o Hoe kan de voorlezer daarbij helpen? Bespreek dit met ouders en voorlezer en geef eventueel tips hierbij. Afsluiting Hoe is het bezoek verlopen (motivatie ouders, bijzonderheden gezin, sfeer etc.)? 10

7.2 Voorbeelden van verslagformulieren Verslagformulier 1: Eerste gezinsbezoek en intake De VoorleesExpress vraagt je om op drie momenten in het voorleestraject een digitaal verslagformulier in te vullen. Deze formulieren worden door VoorleesExpress Amsterdam ingezet om het voorleesseizoen te evalueren en om met jou mee te denken waar nodig. Vink de antwoorden aan die voor jou en jouw voorleesgezin van toepassing zijn. De vragen gaan naast enkele algemene gegevens over de taalomgeving binnen het gezin, de hulpvragen van kinderen en ouders en de leerdoelen die jullie voor kinderen en ouders centraal stellen in de eerste fase van het voorleestraject. Alvast bedankt voor het invullen. Algemene gegevens Naam voorlezer: Naam gezin: Gesprekspartner tijdens de intake (meerdere antwoorden mogelijk) Vader Moeder Anders, namelijk: Stadsdeel: Hoeveel kinderen zitten er op de basisschool? Hoeveel kinderen zitten er op de voorschool? Controleer de gegevens die je van de projectleiding over het gezin hebt ontvangen. Kloppen alle gegevens? Ja alle gegevens kloppen Nee, het volgende klopt niet en dient aangepast te worden: Taalomgeving binnen het gezin Hebben alle kinderen die voorgelezen worden een bibliotheekabonnement? Ja alle kinderen hebben een abonnement Nee, niet alle kinderen hebben een abonnement. Aantal abonnementen die nog nodig zijn. 11

Doelen kinderen Naam kind: Waarom heeft dit kind de VoorleesExpress nodig? Naam kind: Waarom heeft dit kind de VoorleesExpress nodig? Naam kind: Waarom heeft dit kind de VoorleesExpress nodig? Naam kind: Waarom heeft dit kind de VoorleesExpress nodig? Waar leggen jullie de focus op tijdens de voorleessessies? Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau Anders, namelijk: Doelen ouders Waarom willen de ouders meedoen aan de VoorleesExpress? Wat willen de ouders zelf leren? Het bezoeken van een bibliotheek Geschikte boeken uitkiezen voor de kinderen Taalactiviteiten Interactief voorlezen Meer zelfvertrouwen krijgen bij het helpen van de kinderen met taal Anders, namelijk: Beoordeling Ik vind dit gezin geschikt Ik twijfel over de geschiktheid van dit gezin omdat: 12

Ik vind dit gezin ongeschikt omdat: Het gezin is bij de aanmelding geschikt geacht voor deelname aan de VoorleesExpress. Indien je toch twijfels hebt over de geschiktheid van het gezin, vragen we jou contact op te nemen met de projectleiding. Je kunt bij het gezin aangeven waar je twijfels zitten en dat je op basis hiervan nog overlegt met de organisatie. Jij of de projectleiding nemen daarna weer telefonisch contact op met het gezin. Wanneer je graag eens inhoudelijk wilt overleggen over de focuspunten en het plan van aanpak binnen dit gezin, neem dan contact op met één van onze coördinatoren via de website van VoorleesExpress Amsterdam. 13

2 e verslagformulier VoorleesExpress Tussenevaluatie Als voorlezer kom je nu al een aantal weken bij jouw voorleesgezin thuis. De VoorleesExpress is benieuwd hoe het verloopt en vraagt je daarom rond de 10 e keer de voortgang van het voorlezen te evalueren aan de hand van onderstaande vragen. De vragen gaan over de voortgang van de ouders, de voortgang van de kinderen en de voortgang over het vrijwilligerswerk. Neem daarnaast ook met de ouder(s) en de kinderen even een moment om te benoemen dat jullie halverwege het voorleestraject zijn en te bespreken hoe het gaat. Alvast bedankt voor het invullen! Onderstaande onderwerpen kunnen een richtlijn zijn voor het gesprek met de ouders Verloop voorleesuur Afspraken rondom voorleesmoment (aanwezigheid ouders, tv aan/uit, etc.) Boekkeuze Taalaanbod in thuissituatie Bibliotheek bezoek Actieve rol ouder(s) tijdens voorleesmoment Naam Voorlezer: Naam Gezin: Voortgang leerdoelen kinderen Naam kind 1: Aandachtspunten Geef de voortgang aan Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing 14

Naam kind 2 Aandachtspunten Geef de voortgang aan Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing Naam kind 3 Aandachtspunten Geef de voortgang aan Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing Naam kind 4 Aandachtspunten Geef de voortgang aan Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing 15

Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau Voortgang leerdoelen ouders Aandachtspunten Geef de voortgang aan Het bezoeken van de bibliotheek Geen Goed Geschikte boeken uitkiezen voor mijn kind Geen Goed Het ondernemen van taalactiviteiten Geen Goed Het Interactief voorlezen Geen Goed Meer zelfvertrouwen in het helpen van mijn kind met taal Geen Goed Anders, namelijk Geen Goed Aanvulling VoorleesExpress: Mocht je er behoefte aan hebben eens te overleggen, je ideeën te delen of aan extra ondersteuning (bij een gezinsbezoek); neem contact op met één van onze coördinatoren via de website van VoorleesExpress Amsterdam. Voortgang vrijwilligerswerk Komt het voorlezen overeen met je verwachting naar aanleiding van de trainingen en informatie die je ontvangen hebt van de VoorleesExpress? Beneden verwachting, toelichting Naar verwachting, toelichting Boven verwachting, toelichting Hoe ervaar je de begeleiding vanuit de projectleiding van de VoorleesExpress? Ruim voldoende, toelichting Voldoende, toelichting Onvoldoende, toelichting Hoe ervaar je de website van VoorleesExpress Amsterdam? 16

Goed, ik kan alles vinden wat ik nodig heb Niet zo goed, ik weet soms niet waar ik iets kan vinden De website biedt niet voldoende informatie VoorleesExpress Eindevaluatie 3 e verslagformulier Onderstaand vind je een digitaal verslagformulier voor het verslaan van de laatste keer voorlezen en de afsluiting van het voorleestraject. Deze verslagen worden door VoorleesExpress Amsterdam ingezet om elk voorleesseizoen te evalueren. Alvast bedankt voor het invullen. Naam voorlezer: Naam gezin: Voortgang leerdoelen kind 1 Aandachtspunten Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing Voortgang leerdoelen kind 2 Aandachtspunten Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing 17

Voortgang leerdoelen kind 3 Aandachtspunten Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing Voortgang leerdoelen kind 4 Aandachtspunten Woordenschat Zinnen maken Verhalen (na)vertellen Begrijpend lezen Uitspraak Concentratie Leesplezier Leesniveau De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing Voortgang leerdoelen ouders Aandachtspunten Het bezoeken van de bibliotheek Geschikte boeken uitkiezen voor mijn kind Het ondernemen van taalactiviteiten 18 De hokjes van links naar rechts: Geen verbetering - Kleine verbetering - Redelijk goede verbetering - Zeer Goede verbetering - Niet van toepassing

Interactief voorlezen Meer zelfvertrouwen in het helpen van mijn kind met taal Overige toelichting verloopt voorleestraject (optioneel): Hebben de ouders nog andere hulpvragen? Zo ja, welke? Heb je interesse om je volgend seizoen weer in te zetten als vrijwilliger voor de VoorleesExpress? Ja, als voorlezers Ja, als coördinator Nee Weet nog niet 19

7.3 Verklaring ontvangst gezinsbijdrage Ontvangst gezinsbijdrage voorlezer Naam voorlezer:. Telefoonnummer voorlezer:.. Naam gezin: Telefoonnummer gezin:. Er wordt voorgelezen op:.dag van uur tot. Uur.. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Familie Bedankt voor uw bijdrage aan de VoorleesExpress van 10,-. Dit is een eenmalige bijdrage voor de administratie. U doet nu officieel mee aan de VoorleesExpress. U kunt van ons verwachten dat: Jullie voorlezer in totaal 20 keer langskomt; Jullie met de voorlezer een keer naar de bibliotheek gaan; Jullie een verrassing krijgen bij de afsluiting van het project. Wij kunnen van u verwachten dat: U thuis bent als de voorlezer komt of afbelt als u niet thuis bent; U zorgt voor een veilige en rustige plek om voor te lezen; U samen met de voorlezer en de kinderen op bibliotheekbezoek gaat; U regelmatig meedoet met het voorlezen; U probeert het voorlezen na afloop van het project over te nemen. Handtekening ouder: Handtekening voorlezer:.............................. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 20