READER STUDENTENCOACH

Transcriptie

1 READER STUDENTENCOACH VO Reader studentencoch VO 1

2 Inleiding Voor jullie ligt de reader die hoort bij het project studentencoach (het coachen van jongerejaars studenten door ouderejaars). In deze reader vind je veel informatie. Wat is een studentencoach nu precies? Wat wordt er van je/jullie verwacht en hoe wordt er beoordeeld? Je vindt ook een dataoverzicht, hierin wordt precies aangegeven wanneer en wat er van jullie verwacht wordt. Verder staat er een logboek in dat je bij moet houden. Tenslotte vind je richtlijnen voor het schrijven van een tussen- en eindevaluatie. Wij wensen jullie veel plezier en succes! Reader studentencoch VO 2

3 INHOUDSOPGAVE 1. Wat doet een studentencoach? Pagina 4 2. Inhoud van de gesprekken Pagina 5 3. Gesprekstechnieken Pagina Actief luisteren Pagina Heb ik je goed begrepen? Pagina Goede raad geven Pagina Feedback Pagina Voorbeeld sandwichfeedback Pagina Het afsluiten van het gesprek Pagina 9 4. Valkuilen Pagina Zij/hij zegt niets of vraagt niets Pagina Afspraken worden niet nagekomen Pagina Je praat alleen over jezelf en jouw ervaringen Pagina Handig dat ik een jongerejaars kan vertellen wat er allemaal niet deugt Pagina Het klikt niet tussen ons Pagina Datalijst Pagina Logboek Pagina Voorbeeldformulier van het persoonlijk logboek Pagina Tussenevaluatie en eindevaluatie Pagina Beoordeling Pagina 15 9 Vertrouwelijkheid en grenzen Pagina Interessante links Pagina 17 Bijlage 1 Voorbeeld datalijst Pagina 18 Reader studentencoch VO 3

4 1 Wat doet een studentencoach? De bedoeling is dat jij als studentencoach een jongerejaars student gaat begeleiden. Je ondersteunt de jongerejaars student tijdens de eerste twee periodes van haar/zijn tijd binnen onze opleiding. Wat betekent het woord studentencoach? Als studentencoach ben je een soort mentor. Een mentor wordt als volgt omschreven: 1. Begeleider van leerlingen of studenten, 2. Gids, raadsman, adviseur. Het is dus de bedoeling dat je regelmatig contact hebt met de jongerejaars student. Hiervoor zullen contacturen binnen het rooster opgenomen worden. Belangrijk is dat je een situatie creëert waar jullie je prettig bij voelen en de jongerejaars voor haar/zijn gevoel vrijuit kan praten. Jij bent dus verantwoordelijk voor een sfeer van vertrouwen en wederzijds respect. Denk eraan dat een medestudent begeleiden niet betekent dat je vrienden moet worden van elkaar. Uitgangspunt is dat je op een professionele wijze met elkaar om gaat. In jouw werksituatie wordt ook van je verwacht dat je kunt functioneren in een team met allemaal verschillende mensen. Dit doet dus een beroep op je professionele houding. De rol die je vervult als studentencoach sluit aan bij de taken en verantwoordelijkheden die je hebt. (nader in te vullen onder LOB). Hoe vaak spreek je de jongerejaars student? Dit kun je precies zien in het dataoverzicht, dat je na overleg met jouw begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach hebt ingevuld. We gaan ervan uit dat deze ingeplande gesprekken gevoerd gaan worden. Ben je een keer verhinderd, dan is het aan jou om vervanging te zoeken. De helft van een lesuur kun je met elkaar praten, de andere helft kun je gebruiken om je logboek in te vullen. Reader studentencoch VO 4

5 2 Inhoud van de gesprekken. Allereerst is het belangrijk een sfeer van vertrouwen te creëren. Belangrijk is het om af te spreken dat wat jullie bespreken vertrouwelijk is. Als jij het nodig vindt iets met de begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach te bespreken vraag je eerst toestemming aan je gesprekspartner. Als je niet goed weet hoe je iets aan moet pakken, ga je uiteraard bij je begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach langs. Wat zijn de gespreksonderwerpen? Natuurlijk is het het allermooist als de jongerejaars met allerlei vragen komt waar je zo de tijd mee kan vullen. Daarnaast is het zinvol om onderstaande punten aan bod te laten komen. Natuurlijk niet allemaal elke week, kies er 1 of twee uit. Te verwachten valt dat een aantal zaken regelmatig terug zal komen. Toetsregels (Toets)rooster PTA s ELO (Elektronische Leer-omgeving) Functies van verschillende mensen binnen de school (opleidingscoördinator, mentor, decaan, vertrouwenspersoon enz.) Planning werkzaamheden Sfeer en plek in de groep Sfeer op school Praktische zaken binnen de school en de opleiding Schoolregels Maatschappelijke stage: Wat staat je te wachten? Ervaringen op stage Houdingsaspecten Zelfstudie Begeleiding (hoe geregeld) Natuurlijk wordt er in de lessen van alles uitgelegd. Jullie taak zit in het extra ondersteunen en iemand helpen met specifieke, individuele vragen. De drempel is misschien kleiner om een aantal zaken met een studiegenoot te bespreken. Reader studentencoch VO 5

6 3.Gesprekstechnieken. Om jullie te helpen bij het voeren van een goed gesprek volgt hier nog een aantal tips. 3.1 Actief luisteren Er zijn heel veel soorten mensen. Die op veel verschillende manieren gesprekken voeren. Actief kunnen luisteren is hierbij erg belangrijk. Hier volgt een aantal tips om actief te luisteren: Houd jezelf op de achtergrond; Stel de ander centraal; Laar de ander weten dat je luistert (bijv. open houding, ja zeggen); Laat stiltes vallen; Vraag door en vat samen. 3.2 Heb ik je goed begrepen? Op het laatste punt van de vorige paragraaf gaan we nog even door. Belangrijk is dat je de ander goed begrijpt. Goed is om samen te vatten wat de ander gezegd heeft en te vragen of je het goed begrepen hebt.het probleem moet voor beiden helder zijn. In dit stadium gaat het er niet om wat jij denkt en voelt maar dat je controleert of je de ander goed hebt begrepen. 3.3 Goede raad geven. Wij willen graag andere mensen helpen door oplossingen aan te dragen.dit is niet altijd handig. Waak ervoor niet uitgebreid te vertellen wat jij ondervonden hebt en hoe jij het opgelost hebt. Ga samen op zoek naar een oplossing. Soms kan het geven van extra informatie al heel verhelderend zijn. Reader studentencoch VO 6

7 3.4 Feedback Het standaard model voor feedback is het sandwich model. Dit model houdt het volgende in: vertel eerst wat er goed was, geef dan een aantal verbeterpunten en sluit af met je algemene, positieve indruk. Het is wel een handig model om de feedback in een vorm te gieten die bij de ontvanger aankomt. Je kunt je ongetwijfeld een beeld vormen van een situatie waarin iemand meteen met de deur in huis viel en alleen de negatieve elementen vertelde. Wat is jouw reactie dan? Sta je hier dan voor open? Voelt het als feedback of als kritiek? Reader studentencoch VO 7

8 3.5 Voorbeeld sandwichfeedback Feedback VAN: VOOR: OVER: WAT GOED GAAT: WAT BETER KAN EN HOE: WAT OOK GOED GAAT: Reader studentencoch VO 8

9 3.6 Het afsluiten van het gesprek. Het afsluiten van een gesprek betekent niet opstaan en doei zeggen. Vat samen waar jullie over gepraat hebben. Vraag of de ander hiermee verder kan. Bepaal samen één of twee onderwerpen voor de volgende keer (zie lijst). Kijk wat je daarvoor nodig hebt. Spreek de nieuwe dag, tijd en plaats af en houd je daaraan. Handig is misschien om elkaars school adres uit te wisselen en evt. een telefoonnummer. Tenslotte: blijf positief! Jij hebt er niets aan, maar zeker je gesprekspartner niet, als jullie elkaar in de put praten Reader studentencoch VO 9

10 4. Valkuilen Het is handig om je van te voren te bedenken dat er een aantal valkuilen kunnen zijn. Zo ben je beter voorbereid. Hieronder zijn er een paar op een rijtje gezet met daarachter wat je zou kunnen doen. 4.1 Zij/hij zegt niets of vraagt niets. In dat geval zul jij actief open vragen (geen ja en nee) moeten stellen. Jij kiest dan de gespreksonderwerpen of stimuleert de ander om een gespreksonderwerp uit te kiezen. 4.2 Afspraken worden niet nagekomen Eerst samen kijken waarom de afspraak niet is nagekomen. Gebeurt dit een tweede keer dan graag melden bij de begeleidend docent. 4.3 Je praat alleen over jezelf en jouw ervaringen. Dit is niet de bedoeling.natuurlijk mag je jouw ervaringen vertellen maar beperk dit tot een minimum. Het gaat erom dat een jongerejaars haar/zijn verhaal kan doen of vragen kan stellen. 4.4 Handig dat ik een jongerejaars kan vertellen wat er allemaal niet deugt. Dit is ook niet de bedoeling. Waar zoveel mensen samen zijn, zoals in een school het geval is, zal niet alles gesmeerd lopen. Van jou verwachten we een professionele houding. Natuurlijk zijn er minpunten maar de bedoeling is elkaar vooruit te helpen, niet elkaar de put in te praten. 4.5 Het klikt niet tussen ons. Hier probeer je samen uit te komen door er over te praten. Komen jullie er echt niet uit, vraag dan advies aan een andere studentencoach of aan de begeleidende docent. Reader studentencoch VO 10

11 5 Datalijst Na overleg in te plannen, zie bijlage 1 voorbeeld datalijst Week Activiteit HERFSTVAKANTIE Reader studentencoch VO 11

12 6. Logboek Het invullen van het logboek is een verplicht onderdeel van de begeleiding. Dit wordt door je begeleidende docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach ook beoordeeld. Het logboek is een houvast voor je. Je kunt hierin zien wat je besproken hebt, wat gemaakte afspraken zijn en welke gespreksonderwerpen voor het volgende gesprek op het programma staat. Op de volgende pagina vind je een formulier zoals die in je persoonlijke logboek staat. De bedoeling is dat je van elk gesprek zo n formulier invult. Dit logboek wordt aan het eind van de begeleidingsperiode ingeleverd bij je begeleidende docent. Reader studentencoch VO 12

13 6.1 Voorbeeldformulier van het persoonlijk logboek NAAM STUDENTENCOACH: NAAM JONGEREJAARS: DATUM: GESPREKNUMMER: Waar hebben jullie het over gehad (korte samenvatting van het gesprek)? Hoe vond je het gesprek? Zijn er actiepunten genoemd om aan te werken? Zo ja, welke? Tijd, datum en plaats volgende gesprek: Eventuele andere opmerkingen: Reader studentencoch VO 13

14 7. Tussenevaluatie en eindevaluatie. Halverwege en aan het eind van de begeleidingsperiode wordt er een tussen en een eindevaluatie geschreven door zowel de studentencoach als de jongerejaars student. Uiteraard zijn deze evaluaties vertrouwelijk Je evaluatie kun je schrijven aan de hand van de volgende punten: 1) Wat is er zoal besproken? (korte samenvatting geven) 2) Vond je de onderwerpen zinvol? Waarom wel/niet? 3) Hoe heb je de gesprekken ervaren? Benoem wat je positief vond en wat je negatief vond. Geef de verbeterpunten aan. 4) Vertel iets over jouw functioneren, hield je je aan de afspraken, had je een actieve bijdrage in het geheel en leg uit met voorbeelden. 5) Wat vond je van het functioneren van de jongerejaars student? Leg uit met voorbeelden, zie punt 4. Reader studentencoch VO 14

15 8. Beoordeling. Studentencoach Aan het eind van de derde periode volgt er een eindbeoordeling in de termen van voldoende/onvoldoende. Dit wordt gebaseerd op grond van de tussen- en eindevaluaties van jou. Uiteraard zal de begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach verantwoorden hoe hij/zij tot deze beoordeling is gekomen. Verantwoording beoordeling voldoende/onvoldoende: Logboek moet ingevuld zijn. Alle vragen van de tussen- en eindevaluatie dienen beantwoord te zijn. De algemene indruk van de begeleidende docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach over hoe jij je begeleiding gestalte hebt gegeven. Wordt aan bovenstaande criteria voldaan, dan volgt er een voldoende. Reader studentencoch VO 15

16 9 Vertrouwelijkheid en grenzen Een studentencoach vertelt informatie die hem/haar verteld wordt niet door aan derden, maar heeft wel het recht om dit te allen tijde te bespreken met zijn/haar begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach. Het kan lastig zijn als je je betrokken voelt bij iemand om dan voldoende afstand te houden. Het is belangrijk voor alle partijen om een aantal grenzen als studentencoach in het oog te houden: Geen vriendschap, maar een zakelijke relatie Tijd en plaats zijn van te voren vastgelegd en duidelijk voor iedereen Tijdsduur traject is vooraf duidelijk Veiligheid voor alles; er wordt afgesproken binnen school in een ruimte waar volwassenen (op afroep) beschikbaar zijn Geen informatie over jezelf geven (bijv. geen privételefoonnummer, adressen, niet sms en e.d.) Er zijn een aantal gespreksonderwerpen die niet bij een studentencoach thuishoren, de zogenaamde no go areas. Deze no go areas zijn: Drugs/alcohol ge/misbruik Seksualiteit/zwangerschap Zelfbeschadiging Zelfmoord(gedachten) Eetstoornissen Criminele activiteiten (Kinder)mishandeling Seksueel misbruik Als deze gespreksonderwerpen toch aan de orde komen, dien je ze samen te bespreken met de begeleidend docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach. We hebben gemeend om dit duidelijk te moeten stellen om, zowel de studentencoaches als de gecoachte studenten, te beschermen. Reader studentencoch VO 16

17 10 Interessante links Tot slot nog wat interessante links op een rijtje: Reader studentencoch VO 17

18 Bijlage 1 Voorbeeld datalijst Week Activiteit 35 Gesprek met de begeleidende docent (uitdelen en bespreken logboek) 35 Koppelen eerstejaars aan studentencoach en eerste afspraken maken. Iedereen dus aanwezig! 36 Gesprek 37 Gesprek 38 Gesprek 39 Eerstejaars leveren hun verbeterpunt* in bij de studentencoach en de begeleidende docent 40 Gesprek 41 Gesprek 42 Tussenevaluatie (via de mail in week 41 naar begeleidende docent) 43 Herfstvakantie 44 Gesprek 45 Gesprek 46 Gesprek 47 Gesprek 48 Gesprek 49 Laatste Gesprek 50 Eindevaluatie (via de mail in week 50 naar de begeleidende docent) *Toelichting verbeterpunt: Samen werk je een verbeterpunt (bijvoorbeeld plannen van huiswerk) uit, die je ook daadwerkelijk gaat gebruiken. Je levert dit in bij jouw studentencoach en bij de begeleidende docent/mentor/loopbaanbegeleider/coach. Beschrijf in je logboek hoe dit is gegaan. Reader studentencoch VO 18