Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling

Transcriptie

1 Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer Kan woorden nabootsen, maar gebruikt ze niet zichzelf. 4. Begrijpt eenvoudige opdrachten en voert deze uit (bijvoorbeeld: wil je je beker pakken?).. 5. Beleeft plezier in het maken van en luisteren naar allerlei geluiden. (met de stem of voorwerpen). 1. Onthoudt (simpele) rijmpjes, versjes en verhaaltjes.. 2. Gebruikt werkwoorden (= handelen). 3. Gebruikt woorden om concrete voorwerpen te benoemen. 4. Heeft plezier in nieuwe woorden leren. 5. Praat af en toe in samengestelde zin, binvoorbeeld:. Pim niet sape. 6. Begrijpt ca Begrijpt eenvoudige vragen. 8. Beantwoordt eenvoudige vragen. Luisteren: 1. Kan luisteren naar korte, eenvoudige verhaaltjes en versjes m.b.v. concreet materiaal 1. Spreekt in zinnen van drie tot vier 2. Gebruikt ik en jij goed 3. Gebruikt het verbindingswoord en 4. Herkent voorwerpen aan hun naam. 5. Durft vrijuit te spreken. 6. Vraagt om hulp 7. Stelt vragen om ergens meer over te weten te komen: wat, wie, waarom 8. Reageert op luister- en denkvragen van de leidster bij het voorlezen van een prentenboek. 9. Gebruikt taal om te zorgen dat ze iets krijgen wat ze willen hebben of om de eigen mening te zeggen. 10. Leert snel nieuwe woorden te gebruiken om te praten over onderwerpen waar hij zich bij betrokken voelt, die hem boeien. 11. Vertelt over wat hij heeft meegemaakt op andere plaats. 12. Verzint zelf taalspelletjes als oefening.. Luisteren 1. Kan luisteren naar en reageren op Woordenschat en woordgebruik: 1. Heeft een passieve woordenschat van 4000 woorden 2. Heeft een actieve woordenschat van Gebruikt gehoorde woorden in een andere situatie 4. Kent het verschil tussen ik, jij, hij/zij. 5. Gebruikt verleden tijd: we gingen naar de dierentuin. 6. Gebruikt onbepaalde voornaamwoorden: iedereen, alles. 7. Gebruikt bijvoeglijke naamwoorden: kleine, rode. 8. Gebruikt het woordje er : er zit een poes in de tuin. 9. Spreekt alle klanken vrijwel goed uit (evt. moeite met r en sommige medeklinker-combinaties). 10. Gebruikt zinnen van zes tot acht woorden 11. Maakt op correcte wijze gebruik van meervoudsvormen en verkleinwoordjes. dagelijkse geluiden en het gesproken woord. Vloeiend en verstaanbaar vertellen 1. Kan vertellen over wat hij heeft 1

2 2. Kan geboeid luisteren (bij voor het kind interessant onderwerp) gedaan of meegemaakt op verstaanbare en begrijpelijke wijze. 2. Kan veel voorkomende handelingen beschrijven als eten of naar bed gaan. 3. Kan alledaagse dingen benoemen en beschrijven zoals mensen, plaatsen en dingen. Luisteren 1. Begrijpt en voert enkelvoudige instructie uit. 2. Luistert betrokken naar een op de leeftijd afgestemd verhaal of TV fragment (ong. 5 minuten). 3. Luistert betrokken naar een ander. Gesprekken voeren 1. Kent enkele gespreksregels als stil zijn tijdens het luisteren, de ander uit laten praten. 2. Geeft antwoord op vragen van de leidster of ander kind. (aanwijsvragen, luistervragen, keuzevragen, wie, wat, waar) 3. Reageert spontaan op ander kind of leidster door bijvoorbeeld over zichzelf te vertellen. Mening uiten 1. Leert vergelijkingen te maken en mening te geven. 2

3 2. Stelt vragen om ergens meer over te weten te komen (wie, wat, waar, waarom). 3. Vraagt om hulp. Taalbeschouwing 1. Is zich er van bewust dat je over taal kunt praten en over eigen taalgebruik (toen ik een baby was heb ik niet gepraat he?; praat volwassenen na met gespeelde stem). 3

4 Tussendoelen Taal: Ontluikende geletterdheid (inclusief auditieve waarneming) 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Toont belangstelling voor (prenten)boeken. 2. Houdt het boek goed vast. 3. Doet ervaring op met boeken en de manier waarop ze (voor)gelezen worden. 4. Ervaart dat de kaft van een boek al veel vertelt over het boek (titel en illustratie). 5. Beleeft plezier aan liedjes, rijmpjes en versjes (spelen met klanken en woorden) Bekijkt een boek van voor naar achter, bladzijden van links naar rechts, slaat bladzijde goed om. 2. Ontdekt dat de illustraties en teksten samen een verhaal vertellen 3. Doet vooraf voorspellingen aan de hand van omslag en halverwege over het verdere verloop 4. Begrijpt de taal van voorleesboeken. 5. Ontdekt dat de meeste verhalen zijn opgebouwd uit een situatieschets en een episode. 6. Ontdekt dat tekens gebruikt worden om iets te vertellen of leren 7. Wordt zich bewust dat je door iets op te schrijven je iets kan onthouden of vertellen aan iemand anders 8. Ontdekt het verschil tussen lezen en schrijven 9. Ervaart dat dingen die je zegt opgeschreven kunnen worden. 10. Geniet van verhalen en boeken over dieren, kinderen van eigen leeftijd Leesplezier 1. Beleeft zichtbaar plezier aan voorlezen, boeken en rijmpjes. Oriëntatie op boek en verhaal 1. Begrijpt dat illustraties en tekst samen een verhaal vertellen. 2. Ontdekt de structuur in verhalen (boeken lees je van voor naar achter, bladzijden van boven naar beneden, regels van links naar rechts, weten dat verhalen een opbouw hebben) 3. Kan conclusies trekken n.a.v. een voorgelezen verhaal. 4. Kan de leraar/pm nadoen als zij stukjes uitbeeldt uit het boek. Oriëntatie op geschreven taal 1. Begrijpt dat tekens gebruikt worden om iets te vertellen of te leren. 2. Ervaart dat dingen die opgeschreven zijn je iets kunnen leren. 3. Ervaart dat dingen die je zegt, opgeschreven kunnen worden. 4. Begrijpt het verschil tussen lezen en schrijven. 5. Doet alsof hij leest. 4

5 Auditieve waarneming: 1. Begrijpt de hoofdzaken van wat wordt gezegd. 2. Kan zinnen met een eenvoudige structuur t/m/ vier woorden onthouden en nazeggen. 3. Heeft plezier in het zingen van liedjes (en lezen van boekjes) waar eindrijm in voorkomt. 6. Kan met behulp van volwassenen, eigen boodschappen in een primitieve geschreven versie vastleggen. Auditieve waarneming 1. Kan eenvoudig betekenisvolle opdrachten onthouden en uitvoeren. (geef de beer maar aan Koen). 2. Kan reeksen van 3 woorden die betrekking hebben op voorwerpen uit de omgeving inprenten en reproduceren. 3. Wordt zich bewust van klanken in 4. Doet betrokken mee met taalspelletjes als woorden uitbeelden en zinnen afmaken. 5. Ontdekt de relatie tussen klanken en letters. 6. Doet ervaring op met rijmen. 5