Human Resources in Nederland: een inkijk in hun keukengeheimen PATRICIA VAN POTTELBERGH 1 Samenvatting Op 24 november 2015 heeft Drs. Paul Kop tijdens de VOCAP-activiteit de opportuniteiten voor psychologen in Nederland en enkele HR-trends in Nederland toegelicht. Sleutelwoorden Human resources management - Nederland 1 1 Résumé Le 24 novembre 2015, Paul Kop a présenté lors d une activité organisée par VOCAP quelles sont les opportunités pour les psychologues aux Pays-Bas ainsi que les tendances en matière de ressources humaines aux Pays-Bas actuellement. Mots-clés Ressources humaines Pays-Bas 1 PATRICIA VAN POTTELBERGH is A&O-psychologe en bestuurslid VOCAP.
Abstract November 24, 2015, at an event organized by VOCAP, Paul Kop presented the opportunities for psychologists in the Netherlands as well as some trends in human resources in the Netherlands actually. Keywords Human resources management -The Netherlands 2 2
Verslag van de VOCAP-activiteit van 24 november 2015 Af en toe is het nuttig om eens over het muurtje te kijken. Daarom werd Drs. Paul Kop, bestuurslid-penningmeester van het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen), lector Talentmanagement aan de Hogeschool Leiden, algemeen directeur van Lagerweij & Partners en lid van EFPA, uitgenodigd voor een toelichting over 2 thema s: Wat zijn de hot topics waar onze Nederlandse collega s in hun dagdagelijks werk mee geconfronteerd worden? Zijn e-rekrutering, sociale media, leidinggeven, return van opleidingen, psychosociale risico s, talentmanagement, ook bij hen issues? Welke profielen vind je terug binnen HR (psychologen,...)? Hoe wordt er omgegaan met deze thema s en welke evidence based -toepassingen komen dan voor? Wat met permanente vorming? In Nederland is het sinds april 2014 mogelijk voor HR- Professionals om een certificering te behalen via het traject van CHRP (Certified HR Professional). Vraag is waarom deze stap werd gezet, wat de meerwaarde ervan kan betekenen voor diegenen die zich laten certificeren, of en hoe dit voor de cliënten werd duidelijk gemaakt, Daarnaast werd door EFPA (European Federation of Psychologist Associations) naast het Europsycertificate ook een certificate of specialist in Workand Organisational Psychology geïntroduceerd. Paul Kop kan ons als lid van het comité dat deze certificering begeleidt en het register voor A&Opsychologen in Nederland opvolgt, ook hier informeren over bedoeling, mogelijke voordelen, 3 3 Paul Kop staat met beide voeten in de praktijk. Als lector én via het NIP beleeft hij het reilen en zeilen van de A&Opsychologie bij onze Noorderburen dus langs alle kanten
en is hij wellicht de geknipte persoon om toelichting te komen geven. Vrij algemeen kunnen we stellen dat de situatie redelijk gelijklopend is aan wat we in België meemaken. Opportuniteiten voor psychologen in Nederland De nieuwe Participatiewet moet ervoor zorgen dat meer mensen met een ziekte of handicap een baan vinden. Werkgevers krijgen daarbij een actieve rol. Bijvoorbeeld door te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn binnen de organisatie. Als iemand met een ziekte of handicap in dienst wordt genomen, krijgen werkgevers ondersteuning van o.a. de gemeenten. Er zijn bepaalde quota vastgelegd afhankelijk van de grootte van het bedrijf. Vroeger lag deze verantwoordelijkheid bij de centrale overheid. De decentrale aanpak biedt mogelijkheden voor de psychologen, er komen grote budgetten vrij om de begeleiding van bedrijven te organiseren. De gezondheidspsychologen zien hier alweer enkel voor zichzelf een taak weggelegd. A&O psychologen doen te weinig aan belangenbehartiging en kunnen zich onvoldoende profileren. 4 4 Enkele trends in Nederland - Ervaringsleren wordt belangrijker, leren tijdens het werken. - Gevolgen van Het Nieuwe Werken opvangen: door de plattere organisaties komen verantwoordelijkheden op een lager niveau terecht. - Mens vindt werk versus Werk vindt mens. Er is minder zekerheid, iedereen moet langer werken. Dit leidt tot de noodzaak aan levenslang leren waardoor er in bedrijven veel opleiding (Academy) wordt
geboden, ook vakopleiding. Sommigen leren op 40-50 jaar nog een nieuw vak aan (serial mastering). Het belang van duurzame inzetbaarheid is erg groot. - De flexibilisering van de arbeidsmarkt. De opkomst van de Zelfstandige Zonder Personeel (ZZP): deze freelancers kennen wel een ander statuut dan de freelancers in België en bouwen geen rechten op qua sociale zekerheid (pensioen, ziekte...). Paul Kop noemde hen de "nieuwe armen". - Mental health: waar leidt alle stress naartoe? Hoe kunnen we die voorkomen? Veel voorkomende bronnen moeten aangepakt worden: hoge werkdruk, intimidatie, pesten... - Het belang van diversiteit op de werkvloer is erg groot. Zo wordt voor de millenials o.a. ingezet op generational blending. Zij werken er samen met andere generaties en komen zo tot innovatieve oplossingen. Voor vakbekwame psychologen wordt er gekeken naar de bescherming van vakbekwaamheid via registratie en certificering. Dit loopt niet van een leien dakje. 5 5 Ook in Nederland zijn de Gezondheidspsychologen (wat overeenstemt met onze klinische psychologen) in de meerderheid en domineren ze het landschap. Er zijn heel wat psychologenverenigingen (18-tal). Aangezien de kosten van de gezondheidszorg en meer bepaald met betrekking tot psychische gezondheid erg hoog liggen, heeft de bevoegde Minister het NIP als enig aanspreekpunt aangeduid. Dit biedt het NIP de mogelijkheid om zich te profileren. Gezondheidspsychologen claimen "ziekte" als hun werkdomein en willen de A&O psychologen er niet bij.
A&O psychologen stellen zich te bescheiden op en komen te weinig naar buiten met wat ze te bieden hebben. In Nederland bestaat de trend om beroepsgroepen te registreren. De titel psycholoog is -zoals ook vele andere titels- niet wettelijk beschermd. Dit betekent dat iedereen zich psycholoog kan noemen, ongeacht opleiding of werkervaring. Door het dienstmerk PSYCHOLOOG NIP te gebruiken, kan je laten zien dat je lid bent van de vereniging en beschikt over een universitair masterdiploma in de psychologie en ervaring hebt als psycholoog. Vooral voor overheidsdiensten geldt dat openbare aanbestedingen meestal vermelden dat enkel NIP psychologen in aanmerking komen. In de privé sector is de vermarkting van de titel veel minder aan de orde. Een alternatief wordt geboden via de NVP (Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement en Organisatieontwikkeling). Zij bieden een HR-certificatie aan die telkens voor 3 jaar geldig is (CHRP). Het ledenaantal van de vereniging is echter in dalende lijn en tot nu toe zijn er nog maar een 60-tal professionals gecertificeerd. Ook hier bestaat het probleem van het gebrek aan marketing rond de waarde van deze certificatie. 6 6 Het publiek ging niet altijd akkoord met de standpunten en stellingen van Drs. Kop. Dit leidde soms tot een geanimeerde discussie. Al bij al is het gras in Nederland niet groener dan in België. Leestip: op de website van het NIP is heel wat waardevolle informatie terug te vinden, o.a. links naar eindwerken: http://www.psynip.nl/sectoren-en-secties/meet-theexpert/publicaties-tools-links/oraties-theses.html