HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke. transitie. lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke. transitie. lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT"

Transcriptie

1 HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke transitie lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Ad Nagelkerke en Willem de Nijs: Regels rond Arbeid; arbeidsverhoudingen in Nederland en op het niveau van de Europese Unie. Wolters Noordhof. 2011

2 Inhoud Hrm en arbeidsverhoudingen: een verstandshuwelijk Een crisis in arbeidsverhoudingen? Een zicht op de toekomst Hrm weer terug bij af?

3 HRM: MANAGEMENT VAN ARBEIDSRELATIE arbeidsrelatie operationele relatie contractuele relatie personeelsmanagement arbeidsverhoudingen

4 Hrm: twee gezichten : basisdualiteit Werkgever- Werknemer Regulering Contractuele/ruil Relatie Arbeidsverhoudingen managementmedewerker mobilisatie operationele samenwerkings relatie HRM

5 HRM en de uitdaging van transformatie van alle institutionele contexten Arbeidsmarkt: combinatie van schaarste human capital,transitionele arbeidsmarkt en vergrijzing Arbeidsverhoudingen: decentralisatie/diversiteit/maatwerk en individualisering:uitholling en vernieuwing van bestaande instituties als vakbeweging, cao, ondernemingsraad: regulering van nieuwe arbeidsrelaties. Sociale wetgeving (bv. Ziekteverzuim, reintegratie, work-life balance etc): meer aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid Cultureel: nieuwe arbeidsorientaties en arbeidsverwachtingen: veeleisende individualistische werknemer.

6 HRM en institutionele context Al deze vernieuwingen betekenen einde van universele praktijken en bieden ondernemingen meer kansen en ruimte zich te profileren en te onderscheiden en dus strategisch voordeel te verwerven ten opzichte van concurrenten

7 Basisovereenkomst van stelsel arbeidsverhoudingen: de grote ruil Impliciet maatschappelijk contract tussen actoren: jobcontrol versus workercontrol Doel: institutionalisering belangentegenstelling en arbeidsconflict

8 KENMERKEN NEDERLANDSE ARBEIDSVERHOUDINGEN LEGALISTISCH CENTRALISTISCH GROTE ROL OVERHEID HARMONIEUS OVERLEG/CONSENSUS PRAATCULTUUR

9 Kenmerken vervolg ARBEIDSVERHOUDINGEN OP ONDERNEMINGSNIVEAU ONDERBEDEELD MEDEZEGGENSCHAP ALS OPVULLING HRM MOEIZAAM TOT ONTWIKKELING GEKOMEN (STRATEGISCH ONDERONTWIKKELT)

10 Actoren: overheid, vakbeweging, werkgevers Vakbeweging: correctie- en emancipatiefunctie Vraag: is laatste voltooid? Soorten: levensbeschouwing, niveau en representativiteit alle 3 funderingen staan ter discussie

11 Organisatiegraad en representativiteit Daling: 40% (1979) naar 22% nu Absolute aantallen ongeveer gelijk Grote sectorale verschillen: onderwijs, openbaar bestuur, bouw en openbare nutsbedrijven > 40% dienstverlening, IT, horeca, handel < 15% Vakbeweging niet representatief beroepsbevolking en houdt geen gelijke tred met groei beroepsbevolking

12 Oorzaken Naast culturele oorzaken (individualisering, nieuwe werknemer) vooral structurele ontwikkelingen: transformatie economie Vakbeweging gedijt het beste in uniforme massale arbeidscondities

13 Nieuwe realiteit van werk (how) en werkenden (who) Conceptuele, kennis, professionele arbeid netwerk economie en netwerk individu (ZZP) uitholling traditionele produktiviteits concept: loyaliteit moderne werknemer bepaald door kwaliteit en productieve meerwaarde van sociale relaties in en buiten organisaties: nieuwe inhoud percieved job control ; van wage consciousness naar job consciousness?

14 Sterke punten nederlands stelsel Nationale coordinatie economie: met name binnen Eurozone! Centrale loonafspraken als onderdeel behoud en versterking concurrentiepositie Een op maatschappelijk belang georienteerde verantwoordelijke vakbeweging Belangenconflict bijna volledig geinstitutionaliseerd Veel sociale wetgeving

15 Zwakke punten Centralistische structuur en bestuur ten koste van herkenbaarheid werknemers: te veel naar boven gericht. Geen aansluiting veranderingen in structuur werkgelegenheid en beroepsbevolking. Onderscheid deskundigeneconomie vs volkseconomie.

16 CRISIS IN DE ARBEIDSVERHOUDINGEN? Grote vraag van nu is: IS HET STELSEL VAN ARBEIDSVERHOUDINGEN NOG WEL VAN DEZE TIJD!! OPLOPENDE SPANNING IN IMPLICIETE RUILVERHOUDING JOB CONTROL VS WORKER CONTROL? hamvraag: heeft vakbeweging wel of geen toekomst?

17 ONDANKS DALING ORGANISATIEGRAAD (NOG) GEEN TWIJFEL AAN LEGITIMITEIT CAO GEEN TEKENEN VAN MASSAAL VERZET WERKNEMERS MASSAAL FREE RIDING? CAO +VAKBOND PUBLIC GOODS? ONDERDEEL NORMATIEVE REGULERING?

18 DRIE THESEN 1. REVITALISATIE/TRANSITIE THESE (BARON VON MUNCHHAUSEN ACT) (NEW) UNION BASED SYSTEM 2 NETWERKTHESE (FROM INSTITUTION OF THE WEBBS TO INSTITUTION OF THE WEB) MIXED UNION-NON UNION BASED SYSTEM) 3. VERVANGINGSTHESE (OVER EN UIT THESE) NON-UNION BASED SYSTEM

19 TRANSITIETHESE Vakbond kan centrale positie blijven innemen mits fundamentele aanpassing in structuur en functioneren. decentrale structuur representatieve samenstelling bestuur en sleutelposities meer participatie van onder op minder management meer mobilisatie ander leiderschap

20 NETWERKTHESE Ondanks transitie zal vakbond positie moeten delen met andere instanties en onderdeel worden van netwerkorganisatie op gebied belangenbehartiging werknemers. Vakbond is categorale organisatie (alleen voor leden). Unilaterale (werkgevers) regelingen Ondernemingsorganen Wetgeving (nationaal- EU): individuele bescherming en werknemersrechten Nieuwe (single issue) bewegingen

21 VERVANGINGSTHESE GRONDSLAG VAKBEWEGING IS DEFINITIEF WEGGEVALLEN VAKBOND IS HISTORISCH TIJDGEBONDEN EN VOORBIJGAAND FENOMEEN ORGANISATIEGRAAD VAN NU IS WEER DEZELFDE ALS DIE VAN EEN EEUW GELEDEN!

22 Naar een dualistisch bestel Blijvende looncoordinatie op centraal niveau: er is (nog) geen alternatief Diversiteit op decentraal niveau: hrm strategische sleutelrol als het gaat om specifieke invulling van moderne job control

HRM ONDER NIEUWE ARBEIDSVERHOUDINGEN

HRM ONDER NIEUWE ARBEIDSVERHOUDINGEN LEZING VOOR HET HRM PRAKTIJKCONGRES, UTRECHT, 2 NOVEMBER 2012 Evert Smit BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS 1 2 3 4 5 6 Het issue: trammelant in de polder Postmoderne aftocht van HRM? Kantelende arbeidsverhoudingen

Nadere informatie

Passie voor Techniek in goede banen leiden van opleiden naar duurzaam aantrekkelijk

Passie voor Techniek in goede banen leiden van opleiden naar duurzaam aantrekkelijk Passie voor Techniek in goede banen leiden van opleiden naar duurzaam aantrekkelijk Misja Bakx Directeur Matchcare Agenda 1. Arbeidsmarkt ontwikkelingen en veranderingen 2. Trends in de rol van onderwijs,

Nadere informatie

Ontwikkeling arbeidsmarkt en loopbaan vak opvattingen die veranderen

Ontwikkeling arbeidsmarkt en loopbaan vak opvattingen die veranderen Ontwikkeling arbeidsmarkt en loopbaan vak opvattingen die veranderen Misja Bakx 1 Even Voorstellen Directeur Matchcare Specialist arbeidsmarkt en loopbaanwaarde Vernieuwing instrumenten voor loopbaan en

Nadere informatie

HR: Cijfers of Bezieling?

HR: Cijfers of Bezieling? HR: Cijfers of Bezieling? Prof. dr. Willem de Nijs PE Bijeenkomst: De controller en HRM ESAA Dinsdag 11 april 2017 legenda What s new about hrm? De toegenomen strategische rol van hrm Hr en resource based

Nadere informatie

Enquêtes - Vernieuwing in inspraak/inspraak in vernieuwing. Voorafgaand aan het congres konden de volgende enquêtes ingevuld worden:

Enquêtes - Vernieuwing in inspraak/inspraak in vernieuwing. Voorafgaand aan het congres konden de volgende enquêtes ingevuld worden: Enquêtes - Vernieuwing in inspraak/inspraak in vernieuwing Voorafgaand aan het congres konden de volgende enquêtes ingevuld worden: Moderne manieren van medezeggenschap: uw praktijkvoorbeelden! Flexwerkers

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken Expertmeeting HDR-De Bijenkorf

Het Nieuwe Werken Expertmeeting HDR-De Bijenkorf Het Nieuwe Werken Expertmeeting HDR-De Bijenkorf Performa-beurs 13-10-2010 Thijs Edelkoort en Maaike Korenstra Het Nieuwe Werken Definitie volgens AT Osborne: Door maatschappelijke ontwikkelingen en de

Nadere informatie

1.2 Waartoe dient het bedrijfsmaatschappelijk werk? 20 1.2.1 Visie 20 1.2.2 Doelstelling 21

1.2 Waartoe dient het bedrijfsmaatschappelijk werk? 20 1.2.1 Visie 20 1.2.2 Doelstelling 21 Inhoud voorwoord 11 Doel en opzet 13 1 Identiteit van het hedendaagse bedrijfsmaatschappelijk werk 16 1.1 Essentiële kenmerken 16 1.1.1 Een differentiatie van het beroep maatschappelijk werk 16 1.1.2 Gericht

Nadere informatie

1. De detailhandel in Nederland

1. De detailhandel in Nederland 1 2 1. De detailhandel in Nederland De detailhandel is een belangrijke economische sector die wordt gekenmerkt door een zeer arbeidsintensief karakter. Er werken ongeveer 750.000 mensen. Het belang voor

Nadere informatie

Collectief arbeidsrecht

Collectief arbeidsrecht Collectief arbeidsrecht Prof. dr. A.T.J.M. Jacobs KLUWER Deventer - 2003 Woord vooraf Afkortingen v xm 1 Inleiding i 2 Vakverenigingen en vakverenigingsrecht 5 2.1 Vakbonden 5 2.2 Werkgevers 19 2.3 Vakverenigingsrecht

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

WERKEN MET FREELANCERS IN JOUW ORGANISATIE?

WERKEN MET FREELANCERS IN JOUW ORGANISATIE? WERKEN MET FREELANCERS IN JOUW ORGANISATIE? Freelancen, interimmen, contracting zijn allemaal verschillende benamingen voor een zeer sterk groeiend verschijnsel in de economie. Steeds meer industrieën

Nadere informatie

Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid

Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid Arbeidsmarkttrends en de toekomst van de sociale zekerheid Workshop Divosacongres, 2 juni 2016 Paul de Beer Henri Polak hoogleraar voor arbeidsverhoudingen UvA Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging

Nadere informatie

NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN

NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN NL NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN AGE- STANDPUNT IN HET KADER VAN HET 2007 - EUROPEES JAAR VAN GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN The European Older People s Platform La Plate-forme européenne des Personnes

Nadere informatie

./. Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het lid Wilders (VVD) over terugloop ledenaantal FNV.

./. Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het lid Wilders (VVD) over terugloop ledenaantal FNV. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

4.1 VERENIGINGSPLAN. Samen Sterker Verder

4.1 VERENIGINGSPLAN. Samen Sterker Verder 4.1 VERENIGINGSPLAN Samen Sterker Verder COLOFON Uitgave: FNV Pers in opdracht van FNV Vormgeving en DTP: Studio FNV Fotografie: Liesbeth Dinnissen Fotografie Concept & Branddesign: BTM Bataafsche Teeken

Nadere informatie

De CAO-wet en nieuwe vormen van arbeid. Prof. Dr. Frank Hendrickx Gewoon hoogleraar, Instituut voor Arbeidsrecht, KU Leuven

De CAO-wet en nieuwe vormen van arbeid. Prof. Dr. Frank Hendrickx Gewoon hoogleraar, Instituut voor Arbeidsrecht, KU Leuven De CAO-wet en nieuwe vormen van arbeid Prof. Dr. Frank Hendrickx Gewoon hoogleraar, Instituut voor Arbeidsrecht, KU Leuven Doel presentatie 5 legal hot spots In het kader van New Forms of Work Relevant

Nadere informatie

Trends in Arbeidsverhoudingen

Trends in Arbeidsverhoudingen 8 oktober- 19 november 2009 Trends in Arbeidsverhoudingen Masterleergang Globalisering, individualisering, flexibilisering, vergrijzing, migratie: het zijn termen die u leest in de krant en hoort op tv.

Nadere informatie

Arbeidsrelaties in verandering - moet HRM opnieuw worden uitgevonden?

Arbeidsrelaties in verandering - moet HRM opnieuw worden uitgevonden? Arbeidsrelaties in verandering - moet HRM opnieuw worden uitgevonden? Transvorm Tilburg, 17 februari 2016 De wereld verandert sneller dan ooit Arbeidsmarkt Samenleving Arbeidsorganisatie en arbeidsrelaties

Nadere informatie

De flexibiliteit en zekerheid NEXUS

De flexibiliteit en zekerheid NEXUS @wilthagen Wilthagen@uvt.nl De flexibiliteit en zekerheid NEXUS Prof. Ton Wilthagen Tilburg University www.tilburguniversity.edu/reflect Eerst een filmpje En alvast de boodschap voor thuis Verandering

Nadere informatie

DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT

DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT 1. VOORSTEL NIEUW DOMEIN B INTERNE ORGANISATIE en PERSONEELSBELEID 1.1 Doel en inhoud In dit domein ligt het accent op het interne functioneren van organisaties,

Nadere informatie

AWVN-trends voor HR Voorbij vanzelfsprekendheid

AWVN-trends voor HR Voorbij vanzelfsprekendheid Vooruitgang door vernieuwend werkgeven AWVN-trends voor HR Voorbij vanzelfsprekendheid Programma: Over AWVN Externe trends Cao s 2015 leden AWVN aan de slag in groepen Pauze Trends interventies Cao s 2015

Nadere informatie

Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid. Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot

Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid. Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Programma Workshop Eerste deel: Presentatie Visie op Gezond Ondernemen Een paar voorbeelden van

Nadere informatie

EUROPEAN DISABILITY FORUM...

EUROPEAN DISABILITY FORUM... Deïnstitutionalisering en de rechten van personen met een handicap perspectief van Europese Unie... An-Sofie Leenknecht, EDF Human Rights Officer, Brussel, 26 november 2014 EUROPEAN DISABILITY FORUM Vertegenwoordigen

Nadere informatie

Algemene beschouwing

Algemene beschouwing Algemene beschouwing Arbeidsmigratiebeleid begint bij Nederlands arbeidsmarktbeleid Voor de Nederlandse economie en dus voor bedrijven en werknemers is het van belang om de juiste mensen op de juiste arbeidsplek

Nadere informatie

Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen KEUZE VOOR SPEERPUNTEN OVERHEID IN BEWEGING EN MEESTER IN JE WERK

Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen KEUZE VOOR SPEERPUNTEN OVERHEID IN BEWEGING EN MEESTER IN JE WERK Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen 1 Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen De A+O fondsen van gemeenten, provincies en waterschappen hebben

Nadere informatie

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling Tijdelijke arbeidsrelaties: Balanceren tussen Flexibiliteit en Zekerheid? Prof. Dr. René Schalk Workshop Drachten, 6 februari 2014 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Dialoog sessies Met Prof. Aukje Nauta

Dialoog sessies Met Prof. Aukje Nauta Met Prof. Aukje Nauta Prof. Aukje Nauta UvA, kroonlid SER Partner factor vijf Associé en tijdstip 12 juni 2014 organiseert de deelnemers in een dialoogsessie in gesprek met Prof. Aukje Nauta,, partner

Nadere informatie

Cao Metalektro: die deal doen we samen

Cao Metalektro: die deal doen we samen Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische

Nadere informatie

vinger aan de pols van werkend Nederland

vinger aan de pols van werkend Nederland Innovaties voor Gezond en Veilig Werken IMPLEMENTATION AND EVALUATION OSH POLICIES NEA: vinger aan de pols van werkend Nederland De NEA Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden is het grootste iodieke onderzoek

Nadere informatie

Armoede en Arbeidsmarkt

Armoede en Arbeidsmarkt 2 Armoede en Arbeidsmarkt Presentatie Masterclass 4: Armoede en arbeidsmarkt op het congres Overerfbare Armoede, Emmen, 25 september 2017 Jouke van Dijk, Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Arjen

Nadere informatie

Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring

Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring Verslag mini-symposium Eindelijk Senior! De Kracht van werkervaring 1. Inleiding Woensdag 16 november 2011 organiseerde de Pangea Groep in samenwerking met Margot de Ruiter, proces en projectmanagement

Nadere informatie

Een halve eeuw arbeidsmarkt. 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen

Een halve eeuw arbeidsmarkt. 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen Een halve eeuw arbeidsmarkt 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen Een veranderende arbeidsmarkt sluiten instituties nog wel aan? 2 Mogelijke hervorming: basisinkomen Gegarandeerd onvoorwaardelijk

Nadere informatie

De rol van burgercollectieven of commons

De rol van burgercollectieven of commons De rol van burgercollectieven of commons De neoliberale periode: vanaf de jaren 1980 Wat als overheid én markt ons in de steek laat, juist daar waar het op aan komt? Wat als overheid én markt ons in de

Nadere informatie

Personeelsbeleid in het Theater. Noud van de Rhee Mirjam Coronel Mei 2011

Personeelsbeleid in het Theater. Noud van de Rhee Mirjam Coronel Mei 2011 Personeelsbeleid in het Theater Noud van de Rhee Mirjam Coronel Mei 2011 Deze presentatie - Plek in de organisatie - Human Resources Management - HR cyclus - Enkele personeelsinstrumenten - Resumé IS PERSONEELSBELEID

Nadere informatie

Medezeggenschap 2.0. Walter Gouw, MZ Services 2 maart 2010

Medezeggenschap 2.0. Walter Gouw, MZ Services 2 maart 2010 Medezeggenschap 2.0 een gezamenlijk fundamenteel gesprek, een gezamenlijke verkenning over andere medezeggenschap, over passie, over de oorspronkelijke betekenis van MZ en over macht, succes en oude wijn

Nadere informatie

Medezeggenschap en organisatieontwikkeling. Vier scenario s in de praktijk. 'Medezeggenschap en organisatieontwikkeling'

Medezeggenschap en organisatieontwikkeling. Vier scenario s in de praktijk. 'Medezeggenschap en organisatieontwikkeling' Medezeggenschap en organisatieontwikkeling. Vier scenario s in de praktijk. 1 De rode draad in circus medezeggenschap Overzicht van ontwikkelingen in de praktijk oude en nieuwe artiesten oude en nieuwe

Nadere informatie

. Winstgevendheid door wenbaarheid. Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst. 24 april 2012

. Winstgevendheid door wenbaarheid. Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst. 24 april 2012 . Winstgevendheid door wenbaarheid Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst 24 april 2012 wie zijn wij Optines Consultancy is als HRM business partner gespecialiseerd in verandermanagement,

Nadere informatie

29STE JAARGANG NUMMER

29STE JAARGANG NUMMER De waarde van werk 29STE JAARGANG NUMMER 1-2018 2007 11 JAAR 2018 HS Arbeidsvoorwaarden staat voor verbinding tussen CAO-partijen, sociale partners, werkgevers en vakbonden, bestuurders en ondernemingsraden.

Nadere informatie

Manifest Moderne Arbeidsmarkt

Manifest Moderne Arbeidsmarkt Manifest Moderne Arbeidsmarkt Nieuwe fundamentele aanpak De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt vereisen een nieuwe en fundamentele aanpak met perspectief voor alle werkenden. De zelfstandigenorganisaties

Nadere informatie

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap 10 Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Kim van der Hoeven 1. Inleiding Ontwikkelingen in maatschappij en samenleving denk met name aan de

Nadere informatie

3. Organisatie. Flexibele en betrouwbare contracten 4. Werknemer Levenslang leren

3. Organisatie. Flexibele en betrouwbare contracten 4. Werknemer Levenslang leren Flexicurity: het beste uit twee werelden Dr. Charissa Freese BZW Moerdijk, 6 december 2012 Flexicurity: Flexibiliteit en Zekerheid Beleidsmaatregelen die gericht zijn op flexibiliteit van de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Basis leergang opleider medezeggenschap. Dr. Martha Meerman

Basis leergang opleider medezeggenschap. Dr. Martha Meerman Basis leergang opleider medezeggenschap Dr. Martha Meerman Wat is AIAS/UvA Onderzoek, opleidingen en conferenties over arbeidsmarkt, sociale zekerheid, zeggenschap, beleid etc. Interdisciplinair, vergelijkend,

Nadere informatie

No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future!

No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future! No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future! STEDIN Netbeheer 19 april 2018 Joep Weerts Directeur Klant & Markt Ravish Mehairjan Hoofd Corporate Risk Management SAMEN

Nadere informatie

WELKOM. Geert Vannieuwenhuyze. De Lovie vzw. Vlaams Welzijnsverbond vzw. Vlaams Welzijnsverbond vzw

WELKOM. Geert Vannieuwenhuyze. De Lovie vzw. Vlaams Welzijnsverbond vzw. Vlaams Welzijnsverbond vzw WELKOM Geert Vannieuwenhuyze De Lovie vzw 1 Situering Wijzigende maatschappij, wetgeving, rolpatronen, stem van de gebruiker, mogelijkheden overheid, Effect op Manier waarop mensen hun loopbaan uitbouwen

Nadere informatie

Arbeidsverhoudingen en HRM in historisch perspectief. Jan Kees Looise Universiteit Twente

Arbeidsverhoudingen en HRM in historisch perspectief. Jan Kees Looise Universiteit Twente Arbeidsverhoudingen en HRM in historisch perspectief Jan Kees Looise Universiteit Twente Historisch perspectief `Institutionele verandering (Douglas North, 1990) Begrijpen ontwikkelingspatronen, betekenis

Nadere informatie

VISIE OP WERK. Jeroen Zwinkels 23 november 2015

VISIE OP WERK. Jeroen Zwinkels 23 november 2015 VISIE OP WERK Jeroen Zwinkels 23 november 2015 WAT ZIEN WE IN DE BOUW? 2016 6.000 meer banen in de bouw; ook het aantal vacatures groeit UWV, Jobfeed 38% flexibele contracten in de Beroepsbevolking (landelijk)

Nadere informatie

De evolutie van de preventie in een Europees kader

De evolutie van de preventie in een Europees kader BBvAG LVII Nationale Dagen voor Arbeidsgeneeskunde Brussel 15 november 2018 De evolutie van de preventie in een Europees kader Luc Van Hamme Adviseur-generaal Arbeidsinspectie-TWW Hoofd van de regionale

Nadere informatie

4Limburg. Samenwerking tussen Provincie Limburg en Universiteit Maastricht. contact:

4Limburg. Samenwerking tussen Provincie Limburg en Universiteit Maastricht. contact: 4Limburg Samenwerking tussen Provincie Limburg en Universiteit Maastricht contact: rosine.rutten@maastrichtuniversity.nl Doel 4Limburg Participatie in Provincie Limburg te vergroten, waaronder ook (en

Nadere informatie

Workshop: Duurzame Inzetbaarheid op elke Leeftijd. Werken aan duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers. Den Haag, 1 juli 2014

Workshop: Duurzame Inzetbaarheid op elke Leeftijd. Werken aan duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers. Den Haag, 1 juli 2014 Workshop: Duurzame Inzetbaarheid op elke Leeftijd Werken aan duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers Den Haag, 1 juli 2014 Rob Gründemann, TNO Hoofddorp HU University of Applied Sciences Utrecht Opzet

Nadere informatie

@chfreese, Amsterdam. Inclusief HRM en de Participatiewet Dr. Charissa Freese Utrecht 24 november 2016

@chfreese, Amsterdam. Inclusief HRM en de Participatiewet Dr. Charissa Freese Utrecht 24 november 2016 @chfreese, Amsterdam Inclusief HRM en de Participatiewet Dr. Charissa Freese Utrecht 24 november 2016 Kennisclip Reflect Participatiewet Korte kennisclip (https://www.youtube.com /watch?v=b54oh33iiow)

Nadere informatie

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 19 februari 2016 NIEUW VERNIEUWD ONGEWIJZIGD Vooraf VERNIEUWD 08 Payroll motie Hamer ONGEWIJZIGD 01 02 03 04 05 Toekomst pensioenstelsel Verbetering beschikbare

Nadere informatie

Groeien naar arbeidsparticipatie

Groeien naar arbeidsparticipatie Groeien naar arbeidsparticipatie Over praktijk en effectiviteit Prof. dr. Roland W.B. Blonk Agenda Even voorstellen Arbeidsparticipatie, reïntegratie en effectiviteit Kennisontwikkeling en kennisdeling:

Nadere informatie

De rol van de bestuurder bij vernieuwing van medezeggenschap

De rol van de bestuurder bij vernieuwing van medezeggenschap Vooruitgang door vernieuwend werkgeven De rol van de bestuurder bij vernieuwing van medezeggenschap SBI Formaat Event, 29 november 2016 Stelling: zijn arbeidsverhoudingen aan het verharden? Ondernemingsraad

Nadere informatie

Organising: de optiek van werkgevers

Organising: de optiek van werkgevers Sch h e ts s 45 AWVN - Ontwerpers in Arbeidsverhoudingen Geert de Bruin Organising: de optiek van werkgevers Te citeren als de Bruin, G. (2012). Organising: de optiek van werkgevers. In A.A. Verhoeff en

Nadere informatie

Bijeenkomst opschaling. Divosa 1 februari 2013

Bijeenkomst opschaling. Divosa 1 februari 2013 Bijeenkomst opschaling Divosa 1 februari 2013 Opschaling Vooral veel uitdagingen kansen, bedreigingen In de sheets een impressie van wat de deelnemers aan de masterclass bedachten. Antwoord op de vraagstukken

Nadere informatie

Realitycheck HRM-thema s in de boardroom

Realitycheck HRM-thema s in de boardroom Realitycheck HRM-thema s in de boardroom U kunt deze vragenlijst digitaal invullen, opslaan en delen. Naam: Datum: Deze Realitycheck is bedoeld voor (leden van een) raad van toezicht (RvT) of raad van

Nadere informatie

Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening. Ton van Oostrum

Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening. Ton van Oostrum Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening Ton van Oostrum www.tonvanoostrum.nl 1 Waar gaat het om? Waar gaat het om? Langer doorwerken Ouderen,

Nadere informatie

Collectief arbeidsrecht

Collectief arbeidsrecht Collectief arbeidsrecht Deel 2 Vakverenigingsvrijheid Het recht op collectief onderhandelen Mededingingsrecht Mr. dr. J. van Drongelen Zutphen2009 UITGEVERIJ Inhoudsopgave Afkortingen / 9 Voorwoord /13

Nadere informatie

Toezicht en moraliteit.

Toezicht en moraliteit. Toezicht en moraliteit. Over professionele waarden in de zorgsector Gabriël van den Brink Congres-NVTZ 10-11-2016 1 Moral sentiments in modern society Adam Smith (1723-1790) The Wealth of Nations (1776)

Nadere informatie

De dagelijkse dichtheid van het bestaan. Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht

De dagelijkse dichtheid van het bestaan. Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht De dagelijkse dichtheid van het bestaan Paul Schnabel Rotary s Gravenhage Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Iedereen aan het werk Meer mensen - M. 80% - V. 55% Meer jaren - 61/62 jr.

Nadere informatie

WETENSCHAP EN MEDEZEGGENSCHAP (2) Focus op kernvraagstukken. Jan Kees Looise (SOMz, Universiteit Twente)

WETENSCHAP EN MEDEZEGGENSCHAP (2) Focus op kernvraagstukken. Jan Kees Looise (SOMz, Universiteit Twente) WETENSCHAP EN MEDEZEGGENSCHAP (2) Focus op kernvraagstukken Jan Kees Looise (SOMz, Universiteit Twente) 1 Inhoud presentatie Korte terugblik op jaarcongres 2016 Toelichting keuze disciplines/kernvraagstukken

Nadere informatie

Frits Veenstra Bedrijfsadviseur Inclusieve Arbeidsorganisatie District Noord. Werk anders organiseren Breng sociaal ondernemen in praktijk

Frits Veenstra Bedrijfsadviseur Inclusieve Arbeidsorganisatie District Noord. Werk anders organiseren Breng sociaal ondernemen in praktijk Frits Veenstra Bedrijfsadviseur Inclusieve Arbeidsorganisatie District Noord Werk anders organiseren Breng sociaal ondernemen in praktijk Regio in Beeld Provincie Drenthe Werkgelegenheid en vacatures In

Nadere informatie

COLLEGEREEKS HR-BUSINESS PARTNER

COLLEGEREEKS HR-BUSINESS PARTNER COLLEGEREEKS HR-BUSINESS PARTNER VERGROOT JOUW KENNIS EN KUNDE VAN HRM EN VERSTEVIG JOUW POSITIE ALS BUSINESS PARTNER NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 HR-BUSINESS PARTNER De flexibilisering van de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Een nieuwe start voor sociale dialoog

Een nieuwe start voor sociale dialoog Een nieuwe start voor sociale dialoog Verklaring van de Europese sociale partners, de Europese Commissie en het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie In het Verdrag betreffende de werking van

Nadere informatie

Leergang januari - juni 2013. HRM en arbeidsverhoudingen Leergang voor vakbondsbestuurders

Leergang januari - juni 2013. HRM en arbeidsverhoudingen Leergang voor vakbondsbestuurders Leergang januari - juni 2013 HRM en arbeidsverhoudingen Leergang voor vakbondsbestuurders In de afgelopen jaren is er een kloof ontstaan tussen de wereld van de cao en het sociaal beleid binnen ondernemingen.

Nadere informatie

BUSINESS TOUR november Hoe flexibele contractvormen verenigen onder dezelfde bedrijfscultuur?

BUSINESS TOUR november Hoe flexibele contractvormen verenigen onder dezelfde bedrijfscultuur? BUSINESS TOUR 2018 22 november 2018 Hoe flexibele contractvormen verenigen onder dezelfde bedrijfscultuur? Programma Introductie Is bedrijfscultuur even belangrijk als loon? Panelgesprek: Welke contractvormen

Nadere informatie

MODERN WERKNEMERSCHAP

MODERN WERKNEMERSCHAP STECR Werkwijzer MODERN WERKNEMERSCHAP Een actuele kijk op werknemerschap 2 stecr WerkWijzer stecr WerkWijzer 3 - - - stecr WerkWijzer 4 5 stecr WerkWijzer 1 stecr WerkWijzer 2 1 Evers, G. en T. Wilthagen

Nadere informatie

Leiden, 11 juni Richard van den Berg

Leiden, 11 juni Richard van den Berg Leiden, 11 juni 2013 Richard van den Berg Aanleiding Comfortabele Arbeidsovereenkomst Ontwikkelingen in de bedrijfstak en omgeving krimp, draagvlak, nieuwe diensten, diversiteit Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen

Nadere informatie

AWVN trends voor HRM Innoveren met flexibiliteitsbeleid

AWVN trends voor HRM Innoveren met flexibiliteitsbeleid AWVN trends voor HRM Innoveren met flexibiliteitsbeleid Introductie AWVN 6 trends voor HRM trend flexibeler Innoveren met HR flexibiliteitsbeleid Verander richtingen arbeidsverhoudingen arbeidsvoorwaarden

Nadere informatie

Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam

Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam Het Maatschappelijk Belang van Cao s. Leren van Zweden, Duitsland en Australië? dr. Judith Raven Erasmus Universiteit Rotterdam Onderzoek in opdracht van Instituut Gak In samenwerking met University of

Nadere informatie

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van

De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van De human resources van werknemers met een chronische aandoening: maak er gebruik van Dr. Joke Haafkens, Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies, UvA j.a.haafkens@uva.nl Inleiding workshop 1. Context 2.

Nadere informatie

Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving?

Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? Antwoorden door een scholier 1490 woorden 7 april 2006 4,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? In 1948

Nadere informatie

Vraag 1: Wat zijn de belangrijkste veranderingen op weg naar 2025 die door inkoop gemanaged moeten worden?

Vraag 1: Wat zijn de belangrijkste veranderingen op weg naar 2025 die door inkoop gemanaged moeten worden? Vraag 1: Wat zijn de belangrijkste veranderingen op weg naar 2025 die door inkoop gemanaged moeten worden? Sneller verbinden Goed opdrachtgeverschap Minder regels transparantie Contracten Relaties Aansturing

Nadere informatie

Philips en Sociale Innovatie. Sociaal-Economische Afdeling HR Nederland Frank Bussmann en Ap Rammeloo Maart 2010

Philips en Sociale Innovatie. Sociaal-Economische Afdeling HR Nederland Frank Bussmann en Ap Rammeloo Maart 2010 Philips en Sociale Innovatie Sociaal-Economische Afdeling HR Nederland Frank Bussmann en Ap Rammeloo Maart 2010 1 Philips (in Nederland) 120.000 medewerkers wereldwijd, 15.000 in Nederland. Health & Well

Nadere informatie

De oudere werknemer en MD

De oudere werknemer en MD + De oudere werknemer en MD Matthijs Bal Vrije Universiteit Amsterdam NFMD Congres 15 januari 2013 + Introductie Matthijs Bal Associate Professor Vrije Universiteit Amsterdam Hiervoor Erasmus Universiteit

Nadere informatie

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke

Nadere informatie

Voor wie verstandig handelt! Daling personeel

Voor wie verstandig handelt! Daling personeel Daling personeel Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Invloed Conclusie Bronnen Daling personeel Het aantal medewerkers dat werkzaam is in de sector / branche zal gemiddeld genomen hoger opgeleid zijn,

Nadere informatie

LEREN VAN HET BUITENLAND

LEREN VAN HET BUITENLAND LEREN VAN HET BUITENLAND Lisa Berntsen (WB de Burcht) Vakbondseffectiviteit wat weten we wel/niet? We weten veel over de verschillende strategieën die vakbonden inzetten succesvolle vakbondscampagnes /

Nadere informatie

FLEXIBILISERING NAAR EEN STRATEGIE VOOR OR EN BOND OP BEDRIJFSNIVEAU

FLEXIBILISERING NAAR EEN STRATEGIE VOOR OR EN BOND OP BEDRIJFSNIVEAU FLEXIBILISERING NAAR EEN STRATEGIE VOOR OR EN BOND OP BEDRIJFSNIVEAU Evert Smit FNV Weert, 21 april 2015 BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS DOORGESCHOTEN FLEX Zonder enige flex vaart geen onderneming

Nadere informatie

Waarden georiënteerd denken in de ggz

Waarden georiënteerd denken in de ggz Waarden georiënteerd denken in de ggz Lezing op de Inspiratiebijeenkomst Waarde(n)vol werken in de ggz Dimence Groep, 8 september 2017 G. Glas g.glas@dimencegroep.nl Overzicht Definities Persoonlijke noot

Nadere informatie

FNV Vrouwennetwerk 27 mei 2016 ZZP in coöperatie: samen sterk. Dr.mr. Petra Oden, lector Juridische Aspecten van de Arbeidsmarkt

FNV Vrouwennetwerk 27 mei 2016 ZZP in coöperatie: samen sterk. Dr.mr. Petra Oden, lector Juridische Aspecten van de Arbeidsmarkt FNV Vrouwennetwerk 27 mei 2016 ZZP in coöperatie: samen sterk Dr.mr. Petra Oden, lector Juridische Aspecten van de Arbeidsmarkt Introductie 1. Ontwikkelingen op arbeidsmarkt 2. ZZP 3. ZZP in coöperatie

Nadere informatie

Project Ontologie HRM in de bachelor of science opleidingen bedrijfskunde en economie

Project Ontologie HRM in de bachelor of science opleidingen bedrijfskunde en economie Project Ontologie HRM in de bachelor of science opleidingen bedrijfskunde en economie Auteur: dr. F. Kluijtmans HRM in de bachelor of science opleidingen bedrijfskunde en economie... 2 1. Inleiding...

Nadere informatie

Vakbeweging en neoliberalisme. Saskia Boumans NVA /

Vakbeweging en neoliberalisme. Saskia Boumans NVA / Vakbeweging en neoliberalisme Saskia Boumans NVA / 18-04-18 neoliberalisme Jaren 40 >> Mont Pèlerin Society, de club van oa Friedrich Hayek, Milton Friedman, Karl Popper vrije markt is ordenende principe

Nadere informatie

Afspraak met de medewerker van morgen EEN TOEKOMSTBESTENDIG HR- BELEID VOOR DE VLAAMSE OVERHEID

Afspraak met de medewerker van morgen EEN TOEKOMSTBESTENDIG HR- BELEID VOOR DE VLAAMSE OVERHEID Afspraak met de medewerker van morgen EEN TOEKOMSTBESTENDIG HR- BELEID VOOR DE VLAAMSE OVERHEID Werknemer in de toekomst? Welke werkgever moeten we zijn om: Het nodige talent aan te trekken & te houden

Nadere informatie

VTV-2014: Participatie als rode draad

VTV-2014: Participatie als rode draad 1 VTV-2014: Participatie als rode draad Opzet VTV-2014 Basisinformatie op websites Vier themarapporten Gezondheid en maatschappelijke participatie Preventie in de zorg Maatschappelijke kosten en baten

Nadere informatie

De ZZP-er binnen of buiten de belangenvereniging?

De ZZP-er binnen of buiten de belangenvereniging? 1 De ZZP-er binnen of buiten de belangenvereniging? Welke thema s wilt u behandeld zien? Verdeel 2 streepjes over uw voorkeursthema s Voor- en nadelen betrekken ZZP-ers bij uw vereniging Macrotrends zelfstandigen

Nadere informatie

Welvaartsstaat of verzorgingsstaat? Dr. Anne van Putten

Welvaartsstaat of verzorgingsstaat? Dr. Anne van Putten Welvaartsstaat of verzorgingsstaat? Dr. Anne van Putten Inhoud 1. Historisch perspectief 2. Internationaal perspectief 3. Nieuwe uitdagingen 4. Recent beleid 5. Kennisvragen vanuit beleid 6. Discussie

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 7 december

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 7 december A D V I E S Nr. 2.009 ------------------------------- Zitting van woensdag 7 december 2016 ---------------------------------------------------- Honderdjarig bestaan van de IAO De toekomst van de arbeid

Nadere informatie

Tussenevaluatie cao-seizoen 18

Tussenevaluatie cao-seizoen 18 Vooruitgang door vernieuwend werkgeven Tussenevaluatie cao-seizoen 18 NVA-bijeenkomst 26 juni 2018 FNV, Utrecht De balans opgemaakt 1. Economische groei beïnvloedt cao 2. Duurzame inzetbaarheid stagneert

Nadere informatie

3/2/2014. SPP Met medezeggenschap! Working nine to 5 6 maart 2014 M.Sikkel. Mede-HRMontwikkelingen. Strategische Personeelsplanning (SPP)

3/2/2014. SPP Met medezeggenschap! Working nine to 5 6 maart 2014 M.Sikkel. Mede-HRMontwikkelingen. Strategische Personeelsplanning (SPP) Vertrouwd met Arbeidszaken SPP Met medezeggenschap! Working nine to 5 6 maart 2014 M.Sikkel Strategische Personeelsplanning (SPP) Vandaag verkennen wij wat SSP is en hoe medezeggenschap hierbij kan ondersteunen

Nadere informatie

Jeroen Geerdink, Stimuland Okkenbroek, 13 januari 2015

Jeroen Geerdink, Stimuland Okkenbroek, 13 januari 2015 Jeroen Geerdink, Stimuland Okkenbroek, 13 januari 2015 Op weg naar een nieuw platteland Minder voorzieningen Dienstverlening/retail verandert Digitalisering communicatie en werkprocessen Sociale levenstructuren

Nadere informatie

Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang. Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008

Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang. Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008 Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Sandra Terwolbeck, Amstelveen 8 oktober 2008 Secundaire arbeidsvoorwaarden van primair belang Huidige uitdagingen voor organisaties Veranderd werknemersperspectief

Nadere informatie

Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie

Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie Toekomst voor sociale innovatie? Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie Margreet Xavier xavier@awvn.nl 1 Onderzoeksvraag Wat heeft 10 jaar sociale innovatie

Nadere informatie

Create your future met de programma s:

Create your future met de programma s: Create your future met de programma s: Toekomstgericht scholen Duurzame inzetbaarheid op maat Investeren in toekomstgerichte scholing en duurzame inzetbaarheid? Dat hoef je niet alleen te doen. Onder de

Nadere informatie

De rol van de International Arbeidsorganisatie in de XXI ste eeuw

De rol van de International Arbeidsorganisatie in de XXI ste eeuw De rol van de International Arbeidsorganisatie in de XXI ste eeuw Rudi Delarue Directeur Internationaal Arbeidsbureau voor de EU en de Benelux landen Presentatie voor de Alumnidag vande KU Leuven 09-03-2012

Nadere informatie

Bijlage: korte beschrijving kandidaten

Bijlage: korte beschrijving kandidaten Bijlage: korte beschrijving kandidaten Lisa Westerveld was jarenlang actief in de studentenbeweging en de medezeggenschap op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze was onder meer voorzitter van de Universitaire

Nadere informatie

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in

Nadere informatie

Robots Lubos Galbavy.

Robots Lubos Galbavy. Robots Lubos Galbavy https://www.youtube.com/watch?v=wjgoqek21ts Robotisering: gaat dat werken? Prof. Ton Wilthagen i.s.m. Ellen Vasic Waar gaat het heen? Geeft aan media unavailable.. Doet ie het op jouw

Nadere informatie