Toespraak Roger van Boxtel, CEO Opening Centre for Medical Imaging, UMCG 9 november 2011 in Groningen Uitgesproken tekst geldt! Dia 2 Allereerst uiteraard van harte gefeliciteerd met de officiële launch van het Centre for Medical Imaging North East Nederland. Ik wens alle aangesloten partners en deelnemers, heel veel succes met dit mooie initiatief. Dia 3 Graag start ik met een korte introductie van Menzis. Wij zijn de grootste zorgverzekeraar in de werkgebieden van het CMI, dus ik hoop dat velen van u ons kennen. Menzis behoort tot de top 4 van grootste zorgverzekeraars in Nederland. Ons hoofdkantoor staat in Wageningen, daarnaast hebben we vestigingen in Groningen, Enschede en Den Haag. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 1
We hebben 2,1 miljoen verzekerden en 2.500 medewerkers. De premiegelden bedragen 5,1 miljard euro, inclusief AnderZorg en Azivo. Drie zorgkantoren zijn aan ons verbonden - Arnhem, Groningen en Twente en daarin gaat 2,9 miljard euro om. Menzis is een coöperatie zonder winstoogmerk. De Ledenraad een vertegenwoordiging van onze verzekerden is ons hoogste orgaan. En, Menzis heeft heel bewust alleen zorgverzekeringen. Dat is onze specialisatie en daarin willen we excelleren. Dia 4 Hoewel vandaag de officiële opening is van het centrum, wordt het nieuwe pand The Gallery eind 2012 geopend. In het Centre for Medical Imaging worden met innovatieve technieken nieuwe producten ontwikkeld voor beeldvorming in de gezondheidszorg. Er wordt specifiek onderzoek gedaan naar mogelijkheden in de oncologie, en naar neuro- en cardiovasculaire toepassingen. Onderzoek naar en ontwikkeling van technieken - zoals röntgenfotografie, CT-scans en MRI - vinden dicht bij de klinische praktijk plaats, op de campus van de Universiteit Twente. Siemens brengt wetenschappelijke expertise in en stelt aan het CMI apparaten beschikbaar die nog in ontwikkeling zijn. In totaal zal het CMI 150 medewerkers tellen, waaronder 70 nieuwe jonge wetenschappers. Dat zijn indrukwekkende aantallen. Naast de ambitie van het centrum, vind ik het mooi dat de aanpak patiënt driven is. De onderzoeken worden opgezet vanuit patiëntvragen. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 2
Kan de beeldvorming minder belastend zijn voor de patiënt, minder invasief? Kunnen beeldmodaliteiten worden samengevoegd zodat de diagnostiek sneller kan plaatsvinden? Kan de beeldvorming nauwkeuriger zodat de diagnose beter van kwaliteit wordt? Enkele leden van onze Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Menzis hebben een maand geleden een werkbezoek gebracht aan het CMI. Helaas kon ik zelf niet bij het hele programma aanwezig zijn, maar ik heb mijn collega s hier wel over gesproken. Wat indruk op hen maakte, was dat er aan de Universiteit Twente mensen worden opgeleid die qua beroep tussen dokter en ingenieur inzitten. Mijn collega s kregen een demonstratie van een hersenoperatie, ondersteund door de nieuwste imaging technieken. Medical imaging verkleint hier de kans op hersenbeschadiging en verhoogt de kwaliteit van zorg. Om de operatie op deze manier te kunnen uitvoeren, krijgt de hersenchirurg er een collega bij, de medical engineer. Een soort superassistent die met de imaging apparatuur uit de voeten kan. Dit laat zien hoe het vak van dokter inhoudelijk verandert en meer verbonden raakt met nieuwe technologieën. En dat multidisciplinair samenwerken ook steeds belangrijker wordt. Het is cruciaal om dit soort grote ingrepen te kunnen doen. Mijn collega s vonden het een interessante demonstratie. Nu wil het geval dat wij diezelfde morgen een werkbezoek hadden gebracht aan de bandenfabriek van Apollo Vredestein. We bezochten hier de productielijn en spraken ook over innovatie. Een van onze commissarissen vroeg hoe de bandenfabriek in Nederland kon concurreren met de fabrieken in de lagelonenlanden. Dat kon, zo werd uitgelegd, dankzij de innovatieve technologieën in de productielijn. Hiermee werd mankracht bespaard en omdat er volcontinu diensten werden gedraaid, telde elke bespaarde mankracht vijf keer. Na dit verhaal, viel tijdens het bezoek aan CMI het verschil tussen innoveren in het bedrijfsleven en in de zorg extra op. Bij Vredestein kon het werk dankzij innovatie met minder mensen. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 3
Bij het CMI moest het werk dankzij innovatie met meer mensen. Dat doet uiteraard niets af aan de indrukwekkende imaging technologie die ontwikkeld is. Maar dit toont wel een dilemma van innovatie in de zorg dat wij vaker tegenkomen. In het bedrijfsleven wordt investeren in innovatie altijd terugverdiend. Het leidt tot een betere kwaliteit, waardoor bijvoorbeeld de prijs van het product omhoog kan. Of het leidt tot meer efficiency, waardoor de arbeidskosten omlaag gaan. Er is een sluitende business case. Innovatie in de zorg leidt vaak tot meer kosten, zoals in dit voorbeeld waarbij er meer mankracht nodig is. Tenminste, dat lijkt zo op het eerste gezicht. Want er is ook een andere kant aan het verhaal. Een betere kwaliteit van diagnose en behandeling leidt namelijk ook tot minder fouten, minder hersteloperaties en uiteindelijk dus ook tot minder kosten. In theorie kun je die twee kostensoorten tegen elkaar wegstrepen en wat er overblijft, is betere zorg voor de patiënt. Dat is toch zeker ook wat waard. We moeten dus waken voor een te eenzijdig debat over de kosten, maar het is wel degelijk nodig dat innovaties in de zorg gepaard gaan met financieel besef. In de commerciële marktsector mag innovatie leiden tot een toename van prijs en volume. Sterker nog, het is vaak de bedoeling dat de productie toeneemt en mensen meer gaan afnemen. In de zorg is het onwenselijk dat prijs en volume toenemen, omdat de zorg dan onbetaalbaar wordt. Bij het ontwikkelen van nieuwe producten voor de medische markt, is het dan ook belangrijk om het effect op prijs en volume goed in de gaten te houden. Wat zijn de gevolgen voor de kwaliteit, efficiency, productiviteit? Dat geef ik u graag mee als extra uitdaging! Waarom vinden we het zo belangrijk dat u ook dit aspect meeweegt bij uw innovaties? Ik zal dit toelichten. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 4
Dia 5 We leven in stormachtige tijden. De kranten staan vol met zorgwekkende financiële berichten uit binnen- en buitenland. Het Griekse referendum is van de baan, Papandreou is afgetreden, maar kan het europlan Griekenland echt redden? We bevinden ons in economisch zwaar weer. Het kabinet stuurt sterk op de kosten, ook in de zorg. Immers, de zorgkosten zijn de grootste kostenpost voor de overheid. U weet waardoor het komt: vergrijzing, meer chronisch zieken en ook de vooruitgang in de medische technologie. Hierdoor vormen de zorgkosten een steeds hoger percentage van de collectieve uitgaven. Dia 6 U ziet dat hier. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 5
Dit is een zorgwekkende ontwikkeling. Bovendien, de inkomens groeien niet mee met de zorgkosten. Mensen zijn op zich best bereid om voor goede zorg te betalen, maar een steeds groter deel van het inkomen gaat naar zorg. Dat heeft een grens. Dia 7 In 2015 geven we 22% van ons inkomen uit aan zorg. In 2040 is dat al 39%. Dit kan mensen in de financiële problemen brengen. Die trend tekent zich nu al af in onze praktijk bij Menzis: het aantal betalingsregelingen loopt de laatste maanden flink op. In 2009 vroegen 105 mensen per dag een betalingsregeling aan, begin 2011 waren dit er 205. Dat is bijna een verdubbeling. Mensen willen misschien best betalen voor goede zorg, maar kunnen zij dat in de toekomst ook nog allemaal? Kúnnen ze het en wíllen ze het? Het plaatje van marktwerking wordt altijd getekend als een driehoek: patiënt, zorgverlener en zorgverzekeraar. Bij Menzis tekenen we tegenwoordig een vierkant, met een patiënt én een verzekerde. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 6
Dia 8 De verzekerde wil vooral weinig geld betalen en dat is ook begrijpelijk gezien hetgeen ik u net heb verteld. Maar diezelfde verzekerde wil - als hij patiënt is de beste zorg, dichtbij, volgens de laatste stand der medische techniek. Dia 9 Bij Menzis doen we dus ons best voor beide: uitstekende kwaliteit van zorg, voor een redelijke premie. Vorige week hebben wij onze nieuwe premie bekend gemaakt en ik ben er echt trots op dat we de premiestijging enorm beperkt hebben kunnen houden voor onze klanten. Ook de AV s! De premie voor de basisverzekering stijgt bij Menzis slechts met 1,75 per maand. Dit is het goede resultaat van ons beleid om de rekening van de stijgende zorgkosten niet alleen neer te leggen bij onze klanten. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 7
Hoe ziet dat beleid eruit? Op dit moment is de zorg zo georganiseerd als in de linkerpiramide. Veel zorg wordt geboden in de tweede lijn, die kostbaar is. Dat wordt te duur, maar past ook niet bij de huidige zorgvraag van met name ouderen en chronisch zieken. Zij hebben juist behoefte aan zorg dichtbij, zo mogelijk thuis. Daarom willen wij toegroeien naar de rechterpiramide: De patiënt wordt gestimuleerd op het gebied van zelfmanagement, bijvoorbeeld door de toepassing van ehealth. Ook preventie is belangrijk en het bevorderen van een gezonde leefstijl. Zo verminderen we het beroep op de zorg. Ook belangrijk vanwege het dreigende personeelstekort. De patiënt moet voor basiszorg dichtbij huis terecht kunnen in een geïntegreerd eerstelijnscentrum. Zo bieden we een antwoord op de groeiende vraag naar zorg dichtbij. In dit eerstelijnscentrum vinden waar mogelijk ook eenvoudige ziekenhuistaken plaats. Deze zorg verdwijnt dan uit de ziekenhuizen. Niet alle behandelingen worden meer in alle ziekenhuizen aangeboden: er ontstaat meer specialisatie en spreiding in medisch-specialistische zorg. We gaan selectief inkopen en wijzen onze klanten de weg naar kwaliteit. Met dit beleid wordt de zorg beter van kwaliteit, sluit deze beter aan bij de zorgvraag van de toekomst, met veel ouderen en chronisch zieken, en blijft de zorg bovendien betaalbaar. Dat is een uitdaging waarvoor we samen staan. Patiënten, verzekerden, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, maar ook onderwijsinstellingen en bedrijfsleven. In deze economisch onzekere tijden zullen we er samen voor moeten zorgen dat de gezondheidszorg kwalitatief goed én betaalbaar blijft. Ieder vanuit zijn eigen werkveld en verantwoordelijkheid, maar wel met gebundelde kracht. RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 8
Dia 10 In het CMI bent u grensoverschrijdend bezig, tussen techniek en gezondheid, publiek en privaat, en over meerdere regio s. Het is ook altijd interessant om te kijken naar ontwikkelingen op het gebied van beeldvorming in andere branches. Zo zag ik laatst bij Pauw & Witteman een nieuwe vinding: een virtual reality bril waardoor we meer zien dan alleen met de ogen. Gepresenteerd door Pieter Jonker, hoogleraar Visionbased Robotics aan de TU-Delft. Een plaats delict is snel vervuild en sporen worden daardoor niet altijd goed veilig gesteld. Met deze bril wordt het plaats delict digital bewaard en gevisualiseerd. Zo kun je straks in een virtuele omgeving als het ware voelen, ruiken, zien, horen, proeven, waarnemen welke sporen zijn achter gebleven. Een mooie vooruitgang! Dames en heren, ik sluit af. Hier in het CRI hebben vele partners elkaar gevonden. Bedrijfsleven en specialisten uit de gezondheidszorg worden gekoppeld aan de wetenschap op de Twentse campus, de Nijmeegse en Groningse universiteiten en ziekenhuizen. Het is een groot compliment waard dat u elkaar heeft weten te vinden en samen dit initiatief van de grond heeft gekregen. Daarbij geef ik u zoals gezegd - graag de extra uitdaging mee om bij uw innovaties ook de effecten op arbeid, volume mee te wegen. Ik wens u veel succes! RB Startbijeenkomst CMI NEN, 9 november 2011 9