TAALVAARDIGHEID EN TAALBELEID OP SCHOOL. Instrument voor een analyse van de beginsituatie

Vergelijkbare documenten
TAALBELEID OP SCHOOL INSTRUMENT VOOR EEN ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE. Secundair Onderwijs

TAALBELEID OP SCHOOL INSTRUMENT VOOR EEN ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE. Kleuteronderwijs

Taalbeleidsplan Geel kleuter en lager onderwijs. Deel 1

TAALVAARDIGHEID TAALBELEID

Ronde van Vlaanderen 2008 Hasselt Oostende - Schaarbeek. Taalvaardigheidsonderwijs

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN *

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1

Instrument om de beginsituatie in kaart te brengen op niveau van de leraar eerste graad 3de GOK-cyclus

taalbeleid op school basisonderwijs

Opstart nieuwe GOK-cyclus. Doorstroming en Oriëntering

taalbeleid op school instrument VooR een analyse VaN de beginsituatie secundair onderwijs

Breed evalueren kan je leren Zes vragen om over te reflecteren. Competenties Nederlands breed evalueren in het secundair onderwijs 1

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Het verhaal van school 1

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

INSTRUMENT VOOR DE ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE VAN DE SCHOOL BETREFFENDE GELIJKE ONDERWIJSKANSEN

Heeft de school aandacht voor de taalvaardigheid van haar leerlingen?

Een taalbeleid implementeren in de basis- en secundaire school. Taal, taal en nog eens taal!

Verder gestalte geven aan het taalbeleidsplan

Nieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid

Gelijke onderwijskansen voor elk kind : onze school maakt er werk van

DE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

Van het vullen van een vat naar het ontsteken van een vlam?

DE INFOBEURS. Beroepsopleiding, werk, werkervaring, stage. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

Hoe kan je breed en permanent evalueren?

Effecten van GOK in kaart brengen STEUNPUNT GOK. Lia Blaton, Nora Bogaert & Eva Verstraete

Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding. Guido Cajot

Gelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers

werkblad en computers met internetaansluiting

INSTRUMENT VOOR DE ANALYSE VAN DE BEGINSITUATIE VAN DE SCHOOL BETREFFENDE GELIJKE ONDERWIJSKANSEN

Basisinformatie maatschappelijke opdracht

Doorstroming en oriëntering

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het SECUNDAIR ONDERWIJS

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

Aan de slag met jongeren

Studiedag 18 mei Docenten lerarenopleingen

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

Leren leren in onze school. Ons praktijkverhaal

Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004

Luister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands

Word meester in het evalu(l)eren: op weg naar een hernieuwd evaluatiebeleid

MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS

Een nieuwkomer onder de toetsen

ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK

Visie Leefschool Toverbol

RESULTATEN. Rapportage De Kinkerbuurt, Amsterdam. Externe Benchmark

Beroepsgerichte Vorming, opleiding handel en administratie of Project Algemene Vakken

GWT: Gemeenschappelijke werktijd

ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK DEELTIJDS BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS M.U.V. DOORLICHTINGSEENHEDEN EN DIE BESTAAN UIT EEN E

MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken?

Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. rkbs St. Nicolaas

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie.

Gelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)

Wat willen we bereiken? (= doelen)

Tijdens dit proces wordt ook overlegd met de leerling en ouders in kwestie.

Aanvullende documenten

Visietekst Leerlingenbegeleiding

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK

G.V.Basisschool Hamont-Lo

Een kijk op taalbeleid

Schooljaarplan Didactisch handelen

Slim organiseren is samen differentiëren voor elk kind

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS

VITAAL Plus 1 e graad

Werken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad

Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

GROEIDOSSIER Praktijk SOV

werkbladen, telefoons en opnametoestel

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

FUNCTIONELE TAALVAARDIGHEID / TEKSTGELETTERDHEID IN PAV

T-TOOL BEROEPSGERICHTE VORMING. Mondelinge interactie STERKE SCHAKELS. Naam jongere:... Naam beoordelaar:...

Doel Het vergroten van de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen, het bevorderen van de effectieve leertijd en sociale vaardigheden.

Evaluatie-instrument Omgaan met diversiteit (pijler intercultureel onderwijs)

STUDIEDAG RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING (1) VERSLAG HANDBOEK VOOR SECUNDAIR ONDERWIJS 29 MAART 2011

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Word meester in het evalu(l)eren: op weg naar een hernieuwd evaluatiebeleid

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling

Transcriptie:

TAALVAARDIGHEID EN TAALBELEID OP SCHOOL Instrument voor een analyse van de beginsituatie de graad BSO deeltijds onderwijs www.cteno.be/sterke_schakels STERKE SCHAKELS

Belangrijke opmerkingen vooraf Voor u ligt een instrument om de beginsituatie van uw school, specifiek de graad BSO en centra voor Deeltijds Onderwijs, te analyseren m.b.t. taalvaardigheid en taalbeleid. Het is gebaseerd op het analyse-instrument ontwikkeld voor de GOK-scholen door het Steunpunt GOK (K.U. Leuven), maar heeft eigen accenten vermits de wisselwerking tussen school en werk/ stageplek een plaats heeft gekregen in dit instrument. Het instrument is opgebouwd rond tien doelstellingen die werken aan onderwijs dat de taalvaardigheid van de jongeren bevordert. Bij elke doelstelling worden vragen gesteld die u helpen te reflecteren over het gestelde doel. Aan het einde van elk doel concludeert u of u als leerkracht of begeleider en als school hier sterk of zwak staat en welke acties ondernomen zouden moeten worden om beter aan dat bepaalde doel te werken. Als besluit worden uit alle acties die acties gekozen die het meest prioritair zijn en waarrond de school zal werken. Een concreet actieplan wordt uitgewerkt. Dit instrument is bedoeld als inspiratiebron. U hoeft het dus niet slaafs van de eerste tot de laatste letter te volgen. Laat u echter wel inspireren om de huidige situatie grondig te analyseren met de bedoeling om na te gaan of het schoolteam geen eenzijdig of onvolledig beeld van het -thema taalvaardigheidsonderwijs heeft opgebouwd. voor taalvaardigheidsonderwijs tot -concrete doelstellingen en daaraan gekoppelde acties te komen. Het maken van deze analyse is een teamgebeuren. Wilt u als school blijvend kwalitatief werken aan taalvaardigheid, dan moet u als team samen beslissingen nemen en samen aan dezelfde doelen werken. Zonder gezamenlijk vertrekpunt is dit een onbegonnen zaak. Vandaar dat een beginanalyse door heel het team gedragen moet worden en dus ook samen besproken. Voor het gebruiken van dit instrument kan u op verschillende manieren te werk gaan. Mogelijkheid : een interactieve invulling Alle leerkrachten en begeleiders nemen deel aan het screeningsoverleg waarbij ze gezamenlijk het instrument stapsgewijs overlopen. In eerste instantie reflecteren leerkrachten en begeleiders individueel over de vragen van het instrument bij elk doel. Daarop volgt dan telkens een gesprek met het hele team, waarbij volgende aandachtspunten zeker aan bod moeten komen: Zijn er grote verschillen in het aanvoelen van sterktes of zwaktes op het individuele leerkrachtniveau en op het schoolniveau? Per onderdeel: zijn hierover uiteenlopende meningen binnen het team? Waarin bestaan die verschillen? Mogelijkheid : een verwerking in fasen Fase : het invullen van de vragenlijst Alle leerkrachten en begeleiders beantwoorden individueel de vragen bij de doelstellingen die voor hen bestemd zijn. Ze beantwoorden ook de vragen in de conclusie bij deze doelstellingen. Zie op www.steunpuntgok.be. STERKE SCHAKELS

Fase : bespreking en synthese Een kernteam dat representatief is voor de hele school maakt een overzicht van de verschillende antwoorden van de individuele leerkrachten en begeleiders en probeert uit het geheel een aantal conclusies te trekken: waar liggen de sterktes en de zwaktes van het team? Welke patronen tekenen zich af? Enkele belangrijke aandachtspunten hierbij zijn: Zijn er grote verschillen tussen het leerkracht- en schoolniveau? Per onderdeel: zijn hierover uiteenlopende meningen binnen het team? Waarin bestaan die verschillen? Tijdens een overleg met het hele team worden de conclusies van het kernteam besproken. Op die manier wordt de beginsituatie op het vlak van taalvaardigheidsonderwijs in kaart gebracht. Dit vormt dan het uitgangspunt voor het opstellen van een concreet actieplan. STERKE SCHAKELS

NIVEAU VAN DE JONGERE Doelstelling Het aantal jongeren met een voldoende taalvaardigheid (luisteren en spreken, schrijven en begrijpend lezen in functionele contexten) vermeerderen. In te vullen door alle leerkrachten en tewerkstellings-/ stagebegeleiders We streven ernaar om alle jongeren de doelstellingen taalvaardigheid zoals die vermeld zijn in de eindtermen te doen halen.. Hoe groot is op de school het aandeel van de jongeren (uitgedrukt in percentage) met onvoldoende taalvaardigheid, d.i. de jongeren die niet voldoende taalvaardig zijn om zonder problemen te kunnen deelnemen aan het onderwijs in de verschillende domeinen?...... Kunt u aangeven in welke van de onderstaande domeinen de lage taalvaardigheid zich situeert?, het betreft de volgende domeinen: LUISTERVAARDIGHEID: een mondelinge uitleg (uiteenzetting, instructie, vraagstelling) van de leerkracht of begeleider volgen andere luistertaken:............................................................... LEESVAARDIGHEID: studieteksten of schriftelijke instructies bij oefeningen en toetsen begrijpen informatieve teksten begrijpen andere leestaken:............................................................... SPREEKVAARDIGHEID: op begrijpelijke wijze mondeling reageren op vragen en opmerkingen vanwege de leerkracht of begeleider of van klasgenoten op begrijpelijke wijze mondeling verslag uitbrengen van een taak of activiteit op begrijpelijke wijze de eigen mening, ervaringen en ideeën verwoorden andere spreektaken:............................................................... SCHRIJFVAARDIGHEID: een begrijpelijk antwoord op een toetsvraag schrijven op begrijpelijke wijze schriftelijk verslag uitbrengen van een taak of activiteit op begrijpelijke wijze eigen mening, eigen ideeën en eigen opinies neerschrijven in verhalen, brieven, verslagen andere schrijftaken:............................................................... STERKE SCHAKELS

. Waarop baseert u zich vooral om uitspraken te doen over de taalvaardigheid van de jongeren?................ Wat veroorzaakt volgens u de taalvaardigheidsproblemen van de jongeren oorzaken buiten de school, namelijk oorzaken binnen de school, namelijk.5 Vindt u dat u als school op dit moment voldoende inspanningen doet om de taalvaardigheid van laagtaalvaardige jongeren te verhogen? Zo ja, wat voor inspanningen doet u dan?.6 Leveren die inspanningen voldoende effect op? Zo ja, beschrijf kort het effect. Zo nee, welk zijn dan volgens u de belangrijkste redenen waarom de geleverde inspanningen zo weinig effect opleveren? STERKE SCHAKELS 5

Conclusie doelstelling Wat betreft een goed zicht hebben op de precieze aard en de omvang van mogelijke taalvaardigheidsproblemen: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? Wat betreft de inspanningen om de taalvaardigheid van alle jongeren te bevorderen: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 6

NIVEAU VAN DE LEERKRACHT/ BEGELEIDER Doelstelling Zicht hebben op de taalvaardigheidsdoelen. In te vullen door de leerkrachten Project Algemene Vakken We weten dat, overeenkomstig de eindtermen, de jongeren in de allereerste plaats taal moeten kunnen gebruiken, met name in voor hen relevante concrete situaties.. U hanteert duidelijk omschreven doelen voor taalvaardigheid.. De taalvaardigheidsdoelen die u nastreeft stemmen overeen met wat in de eindtermen is omschreven op het niveau van luister-, spreek-, lees- en schrijfvaardigheid.. Bij die doelen primeert taalvaardigheid (het begrijpen en produceren van taal in communicatieve situaties) boven taalkennis (dingen weten over taal en taalstructuren).. Ook de andere leerkrachten zijn geïnformeerd over de taalvaardigheidsdoelen..5 Als jongeren problemen hebben met de taalvaardigheid (bv. bij het begrijpen van een mondelinge uitleg en van mondelinge en schriftelijke instructies, verslag uitbrengen, ) maakt u van deze taalvaardigheid een prioritaire doelstelling en past u uw tijdsbesteding aan de leerbehoeften van de jongeren aan..6 U doet inspanningen om de eindtermen met ALLE jongeren te realiseren. Conclusie doelstelling Wat betreft bewustzijn van (prioritaire) doelen: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 7

NIVEAU VAN DE LEERKRACHT/ BEGELEIDER Doelstelling Instrumenten hanteren om het taalvaardigheidsniveau van de jongeren te bepalen. In te vullen door de leerkrachten Projet Algemene Vakken We zijn in staat de vorderingen van de jongeren op het vlak van de vaardigheden (luisteren, spreken, lezen, schrijven) in kaart te brengen aan de hand van diverse evaluatievormen (van toetsen tot observatie-instrumenten) en om op basis hiervan ons onderwijs steeds aan te passen aan de noden van de jongeren.. U maakt gebruik van evaluatie-instrumenten om de taalvaardigheid van de jongeren in te schatten.. Deze evaluatie-instrumenten doen uitspraken op VAARDIGHEIDSNIVEAU over: begrijpend lezen functionele schrijfvaardigheid spreekvaardigheid luistervaardigheid algemene taalvaardigheid op DEELVAARDIGHEIDSNIVEAU (technische aspecten, taalelementen) over: technisch lezen spelling woordenschatbeheersing andere luistertaken:................................................................................................................. Voor de evaluatie en diagnose van de taalvaardigheid van jongeren kijkt u in eerste instantie naar het VAARDIGHEIDSNIVEAU, eerder dan naar dat van deelvaardigheden.. De evaluatie-instrumenten maken deel uit van een (leerling) volgsysteem dat u in staat stelt om de evolutie van de jongeren op het vlak van taalvaardigheid te volgen doorheen hun schoolloopbaan..5 U gebruikt de toets- en andere evaluatieresultaten van uw jongeren om uw onderwijs te kunnen richten/ bijsturen op de vastgestelde zwaktes en sterktes. STERKE SCHAKELS 8

Conclusie doelstelling Wat betreft de peiling van taalvaardigheid bij de jongeren: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 9

NIVEAU VAN DE LEERKRACHT/ BEGELEIDER Doelstelling Een interactieve aanpak hanteren om jongeren hun taalvaardigheid te laten opbouwen. In te vullen door de leerkrachten Project Algemene Vakken We scheppen mogelijkheden om de jongeren hun taalvaardigheid op een actieve wijze te laten ontwikkelen vanuit betekenisvolle opdrachten en activiteiten waarbij ze taal op communicatieve wijze moeten gebruiken. We laten jongeren daarvoor systematisch samenwerken (in duo s of grotere groepjes) of treden zelf met hen in interactie. : MEESTAL : VAAK : OCCASIOL : NOOIT. De jongeren werken aan de ontwikkeling van hun taalvaardigheid aan de hand van opdrachten en activiteiten ( taken ) waarbij taal een middel is om een voor hen aantrekkelijk en uitdagend doel te bereiken (iets maken, iets te weten komen,...).. Voor het uitvoeren van deze taken moeten de jongeren met elkaar samenwerken, in paren of groepjes.. U zorgt ervoor dat het groepswerk een moment van echt samenwerkend leren wordt, waarbij alle jongeren een inbreng willen, kunnen en moeten hebben.. U zorgt ervoor dat uw taalaanbod (bv. bij het geven van informatie of van instructies, het houden van leergesprekken, ) toegankelijk is door herhaling en herformulering door na te gaan of de jongeren uw boodschap begrijpen en door betekenisonderhandeling door uw taalaanbod te koppelen aan concrete handelingen, concrete voorwerpen, afbeeldingen, bekende situaties,....5 U doet bewuste inspanningen om de jongeren te motiveren voor de inhoud van de taken om taken tot een goed einde te brengen..6 U zorgt voor een veilig klimaat waarin de jongeren de tijd en ruimte krijgen om hun meningen, ervaringen, ideeën,... te verwoorden waarin u in interactie treedt met de jongeren om hun ervaringen, meningen, ideeën te bevragen en te verrijken. STERKE SCHAKELS 0

.7 Als er bij het uitvoeren van de taken problemen zijn, ondersteunt u de jongeren bij het zoeken naar een oplossing..8 Ondersteunen betekent voor u: de jongeren, via gerichte vragen, doen nadenken en hen zelf de oplossing doen ontdekken. Conclusie doelstelling Wat betreft een interactieve aanpak: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS

NIVEAU VAN DE LEERKRACHT/ BEGELEIDER Doelstelling 5 De taalheterogeniteit van de groep positief kunnen aanwenden. In te vullen door alle leerkrachten Door jongeren met een verschillend taalvaardigheidsniveau geregeld samen te doen werken, zorgen we ervoor dat de taalvaardigheid van zowel zwak- als sterktaalvaardigen toeneemt. : MEESTAL : VAAK : OCCASIOL : NOOIT 5. U kiest bewust voor groeperingsvormen waarbij lagertaalvaardige en hogertaalvaardige jongeren met elkaar moeten samenwerken. 5. Differentiatie voor de jongeren gebeurt vooral door interactieve ondersteuning die u geeft tijdens/ voor/ na de uitvoering van taken, en niet in de eerste plaats door taakdifferentiatie e.a. 5. U hebt zicht op de taal/ talen die jongeren spreken met hun vrienden op school met hun vrienden buiten de school met hun familie 5. U vindt dat het gebruik van dialect of eigen taal thuis een probleem is een recht is van iedereen een troef/ meerwaarde is voor de ontplooiing van de jongere en de ontwikkeling van zijn taalvaardigheid 5.5 U vindt dat het gebruik van dialect of eigen taal op school een probleem is een recht is van iedereen een troef/ meerwaarde is voor de ontplooiing van de jongere en de ontwikkeling van zijn taalvaardigheid Ziet u binnen het onderwijs een rol weggelegd voor het dialect/ de eigen taal van de jongeren? 5.6 Op school zijn duidelijke afspraken gemaakt over het gebruik van Algemeen Nederlands, dialect en eigen taal door de jongeren door de leerkrachten door jongeren en leerkrachten STERKE SCHAKELS

Conclusie doelstelling 5 Wat betreft de positieve aanwending van taalheterogeniteit: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS

NIVEAU VAN DE LEERKRACHT/ BEGELEIDER Doelstelling 6 Bewust kunnen omgaan met taal en taalvaardigheid bevorderen in alle activiteiten (taal in alle vakken). In te vullen door alle leerkrachten We zijn ons bewust van de drempels die taal voor jongeren kan opwerpen bij het verwerven van kennis en vaardigheden en hanteren een aanpak die zoveel mogelijk deze drempels voorkomt. Daarnaast creëren we voldoende kansen om de taalvaardigheid van jongeren in alle vakken te bevorderen, o.a. via interactieve werkvormen. : MEESTAL : VAAK : OCCASIOL : NOOIT 6. U weet dat taal drempels kan opwerpen voor het verwerven van vakkennis of vaardigheden. 6. Ook met anderstalige en/ of zwaktaalvaardige jongeren streeft u naar dezelfde vakdoelstellingen. 6. Met het oog op de toegankelijkheid van uw lesinhouden neemt u de volgende maatregelen: u schept veel ruimte voor zelfontdekkend en probleemoplossend leren; u activeert kennis van de wereld en ervaringen van de jongeren zodat die als basis kunnen dienen voor nieuwe kennis; u schept gelegenheid tot interactie tussen de jongeren onderling; u besteedt ruime aandacht aan de verheldering van de betekenis van vaktaalwoorden en abstracte termen; u spant zich in om de jongeren te motiveren voor de lesinhoud en voor de opdrachten die ze moeten uitvoeren. 6. U kiest of maakt lesmaterialen bewust in functie van hun toegankelijkheid voor de jongeren. 6.5 U schept in uw lessen bewust kansen om de taalvaardigheid van de jongeren te bevorderen. Vul onderstaande tabel in. Kies uit: = MEESTAL = VAAK = OCCASIOL = NOOIT Luisteren Spreken Lezen Schrijven in Project Algemene Vakken in Beroepsgerichte Vorming STERKE SCHAKELS

Conclusie doelstelling 6 Wat betreft het bewust omgaan met taal en het bevorderen van taalvaardigheid in alle activiteiten: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 5

NIVEAU VAN DE SCHOOL Doelstelling 7 Betrekken van het hele team bij de permanente cyclus van doelbepaling, planning en bijsturing op basis van evaluatiegegevens. Doelstelling 8 Actief ondersteunen door schoolleiding. In te vullen door alle leerkrachten en tewerkstellings-/ stagebegeleiders In het team is er een vlotte doorstroming van informatie, een wederzijdse ondersteuning en overdracht van expertise en regelmatig mogelijkheden tot participatie in het schoolbeleid. We maken voldoende gebruik van de verschillende achtergronden, visies, ervaringen en vaardigheden in het eigen team bij de bepaling van ons schoolbeleid. De schoolleiding zet duidelijke lijnen uit, stimuleert visieontwikkeling bij haar leerkrachten en begeleiders, ondersteunt hen bij het omzetten ervan naar de praktijk en schept de nodige condities daartoe. We creëren/ gebruiken de nodige communicatie- en overlegkanalen om iedere leerkracht en begeleider zo nauw mogelijk bij de invulling en uitwerking van het schoolbeleid te betrekken en om aanwezige en via nascholing verworven deskundigheid aan elkaar door te geven. : MEESTAL : VAAK : OCCASIOL : NOOIT 7. Op de school bestaat een actieve overlegstructuur m.b.t. taalvaardigheid en taalbeleid. 7. Het overleg vindt regelmatig plaats. 7. Het hele team wordt actief betrokken bij het overleg. 7. Het overleg leidt tot duidelijke afspraken over taalvaardigheid en taalbeleid. 7.5 De leerkrachten en begeleiders zijn tevreden over het overleg. Waarom wel/ waarom niet?............................................................................................................... STERKE SCHAKELS 6

8. De directie neemt een actieve rol op bij het uittekenen en uitvoeren van het taalbeleidsplan. 8. Bij het uittekenen en uitvoeren van het taalbeleidsplan onderneemt de directie de volgende acties: organiseren van overleg deelnemen aan inhoudelijke discussies stimuleren van deelname aan nascholingen over taal en taalbeleid begeleiden van leerkrachten en begeleiders op pedagogischdidactisch vlak zorgen voor doorstroming van inzichten vanuit het onderwijsbeleid en de wetenschappelijke wereld naar het team prikkelen van ALLE leerkrachten en begeleiders om bewust met taal om te gaan geven van concrete opdrachten m.b.t. taalbeleid aan het team of aan individuele leerkrachten of begeleiders actief opvolgen van evaluatiegegevens m.b.t. de taalvaardigheid van de jongeren andere:......... Conclusie doelstellingen 7 en 8 Wat betreft de actieve betrokkenheid van het team en de directie bij taal en taalbeleid: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 7

NIVEAU VAN DE SCHOOL Doelstelling 9 Voeren van een professionaliseringsbeleid. In te vullen door alle leerkrachten en tewerkstellings-/ stagebegeleiders We hebben een duidelijk zicht op de deskundigheid die aanwezig is in het team en de mogelijke lacunes daarin. Bij het stimuleren van alle teamleden om zich voortdurend verder te bekwamen, houdt de schoolleiding rekening met de noden van de school. 9. Alle leerkrachten en begeleiders krijgen kansen om zich te professionaliseren op het vlak van taal en taalbeleid. 9. De leerkrachten en begeleiders hebben inspraak in de onderwerpen voor professionalisering inzake taal en taalbeleid. 9. Over welke onderwerpen hebben de leerkrachten en begeleiders nascholing gevolgd in verband met taalvaardigheid en taalbeleid? taalvaardigheidsonderwijs coöperatief/ interactief leren taal in andere vakken/ Nederlands als instructietaal toetsing van taalvaardigheid meertaligheid/ OETC taalbeleid op school omgaan met heterogeniteit remediëring van taalvaardigheidsproblemen andere:...... 9. De leerkrachten en begeleiders waren tevreden over de gevolgde nascholingen. 9.5 Over welke onderwerpen in verband met taalvaardigheid en taalbeleid zouden de leerkrachten en begeleiders (verder) nascholing moeten volgen om aan de noden van de jongeren te kunnen voldoen?....................... STERKE SCHAKELS 8

Conclusie doelstelling 9 Wat betreft het professionaliseringsbeleid: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS 9

NIVEAU VAN DE SCHOOL Doelstelling 0 De drie domeinen Project Algemene Vakken (PAV), Beroepsgerichte Vorming (BGV) en werkvloer/ stage aan elkaar linken door BGV en PAV op elkaar af te stemmen werkvloer/ stage en opleiding (zowel PAV als BGV) op elkaar af te stemmen. In te vullen door alle leerkrachten en tewerkstellings-/ stagebegeleiders We streven naar een afstemming tussen PAV, BGV en de werkvloer/ stage. Door inhoudelijke en organisatorische linken te leggen tussen de drie domeinen, verhogen we de motivatie en de vaardigheden van de jongeren. : MEESTAL : VAAK : OCCASIOL : NOOIT Afstemming tussen PAV en BGV 0. Samenwerking op vlak van taalvaardigheid tussen PAV en BGV betekent voor u: PAV staat ten dienste van BGV. In PAV moet taalvaardigheid zo geoefend worden dat er zo weinig mogelijk taalproblemen zijn in BGV. Alle taalproblemen die zich dan nog voordoen in BGV moeten aangepakt worden in PAV. PAV en BGV werken beiden aan de taalvaardigheid van de jongeren. 0. De leerkrachten PAV en de leerkrachten BGV hebben zicht op elkaars doelen/ inhouden/ jaarplannen handboeken/ materialen 0. Er is overleg of contact tussen de leerkrachten PAV en de leerkrachten BGV over taalstruikelblokken van de jongeren inhoudelijke struikelblokken van de jongeren de aanpak van de jongeren (hoe jongeren motiveren, hoe jongeren laten samenwerken, ) werkwijzen om taalvaardigheid te bevorderen andere:......... 0. Dit overleg of contact is structureel ingebouwd. 0.5 In PAV wordt gewerkt aan taalproblemen die zich voordoen in BGV. 0.6 In BGV wordt aandacht besteed en verder gewerkt aan de taalvaardigheidsdoelen die in PAV worden aangereikt. STERKE SCHAKELS 0

Afstemming tussen werkvloer/ stage en opleiding 0.7 De leerkrachten PAV en de leerkrachten BGV hebben zicht op de taken die de jongeren moeten uitvoeren op de werkvloer/ stage. 0.8 De tewerkstellings-/ stagebegeleider heeft zicht op de taken die de jongeren moeten uitvoeren op de werkvloer /stage. 0.9 De werkvloer/ stage wordt geïnformeerd over de inhouden van de opleiding. 0.0 Er is een evaluatie van de taken op de werkvloer/ stage. Zo ja, hoe gebeurt dit?....................................................................................................................................................................... 0. Er is overleg of contact tussen de opleiding en werkvloer/ stage over het functioneren van de jongeren op de vloer wat betreft hun attitudes hun vaktechnische vaardigheden hun taalvaardigheid. 0. Er is overleg of contact tussen de opleiding en de werkvloer/ stage over het functioneren van de jongeren op de school wat betreft hun attitudes hun vaktechnische vaardigheden hun taalvaardigheid. 0. De contacten met de werkvloer/ stage gebeuren door tewerkstellings-/ stagebegeleider leerkracht PAV leerkracht BGV andere:... 0. Er zijn werk-/ stagebezoeken door de tewerkstellings-/ stagebegeleider de leerkracht PAV de leerkracht BGV andere:... 0.5 Er is overleg of contact tussen de tewerkstellings-/stagebegeleider en de leerkrachten (PAV en BGV) over de inhouden van het werk/ stage de taalproblemen van de jongeren op de werkvloer/ stage andere:......... STERKE SCHAKELS

0.6 De werkvloer/ stage stemt de taken van de jongere af op de inhouden van de opleiding wat betreft: technische vaardigheden attitudes taalvaardigheid. 0.7 De opleiding stemt haar inhouden af op de taken van de jongere op de werkvloer/ stage wat betreft technische vaardigheden attitudes taalvaardigheid. 0.8 Hoe wordt er omgegaan met communicatieproblemen op de werkvloer/ stage Dit is een zaak voor de werkplek/ stage. Hoe pakken zij dit momenteel aan?.......... Dit is een zaak voor de school. Hoe pakken jullie dit momenteel aan?.......... Dit wordt gezamenlijk aangepakt. Hoe gebeurt dit?......... Conclusie doelstelling 0 Wat betreft de afstemming van PAV, BGV en werkvloer/ stage op elkaar: vindt u dat u als leerkracht of begeleider zelf STERK of ZWAK staat? vindt u dat de school STERK of ZWAK staat? welke ACTIE(S) moet(en) er op de school worden ondernomen om uzelf en de school sterker te maken op dit vlak? STERKE SCHAKELS

Besluiten In te vullen door kernteam, na invulling door de individuele leerkrachten en begeleiders.. Overloop de gewenste acties die u bij de doelstellingen van de vragenlijst hebt genoteerd.. Kies daaruit de acties die u het meest prioritair vindt om te realiseren en schrijf die kort uit.. Ga voor elk van die acties na hoe u die concreet zou aanpakken. Omschrijf voor elke actie kort: a) Wat is het specifieke doel dat u met de actie wil bereiken? Op niveau van de jongere? Op niveau van de leerkracht/ begeleider? Op niveau van de school? b) Wie wordt bij de uitvoering van de actie betrokken? c) Wat houdt de actie concreet in? d) Binnen welke tijdsspanne wordt de actie gepland? e) Wie volgt de uitvoering van de actie op? En hoe gebeurt die opvolging concreet? f) Hoe wordt de actie (en de vraag of de doelstelling van de actie gerealiseerd is) geëvalueerd? g) Hoe wordt het team op de hoogte gehouden van de voortgang van de actie? STERKE SCHAKELS