Ontwikkelinstrument voor uw gemeente EVC zet ambtenaar in beweging NÚ MET DE ZES EVC-HOFLEVERANCIERS
. Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. EVC zet medewerkers in beweging Wat levert het ontwikkelinstrument uw organisatie op? Welke zes EVC-hofleveranciers kunnen u begeleiden? 6 3. EVC in gemeente Zwolle Vakmanschap van afdeling Uitvoering erkend 14 4. EVC in gemeente Dalfsen De Buitendienst staat weer op de kaart 18 5. EVC in gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen gaat voor mobiliteit 22 6. EVC in gemeente Haarlemmermeer Goede match met landelijke standaard cruciaal 26 7. EVC en EVP in Almelo Ontwikkelinstrumenten bevorderen flexibele inzetbaarheid 30 Milieuinspecteur John van Kesteren, gemeente Haarlemmermeer, overlegt met teammanager Femke Veerman over het vullen van zijn portfolio. Cover: Bouwinspecteur Christian Hassing (op de voorgrond) krijgt daarbij ook begeleiding van haar.
Mamadou Barry, gemeente Almelo, vult zijn portfolio met alle relevante bewijzen van kennis en vaardigheden die hij op het werk én privé heeft opgedaan.
1. Inleiding Het werk bij gemeenten verandert in hoog tempo door bezuinigingen, fusies, gemeentelijke herindelingen en decentralisaties. Dat vraagt om een ambtenaar die mee beweegt met deze ontwikkelingen. Daardoor kan uw medewerker inzetbaar blijven binnen uw organisatie, maar ook eventueel daarbuiten. Het instrument EVC stimuleert uw organisatie en uw medewerkers in het realiseren van de benodigde ontwikkeling en mobiliteit. Dankzij EVC worden uw medewerkers breder inzetbaar EVC staat voor het Erkennen van reeds Verworven Competenties. Met EVC kunnen uw medewerkers aantonen welke kennis en ervaring ze binnen én buiten hun werk hebben opgedaan. Dat levert een ervaringscertificaat op, een document waarin staat wat iemand kan en weet. Op basis daarvan kunnen vrijstellingen voor een betreffende opleiding worden verkregen. Uw medewerker kan daardoor dus versneld een diploma behalen. Als gemeente krijgt u daardoor niet alleen hoger opgeleid personeel, maar uw medewerker realiseert zich ook wat hij daadwerkelijk waard is. In deze brochure leest u dat EVC naast een hoger opleidingsniveau en een erkend diploma ook kan leiden tot meer tevredenheid, minder ziekteverzuim, en betere dienstverlening van uw medewerkers. Ze worden daadwerkelijk breder inzetbaar. Zowel binnen hun huidige functie, in uw gemeente als erbuiten. EVC kan dus een belangrijke impuls bieden aan de ontwikkeling van uw medewerkers én die van uw organisatie. Een belangrijke reden waarom het A+O fonds Gemeenten EVC stimuleert met informatie, voorlichtingsmateriaal, helpdesk, subsidie en de selectie van EVC-hofleveranciers. In deze brochure leest u in het volgende hoofdstuk wat EVC inhoudt. Daarbij komen ook het ervaringsprofiel (EVP) en het zogenaamde eportfolio aan de orde. Vervolgens vertellen de gemeenten Zwolle, Dalfsen, Amsterdam en Haarlemmermeer over de wijze waarop zij EVC hebben aangepakt en welke resultaten - maar ook lessen - dit heeft opgeleverd. Tot slot laat de gemeente Almelo zien hoe ze zowel EVC als EVP als twee belangrijke ontwikkelinstrumenten inzetten om de mobiliteit van haar medewerkers te bevorderen. Alle vijf gemeenten presenteren tips voor een succesvolle aanpak en een zo groot mogelijk rendement. In deze brochure zijn medewerkers van de gemeenten Almelo, Hof van Twente en Haarlemmermeer gefotografeerd die een EVC- of EVP-traject hebben gevolgd of begeleid. Wij danken hen én de vijf geïnterviewde gemeenten hartelijk voor hun bijdrage aan deze brochure. A+O fonds Gemeenten, september 2013 5 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
2. EVC zet medewerkers in beweging Met EVC toont uw medewerker aan wat hij waard is. Het ontwikkelinstrument biedt bovendien een versnelde weg naar een diploma. Daarnaast kan het ook leiden tot bredere inzetbaarheid. Dit hoofdstuk biedt inzicht in wat EVC kan opleveren. Voor uw organisatie én uw medewerker. Secretaresse Sabine Wunderink (l.), gemeente Almelo, geeft toelichting op haar portfolio aan de assessor (onafhankelijke beoordelaar). 7 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
WAT IS EEN ERVARINGSCERTIFICAAT? EVC staat voor Erkenning van eerder Verworven Competenties. Daarvoor brengt een medewerker tijdens een traject nauwkeurig in kaart wat hij heeft bijgeleerd. Op het werk én daarbuiten. Dit zogenaamde portfolio levert een ervaringscertificaat op: een rapportage waarin is vastgelegd wat iemand nu kan en weet. Een onafhankelijke beoordelaar vergelijkt deze kennis en ervaring met een landelijke standaard - een meetlat - zoals die in het mbo, hbo of een branche wordt gebruikt. WAT LEVERT EVC UW ORGANISATIE OP? Bredere inzetbaarheid Met het ervaringscertificaat toont uw medewerker aan wat hij waard is. Dat kan leiden tot het vergroten van zelfinzicht en zelfvertrouwen, waardoor hij bijvoorbeeld eerder de regie neemt over zijn eigen loopbaanontwikkeling. Op basis van het ervaringscertificaat weet u, als werkgever, ook precies op welk niveau hij kan functioneren. Daardoor kunt u uw medewerker bijvoorbeeld laten doorgroeien binnen zijn functie. Bovendien wordt hij flexibeler inzetbaar. Dat betekent dat medewerkers die een ervaringscertificaat hebben behaald gemakkelijker veranderen van functie bij bijvoorbeeld een reorganisatie of fusie. Ook is de kans groter dat ze gemakkelijker een andere baan vinden. Medewerkers die een ervaringscertificaat hebben behaald veranderen gemakkelijker van functie Diploma Een ervaringscertificaat is echter geen erkend diploma. Het wordt dan ook niet overal op de arbeidsmarkt op dezelfde waarde geschat. EVC is daarom het meest krachtig als daaraan een opleidingstraject wordt gekoppeld en de medewerker een erkend diploma behaalt. Examencommissies van onderwijsinstellingen kunnen het aantal vrijstellingen voor een vervolgopleiding bepalen. Soms wordt op basis van een ervaringscertificaat meteen een diploma afgegeven. Maar meestal leidt het tot een verkorting van de opleiding. Dat kan uw werknemer soms wel twee jaar schelen. Een vrijstelling halen van vijftig tot tachtig procent voor een mbo-opleiding is namelijk geen uitzondering. Dat vooruitzicht verlaagt de drempel voor werknemers om aan een opleiding te beginnen. En dat is belangrijk, want daardoor stijgt het opleidingsniveau in uw organisatie en dat leidt doorgaans tot een hogere waardering en betere prestaties van uw werknemers. Als gevolg daarvan staan medewerkers ook sterker op de arbeidsmarkt. Een verkorte opleiding levert uw organisatie bovendien efficiency winst op. In zowel tijd als geld. EEN ERVARINGSCERTIFICAAT IN DRIE STAPPEN Nadat u het doel van EVC heeft vastgesteld voor uw gemeente en bepaald heeft welke medewerkers daaraan kunnen deelnemen selecteert u een geschikte EVC-aanbieder. Daarna start het EVC-traject. 1. Formuleer een duidelijk doel Voordat u met EVC begint is het belangrijk om een duidelijk doel voor uw gemeente te formuleren. Wat wilt u als gemeente met EVC bereiken? Wilt u de inzetbaarheid van al uw medewerkers vergroten? Of heeft u bijvoorbeeld lager opgeleiden voor ogen, die op een hoger niveau moeten gaan functioneren? Misschien wilt u juist de talenten van medewerkers ontwikkelen of de kans dat ze ander werk vinden vergroten. U kunt ook meerdere doelstellingen 8 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
Tijdens een EVC-traject brengt een medewerker nauwkeurig in kaart wat hij na school heeft bijgeleerd. Op het werk én erbuiten. formuleren, zoals bijvoorbeeld de gemeente Zwolle (zie hoofdstuk 3) die met het EVC-traject wilde bereiken dat de juiste man op de juiste plek kwam, talenten efficiënter werden ontwikkeld en de medewerkers van de afdeling Uitvoering werden opgeschoold. En voor bijvoorbeeld de Amsterdamse Dienst Werk en Inkomen waren verzilveren van werkervaring, opscholing en bewustwording van wat iemand waard is de doelstellingen (zie hoofdstuk 5). Nadat u de doelstelling heeft vastgesteld bepaalt u aan welke medewerkers u het EVC-traject wilt aanbieden en wie hen binnen de organisatie gaat begeleiden. Overleg dit met alle betrokkenen: directie en management, leidinggevenden en de P&O afdeling. 2. Kies uw EVC-hofleverancier Zonder ervaring kost het een gemeente vaak veel tijd om een EVC-bureau te vinden dat aansluit bij de vraag en behoefte. Om u daarbij te helpen heeft het A+O fonds Gemeenten een voorselectie gemaakt van zes EVC-bureaus. De selectie werd gemaakt in samenwerking met een klankbordgroep met ABVAKABO FNV, DWI gemeente Amsterdam, Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, de ROVA uit Zwolle, gemeente Enschede, SCD Drechtsteden, bureau Van Werk Naar Werk gemeente Amsterdam en het bureau Bergshoeff Advies. Met de EVC-bureaus zijn kwaliteitsafspraken gemaakt. 9 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
Op www.aeno.nl/evc vindt u meer informatie over de EVC-Hofleveranciers en hun manier van werken, het werkgebied en de prijzen die ze hanteren. Een deel van de bureaus levert naast EVC ook een Ervaringsprofiel (EVP). 3. EVC-traject Een EVC-traject duurt gemiddeld drie à vier maanden. Het bestaat uit de volgende fasen:.. (!) Oriëntatie: HET ZIJN DE VOLGENDE EVC-HOFLEVERANCIERS: EVC Dienstencentrum Deltion College EVC EVC Centrum Nederland Libereaux QRM EVC Centrum Vigor TIP Neem met minimaal twee EVC-bureaus contact op. Zo krijgt u goed inzicht in de kwaliteiten, verschillen en overeenkomsten van de bureaus. Een intakegesprek met een gemeente is vrijblijvend en gratis. Informeer de medewerkers over het doel van het traject, wat het hen kan opleveren en wat ze moeten doen om een ervaringscertificaat te behalen. EVC is het meest krachtig als het leidt tot een erkend diploma.. Bespreek met medewerkers die geïnteresseerd zijn of hun eigen loopbaandoelen passen binnen die van het EVC-traject. Bij de start van een EVCtraject moeten iemands wensen en talenten enigszins duidelijk zijn. Of EVC het geschikte instrument is, kan ook met een quickscan (zie www.kenniscentrumevc.nl ) duidelijker worden. Of de EVC-aanbieder kan dit tijdens het intakegesprek bepalen. Uitvoering:... De werknemer heeft een intakegesprek met de EVC-aanbieder, waarin wordt besproken welke ervaring belangrijk is voor de gekozen opleidingsof branche standaard. De werknemer verzamelt alle relevante bewijzen van kennis en ervaring in een (digitaal) portfolio. Het gaat daarbij om alles wat iemand na school aan kennis en vaardigheden heeft opgedaan op het werk én privé. Iemand kan bijvoorbeeld in zijn vrije tijd trainer zijn bij een voetbalclub, de administratie beheren voor een goed doel, of actief zijn in de politiek. Waarderen:. Een onafhankelijke beoordelaar, ook wel assessor genoemd, beoordeelt het portfolio. De assessor toetst bepaalde ervaringen tijdens een gesprek met uw medewerker en verzoekt hem soms ook om bepaalde vaardigheden te laten zien. Erkennen: De assessor stelt de EVC-rapportage op waarin een nauwkeurige beschrijving staat van de verworven competenties. 10 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
Projectleider HRD Alain Smit, gemeente Almelo, overhandigt het ervaringscertificaat aan senior medewerker Publiekszaken Tiny Witteman. Ik weet nu wat ik kan en waar ik sta. EEN ERVARINGSCERTIFICAAT: WAT DAN? Het is belangrijk dat de leidinggevende en/ of personeelsadviseur met de medewerker mogelijke ontwikkelstappen op basis van het ervaringscertificaat bespreekt. Zoals het starten van een verkorte opleiding op basis van vrijstellingen, mogelijkheden om door te groeien binnen de huidige functie of eventueel naar andere functies. Een EVC levert meer op als het onderdeel is van het loopbaanen HR-beleid van uw gemeente. KOSTEN EN SUBSIDIES De kosten variëren tussen de duizend en vijftienhonderd euro. Deze kosten kunt u - deels - vergoed krijgen. De Wet vermindering afdracht (Wva) biedt de mogelijkheid van een teruggave van 327 euro (in 2013). Het A+O fonds Gemeenten subsidieert in 2013 duizend euro per medewerker binnen de Loopbaanregeling. Deze regeling is bedoeld voor medewerkers die drie jaar of langer niet hebben gewerkt aan hun (loopbaan)ontwikkeling. Hoeveel medewerkers hiervoor in aanmerking komen hangt af van de grootte van de gemeente. Als uw gemeente projectmatig EVC als ontwikkelinstrument wil 11 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
invoeren in uw organisatie, kunt u gebruik maken van de impulsregeling Ontwikkeling & Mobiliteit. Daarmee kunnen de kosten van een op-maat-advies van een onafhankelijke EVC-deskundige (tot uiterlijk 15 december 2013) deels worden vergoed. Zie hiervoor www.aeno.nl/subsidies. EVC EN EVP Een EVP kan nuttig zijn wanneer het beschrijven van de competenties en kwaliteiten belangrijker is dan het behalen van een erkend diploma. De resultaten worden vastgelegd in een ervaringsprofiel. Met dit document kan uw medewerker laten zien over welke kwaliteiten hij beschikt. Vervolgens kan hij met een loopbaanadviseur en/of leidinggevende verdere ontwikkel- of werkperspectieven in kaart brengen. EVC is een effectief instrument als een medewerker in het vervolg van wat hij heeft gedaan een nieuwe stap wil zetten, zich wil verbreden of verdiepen. Als uw medewerker daarbij een concreet doel voor ogen heeft en wil aantonen over welke kwaliteiten hij beschikt is EVC een juiste keus. EVC is echter geen panacee voor iedere medewerker. Het kan zijn dat uw werknemer meer baat heeft bij een ander traject. Als een medewerker bijvoorbeeld al jarenlang in eenzelfde functie binnen uw gemeente werkt en geen idee heeft wat hij verder wil, kunnen loopbaangesprekken, een loopbaantraining of een ervaringsprofiel (EVP) geschikter zijn. Het doel is dan vooral een loopbaanoriëntatie van uw medewerker. Ervaringsprofiel De procedure van een EVP komt erg overeen met die van een EVC. Er zijn dan ook diverse EVC-aanbieders die beide instrumenten aanbieden (zie: www.aeno.nl/evc). Het verschil met EVC is dat aan het eind van een EVPtraject geen onafhankelijke beoordeling plaatsvindt. Dat betekent dan ook dat het geen vrijstellingen kan opleveren voor een opleiding of kan worden omgezet in een erkend diploma. Als je weet waar je staat, weet je ook beter waar je naar toe wilt PORTFOLIO: VAN FOTO NAAR FILM EVP en EVC leveren een helder beeld op - een exacte foto - van iemands competenties op dat moment. Maar zoals het leven doorgaat, zou ook de foto niet moeten stilstaan maar bewegen. Als een film van de ontwikkeling die mensen doormaken. Een interessante ontwikkeling is wat dat betreft het eportfolio. Het idee daarbij is dat uw medewerker zelf verantwoordelijk is om dat voortdurend aan te vullen met belangrijke kennis en ervaring. Zijn huidige maar ook toekomstige werkgever(s) kan hij dus laten zien wat hij in huis heeft. Bij het invoeren van een eportfolio is het belangrijk dat de informatie overdraagbaar is zodat uw medewerker deze kan meenemen en dus kan aantonen - naar een nieuwe werkgever. @ MEER WETEN? Voor informatie over EVC, zie: www.kenniscentrumevc.nl, www.aeno.nl/evc en over eportfolio: www.e-portfolioforall.nl. 12 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
Milieuinspecteur John van Kesteren, gemeente Haarlemmermeer, volgt een EVC-traject zodat hij zich bij de nieuwe Regionale Uitvoeringsdienst beter kan positioneren. 13 PRAKTIJKVOORBEELDEN EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING VAN EVC EN EVP
Vakmanschap van afdeling Uitvoering erkend Medewerkers zijn ambassadeurs EVC
3. EVC in gemeente Zwolle De juiste man op de juiste plaats. Dat doel had Jan van der Weerd voor ogen toen hij besloot om op vernieuwende wijze te investeren in de ontwikkeling van zijn medewerkers. Hij begon reeds in 2002 te pionieren met EVC. Tijdens het traject bleek dat de meesten zichzelf veel te laag hadden ingeschat. Toen Jan van der Weerd op 1 januari 2002 aantrad als hoofd van de afdeling Uitvoering trof hij een relatief oude ploeg vakmensen aan. Er was in het verleden echter nauwelijks in hen geïnvesteerd, wat onder meer bleek uit hun negatieve zelfbeeld en werkhouding, blikt Van der Weerd terug. De gemeente Zwolle zat bovendien middenin een reorganisatie. Deze had alleen kans van slagen als de kennis en vooral ook vaardigheden van de medewerkers werden bijgespijkerd om te kunnen voldoen aan de nieuwe functie- en competentieprofielen die waren opgesteld. Om het tij te keren schakelde Van der Weerd het agrarisch opleidingscentrum De Groene Welle in. Samen met hen werd een systematiek ontwikkeld, waarbij via 360 graden feedback in een nulmeting de kennis, vaardigheden en attitude van de medewerkers werden vastgesteld. Allereerst werd dit toegepast op de circa twintig voormannen, omdat zij over onvoldoende capaciteiten beschikten om hun werkzaamheden goed uit te voeren. Deelname was verplicht, vertelt Van der Weerd. Dat riep aanvankelijk de nodige weerstand op. Ook omdat ze zich op basis hiervan wellicht moesten bijscholen in hun eigen tijd. Ik heb zowel OR als medewerkers echter laten inzien dat het ook geen alternatief was om hen de vrije keuze te laten. Wie dan zou besluiten om niet deel te nemen zou namelijk problemen krijgen tijdens de beoordelingscyclus en er zelf alsnog voor moeten zorgen de ontbrekende kennis te verkrijgen. Terwijl we als werkgever nu het traject faciliteerden en betaalden en ze dus er alleen zelf wat eigen tijd in moesten stoppen. Tijdens een bezoek van de assessor heeft Gerrit Boezewinkel, gemeente Hof van Twente, laten zien dat hij het besturen van een hijskraan beheerst en aan de veiligheidsvoorschriften in de houtwerkplaats voldoet. POSITIEVERE WERKHOUDING De voormannen waren geenszins gewend om elkaar feedback te geven, aldus Van der Weerd. Desalniettemin had dat verrassende resultaten tot gevolg. Zo kwam een voorman er achter dat zijn collega s hem helemaal niet zo klantvriendelijk vonden als hij zelf dacht. Hij was verbouwereerd dat hem dat voor 15 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
het eerst in dertig jaar werd verteld. Door hem voor te houden dat hij met dit nieuwe inzicht de rest van zijn leven voordeel kon doen kwamen er vervolgens positieve gesprekken los. Na aanvankelijke aarzelingen zag je dat de medewerkers zich kwetsbaar gingen op stellen. De voormannen gingen met elkaar in gesprek, waardoor het onderlinge vertrouwen groeide. Het gevolg was dat ze ook tijdens de ontwikkelingsgesprekken met hun leidinggevenden open spraken over hun ambities en punten waarin ze zich nog zouden moeten ontwikkelen. Ook besloten sommigen uit zichzelf een stapje terug te doen. Na een half jaar constateerde Van der Weerd tijdens een afdelingsoverleg dat de voormannen een veel positievere werkhouding hadden gekregen. Tegelijkertijd bleek echter dat de rest van de medewerkers alleen maar negatiever waren geworden. Bij nader inzien was dat ook logisch want in hen had ik niet geïnvesteerd, terwijl je iedereen even hard nodig hebt. NEVENEFFECT Om ook diploma s aan het traject te kunnen koppelen besloot Van der Weerd een EVC-traject te starten onder begeleiding van de Groene Welle. Dat was ook het moment dat ik besloot om de andere medewerkers erbij te betrekken. Ook hun kennis, vaardigheden en attitudes werden via 360 graden feedback vastgesteld. Daarnaast vulde de hele afdeling een portfolio in met de levens-, opleidingsen werkervaring. Een assessor van de EVC-aanbieder heeft op basis daarvan aanvullende gesprekken met hen gevoerd en op basis van de nulmeting, persoonlijk ontwikkelingsplannen en de porfolio s punten toegekend. Daaruit bleek welke ontbrekende kennis nog moest worden aangevuld om aan de gestelde functieprofielen te voldoen. Daar kwam een aantal verplichte cursussen uit. Zo moesten alle medewerkers de gecertificeerde cursus voor veilig werken (VCA) volgen. Een aantal had bovendien een of meerdere cursussen op het gebied van communicatie, klantgerichtheid, of gastheerschap nodig. Ook deed een aantal een cursus Word en Excell. De lessen vonden een keer per week tussen 16 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
13 en 20 uur plaats. De klassen waren heel wisselend qua samenstelling, waardoor mensen elkaar veel beter leerden kennen. Dat was een heel prettig neveneffect omdat er daardoor in het dagelijks werk ook veel meer werd uitgewisseld en beter werd samengewerkt. ontwikkelinstrument ingezet (zie pagina 18). Van der Weerd: Mijn medewerkers hebben daar en in andere gemeenten zoals Amsterdam, Rotterdam en Breda enthousiaste presentaties gegeven. Ze zijn de ambassadeurs voor EVC. MBO-DIPLOMA S Van de negentig medewerkers behaalden in een jaar tijd zeventig een diploma groenvoorziening woonomgeving op mbo-niveau 2, 3 of 3+. Van der Weerd: De meesten kregen het diploma nagenoeg vanzelf, omdat het EVC-traject had uitgewezen dat ze over voldoende vakkennis beschikten. Dat was zeer stimulerend, temeer omdat tijdens het traject was gebleken dat de meesten zichzelf veel te laag hadden ingeschat. Een aantal heeft het diploma ook behaald door nog aanvullende vakken te volgen. Dat was echter niet verplicht. Twintig medewerkers hebben daar van afgezien en ontvingen een ervaringscertifciaat waarin beschreven staat wat hun werkervaring waard is. De meesten kregen het diploma nagenoeg vanzelf ZIEKTEVERZUIM GEDAALD Dankzij het gevolgde traject is de afdeling Uitvoering sindsdien bemand met zelfbewuste en gemotiveerde medewerkers, aldus het hoofd. Ze hebben meer passie voor hun werk en voelen zich verantwoordelijk. Er wordt dan ook geen nee meer verkocht en de kwaliteit van de dienstverlening is bovendien sterk verbeterd, evenals de communicatie naar de burgers. Verder is het ziekteverzuim gedaald. Om deze resultaten te waarborgen hebben we sindsdien al twee keer een EVC-traject aan nieuwe medewerkers aangeboden. Het succes van het project bleef niet ongemerkt en leverde de afdeling in 2005 de Nationale EVC prijs op. Het had bovendien een uitstraling naar andere gemeenten. De naastgelegen gemeente Dalfsen heeft bijvoorbeeld ook voor de Buitendienst het (!) TIPS VOOR EEN SUCCESVOL EVC-TRAJECT > Zet het instrument EVC niet zomaar in. Werk vanuit een visie: welke mensen heeft u nodig en wie zijn er nu in huis? Hoe kunt u dat verschil effectief overbruggen? Het portfolio zoals dat bij EVC ingezet wordt kan u daarbij helpen. Maar het is niet altijd noodzakelijk, want ook met 360 graden feedback komt u al een eind. > Betrek de hele afdeling bij een ontwikkelingstraject, of leg anders vooraf heel goed uit waarom het nodig is dat de een wel daaraan deelneemt en de ander niet. > Wees kritisch met welke EVC-aanbieder u in zee gaat en zorg dat u daarbij altijd zelf de regie in handen houdt. Maak van te voren duidelijke afspraken over wat u van hen verwacht. @ MEER WETEN? Neem dan contact op met Jan van der Weerd. T 06-51 64 20 48 E info@vanderweerdmac.nl 17 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
EVC zet Buitendienst weer op de kaart De dienstverlening is sterk verbeterd 4. EVC in gemeente Dalfsen
Bert Snellink van de afdeling Openbare Werken, gemeente Hof van Twente, heeft al zijn opgedane ervaringen in een EVC-procedure aangetoond. Wijkuitvoerder Dik van Pijkeren besefte in 2009 dat de helft van veertig buitendienstmedewerkers bij de gemeente Dalfsen ongeschoold was. Daarop startte hij met ROC de Groene Welle een EVC-traject. De wijkteams zijn nu het visitekaartje van de gemeente. 19 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
In 2009 kreeg Dik van Pijkeren van P&O de opdracht om jaargesprekken te voeren met zijn buitendienstmedewerkers. Dat leek hem lastig: hoe beoordeel je medewerkers? Bovendien besefte hij dat de helft van zijn medewerkers ongeschoold was. Destijds las hij in een vakblad dat de gemeente Zwolle veel met EVC deed. Ik ben daar toen op bezoek gegaan en heb vervolgens contact opgenomen met het agrarisch opleidingscentrum de Groene Welle. Op basis van die gesprekken nam ik contact op met P&O en overtuigde hen dat een EVC-traject een nuttig handvat kan bieden om te kijken wat een medewerker wel in huis heeft en wat hij eventueel aan kennis en vaardigheden mist. Daarbij was het vooral ook mijn doel om hen het besef bij te brengen wat ze waard waren en de Buitendienst weer sterker te positioneren. Zowel binnen de gemeente als bij de burgers. De medewerkers gingen het traject als een kans beschouwen KANS Om mensen te enthousiasmeren voor het traject is het heel belangrijk om mensen van onderaf mee te krijgen, aldus Van Pijkeren. Heel bewust heb ik samen met mijn chef de voorlichting verzorgd. Wij hebben namelijk jarenlang in de praktijk gewerkt en staan dus veel dichterbij de mensen dan het management of de directie. Al is van cruciaal belang dat ook zij een dergelijk traject omarmen. Het EVCtraject is bovendien een groot succes geworden door aan deelname het vooruitzicht van een diploma en een hogere salarisschaal van 4 naar 5 te koppelen. De medewerkers gingen het daardoor als een kans in plaats van verplichting beschouwen. Deelname aan het EVC-traject was niet verplicht. We hebben wel gezegd dat we naar de reden zouden vragen als iemand niet mee zou doen, stelt Van Pijkeren. Als het onwil was dan zouden we dat namelijk niet accepteren. Uiteindelijk is slechts één persoon er niet aan begonnen omdat hij tegen het traject opzag en daardoor vaker ziek thuis zat. Dat hebben we geaccepteerd, want een medewerker moet natuurlijk niet de dupe worden van de ambities van de werkgever. Hij zit nu wel een schaal lager dan de rest. ANGEL Met behulp van 360 graden feedback beoordeelden alle medewerkers elkaars kennis, vaardigheden en attitudes. Aanvankelijk bestond hier veel weerstand tegen, want iedereen moest zich kwetsbaar opstellen, aldus de wijkuitvoerder. Niemand was namelijk gewend om elkaar feedback te geven. Ik heb de angel eruit gehaald door te zeggen dat iedereen de vragen over zijn collega eerlijk moest invullen, maar dat er daarna niet meer op teruggekomen werd. Dus niemand zou commentaar geven op de collega die hem beoordeeld had en als je ergens mee zat kon je bij je leidinggevende terecht. Daarnaast was het een geruststellend idee dat een onafhankelijk persoon - de begeleider van de EVC-aanbieder - de feedback bekeek. Van vriendjespolitiek kon dus geen sprake zijn. Vervolgens maakten de buitendienstmedewerkers een portfolio met bewijzen van opgedane ervaring. Daarbij kregen ze intensieve begeleiding van de docenten, want voor mensen die gewend zijn buiten te werken was dit wel pittig. Je spit je hele leven door, vertelt een van de medewerkers Gerrit Morrenhof. Vroeger was ik melkveehouder. Een ander vak, waarvan ik veel heb geleerd. Als je al je ervaringen bundelt, dan is dat een heel boekwerk. Daar krijg je zelfvertrouwen van. Bovendien besef je dan hoe belangrijk het is om bij te blijven. SCHOLING De begeleider van de Groende Welle beoordeelde de portfolio s en bekeek wat iemand nog aan bijscholing moest doen. Morrenhof is een van de zes medewerkers die het ervaringscertificaat meteen kon verzilveren in een mbo-diploma op niveau 3. De andere deelnemers 20 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
moesten nog een aantal modules volgen aan de Groene Welle om hun diploma (hovenier, trekkerchauffeur of medewerker loonbedrijf) te behalen. Van Pijkeren: Dat bestond uit zowel theorie als het uitvoeren van praktijkopdrachten, zoals een kikkerpoel inrichten of zelf een kraan bestellen. De scholing gebeurde hoofdzakelijk onder werktijd. Daar is door het afdelingshoofd wel eens over geklaagd, maar nu is ook hij blij met het resultaat. Dankzij het EVC-traject ontstond bij een aantal medewerkers bovendien doorgroei ambities. Zo solliciteerden zeven medewerkers naar de functie van wijkuitvoerder, van wie drie geschikt werden bevonden en een werd aangenomen. De meerderheid bleef echter werken in zijn huidige baan. Ze zijn er trots op dat ze bij de buitendienst werken, zeker nu ze zich als vakman erkend voelen, vertelt Van Pijkeren. De dienstverlening van de afdeling is sterk verbeterd. Daardoor hoeft Dalfsen minder in te huren dan andere gemeenten, want wij kunnen dingen als boomverzorging en gladheidsbestrijding beter en goedkoper zelf. Een positief bijeffect van het EVC-traject is bovendien dat er nu ook beter wordt samengewerkt. Als er een boom over de weg ligt, dan halen onze medewerkers die meteen weg. (!) TIPS VOOR EEN SUCCESVOL EVC-TRAJECT > Communiceer voorafgaand en tijdens het traject goed met uw medewerkers. Dat is het halve werk: maak duidelijk waarom u er als leidinggevende enthousiast over bent. > Overtuig de medewerkers van de kansen die een EVC-traject hen biedt. > Probeer mensen van onderaf te enthousiasmeren voor het traject. In Dalfsen nam de leidinggevende zelf het initiatief en stapte zelf op P&O af. Als een directie, MT en/of P&O een traject aanbieden kan het gevoel ontstaan dat het instrument van bovenaf wordt opgelegd. > Koppel aan deelname het vooruitzicht van een diploma en een hogere salarisschaal. Het bundelen van ervaringen in een portfolio leverde een heel boekwerk op. Daar krijg je zelfvertrouwen van GOUDEN CERTIFICAAT Als klap op de vuurpijl behaalden de medewerkers in 2010 als derde gemeente in Nederland een gouden certificaat voor het duurzaam beheer van de openbare ruimte. Van Pijkeren: De wethouder kwam toen op vrijdagavond langs en trakteerde iedereen op een gehaktbal. Hij onderstreepte dat de wijkteams het visitekaartje van de gemeente zijn. @ MEER WETEN? Neem dan contact op met wijkuitvoerder Dik van Pijkeren. T 06-12 60 98 89 E d.vanpijkeren@dalfsen.nl of met de afdeling Personeelszaken T 0529-48 83 88 E o.zomer@dalfsen.nl 21 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING
Dienst Werk en Inkomen gaat voor mobiliteit Geen EVC zonder scholing
5. EVC in gemeente Amsterdam De Dienst Werk en Inkomen zette zeven jaar lang EVC als belangrijk mobiliteitsinstrument in. De medewerkers konden daardoor aan de hogere functie-eisen voldoen die voortkwamen uit een reorganisatie. Bovendien stroomde een groot aantal door naar hogere posities. Een groot aantal medewerkers bij de Sociale Dienst had in 2005 geen diploma op zak, vertelt P&O adviseur Richard Mertens. In het kader van de reorganisatie naar de Dienst Werk en Inkomen werden de functieeisen echter verhoogd naar minimaal mbo-niveau. Van de 1500 à 1600 medewerkers bleken zo n 200 medewerkers geen mbo-diploma te hebben terwijl ze wel over een schat aan werkervaring beschikten. De vraag rees hoe deze groep alsnog aan het vereiste diploma kon komen. Het ging dikwijls om veertigers die niet zomaar bereid waren om drie jaar naar school te gaan. Mamadou Barry van de gemeente Almelo hoopt dat hij dankzij het behaalde ervaringscertificaat een verkorte ICT-opleiding kan volgen. MOTIVATIE Het antwoord kwam van Ecabo. Het kenniscentrum nam in deze periode contact op met DWI, die de EVCaanbieder uitnodigde om een voorlichtingsbijeenkomst te geven. Daar kwamen 135 medewerkers op af. Ook gingen Richard Mertens en zijn collega opleidingsadviseur Alina de Groot alle werkpleinen af om bekendheid te geven aan het loopbaaninstrument. De grote belangstelling was volgens Mertens te verklaren uit de onzekerheid die de reorganisatie met zich meebracht. Velen beseften namelijk dat het gros van de functies begon op mbo-4 niveau. Het vooruitzicht dat ze de opleiding konden bekorten - afhankelijk van het aantal vrijstellingen - haalden velen over de streep om deel te nemen aan het EVC-traject. Om hun motivatie te peilen heeft de afdeling P&O vervolgens met alle belangstellenden een apart gesprek gevoerd. Als het daaraan ontbreekt is óók een verkorte opleiding namelijk een kansloze missie. 23 EVC ZET AMBTENAAR IN BEWEGING