RUIMTELIJKE UITGANGSPUNTEN ONTWIKKELING LOCATIE DORPSSCHOOL, STEENHOEK TE ROZENDAAL FEBRUARI 2018
RUIMTELIJKE UITGANGSPUNTEN ONTWIKKELING LOCATIE DORPSSCHOOL, STEENHOEK TE ROZENDAAL COLOFON Gemeente Rozendaal Renee Berendsen Datum advies 7 februari 2018 Gelders Genootschap Ir. Jan Wabeke Hans Pietersma Arch. AvB
Inleiding Met het gereed komen van een nieuwe Rozendaalse Dorpsschool komt het gebouw van de huidige Dorpsschool op de hoek van de Steenhoek en de Jagermeesterlaan vrij. De gemeente Rozendaal zou graag zien dat op deze locatie een aantal woningen worden gebouwd, die iets toevoegen aan het huidige woningaanbod in het dorp en die recht doen aan het unieke karakter van deze plek. Deze notitie omvat ruimtelijke uitgangspunten voor ontwikkeling van plannen hiervoor. Deze notitie is opgesteld door het Gelders Genootschap in opdracht van de gemeente Rozendaal. In de notitie is de uitkomst van het overleg met omwonenden zo goed mogelijk verwerkt. Deze notitie zal nog worden afgestemd met omwonenden. 1 Gelders Genootschap 7-2-2018
Zicht vanaf zuiden over Jagermeesterlaan Vanuit oosten Steenhoek Jagermeesterlaan vanuit noorden Vogelvlucht vanuit oosten Ruimtelijke uitgangspunten voor ontwikkeling locatie Dorpsschool, Steenhoek Rozendaal 2
Ruimtelijke kenmerken van de situatie De omgeving Bij de realisatie van dit woongebied in de jaren 70 zijn het oorspronkelijke reliëf, een aantal bosstroken en een aantal oudere agrarische panden behouden. Binnen dit landschappelijke kader zijn vrijstaande woningen gebouwd op ruime kavels en dubbele, geschakelde woonhuizen op minder grote kavels. Kenmerkend zijn verder de hagen en de informele paden, die zorgen voor een kleinschalig netwerk. De architectuur van de buurt is gevarieerd, maar stijlkenmerken uit de jaren 70 van de 20ste eeuw overheersen, zoals lichtgeel gekleurde bakstenen en donkerbruine kozijnen en betimmeringen. Bij de huidige dorpsschool komen al deze kenmerken samen. Komende uit het zuiden over de Jagermeesterlaan loopt het terrein flink omhoog tot de kruising met de Steenhoek. Het perceel van de dorpsschool loopt vervolgens licht af naar de bosstrook. De daken van de dorpsschool zijn van enige afstand zichtbaar en van dichterbij tekent de school zich af tegen de achtergrond van de oude bosstrook. Als we ons omdraaien kijken vanaf de dorpsschool de heuvel af. De locatie is goed bereikbaar in het padennetwerk. Opvallend is dat door de oude bosstroken geen paden lopen. Wel functioneert en deel van de bosstrook achter de school als speelterrein. Het huidige schoolgebouw Het unieke van deze locatie hangt ook samen met de huidige functie, basisschool, en de bijzondere architectuur van het schoolgebouw. Het huidige schoolgebouw is ontworpen tussen 1971 en 1973 door de architect Jan Verhoeven. Het was het eerste schoolgebouw van deze architect en zo spraakmakend, dat er nog vele zouden volgen. Het Rozendaalse schoolgebouw is opgebouwd uit een schakeling van achthoekige bouwvolumes met paddenstoelvormige daken met lichtkoepels. Zes achthoekige lokalen liggen rond een achthoekige centrale ruimte. Veel aandacht is besteed aan de lichttoetreding en de indeling van puien. Situatie, plattegrond en foto entree dorpsschool ca. 1973 Dit schoolgebouw is een kenmerkend voorbeeld van structuralistische architectuur, welke in de jaren 60 en 70 van de 20ste eeuw vooruitstrevend was. Piet Blom en Aldo van Eyck, twee sleutelfiguren van het structuralisme, publiceerden in het tijdschrift Forum. Het structuralisme is een reactie op het functionalisme, dat volgens Van Eyck geen rekening hield met de sociale aspecten van de mens en de gemeenschap en resulteerde in de onherbergzaamheid van de stad. Ze lieten zich inspireren door Afrikaanse dorpen, de casbah organisée. Het Burgerweeshuis te Amsterdam (Aldo Van Eyck, 1960), de Kasbah te Hengelo (Piet Blom, 1969-73) en het Speelhuis/kubuswoningen te Helmond (Piet Blom, 1977) zijn bekende voorbeelden. Inspiratie Afrika Dakenlandschap Burgerweeshuis Amsterdam 3 Gelders Genootschap 7-2-2018
Programmatische uitgangspunten 6 tot 10 wooneenheden voor ouderen (55+), levensloopbestendig. Bijvoorbeeld 9 appartementen of 8 grondgebonden woningen. Aanvullend op de bestaande woningvoorraad (niet meer van hetzelfde). Prijscategorie ca. 400.000-500.000. Energieneutraal en maximaal duurzaam. Parkeerdruk in de buurt verminderen. Parkeren voor de woningen op eigen terrein. Buitenruimte toegevoegd aan de omgeving. Ruimtelijke uitgangspunten Het unieke van de locatie en de recente geschiedenis als dorpsschool komen tot uitdrukking in een stedenbouwkundige opzet en een architectuur met een eigen identiteit, die zich onderscheid van de directe omgeving. Het is als het ware de krent in de pap. De bebouwing en de inrichting van de onbebouwde ruimte op de locatie vormen daarom een sterk samenhangend geheel. Hergebruik van bestaande opstallen is sympathiek maar vermoedelijk niet realistisch. Echter het wordt zeer gewaardeerd wanneer de nieuwbouw zichtbaar is geïnspireerd door de filosofie van de oorspronkelijke structuralistische architectuur. Het ontwerp speelt in op de zichtlijn vanuit het zuiden over Jagermeesterlaan, zonder dat dit te expliciet wordt. De buitenruimte wordt zo vormgegeven en ingericht, dat ze als het ware onderdeel is van de landschappelijke basis van de buurt en het landschappelijke karakter versterkt. De Bosstrook noordelijk langs de locatie wordt hersteld. Het verbinden van paden op de locatie met een aan te leggen pad door de bosstrook ten noorden van de school kan hieraan bijdragen evenals het speels gebruik maken van het aanwezige reliëf. Het reliëf kan benut worden om parkeren aan het zicht te onttrekken. De maximale bouwhoogte sluit aan bij de bouwhoogtes in de buurt: maximaal twee bouwlagen. Door creatief om te gaan met het maaiveld kan beleefde hoogte worden verlaagd. 1) De kavel is 2.850 m2 groot. In het bestemmingsplan kom 2008 is er een bouwvlak opgenomen van ca 1.900 m2. Dit bouwvlak mag voor 70% bebouwd worden (= ca 1.330 m2) met een maximale bouwhoogte van 4 meter. De maximaal toegestane bebouwing is 5.320 m3. Indien er 9 appartementen gerealiseerd zouden worden met een oppervlakte van 125 m2, hebben deze een inhoud van ca 350 m3. Hierdoor zouden de appartementen samen ca 3.150 m3 groot zijn. Indien er 8 woningen gerealiseerd worden in twee bouwlagen en deze een inhoud hebben van ca 500 m3 dan hebben deze een gezamenlijke inhoud van 4.000 m3. Ruimtelijke uitgangspunten voor ontwikkeling locatie Dorpsschool, Steenhoek Rozendaal 4
Mogelijke oplossingsrichtingen In deze paragraaf worden enkele mogelijke oplossingsrichtingen verkend aan de hand van stedenbouwkundige schetsen. Bij de verschillende oplossingsrichtingen zijn ontwerpprincipes en opmerkingen aangegeven. De genoemde getallen en maatvoering zijn slechts een indicatie. Model 1: Vrijstaand in park 6 grondgebonden vrijstaande woningen á 2 bouwlagen, sousterrain mogelijk. 90-120m2 per woning (ca 55 m2 per laag) individuele buitenruimte terras - collectieve tuin 12 parkeerplaatsen op eigen terrein Niet alle woningen even aantrekkelijk gesitueerd. Inspiratie architectuur dorpsschool is goed mogelijk, evenals herkenbare beleving in zichtas van Jagermeesterlaan. Parkeren achter haag vormt scheiding met bestaande driekapper. Beter meer spreiden? Risico is dat het te vol wordt. Voelt de ruimte tussen de woningen nog als openbaar park? Concept biedt weinig of geen ruimte voor eventuele aan- en bijgebouwen. Model 2: Vierling woningen in park 8 grondgebonden woningen á 2 bouwlagen; geschakeld in twee bouwvolumes; sousterrain mogelijk. 90-120m2 per woning (ca 75 m2 per laag) Openbaar groen rond nieuwe woningen vormt met bestaand plantsoen + bosstrook één openbaar park; padennetwerk verbindt; toegang park in zichlijn Jagermeesterlaan. individuele buitenruimte terras en/of voortuin. 16 parkeerplaatsen op eigen terrein (niet getekend) Alle woningen aantrekkelijk gesitueerd. Inspiratie architectuur dorpsschool is goed mogelijk. Parkeren spreiden; bijvoorbeeld langs Steenhoek (model 3) en bosstrook (model 5) Concept biedt weinig ruimte voor eventuele aan- en bijgebouwen. 5 Gelders Genootschap 7-2-2018
Model 3: Doorborduren op omgeving 8 grondgebonden woningen á 2 bouwlagen; twee rijtjes van drie + één dubbele woning; in plaats van dubbele woning is ook een enkele denkbaar; sousterrain mogelijk. 90-120m2 per woning (ca 55 m2 per laag); grotere woningdiepte mogelijk. Voortuinen en ruime achtertuinen. Aansluitend op bestaand plantsoen openbaar groen toegevoegd aan Steenhoek en Jagermeesterlaan. Paden verbonden met bosstrook. 6 parkeerplaatsen op eigen terrein en 10 in parkeerkoffer aan de Steenhoek. De locatie wordt minder bijzonder, tenzij de architectuur van driekapper op de hoek inspeelt op zichtas Jagermeesterlaan. Concept is flexibel m.b.t. aan- en bijgebouwen etc. Model 4: Drie maal twee 6 grondgebonden twee-onderéén-kap woningen a 1 bouwlaag met kap. a 100-150m2 per woning (ca 100m2 op begane grond). kavel ca 160-180m2; gehele kavel is eigen grond (voortuin en achtertuin). 12 parkeerplaatsen op eigen terrein. Voortuinen en ruime achtertuinen. Niet alle woningen even aantrekkelijk gesitueerd. Inspiratie architectuur dorpsschool is mogelijk; contouren vergelijkbaar. Parkeren achter haag vormt scheiding met bestaande driekapper. Beter op eigen erf? Geen openbaar groen toegevoegd. Concept is flexibel m.b.t. aan- en bijgebouwen etc. Ruimtelijke uitgangspunten voor ontwikkeling locatie Dorpsschool, Steenhoek Rozendaal 6
Model 5: Appartementengebouw in park 8 appartementen in twee bouwlagen; plus eventueel 1 of 2 penthouses in kap; parkeerplaatsen en berging in sousterrain mogelijk. Ca. 120-150m2 per woning. Individuele buitenruimte terras en/of voortuin op begane grond + balcons op verdieping. 16 parkeerplaatsen op eigen terrein; parkeerkoffer langs bosstrook en/of in sousterrain. Openbaar groen rond nieuw gebouw vormt met bestaand plantsoen + bosrand één openbaar park; padennetwerk verbindt; toegang park in zichlijn Jagermeesterlaan. Niet alle woningen even aantrekkelijk gesitueerd. Inspiratie architectuur dorpsschool is mogelijk; Ligt in zichtas over Jagermeesterlaan. Concept is niet flexibel m.b.t. aan- en bijgebouwen etc. 7 Gelders Genootschap 7-2-2018