De Goeie Ontsnapping Wielerplan West-Brabant ter stimulering vrijetijdseconomie en profilering West-Brabant Regio West-Brabant Juni 2015
1. Inleiding West-Brabant kan op basis van de historie met recht de bakermat van het Nederlandse wielrennen worden genoemd. Het wielrennen en de wielercultuur zitten verankerd in de genen van West-Brabant en haar inwoners. Een cultuur van heroïek, noeste arbeid, gezelligheid, nostalgie en heldendom. West-Brabant kent dan ook vele wielerverenigingen, -evenementen, -faciliteiten en trainingslocaties(bijlage 1). Op initiatief van Rini Wagtmans en in samenwerking met onder andere NHTV internationale hogeschool Breda, heeft Regio West-Brabant in 2007 een visie en belevingsconcept ontwikkeld voor het wielertoerisme/de wielersport in West-Brabant. De Goeie Ontsnapping is een duidelijk en vernieuwend concept om West- Brabant op de kaart te zetten als wielerregio. De missie van de destijds opgerichte gelijknamige stichting is om iedereen die zich betrokken voelt bij het wielrennen met elkaar te verbinden en op een inspirerende manier ervoor te zorgen dat de West-Brabantse wielercultuur blijvend wordt uitgedragen. Het concept van De Goeie Ontsnapping vormt een van de uitgangspunten bij het opstellen van dit wielerplan. Regio West-Brabant is een samenwerkingsverband dat de 19 colleges van Burgemeester en Wethouders in 2011 gesloten hebben. De 19 gemeenten werken samen op een aantal beleidsterreinen zoals economie en arbeidsmarkt, mobiliteit, duurzaamheid, zorg, welzijn, onderwijs en ruimtelijke ontwikkelingen en wonen. De Strategische Agenda West-Brabant is in nauwe samenwerking tot stand gekomen tussen ondernemers, onderwijs en overheden en daarmee een breed gedragen maatschappelijke agenda voor West-Brabant. De Regio West-Brabant heeft in deze Strategische Agenda als uitgangspunt geformuleerd dat Economie, Ecologie en Leefbaarheid in balans tot ontwikkeling moeten komen. In het uitvoeringsprogramma van de Strategische Agenda staan te ontwikkelen wieleractiviteiten (in samenwerking met De Goeie Ontsnapping) beschreven die bij moeten dragen aan de realisatie van de economische ambitie die geformuleerd is op het gebied van de Vrijetijdseconomie : groei van 5% in de bestedingen in de toeristisch-recreatieve sector in 2015 t.o.v. 2009. Sport is niet als een apart thema benoemd in de Strategische Agenda. Sinds enige tijd wordt wel afgetast welke manier van samenwerking, op welke onderdelen, voor gemeenten meerwaarde kan opleveren. Sinds 2012 vindt overleg plaats op het thema sport tussen gemeenten uit de regio, op ambtelijk en op bestuurlijk niveau. In het najaar van 2014 is door de verantwoordelijke bestuurders een gezamenlijke, regionale visie op sport behandeld, waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: topsport en talentontwikkeling, breedtesport, accommodaties en (top)sportevenementen. In de (concept)visie Sport op Koers zijn mogelijke ambities en kansen voor West-Brabant voor deze onderwerpen in kaart gebracht. Wielerplan West-Brabant is een (pilot) uitwerking van één van de kernsporten voor West-Brabant. Wielerplan West-Brabant geeft een ontwikkelingsperspectief inclusief uitvoeringsprogramma voor de wielren(top)sport in West-Brabant. Primair doel is hierbij om de (vrijetijds)economie in de regio te stimuleren. Daarnaast is deze notitie bedoeld als aanzet om in de toekomst te komen tot een structurele, professionele samenwerking/organisatie rondom (top)sport in de regio. We streven daarbij het volgende na: 1. Wielersport inzetten als middel om West-Brabant te profileren (branding, city marketing); 2. Stimuleren (vrijetijds)economie: cross-overs tot stand brengen met o.a. vrijetijdseconomie (bijvoorbeeld recreatief fietsen), cultuur (bijvoorbeeld erfgoed) en regionale topsectoren (bijvoorbeeld biobased economy). 3. Gezamenlijke lobby richting andere overheden, bonden en wielersportorganisaties organiseren; 4. Structureel versterken van de wielersport in de regio (evenementen, accommodaties/trainingslocaties, talentontwikkeling en topsport, breedtesport); 5. Netwerken: organiseren van ontmoetingen, kennis vergaren en delen, ervaringen uitwisselen, gezamenlijk inspelen op relevante ontwikkelingen en trends. 2
2. Uitgangspunten 1. West-Brabant is de bakermat van het Nederlandse wielrennen en kan zich, op basis van o.a. de wielerhistorie, met recht dé wielerregio van Nederland noemen. Hiertoe is in 2008 stichting De Goeie Ontsnapping opgericht. Deze stichting heeft zichzelf als doel gesteld om West-Brabant blijvend op de kaart te zetten als wielerregio. De regionaal samenwerkende gemeenten (Regio West-Brabant) hebben de stichting de afgelopen jaren ondersteund. Dit was verankerd in het uitvoeringsprogramma van de Strategische Agenda (vrijetijdsagenda) voor de regio. Het concept en de missie van De Goeie Ontsnapping gelden als uitgangspunten bij de te ontwikkelen activiteiten zoals beschreven in dit wielerplan en worden integraal overgenomen in de planvorming. 2. Binnen de regionale samenwerking wordt momenteel bekeken (concept visie Sport op Koers) op welke manier en onderdelen samenwerking plaats gaat vinden op het gebied van sport en wat voor meerwaarde dit biedt bovenop lokaal beleid. 3. Topsport wielerevenementen met regionale, nationale en internationale uitstraling worden nu georganiseerd door bestaande evenementenorganisaties en/of individuele gemeenten. Stichting De Goeie Ontsnapping en Regio West-Brabant hebben de afgelopen jaren het aantrekken/aanjagen, gezamenlijk organiseren, promoten en mogelijk financieren van een aantal van deze wielerevenementen op topsporten breedtesport niveau gestimuleerd en ondersteund. Samen met de organisaties wordt gestreefd om dergelijke evenementen binnen te halen in de regio. Het economisch perspectief (branding) is leidend vanuit regionaal perspectief, waarbij gestreefd wordt naar aansluiting bij cultuur, toerisme en recreatie en topsectoren. Voorbeelden uit het heden/recente verleden zijn: Eneco Tour, ZLM Tour, WK veldrijden. 4. Binnen West-Brabant zijn vele organisaties actief op het gebied van wielrennen en andere fietssporten: van organisatie van evenementen en wieleractiviteiten tot wielerverenigingen en toerfietsorganisaties op internationaal, nationaal, regionaal, subregionaal en lokaal niveau (zie bijlage 1). 5. Liefst 95% van de organisatoren van wielerevenementen is bereid tot samenwerking met andere organisatoren: op het gebied van sponsoring (71%), communicatie (58%), vrijwilligers (58%) of materialen (47%). Er bestaat onder de organisatoren een duidelijke behoefte aan ondersteuning, advies en tot samenwerking (onderzoek Paul Moerland eind 2013). 6. De provincie Noord-Brabant: Provincie heeft de ambitie om vanuit Sportplan Brabant te investeren in Wielrennen, één van de kernsporten voor de provincie. Hierbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de initiatieven in West-Brabant. Directe regionale aanknopingspunten mbt Sportplan Brabant in West- Brabant: 1) trainingslocaties verspreid in West-Brabant en 2) grote rondes naar de provincie halen. Sportplan Brabant kent een looptijd t/m 2018. In de Campagne Ons Brabant Fiets spreekt de provincie Noord-Brabant daarnaast de ambitie uit om fietsprovincie van Nederland te worden in 2020. Doel is om (sportief) fietsen te stimuleren met bijzondere aandacht voor branding, evenementen, breedtesport en verkeer en veiligheid. 7. Regionaal kader: WielerWereld bij besluit van het Dagelijks Bestuur van Regio West-Brabant is de gemeente Rucphen aangewezen als trekker voor dit regionaal initiatief. In samenhang daarmee zijn er verschillende plannen tot de realisatie van trainings- en leisurelocaties verspreid over de regio. Specifiek te noemen in dit kader is het initiatief om te komen tot een Fietspoort Volksabdij bij natuurpoort Volksabdij (Ossendrecht) en het wielercollege (Zuidwesthoekcollege); zie bijlage 4 voor een toelichting. 3
3. Ambitie, doelstellingen Ambitie West-Brabant (inter)nationaal als dè wielerregio van Nederland positioneren. Doelstellingen a. Realiseren van cross-overs tussen vrijetijdseconomie (incl. sport en cultuur) en economische topsectoren. b. Profilering van West-Brabant als dé wielerregio van Nederland: branding van Wielerregio West-Brabant. c. Realisatie regionaal initiatief WielerWereld West-Brabant inclusief regionale trainingscentra voor (top)sport en breedtesport en leisure. d. Verbinden van organisaties en initiatieven aan elkaar op regionaal, provinciaal en landelijk niveau: netwerkvorming en kennisdeling. e. Gezamenlijke lobby en aanpak teneinde regionale initiatieven te realiseren en internationaal aansprekende evenementen te verwerven en te organiseren in de regio. Ad a. en b. Cross-overs en Branding West-Brabant is de bakermat van het Nederlandse wielrennen. Vanuit cultuurhistorisch perspectief is wielrennen, naast bijvoorbeeld Van Gogh, voor West-Brabant een Unique Selling Point (USP); een unieke manier om zich onderscheidend te profileren en zo bezoekers naar de regio te trekken. Verhalen, inspiratie, beleving, locaties, routes etc. En natuurlijk WielerWereld als belevingscentrum. Voorbeelden, meer op de sport zelf gericht om West-Brabant als wielerregio te profileren kunnen zijn: verkiezing wielrenner van het jaar, West-Brabantse kampioenschappen (ook bijvoorbeeld dikke banden kampioenschap), stimuleren van wielersport participatie door jeugd, herkenbare uitingen bij wedstrijden en side events op regionale schaal. West-Brabant heeft in haar Strategische Agenda een aantal topsectoren benoemd. Sport in het algemeen en in West-Brabant wielrennen in het bijzonder kan een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van economisch van belang zijnde sectoren: stimuleren van on brand organisatie van evenementen in de regio (branding, profilering) en het gericht benutten van bijvoorbeeld netwerkevents rondom wielerevenementen ten behoeve van de groei van voor West-Brabant voorname sectoren. Daarnaast kent de regio een goede fietsinfrastructuur voor zowel recreatieve fietsers als voor bijvoorbeeld mountainbikers. Gecombineerd met het aantrekkelijke aanbod van mooie verblijflocaties in West-Brabant zal het profileren van de wielersport leiden tot een positieve impuls van de vrijetijdseconomie Ad c. WielerWereld inclusief Regionale Trainingscentra. Zie bijlage 3 voor de planvorming op deze locaties. WielerWereld West-Brabant kent leisure- en (training)locaties(top- en breedtesport) verspreid over de regio: - Training- en leisurevoorzieningen in Rucphen: wielerparcours, BMX parcours, experience, retail, horeca als onderdelen van WielerWereld West-Brabant in de Binnentuin. - Training- en leisurevoorzieningen in Woensdrecht: wielerparcours, internationaal MTB parcours, veldrijparcours als onderdelen van de Fietspoort Volksabdij. - Overige in de regio, bestaande, trainings- en onderwijsfaciliteiten voor de diverse disciplines binnen de wielersport en leisurevoorzieningen rondom wielrennen in West-Brabant (zie bijlage 1.). WielerWereld inclusief trainingscentra in West-Brabant moet de som der delen worden: West-Brabant als dè regio voor wielrenners om te trainen, zijn/haar talent optimaal te kunnen ontwikkelen gekoppeld aan daartoe ingericht onderwijs en gebruik makend van ideale trainingsfaciliteiten. In samenwerking met bestaande organisaties zou gewerkt moeten worden aan het ontwikkelen van: 4
- realisatie inrichting RTC West-Brabant: gebundeld aanbieden van bestaande faciliteiten in de regio, samenwerking zoeken op onderdelen buiten de regio en bevorderen van de realisatie van een gezonde exploitatie van WielerWereld in het algemeen en de locatie Rucphen als prominent onderdeel en hoofdingang hiervan in het bijzonder. Ad d. Verbinden van organisaties en initiatieven. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan: - organisatie bijeenkomsten/congressen organisatoren wielerevenementen om elkaar te ontmoeten, gesprekken aan te gaan over gezamenlijk te behalen voordelen van samenwerking: bijvoorbeeld kostenbesparing (efficiency), gezamenlijke promotie, regionale acquisitie/sponsoring, regionale vrijwilligerspoule (werving vrijwilligers) etc. - realisatie frontoffice Wielerdatabase: platform voor bijvoorbeeld gezamenlijke promotie, wielerkalender, social media, crowdfunding etc. - Realisatie backoffice Wielerdatabase: totaaloverzicht organisaties, initiatieven toegankelijk voor betrokkenen. Ad e. gezamenlijke lobby en aanpak t.b.v. regionale initiatieven en internationale evenementen. Evenementen moeten meer zijn dan een wielerwedstrijd. Een evenement moet onderdeel zijn van een groter geheel dat zorgt voor profilering van de regio, economische spin off realiseert, zorgt voor brede betrokkenheid binnen de samenleving, verhoging van de sportparticipatie nastreeft, verbindingen legt met/aansluit op andere terreinen (denk aan cultuur, recreatie en toerisme, topsectorenbeleid etc.). In samenwerking met bestaande organisaties zou gewerkt kunnen worden aan het ontwikkelen van: - georganiseerd en structureel vermogen, met benutting ook van bestaande netwerken en relaties, voor verwerving (bid) van internationale topsport evenementen (lobby); - strategie en uitvoerende capaciteit voor het plegen van acquisitie vanuit de gedachte om doelstellingen van bedrijven en organisaties structureel te verbinden aan deze evenementen; - uitvoerende capaciteit voor productie van het evenement en daaraan gekoppelde side-events; - invulling van communicatie- en promotie activiteiten (vermarkten, branding, citymarketing) met het evenement als basis; - realiseren van dwarsverbanden met andere sectoren. Bij de uitgangspunten is reeds aangehaald dat de afgelopen jaren diverse internationale topsport wielerevenementen in de regio zijn georganiseerd. Als wens zou geformuleerd kunnen worden dat in West- Brabant jaarlijks minimaal 1 internationaal topsport wielerevenement georganiseerd wordt. Eens in de x-jaar, zou dan als ambitie kunnen worden uitgesproken, wordt een van de drie grote rondes of een WK naar de regio gehaald. Om dit te kunnen verwezenlijken is een goed georganiseerde lobby van belang. Zowel bij de organisatoren maar ook, voor draagvlak en financiering, op regionaal, provinciaal en landelijk niveau bij o.a. overheden en bedrijfsleven. Daarnaast is het van belang om vanuit een breed gedragen, regionaal platform gezamenlijk inspanning te leveren t.b.v. fundrasing voor bestaande evenementen, draagvlak en betrokkenheid van partijen te stimuleren voor activiteiten en initiatieven in de regio. NB. In 2013 is de stichting Vuelta West-Brabant opgericht. Deze stichting heeft zichzelf als doel gesteld om de komst van de Vuelta naar de regio te bevorderen. De stichting is opgericht op initiatief van regio West-Brabant/ stichting De Goeie Ontsnapping. Deze stichting en wellicht andere organisaties met soortgelijke ambities zouden benaderd kunnen worden om een bijdrage te leveren dan wel een trekkersrol te vervullen bij de realisatie van deze ambitie. 5
Economische effecten Internationale evenementen zorgen voor een economische impuls in de regio. Zij trekken meer bezoekers naar de regio. Deze bezoekers besteden het nodige tijdens het evenement zelf maar ook aan verblijfsaccommodatie en recreatie in de omgeving. De bestedingen tijdens het evenement komen ten goede van de toeleveranciers uit verschillende economische sectoren. Daarnaast bieden de evenementen netwerkmomenten voor ondernemers en een podium om andere economische sectoren onder de aandacht te brengen. Hieronder een aantal voorbeelden van economische effecten van evenementen (afgerond op hele aantallen): - Eneco Tour 2012 start en finish: o media aandacht: 31 miljoen kijkers, promotiewaarde: ca. 400.000. o bestedingen: 1.3 miljoen ( 160.000,- additioneel), bezoekers van buitenaf: 130.000,- - WK Veldrijden 2014: media aandacht: o media aandacht: 47 miljoen kijkers o bestedingen: 3.9 miljoen ( 1.9 miljoen additioneel) 6
4. Structuur, inrichting organisatie Misschien wel de voornaamste voorwaarde om het organiserend vermogen rondom de wielersport optimaal te ontwikkelen en zo West-Brabant (inter)nationaal als dè wielerregio te positioneren, is een gedegen, duurzame en professionele organisatie. De structuur kan dan als voorbeeld gelden (pilot) voor structurele samenwerking voor andere sporten die regionaal betekenis hebben. Het oprichten van een regionale wielerorganisatie Onder regie van de Regio West-Brabant wordt een publiek-private samenwerking vormgegeven. Gedacht kan hierbij worden aan een stichting. De organisatie is een paraplu voor bestaande organisaties; zeggenschap, inbedding bestaande regionale organisaties. De regionale wielerorganisatie is verantwoordelijk voor het realiseren van de ambitie en het bereiken van de doelstellingen zoals in hoofdstuk 3 is geformuleerd en neemt daartoe de coördinatie (programmamanagement) ten behoeve van de realisatie van ambitie en doelstellingen ter hand. Voor de coördinatie van de uitvoering wordt dus een programmamanagement ingericht: een professionele organisatie waarbinnen een structurele bundeling van kennis, middelen, uitvoeringscapaciteit, commitment (regionaal, provinciaal en nationaal) van het bedrijfsleven en bestuurlijke kracht wordt nagestreefd. Op onderdelen worden werkgroepen (triple helix bij voorkeur) ingericht die de verwezenlijking van de ambities op die onderdelen tot realisatie brengen. De doelstellingen worden daartoe in concrete uitvoeringsplannen gegoten door de werkgroepen onder coördinatie van het programmamanagement. De voorgestane structuur schematisch weergegeven (voorbeeld: werkgroepen nader te bepalen): Toelichting: - Bestuur, voorstel samenwerking: publiek-private samenstelling. In overleg met het huidige bestuur van Stichting De Goeie Ontsnapping is afgesproken dat De Goeie Ontsnapping (concept en betrokken bestuurders) maximaal wordt geïntegreerd. Mogelijke partijen die vertegenwoordigd kunnen zijn in het bestuur: o Onafhankelijk voorzitter. o Portefeuillehouders Vrijetijdseconomie/recreatie en toerisme en/of sport van gemeenten die aangesloten zijn bij Regio West-Brabant. o Vertegenwoordigers private partijen (ondernemers). o Provinciaal bestuurder. o Vertegenwoordiger wielerorganisaties provinciaal, landelijk (bijvoorbeeld KNWU). o Vertegenwoordigers namens wielerorganisaties in de regio (voorbeeld evenementenorganisaties, wielervereniging e.d.). 7
- Presidium (voorbereiding/agenda overleg bestuur) met de voorzitters van de werkgroepen. - Werkgroepen met soortgelijke vertegenwoordiging (m.n. uitvoeringscapaciteit) als in het bestuur, afhankelijk van de concrete invulling van het activiteitenplan. - Ambassadeurs: o.a. huidige ambassadeurs De Goeie Ontsnapping; uit te breiden. 5. Proces In de inleiding is het regionaal kader geschetst voor het Wielerplan West-Brabant. Op 13 augustus 2014 is, voorafgaand aan de Eneco Tour tijdrit in Breda, met bestuurders uit de regio gesproken over wielrennen in de regio in het algemeen en is ingezoomd op economische betekenis die sportevenementen hebben voor een regio. Tijdens de bijeenkomst heeft een aantal bestuurders van gemeenten in West-Brabant aangegeven zich in te willen zetten om een gezamenlijk, regionaal Wielerplan West-Brabant op te stellen en zo gemeenten met elkaar te verbinden op het terrein van het wielrennen. Het versterken van de (vrijetijds)economie is daarbij het uitgangspunt. Het voorliggende Wielerplan is een eerste uitwerking van de door bestuurders uitgesproken ambitie om te komen tot een Wielerplan West-Brabant. Het is nu van belang om het plan te verankeren binnen de samenwerkende gemeenten in West-Brabants verband. Vervolgens kan het plan verder worden uitgewerkt. Denk hierbij aan het vormgeven van de organisatiestructuur inclusief de ondersteuning en de financiering daarvan, het opstellen van activiteitenplannen per onderdeel inclusief prioritering projecten en financiering van deze projecten. In de voorgestelde structuur is deze rol weggelegd voor de werkgroepen en worden plannen vastgesteld door het bestuur. De reeds lopende en voor 2015 geplande initiatieven worden meegenomen/ geïntegreerd in de activiteitenplannen. Het gaat hierbij onder andere om projecten zoals die in Rucphen en Woensdrecht gestalte krijgen, evenementen, bestaande regionaal gedragen organisaties zoals eerder gememoreerde stichting De Goeie Ontsnapping of stichting Vuelta West-Brabant die vanuit een regionaal perspectief en in samenspraak met de regionaal samenwerkende gemeenten wielerinitiatieven ontplooid hebben in de regio. Hieronder is in een tijdspad aangegeven, na vaststelling van het Wielerplan, welke onderdelen, wanneer worden opgepakt 8
6. Tijdspad 2015-2018 2015 1. Bestuurlijk trekker binnen RWB-verband aanwijzen: 1 e kwartaal. 2. Behandeling van Wielerplan in portefeuillehoudersoverleg vrijetijdseconomie (inhoudelijk bespreken en adviseren richting Dagelijks Bestuur van RWB), integreren De Goeie Ontsnapping en vervolgens agenderen voor het Dagelijks Bestuur van RWB ter vaststelling (21 mei 2015): 1e half jaar. 3. Vormgeven structuur, 2 e kwartaal: Juridische vorm bepalen (publiek-private samenwerking). Vaststellen welke werkgroepen ingesteld worden. Bemensing bestuur, werkgroepen en ondersteuning. Prioritaire projecten/activiteiten en financiering prioritaire projecten/activiteiten. 4. Inventarisatie van organisaties, voorzieningen, evenementen, activiteiten en verbanden in de regio West- Brabant: 1e half jaar 5. Werkgroepen: opstellen activiteitenplannen tot en met 2018, inclusief begroting 2016: 2e half jaar. 6. Bepalen wijze van ondersteuning van initiatieven: na vormgeven structuur en samenstellen bestuur en werkgroepen. Bestuur besluit op advies van de werkgroepen. 2016 1. Vaststellen van activiteitenplannen door bestuur: 1e kwartaal. 2. Uitvoeren activiteitenplannen: vanaf 2e kwartaal. 3. Wijzigingen activiteitenplannen voor periode vanaf 2017 en begroting 2017. 4. Vaststellen mutaties activiteitenplannen en begroting 2017 door bestuur. 2017 1. Uitvoeren activiteitenplannen. 2. Wijzigingen activiteitenplannen voor 2018 en begroting 2018. 3. Vaststellen mutaties activiteitenplannen en begroting 2018 door bestuur. 2018 1. Uitvoeren activiteitenplannen. 2. Voorbereiden activiteitenplannen voor de periode 2019-2022 en begroting 2019. 3. Vaststellen activiteitenplannen en begroting 2019 door bestuur. 7. Ondersteuning van organisatiestructuur Naar verwachting is in eerste instantie 1 fte nodig is om het bestuur, de werkgroepen en de te ontwikkelen activiteiten te ondersteunen. Die ondersteuning kan worden gesplitst in management/beleidsondersteuning en administratief/secretariaatsondersteuning. De precieze omvang kan pas een jaar na de start van de uitvoering van het Wielerplan specifieker worden bepaald. Het voorstel is om voor 2015 een beroep te doen op de ambtelijke capaciteit bij Regio West-Brabant en de aangesloten gemeenten. Het ligt voor de hand om de regie daarvan bij Regio West-Brabant te leggen. Die capaciteit zal zonder financiële tegemoetkoming moeten worden geleverd omdat voor 2015 binnen bestaande begrotingen van gemeenten en Regio West-Brabant geen specifiek voor deze (extra) activiteiten bestemde middelen zijn geraamd. In 2015 moet worden bezien op welke wijze de ondersteuning voor 2016 en volgende jaren kan worden ingevuld. 9
8. Budget en bekostiging Uitvoering van het wielerplan brengt kosten met zich mee: 1. Kosten voor de organisatie (bestuur, werkgroepen). 2. Kosten voor activiteiten, zoals van evenementen en realisatie van accommodaties. Vooralsnog gaat het met name over de kosten genoemd onder 1. Het is aan de samen te stellen werkgroepen om op basis van een activiteitenplan/programma een begroting op te stellen en financiering te zoeken voor de uitgaven die gepaard gaan met het door de betreffende werkgroep opgestelde activiteitenplan/programma. Onderstaande overzicht aan kosten betreft dus kosten voor het inrichten en operationeel houden van de organisatie in 2015 en 2016: Voor het bestuur Aanloopkosten Communicatie Vergaderkosten Kosten derden/deskundigen 4.000,- 4.000,- 2.000,- 6.000,- Werkgroepen/ aanzetkosten uitvoering eerste twee jaar: 24.000,- uitgaande van drie werkgroepen: 3 x 8.000,- TOTAAL: 40.000,- Partijen die zich aan het wielerplan committeren zouden deze kosten voor hun rekening kunnen nemen. In eerste instantie zijn dit de deelnemende gemeenten en, indien bereid tot deelname, de provincie. Ook worden andere financieringsmogelijkheden onderzocht (bijvoorbeeld subsidie). 10
Bijlage 1- omvang wielrennen in West-Brabant (2013): Verenigingen Aantal Wielerverenigingen (KNWU): 6 WV de Jonge Renner (Weg/Cross) RSC de Zuidwesthoek (Weg/Cross)(ID Cycling) WV Breda (Weg/Cross) Willebrord Wil Vooruit (Weg/Cross) FCC Flying Devils (MTB/Fietscross) WV Princenhage (Weg) Tourclubs (NTFU) 26 Organisatoren Aantal Organisatoren evenementen (KNWU), benadering 40 Wielerevenementen profs Aantal Eneco Tour (World Tour) 1 World Ports Classic (1.HC) 1 Ster ZLM Tour (2.1) 1 Europe Tour (1.2) 2 Profcriteriums: 5 - Acht van Chaam - Draai van de Kaai, Roosendaal - Profronde van Zevenbergen - Profwielerronde Etten-Leur - Ronde van Made GP Adrie van der Poel (WB) 1 Internationale Cyclocross (Int) 2 Wielerevenementen Elite/Beloften/Amateurs/Junioren/Nieuwelingen/Vrouwen Aantal 8 Dorpenomloop Aalburg (Int) 1 Nationale Klassiekers (Nat) 2 Beloftecompetitie (Nat) 1 Clubcompetitie (Nat) 1 West Brabantse Pijl (Nat) 1 Criteriums (KNWU) 28 Zomeravondcompetitie (KNWU) 5 Brabantse Wieler Federatie (Wilde bond) 26 Borchwerf Trainingsritten (KNWU) 4 Wielerevenementen jeugd Aantal Jeugdwedstrijden (KNWU) 16 WBVC Veld Cross 11 NK Dikke Banden Race 1 Wielerevenementen ID Renners Aantal NK Tijdrijden 1 NK Weg 1 Paragames 1 Wielerevenementen Toerfietsers Aantal Veldtoertochten 28 City Mountainbike 1 11
Wielerfaciliteiten medisch Aantal Dynamico Fysiotherapie (NAC/Vacansoleil-DCM) 5 Medinova Sport/Medisch Adviescentrum (SMA) Sportgeneeskunde & Trainingsdiagnostiek SGA West-Brabant Topsportcentrum Delta Wielerfaciliteiten onderwijs (combineren topsport en studie) Aantal Johan Cruijff College, MBO, Roosendaal 5 ROC West-Brabant, MBO, Regio RSG T Rijks, Voortgezet Onderwijs, Bergen op Zoom Graaf Engelbrecht, Voortgezet Onderwijs, Breda Moller wielercollege, Voortgezet Onderwijs, Ossendrecht Trainingslocaties Weg (club)parcoursen, industrieterreinen die als vaste trainingslocaties worden Aantal gebruikt (club)parcoursen, industrieterreinen die als vaste trainingslocaties worden gebruikt: 4 Clubparkoers WV Breda, Breda Clubparkoers WV De Jonge Renner, Oosterhout Borchwerf, Roosendaal Moleneind, Oosterhout Trainingslocaties Cross, MTB Aantal T Zand, Alphen (trainingslocatie Nationale Selecties) 2 Brabantse Wal, Woensdrecht Trainingslocaties MTB Aantal MTB parkoers, Dorst 1 12
Bijlage 2- presentatie De Goeie Ontsnapping tijdens Eneco Tour in Breda, 13 augustus 2014 1 2 13
3 4 14
5 6 7 15
8 9 10 16
11 12 13 17
14 15 18
Bijlage 3- Voorbeelden organisatie topsport in Nederland Een voorbeeld is Rotterdam Topsport. Samen met de gemeente en Rotterdam Sportsupport heeft Rotterdam Topsport sinds 2002 de voortrekkersrol om van Rotterdam dé Sportstad van Nederland te maken. Zo hebben ze tezamen al grote internationale evenementen georganiseerd en EK's en WK's naar de stad weten te halen. Sportverenigingen krijgen een steeds betere ondersteuning wat terug te zien is in de stijgende lijn van prestaties van topsportverenigingen. In de stad zelf wordt door 'side events' te organiseren geprobeerd om zowel in buurten (pleintjes) als op scholen de combinatie topsport-breedtesport te stimuleren en daarmee de Rotterdamse sportparticipatie te verhogen. Nieuwe plannen voor accommodaties, vernieuwende concepten en creatieve oplossingen worden gevonden om de Rotterdamse sport te faciliteren. Deze ambities staan in de Sportnota 2010-2016. Eén van de kernactiviteiten van Rotterdam Topsport is de internationale profilering van Rotterdam als 'Your Sports City'. NOC*NSF wil van Nederland een sportland maken. Rotterdam werkt aan deze nationale ambitie mee door de uitvoering van één gezamenlijk sportbeleid waar niet alleen de Rotterdamse sportbedrijven maar ook de gemeentelijke diensten en Rotterdamse instellingen zich achter scharen. Doelstelling vanuit Rotterdam is om de stad te positioneren als één van de bekendste sportsteden in Europa. Rotterdam Topsport zorgt ervoor dat sport onlosmakelijk verbonden is aan de identiteit en het imago van de stad Rotterdam. Dit doen zij met een integrale marketingaanpak waarin de topsportmogelijkheden en - activiteiten van Rotterdam naar een nationaal en internationaal publiek worden uitgedragen. Een proactief persbeleid op lokaal, nationaal en internationaal niveau is hiervoor een vereiste. Ook het structureel meten en uitdragen van de maatschappelijke effecten van sport voor de stad, op de terreinen city marketing, imago, sociale- en economische spin-off is één van de kernactiviteiten. Rotterdam Topsport vindt aansluiting bij stadsbrede initiatieven als 'World Port, World City' om sport nog beter op de kaart te zetten. In Limburg hebben dertien Limburgse wielergemeenten en de Provincie de handen ineen geslagen om Limburg als wielerprovincie nog steviger op de kaart te zetten. Samen stoppen ze een bedrag van 52.000,-- per jaar in een wielerfonds. Hiermee wordt onder andere een bijdrage geleverd aan het opleiden van wielertalenten en om Limburgers aan te sporen meer te gaan fietsen. Deze initiatieven sluiten prima aan bij het Limburgs Wielerplan waar al uitgebreide mogelijkheden zijn voor de Limburgse Wielersport. De WielerFederatie Limburg (WFL) gaat het Limburgs fonds beheren. De gemeenten streven onder andere naar een versteviging van de talentontwikkeling en spreiding van routes en een wielerkalender via het coördinatiepunt wielerevenementen. Voor 2014 staan ook het financieel ondersteunen van wielerverenigingen met een jeugdafdeling en het bevorderen van sportstimulering binnen de aangesloten gemeenten op de agenda. Ook voor de gemeenten zijn er voordelen. Zo komen zij in aanmerking voor Provinciale subsidie bij grote wielerevenementen en mogen zij de term wielergemeente en een herkenbaar logo voeren. Ook kunnen de gemeenten jaarlijks een bedrag vanuit het Wielerfonds beschikbaar stellen aan sportstimuleringsactiviteiten binnen hun gemeentegrenzen. Ander voorbeeld van samenwerking op het gebeid van wielerevenementen is in bijvoorbeeld Vlaanderen te vinden waar in een samenwerkingsverband onder de naam Flanders Classics zes voorjaarsklassiekers in Vlaanderen samenwerken. De organisatoren van de profwedstrijden Brabantse Pijl, Gent-Wevelgem, Omloop het Nieuwsblad, Dwars door Vlaanderen, de Scheldeprijs en de Ronde van Vlaanderen zijn geclusterd met de bedoeling om deze klassiekers internationaal beter te vermarkten. De clustering is noodzakelijk om het voortbestaan van de Vlaamse voorjaarsklassiekers te kunnen garanderen aangezien er steeds meer nieuwe wielerwedstrijden op de kalender komen in landen als Qatar, Dubai, Rusland en Canada. Er zijn dus tal van voorbeelden te vinden ter inspiratie om in de regio te komen tot een goede samenwerking met als doel de regio nog beter te positioneren als wielerregio. 19
Bijlage 4- WielerWereld West-Brabant Inleiding West-Brabant is dé wielerregio van Nederland. Om dit te versterken en vermarkten is dit Wielerplan West- Brabant opgesteld, inclusief het plan voor de WielerWereld. Het plan van WielerWereld West-Brabant kent locaties verspreid over de regio, maar wordt gezamenlijk geprofileerd: - Rucphen: experience, retail, horeca, wielerparcours, BMX parcours, als onderdelen van WielerWereld West- Brabant in de Binnentuin. - Woensdrecht: Regionaal OpleidingsCentrum met wielerparcours, internationaal MTB parcours, veldrijparcours, onderwijs (wielercollege), trainings- en sanitaire faciliteiten, tevens onderdelen van Fietspoort Volksabdij, dat aansluit op het CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs) in Eindhoven. - Overige, bestaande, trainings-, onderwijs en leisure voorzieningen op het gebied van wielrennen. In deze bijlage wordt een toelichting gegeven op de onderdelen van de WielerWereld op de locaties Binnentuin Rucphen en Fietspoort Volksabdij in Ossendrecht. Binnentuin Rucphen Korte toelichting De Binnentuin is gelegen in (wieler)gemeente Rucphen. In het gebied, gelegen tussen de drie grootste kernen St.Willebrord, Sprundel en Rucphen zijn reeds een aantal voorzieningen aanwezig zoals het Skidome, een sporthal en zwembad, buitensportverenigingen (hockey, handbal en atletiek), een modelautoracebaan, een heemtuin, een hippisch centrum en een schietvereniging met o.a. een 100 meterbaan. In de toekomst zullen er, naast onderdelen van de WielerWereld, vakantiewoningen worden toegevoegd. Onderdelen in het kader van de WielerWereld West-Brabant zullen de volgende onderdelen in de Binnentuin een plaats krijgen: - een accommodatie met wielerexperience/museum, horeca en retail; - een buitenbaan van 1.500 meter van in principe 5 meter breed die geschikt is voor o trainingen en mogelijk ook voor wedstrijden; o talentontwikkeling en topsport voor met name de jeugd; o breedtesport voor ID renners; o ouderen; - een BMX baan (voorbeeld BMX baan in Wijchen) geschikt voor internationale wedstrijden; - relatie met natuurgebied de Rucphense Bossen met MTB- en fietsroutes. Begroting volgens onderzoek ZKA 2014 1. Wielerexperience/museum en horeca: 1.000 m2 bvo, bouw en inrichting 2.680.000,-. 2. Retail: 1.250 m2 bvo, bouwkosten 1.187.500,-. 3. Buitenbaan: asfaltparcours inclusief verlichting: kosten aanleg 1.000.000,-. 4. BMX baan: kosten aanleg 350.000,-. Totale ruimtebehoefte, inclusief parkeren is 18.250 m2: 1 en 2: 2.000 m2. 3: 8.000 m2. 4: 4.000 m2. Parkeren 4.250 m2. De inbrengwaarde van de grond is 18.250 x gemiddeld 25,- = afgerond 460.000,-. 20
Regionaal OpleidingsCentrum Ossendrecht (Fietspoort Volksabdij) Korte toelichting In Ossendrecht, in (wieler)gemeente Woensdrecht, is het enige wielercollege van Nederland gevestigd. Dit is onderdeel van het ZuidWestHoek College. Een topsportvriendelijke school waarbij talent de kans krijgt om zich te ontwikkelen. Naast talentontwikkeling voor wielrennen biedt het een opleiding tot mecanicien. Een beroep waar veel behoefte aan is binnen de wielersport. Dit wielercollege wordt omgevormd tot een Regionaal OpleidingsCentrum (ROC) voor wielrenners met onderwijs, trainingsfaciliteiten, een wegwielerparcours, internationaal MTB-parcours en veldritparcours. Dit initiatief sluit aan bij het beleid van de KNWU gericht op de combinatie van onderwijs en training. Dit centrum voor talentontwikkeling en onderwijs is het een voorbereiding op de verdere topsport ontwikkeling bij het CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs) in Eindhoven. Samen met andere voorzieningen in Brabant maakt dit het RTC (Regionaal TrainingsCentrum) Brabant compleet. Naast talentontwikkeling richt het centrum zich ook op de breedtesport: ID-renners, ouderen en jeugd. Maar ook voor naschoolse opvang. Het centrum is tevens onderdeel van Fietspoort Volksabdij. Gelegen in (wieler)gemeente Woensdrecht en bovenop de Brabantse Wal. De Volksabdij is ook één van de natuurpoorten van Brabant: omringd door bossen om in te mountainbiken en veldrijden en grenzend aan de lagergelegen polders om te wielrennen en fietsen. Een onthaalpoort met horeca (hotel-restaurant), sport- en recreatievoorzieningen van waar uit bezoekers verder het (natuur)gebied in kunnen gaan. Vanaf deze poort beoefenen wielrenners en recreatief fietsen alle disciplines van de wielersport: wegwielrennen, veldrijden, mountainbiken en recreatief fietsen. Fietspoort Volksabdij wordt daarmee de fietspoort van Nederland. Onderdelen Regionaal OpleidingsCentrum en Fietspoort Volksabdij met: 1. een verhard wielerparcours van 2.000 m, van minimaal 3 meter breed, 5 meter aan de start/finish: geschikt voor wedstrijden voor talentontwikkeling en topsport van met name de jeugd (incl. leerlingen wielercollege), ID renners en breedtesport: ouderen en minderheden; 2. een internationaal MTB parcours van 6 km, geschikt voor internationale wedstrijden; 3. een veldritparcours geschikt voor wedstrijden 2,8 km; 4. een wielercollege nieuw gebouw met onderwijs met wielrentraining/ talentontwikkeling en opleiding tot mecanicien; 5. horeca, (audiovisueel) infocentrum, fietshotel, natuur- en recreatiegebied aangrenzend met MTB- en fietsroutes in bossen en polders. Begroting 1. Wielerparcours: asfaltparcours met verlichting: kosten aanleg 600.000,-. 2. MTB parcours 50.000,-. 3. Veldritparcours 50.000,-. 4. Wielercollege gebouw, infrastructuur, trainings- en sanitaire faciliteiten, onderwijsfaciliteiten 12.800.000,-. 5. Horeca, infocentrum, fietshotel natuur- en recreatiegebied 300.000,-. Totaal: 13. 800.00,00 Totale ruimtebehoefte, inclusief parkeren is pm: 1. 7.500 m2. 2. 1.000 m2. 3. 2.000 m2. 4. Pm. 5. Parkeren pm. De inbrengwaarde van de grond is pm x gemiddeld 25,- = afgerond pm. 6. Parkeren pm. De inbrengwaarde van de grond is pm x gemiddeld 25,- = afgerond pm. 21