Lopende projecten per onderzoekslijn

Lopende projecten per onderzoekslijn Titel Code Coördinerende instelling Multicenter Contactpersoon binnen Heliomare Arbeidsre-integratie NAH en arbeidsre-integratie R069 Heliomare R&D J. van Velzen Vroege Interventie R075 Heliomare R&D M. Edelaar Cerebrovasculair accident (CVA) en arbeidsparticipatie A001 Coronel voor Arbeid en Gezondheid X C. van Bennekom Arbeidsgerelateerde revalidatie na NAH A002 Heliomare R&D C. van Bennekom Implementatie FCE A003 Centrum voor X M. Edelaar Revalidatie, UMCG Klinische bewegingsanalyse Spique R062 Revalidatiecentrum De Hoogstraat, Utrecht X M. van der Mijll-Dekker Walking ability lower limb amputees R065 Heliomare R&D / FBW D. Wezenberg Spatio-temporele eigenschappen na whiplash K001 Heliomare R&D X R. Kan AllRisc K005 RUG X L. Valent Physical activity in individuals with SCI K006 Erasmus MC L. Valent Voetdrukmeting beenprotheses K007 Heliomare R&D / X H. Houdijk RCA C-mill training CVA D059 Heliomare R&D H. Houdijk Looppolikliniek K008 Heliomare R&D A. Burger Behandeling conversiepatiënten D045 Heliomare R&D H. Harmsen AD materiaal D060 Heliomare R&D L. Valent Aerobe belasting tijdens revalidatie D062 Heliomare R&D L. Valent The cost of being stable K009 Heliomare R&D / X T.IJmker FBW VIP herstel van mobiliteit in K010 ErasmusMC X L. Valent dwarslaesierevalidatie C-mill kinderen met CP K011 FBW/Heliomare R&D H. Houdijk NAH FIT-STROKE trial R057 Zon-MW onderzoek; X E. Groet Hoogstraat COGRAT R067 Zon-Mw. Nijmeegs voor Cognitie en Informatie (NICI) X M. Dijkman Neurocue R072 Universiteit van X M. de Jong Maastricht Metageheugen N001 Erasmus MC X E. Groet Cognitieve en emotionele veranderingen bij het slaapapneusyndroom bij CVA-patiënten N002 Heliomare R&D/UvA promotieonderzoek E. Groet Motoriek en cognitie N003 Heliomare R&D / H. Houdijk FBW-VU / FPP VU promotieonderzoek Evaluatie apneubehandeling D050 Heliomare R&D W. Kylstra Zorg en onderwijs kinderen/jongeren NAH D051 Zon-MW; Vilans C. Hendriks Ondersteuning gezinnen met NAH/Hooi op je D052 Zon-MW; Vilans C. Hendriks / vork Opzetten NAH-polikliniek kinderen en jongeren V. Brandsma D055 Heliomare R&D E. Groet Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 1

Opzetten van NAH-observatie- en transitieklas D056 Heliomare R&D E. Groet bij Heliomare onderwijs Behandeling NAH bij kinderen & jongeren N005 Heliomare R&D C. Hendriks E. Groet Screening op slaapapneu bij CVA patiënten N006 Heliomare R&D E. Groet Psycho-educatie over NAH bij kinderen pilot N007 Vilans X E. Groet Geheugenhulpmiddelenpolikliniek N008 Heliomare M. de Jong Online behandeling mantelzorgers van NAH N009 Heliomare, ZV B. Hoogerdijk cliënten Waarnemingsadviesteam N010 Heliomare, ZV M.de Jong Brainstars psycho-educatie over NAH bij N011 Vilans X E. Groet kinderen Jongeren met een chronisch zieke ouder N012 UvA, De Hoogstraat X C. van Bennekom Meten van zorg COOS R060 Revalidatie VUmc, X W. Faber Amsterdam Uitkomstmetingen D057 Heliomare R&D C. van Bennekom Spiegeltherapie fantoompijn D058 Heliomare R&D R. Kan Popeye implementatie D061 Heliomare R&D E. Tempelaars Multilevel botulinetoxine behandeling onder MZ001 Heliomare R&D H. Dekkers narcose Capnografie MZ002 Heliomare R&D H. Vossen TNO in balans Heliomare R&D R. Margry NeuroSIPE MZ004 MOVE, VU Amsterdam X C. van Bennekom Screening op ondervoeding in MZ005 Heliomare N. Jordanov revalidatiecentra Interactie tussen patiënt en zorgverlener MZ006 Heliomare B. Hoogerdijk Dagbesteding & Wonen Inventarisatie redenen bezoek aan dagbesteding WD001 Heliomare R&D J. Nachtegaal Evaluatie behandeling NAH centrum WD002 Heliomare R&D Amsterdam Kind en jeugd Eigenwijs verder (op eigen benen) D063 Heliomare R&D L. Bosma DVD COCP D066 Heliomare R&D V. Jonker Ambulante begeleiding Ontwikkeling van persoonsbeeld van kinderen & jongeren met ontwikkelingsperspectief tot 24 maanden Effect van leerkrachtgedrag op ernstig probleemgedrag Evaluatieonderzoek weerbaarheidsprogramma Ho stop KJ 001 Heliomare R&D, Fontys OSO V. Brandsma J. Nachtegaal C. van Ommeren /N. Oosting KJ002 Helioskoop J. Schurs E. v/d Sleet C. Beumer W. Kant H. Schuman KJ003 Helioskoop J. Schurs E. v/d Sleet C. Beumer W. Kant H. Schuman KJ004 Helioskoop J. Schurs E. v/d Sleet C. Beumer W. Kant H. Schuman Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 2

Omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag KJ005 Helioskoop J. Schurs E. v/d Sleet C. Beumer W. Kant H. Schuman Transitie 1 competenties voor het MBO en consquenties voor het onderwijsprogramma KJ 006 Heliomare R&D, Fontys OSO M. Plaisier /L. Bosma Transitie 2 implementatie van gebruik van KJ007 transitieplannen in het VSO Bayley III KJ 009 Rijksuniversiteit Groningen X T. van Rijsewijk Sportief bewegen voor jongeren KJ 012 Heliomare R&D L. Bosma Decubitus preventie bij jongeren met spina bifida KJ 013 Heliomare R&D S. Hogervorst Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 3

Omschrijving lopende projecten per onderzoekslijn Arbeidsre-integratie Code/Titel R069 NAH en arbeidsre-integratie Heliomare R&D Onderzoeker J. van Velzen (promotietraject) Contactpersoon J. van Velzen Onderzoeksopzet Divers (o.a. review, kwalitatief onderzoek, retrospectief onderzoek, implementatieonderzoek) Looptijd 2007-2012 Onderzoeksvraag Doel van dit onderzoek is de arbeidsintegratie vroeg aan bod te laten komen en te passen binnen het revalidatieproces van mensen met NAH. Onderzoeksvragen daarbij zijn onder andere: - Wat zijn de bevorderende en belemmerende factoren bij de arbeidsintegratie van mensen met niet-aangeboren hersenletsel? - Wordt het doel van de implementatie bereikt? - Wordt er tijdens de revalidatie aandacht besteed aan de terugkeer naar werk? Stand van zaken Onderzoeksvoorstellen worden geschreven, systematische review (2x) afgerond en gepubliceerd. Inclusie en uitwerking kwalitatief en implementatieonderzoek loopt. Code/Titel R075 Vroege Interventie Heliomare R&D Onderzoeker M. Edelaar (promotietraject) Contactpersoon M. Edelaar Onderzoeksopzet Divers (o.a. retrospectief onderzoek, cohort onderzoek) Looptijd 2009 2014 Onderzoeksvraag Doel van dit onderzoek is de arbeidsintegratie vroeg aan bod te laten komen middels de Vroege Interventie methodiek en toe te passen binnen het revalidatieproces van mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. Onderzoeksmethoden daarbij zijn onder andere: - Conceptueel model voor arbeidsrevalidatie bij mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. - Kwalitatief en kwantitatief retrospectief onderzoek naar arbeidsrevalidatie bij mensen met chronische aspecifieke klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. Stand van zaken Eerste artikel en voorstellen vervolg worden geschreven. Code/Titel A001 Cerebrovasculair accident (CVA) en arbeidsparticipatie Coronel voor Arbeid en Gezondheid Onderzoeker B. Donker Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Richtlijnontwikkeling Looptijd 2009-2011 Onderzoeksvraag In de richtlijnen die tot nu toe werden ontwikkeld op het terrein van CVA spelen de gevolgen van de aandoening voor het kunnen verrichten van werk geen of een heel beperkte rol. Hierdoor ontbreekt het inzicht in wanneer gedacht kan worden aan werkhervatting na een CVA, welke aspecten in beoordeling, begeleiding en behandeling meegenomen moeten worden als het gaat om arbeidsparticipatie en hoe de informatie uitwisseling tussen de verschillende disciplines het meest optimaal kan verlopen als het gaat om arbeidsparticipatie met daarbij een belangrijke rol voor patiënten inbreng. Doel is een nieuwe 3-B richtlijn (behandelen, begeleiden en beoordelen) te ontwikkelen waarin deze aspecten bij elkaar komen. Stand van zaken Subsidie is toegekend door ZonMw en onderzoeker is aangesteld. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 4

Code/Titel A002 NAH en arbeidsre-integratie Heliomare R&D Onderzoeker J. van Velzen (promotietraject) Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Ontwikkelproject Looptijd 2010-2011 Onderzoeksvraag Onlangs is een uniek protocol voor arbeidsgerelateerde revalidatie (AGR) ontwikkeld waarmee al in een vroeg stadium van het revalidatieproces aandacht besteed wordt aan (terugkeer naar) werk. Bijzonder hierbij is dat niet alleen de patiënt en het behandelend revalidatieteam bij het proces worden betrokken maar ook de werkgever en de bedrijfsarts en dat werkspecifieke training snel gestart kan worden, onder andere met behulp van work samples. Het huidige project bestaat uit het doorontwikkelen van het protocol zodat het geschikt en bruikbaar wordt voor landelijke implementatie. Stand van zaken Subsidieaanvraag is goedgekeurd door ZonMw. Project start per 1 maart 2010. Code/Titel A003 Implementatie FCE Centrum voor revalidatie UMCG Onderzoeker M. Reneman Contactpersoon M. Edelaar Onderzoeksopzet Implementatieproject Looptijd 2010-2012 Onderzoeksvraag Het hoofddoel doel van dit project is het implementeren van de FCE bij 10 van de 14 aan het netwerk Vroege Interventie deelnemende RCs (in de overige 4 centra is de FCE al geïmplementeerd). Stand van zaken Subsidieaanvraag is goedgekeurd door Revalidatie Nederland / ZonMw. Project start per 1 september 2010. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 5

Klinische bewegingsanalyse Code/Titel R062 Quality of life of persons with spinal cord injury up to five years after rehabilitation (Spique) Revalidatiecentrum De Hoogstraat, Utrecht Onderzoeker C. van Leeuwen en C. van Koppenhagen Contactpersoon M. van der Mijll Dekker Onderzoeksopzet Longitudinaal multicenter onderzoek Looptijd 2006-2011 Onderzoeksvraag Kwaliteit van leven bij personen met een dwarslaesie tijdens en na de revalidatie. Een longitudinale studie naar welbevinden en mentale gezondheid in relatie tot psychosociale factoren, fysieke capaciteit en secundaire stoornissen. Stand van zaken Data compleet, analyse en verslaglegging zijn gestart. Code/Titel R065 Fysieke capaciteit en loopvaardigheid van mensen met een beenprothese Heliomare R&D, FBW-VU Onderzoeker D. Wezenberg (promotietraject) Contactpersoon D. Wezenberg Onderzoeksopzet Cross-sectionele cohort studie Looptijd 02/2008 02/2012 Onderzoeksvraag Onderzocht wordt wat de relatie is tussen fysieke capaciteit en loopvaardigheid bij mensen met een beenprothese. Voor dit doel zal de relatieve fysieke belasting (fysieke belasting:fysieke capaciteit) van mensen met een beenprothese worden gemeten. Daarnaast wordt onderzocht welke fysieke factoren het verhoogde energie verbruik tijdens het lopen met een beenprothese verklaren. Stand van zaken Inclusie proefpersonen gestart en metingen gaande. Code/Titel D060 De invloed van oplegmaterialen op anti-decubitus matrassen en rolstoelkussens Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-3 Projectleider L. Valent Looptijd 04/2009 10/2009 (verwacht 06/2010) Doelstelling Stand van zaken Onderzoeken welke oplegmaterialen op bed of rolstoel de beste resultaten laten zien qua drukverdeling zodat in de dagelijkse praktijk een betere keuze te maken is met betrekking tot het gebruik van oplegmaterialen. Doel hiervan is het ontstaan van decubitus in Heliomare tegen te gaan, de genezing van decubitus-wonden te bespoedigen en de periode van bedrust en revalidatie te verkorten. Op grond van de bevindingen bij ons huidige drukmeetsysteem werd besloten om een ander zitdrukmeetsysteem aan te schaffen met een hogere sensorendichtheid, stretchbare meetmat en een uitgebreidere (en nauwkeurigere?) calibratieprocedure. Eerst zijn de betrouwbaarheid en gebruiksgemak van dit nieuwe drukmeetsysteem uitgetest. Vervolgens is gekeken of de invloed van oplegmaterialen wel meetbaar is met dit systeem. Het bleek uiteindelijk dat door voortschrijdend inzicht de meerwaarde van dit project vooral dat kritisch wordt bekeken naar het gebruik van onze (oude en nieuwe) zitdrukmeetsystemen. Het bleek dat de drukmeetmat die altijd wordt gebruikt in het zitadviesteam (ZAT) niet betrouwbaar meet (30 a 40 % lagere drukwaarden en met een grote spreiding). De nieuwe drukmeetmat, die beter uit het onderzoek kwam, wordt nu tijdelijk ingezet in het ZAT. Deze mat heeft een meer bewerkelijke calibratieprocedure en het is dan ook de vraag of dit goed hanteerbaar is in de praktijk. In September komt er een nieuwe stagiair. Doel van de stage zal zijn verder uitzoeken welke mat voor ons het meest geschikt is in de praktijk (en met het oog op een onderzoek zoals de oorspronkelijke onderzoeksopdracht). De stage: De eerste stap (vorige stage) zal worden herhaald (betrouwbaarheidsonderzoek met gewichten) en de stagiaire dient daarna metingen doen die meer overeen komen met de werkelijkheid. Dit wil zeggen i.p.v. een vlak gewicht meten aan een bekken met zitknobbels. Hoe betrouwbaar is de (piek)druk te meten en hoe is het te vergelijken en interpreteren bij herhaalde metingen. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 6

Code/Titel D062 Aerobe belasting tijdens klinische revalidatiebehandelingen: Wordt er adequaat getraind? Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-5 Projectleider L. Valent Looptijd 04/2009 01/2010 (verwacht 06/2010) Doelstelling - Het inventariseren van de aerobe belasting tijdens verschillende behandelvormen en activiteiten bij een aantal doelgroepen in de klinische revalidatie in Heliomare (CVA, dwarslaesie, amputatie) - Het opstellen van globale trainingsprogramma s voor het verbeteren van aerobe capaciteit van deze doelgroepen - Het opstellen van aanbevelingen voor het optimaliseren van de behandelvormen voor het trainen van aerobe capaciteit in de klinische revalidatie van Heliomare. Stand van zaken Een inspirerende eindpresentatie heeft plaatsgevonden voor behandelaars. Eindproducten zijn een artikel en een powerpoint presentatie met de belangrijkste bevindingen op een rij. Het project heeft geleid tot inzicht bij behandelaars op de werkvloer. Aanpassingen in de werkwijze worden voorgesteld. Het project heeft een vervolg gekregen (PAERO II) en de proefpersoon data van het eerdere onderzoek zijn gecombineerd met de nieuwe data uit dit onderzoek. Er zijn interessante uitkomsten uit gekomen die nu echt wat zeggen aangezien de proefpersoon groepen voldoende groot zijn. In augustus wordt het verslag afgerond. Een terugkoppeling naar de werkvloer zal plaatsvinden in september. Waarschijnlijk zal er een artikel over worden gepubliceerd. Code/Titel K001 Spatio-temporele eigenschappen na whiplash Heliomare R&D Onderzoeker R. Kan Contactpersoon R. Kan Onderzoeksopzet Cross sectioneel vergelijkend onderzoek Projectleider R. Kan Looptijd Tot augustus 2010 Doelstelling In kaart brengen kwaliteit van de nekbewegingen bij patiënten met een chronisch whiplashsyndrooom. Stand van zaken Inclusiefase. Code/Titel K005 AllRisc RUG, Heliomare e.a. Onderzoeker Vacature Contactpersoon L. Valent Onderzoeksopzet Cohort study, RCT Projectleider L. van der Woude Looptijd 2010-2014 Doelstelling 1) Inventariseren lange termijn gevolgen van dwarslaesie op fysieke activiteit en secundaire complicaties, 2) effect van low-intensity rolstoel training op active life-style, fitness en QoL. Stand van zaken Subsidie goedgekeurd. Wordt voorbereid voor goedkeuring WECO en Metc. Code/Titel K006 Promoting physical activity in individuals with spinal cord injury Erasmus MC Onderzoeker Carla Nooijen Contactpersoon L. Valent Onderzoeksopzet RCT Projectleider R. van den Berg-Emons Looptijd 2010-2014 Doelstelling The general objective of this project is to evaluate the effectiveness and underlying working mechanisms of a combined behavioural and physical exercise focused Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 7

Stand van zaken intervention to promote a physically active lifestyle in persons with SCI. Aanvraag tot medewerking ontvangen. Protocol in voorbereiding voor goedkeuring WECO en Metc. Code/Titel D059 Training van functionele loopvaardigheid van mensen met CVA op de C-mill Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-2 Projectleider H. Houdijk Looptijd 04/2009 01/2010 (verlengd tot 7/2011) Doelstelling Het opzetten van een trainingsprogramma voor functionele looptraining op de C-mill bij mensen met CVA. Het evalueren van de uitvoerbaarheid en effectiviteit van deze training. Stand van zaken Het Cimple project (waar het ZV C-mill project deel van uit maakt) is afgerond met een verslag en landelijk symposium. Door de vakgroep fysiotherapie is een nieuwe C- mill aangeschaft. Alvorens het ZV project af te sluiten zal het resterende budget worden ingezet voor het schrijven van een implementatieplan voor deze nieuwe C-mill en zo mogelijk bijkomende stappen Code/Titel K008 Looppolikliniek Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2010-6 Projectleider H. Houdijk Looptijd 9 maanden, 10-2010 6-2011 Doelstelling Het is de doelstelling van dit project om een heldere beslisboom te maken die de keuze voor en evaluatie van de verschillende beschikbare interventies ondersteund. Binnen deze structuur wordt de aanwezige kennis in Heliomare optimaal benut en kan een gespecialiseerde en hoog kwalitatieve behandeling bereikbaar worden gemaakt voor patiënten binnen en buiten Heliomare. Stand van zaken De procedure en werkafspraken m.b.t. loop-polikniek zijn beschreven en zijn goedgekeurd door de projectgroep en door de externe partners in de looppoli (Livit orthopedisch instrumentmaker, Hanssen schoenmaker). Momenteel worden de randvoorwaarden voor de looppoli gerealiseerd (bijv. administratieve ondersteuning en planning, vrij plannen professionals, documenten, etc.). Deze randvoorwaarden moeten op 1 september georganiseerd zijn zodat de looppoli met ingang van oktober 2011 in een pilotfase kan gaan draaien. Code/Titel K009 FBW / Heliomare R&D (promotietraject) Projectleider T. IJmker Looptijd 09-2010 09-2014 Doelstelling Our specific study objectives are: 1) To establish the relation between energy cost, (global and local) stability and walking speed in healthy people. 2 ) To analyze the effort of maintaining stability in terms of the energy cost and stability parameters of walking in an fit elderly population, frail elderly and in patients with neurological disorders. Stand van zaken Promovenda is 1 september gestart Code/Titel K010 VIP herstel van mobiliteit in dwarslaesierevalidatie Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2010-6 Projectleider Extern: ErasmusMC J.B.J. Bussman. Heliomare: L. Valent Looptijd 05-2010 02-2011 Doelstelling Het primaire doel van dit verspreidings- en implementatieplan is dan ook het implementeren van een haalbare fysieke capaciteitstest in de zorg voor rolstoelafhankelijke dwarslaesiepatiënten. Subdoelen zijn: - het determineren van de meest optimale schatter van fysieke capaciteit van Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 8

Stand van zaken personen met een dwarslaesie - het formuleren van criteria voor de bepaling en bevordering van fysieke capaciteit - het artsen en behandelaars scholen op de gebieden van fysieke capaciteit, en het meten en trainen ervan. Er zal een bewustwordings en -scholingsinitiatief worden gestart, waarin het belang van fitheid & gezondheid in de revalidatiecontext op een toegankelijke wijze zal worden verwoord en zal worden verwerkt in een zoveel mogelijk evidence-based praktijkrichtlijn en daaraan gekoppelde theorie- en praktijkscholing rond fitheidsevaluatie en richtlijnen voor oefenen en trainen in personen met een dwarslaesie tijdens en na de revalidatie. De primair uitvoerenden binnen dit deel zullen Rogier Broeksteeg (Rijndam) en Linda Valent (Heliomare) zijn. Code/Titel K011 C-mill training bij kinderen FBW-VU, Heliomare R&D Projectleider H. Houdijk Looptijd Doelstelling Gaining mobility is an essential therapy goal for CP children. This is especially true during adolescence when children start to get more independent from their caregivers. Recently, personal interviews of CP adolescents revealed that next to concerns about efficiency, they are worried about safety. To navigate safely in different terrains and environments their gait pattern needs to be adaptable. While healthy people seem to adjust their gait rather effortless, patients with walking deficits struggle. Up to now, adaptability of CP gait has attracted little attention, presumably due to a lack of appropriate test procedures. In this study we will investigate whether gait adaptability can be measured objectively using an instrumented treadmill with virtual obstacles. Stand van zaken In opzet fase NAH Code/Titel R057 FIT-STROKE trial ZonMW onderzoek; Hoogstraat Onderzoeker I. van de Port Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Multi-center trial Looptijd 2008-2009 Onderzoeksvraag Is fitnesstraining in groepen beter dan alleen individuele FT voor vermindering van vermoeidheidsklachten bij thuiswonende CVA patiënten? Stand van zaken Plan is om de Fitstroke als vast behandelonderdeel in Heliomare te gaan verstrekken aan alle geïndiceerde NAH-patiënten met vermoeidheidsklachten die gerevalideerd worden bij de NAHpoli. Intake binnen Heliomare is gestopt. Code/Titel R072 NeuroCue Universiteit van Maastricht Onderzoeker Elsbeth de Joode Contactpersoon M. de Jong Onderzoeksopzet Enkel-blind, gerandomiseerd, gecontroleerd klinisch onderzoek. Looptijd 1 mei 2008 tot 1 september 2009 Onderzoeksvraag Doel van het onderzoek is om de effectiviteit en gebruiksvriendelijkheid van het gebruik van een PDA als hulpmiddel uit te testen bij een groep hersenletselpatiënten. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 9

Stand van zaken Patiënten worden willekeurig in de onderzoeksgroep of controlegroep geplaatst, de eerste groep krijgt 16 weken de beschikking over een PDA. De controlegroep krijgt gedurende dezelfde periode care as usual (standaardzorg), zoals agendatraining of een vorm van strategietraining. Beide groepen ontvangen evenveel uren zorg, namelijk 15 tot 20 uur in totaal. Inclusie loopt. Code/Titel N001 Metageheugen Erasmus MC, afdeling revalidatiegeneeskunde Onderzoeker L. Aben Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Randomized Controlled Trial Looptijd 2009- Onderzoeksvraag Het doel van dit onderzoek is het meten van de effecten van een Memory Self Efficacy (MSE) of geheugenzelfvertrouwen interventie op sociale participatie, kwaliteit van leven en de hoogte van het MSE. Ook het effect op objectief geheugenfunctioneren en copingstijl zal gemeten worden en depressie en persoonlijkheidsfactoren zullen voorafgaand aan de interventie vastgelegd worden om eventuele invloed van deze factoren te kunnen meten. Deze MSE interventie wordt afgezet tegen een controlegroep zonder duidelijke trainingstructuur. De controlegroep is vergelijkbaar met de lotgenotengroepen en controleert voor aspecifieke groepseffecten. Stand van zaken Inclusie loopt. Code/Titel N002 Cognitieve en emotionele veranderingen bij het (obstructief) slaapapneusyndroom (SAS) bij CVA-patiënten Heliomare R&D (promotietraject) Onderzoeker Justine Aaronson Contactpersoon Erny Groet Onderzoeksopzet Divers Looptijd 2010-2015 Onderzoeksvraag 1) Bestaat er een relatie tussen (de ernst van) SAS en - de slaapkwaliteit en vermoeidheid - geheugen, aandacht, stemming - cerebraal functioneren (middels resting state fmri) 2) Geeft vermindering van SAS middels een adequate interventie zoals CPAP/BiPAP een verbetering in: - de slaapkwaliteit en vermoeidheid - geheugen, aandacht, stemming - cerebraal functioneren (middels resting state fmri) Stand van zaken Promovendus is aangesteld. Geplande start: 1 juni 2010. Code/Titel N003 Motoriek en cognitie Heliomare R&D, FBW-VU, FPP-VU Onderzoeker E. Wemmenhove Contactpersoon H. Houdijk Onderzoeksopzet Divers Looptijd 04-2011 4-2015 Onderzoeksvraag Stand van zaken Promovendus is gestart. Code/Titel D050 Evaluatie apneubehandeling Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2008; Heliomare R&D Projectleider W. Kylstra Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 10

Looptijd 04/2008 12/2008 (zvn); 01/2009 04/2012 Doelstelling Onderzoeken of: - Slaapapneu een toegevoegd negatief effect heeft op het cognitief functioneren bij CVA-patiënten, vooral op gebied van geheugen, aandacht, stemming en vermoeidheid - Het cognitief functioneren, vermoeidheidsklachten en het stemmingsbeeld verbeteren door behandeling met CPAP. Stand van zaken promovendus is aangesteld en in April 2010 gestart. Genoemd onderzoek maakt deel uit van het promotieonderzoek (N002). Promotieonderzoek loopt tot juni 2015. Deelonderzoek is uiterlijk april 2012 afgerond. Het deelonderzoek wordt uitgevoerd in het kader van een verplicht onderdeel van de specialistenopleiding Klinische Neuropsychologie van Wytske Kylstra. Code/Titel D051 Zorg en onderwijs kinderen/jongeren met NAH Opdrachtgever en eindverantwoordelijke voor het project is de Landelijke Vereniging van Cluster 3 scholen (LVC3). Vilans zal het project uitvoeren. Heliomare R&D participeert in het project door financiering werkgroeplid Projectleider E. Groet Looptijd 2 ½ jaar, einddatum: eind 2011 Doelstelling 1. Beschrijving van de belangrijkste literatuur; 2. Ontwikkeling landelijk onderwijsprotocol t.b.v. de doelgroep leerlingen met NAH, waarbij zowel ruimte is voor regionale verbijzondering alsook dat de mogelijkheid bestaat om de expertise over te dragen aan het reguliere onderwijs 3. Analyse van de bruikbaarheid en de mogelijkheden van het protocol in een aantal regionale pilots, en het verwerken van aanpassingen daar waar nodig 4. Landelijk implementeren van het protocol en op gang brengen van uitwisseling in het werkveld en het verder ontwikkelen van expertise en hulpmiddelen. Inventariseren van geschikte kanalen/ mogelijkheden voor het verspreiden van de informatie onder alle relevante organisaties en professionals. Stand van zaken Na afronding van de eerste 3 fasen, wanneer bekend is hoe het protocol eruit ziet en de voorwaarden voor regionale samenwerking zijn vastgesteld, zal het protocol voor landelijke implementatie worden aanbevolen, en zal het implementatietraject ter hand worden genomen. Dit zal gebeuren in overleg met de opdrachtgever, participerende organisaties en stakeholders, en waar nodig en mogelijk ook met andere partijen die in de loop van het traject interesse hebben getoond. Momenteel (jan 11) wordt er gewerkt aan de verslaglegging, daarna volgen nog pilots. Project wordt niet meer vergoed vanuit R&D formatie. Heliomare doet nog wel mee aan een geplande pilot. Code/Titel D052 Ondersteuning gezinnen met NAH/ Hooi op je vork Vilans voert het project uit. Heliomare R&D financiert een deel; R&D financiert ook tijd van afgevaardigd lid in stuurgroep als twee leden in de werkgroep Projectleider E. Groet Looptijd 2 jaar tot eind 2011 Doelstelling 1. Literatuurverkenning 2. Ondersteuningsbehoefte van NAHkinderen en gezin verkennen 3. Huidig aanbod in Nederland inventariseren 4. Ondersteuningsinstrumenten ontwikkelen/best practice adviseren 5. Competenties van uitvoerders van ondersteuning beschrijven 6. Uittesten en bijstellen van instrumentarium 7. Financiering van ondersteuning regelen/bepalen 8. Aanbieden ondersteuningsmodel 9. Implementatie in Nederland 10. Ervaringen in werkveld uitwisselen Stand van zaken Het onderzoek wordt uitgevoerd door de gezinstherapeut van Wonen, deels met gezinnen die via Wonen worden aangemeld, deels met gezinnen van NAH-kinderen uit de NAH-poli. Gezinnen worden behandeld volgens protocol. Project wordt voortgezet, instroom is verlengd. Er is een verlengde implementatie in 2011, de verslaglegging zal aan het einde van 2011 plaatsvinden. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 11

Code/Titel N005/D055 Onderzoek en behandeling NAH bij kinderen en jongeren Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2010-8 Projectleider C. Hendriks & E. Groet Looptijd 01-2010 12-2011 Doelstelling De uitkomsten van de landelijke richtlijnen ondersteuning van gezinnen met een kind met NAH moeten worden geïmplementeerd in een behandelprogramma en een behandelprotocol t.b.v. de NAHpoli kinderen en jeugd Er moet een netwerk ontwikkeld worden in Noord-Holland van zorgaanbieders gericht op de beoogde doelgroep NAH-kinderen en jongeren a. Hoeveel patiënten worden in het kader van dit project geholpen? - In Heliomare poliklinisch: 20 NAH-kinderen en jongeren/jaar. - Extern in samenwerking met andere zorgverleners: 10-30 NAH-kinderen en jongeren/jaar b. Evaluatie door zorgverleners en zorggebruikers 1. Er is een netwerk van zorgaanbieders in Noord-Holland tot stand gekomen voor genoemde doelgroep, waardoor een adequate verwijzing van en naar de regio kan plaatsvinden 2. Er is een behandelprogramma en een behandelprotocol ontwikkeld en geïmplementeerd voor de poliklinische NAH-kinderen en jongeren en hun naastbetrokkenen, gericht op cognitieve revalidatie en gezinsondersteuning 3. Alle NAH-kinderen en jongeren en hun naastbetrokkene(n) uit de kop van Noord-Holland en de regio Kennemerland kunnen adequate zorg (advies, informatie, onderzoek en zo nodig behandeling) krijgen bij de NAH-polikliniek Heliomare. Zo mogelijk worden zij na onderzoek voor behandeling/begeleiding verwezen naar een zorgverlener in de eigen regio. Stand van zaken = vervolg van D055. NAHpoli loopt redelijk goed. Aanmeldingen komen gestaag binnen. Inhoud van het protocol wordt steeds aangepast en project zal ook in 2011 doorlopen, hiervoor zijn echter geen R&D uren meer. Code/Titel N006 Implementatie forced use therapie bij CVA De Trappenberg. Multi-center Projectleider Looptijd Doelstelling Bij goedkeuring van het implementatieproject kan de deelnemende organisatie het volgende verwachten: o Scholing van medewerkers (op locatie) betreffende het onderwerp in theorie en praktijk. o Begeleiding bij het schrijven van een behandelmodule of, indien door de deelnemende organisatie gewenst, een geschreven behandelmodule. o Begeleiding bij het implementeren van de interventie Forced Use therapie in de deelnemende organisatie. o Eenmalige evaluatie. o Gedurende een bepaalde periode het beantwoorden van vragen. Stand van zaken De uitkomst van het project zal moeten zijn: o Betrokken medewerkers van de deelnemende instellingen hebben adequate kennis ten aanzien van theorie en praktijk van Forced Use therapie en zijn in staat om deze behandelvorm in de praktijk toe te passen. o De deelnemende instelling beschikt over een behandelmodule forced use therapie. o De behandelvorm is in de praktijk ingevoerd en behoort vanaf dat moment tot het reguliere behandelprogramma voor CVA-revalidanten. Bij voldoende belangstelling onder verschillende centra in NL voor deelname aan een implementatieproject zal het Revalidatiecentrum De Trappenberg bij Revalidatie Nederland een projectvoorstel hieromtrent indienen. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 12

Code/Titel N006 Screening op slaapapneu syndroom bij CVA patiënten Heliomare R&D Projectleider E. Groet Looptijd 03-2011 03-2012 Doelstelling Het einddoel van dit project is enerzijds het afleveren van een eenvoudige screeningsvragenlijst gericht op het opsporen van SAS bij CVA-patiënten. Het instrument kan landelijk worden geïmplementeerd in revalidatiecentra (zie punt 3 &4). Anderzijds worden richtlijnen opgesteld voor de organisatie van een gespecialiseerd behandelteam (in Heliomare genaamd respicareteam), zodat screening en onderzoek naar SAS mogelijk wordt binnen de revalidatie. Dit respicareteam is naast het uitvoeren van het slaaponderzoek ook verantwoordelijk voor de begeleiding van de patiënt en familie bij het aanmeten en blijvend gebruik van CPAP, om zo het succes op een geslaagde behandeling te vergroten. Stand van zaken Eerder afgenomen vragenlijsten worden ingevoerd. Code/Titel N007 Pilot Brainstars psyscho-educatie over NAH bij kinderen Multi-center, Vilans Projectleider E. Groet Looptijd 05-2011 Doelstelling BrainSTARS is een methode voor psycho-educatie over NAH bij kinderen. Het geeft op een gestructureerde manier aan: a) Wat is een NAH en wat kunnen de gevolgen bij kinderen zijn b) Wat zijn de ontwikkelingsfasen die een kind doormaakt, en wat kunnen in elke fase de typische gevolgen van NAH zijn c) Tenslotte is er een deel waarin talloze gedragingen van kinderen heel concreet benoemd worden: hoe worden deze veranderd door het NAH, en wat kan men hier doen om ermee om te leren gaan. Het is de bedoeling dat er drie bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij BrainSTARS wordt geintroduceert bij de relevante personen in de omgeving van een kind. Hierbij gaat het niet alleen om leden van het gezin, maar ook participanten van de school van het kind en zo mogelijk ook vriendjes of vriendinnetjes. Stand van zaken Het betreft een pilot project Bij voldoende aanmeldingen vanuit verschillende centra zal in het voorjaar de opzet van de pilot besproken worden. Code/Titel N008 Geheugenpolikliniek Heliomare, ZV 2011-5 Projectleider E. Groet Looptijd 01-2011 12-2011 Doelstelling Geheugenproblemen komen zeer frequent voor bij mensen na niet-aangeboren hersenletsel. Ze kunnen de revalidatie belemmeren en in het dagelijks leven de zelfstandigheid beperken. Het aanleren van het gebruik van een geheugenhulpmiddel kan effectief zijn bij mensen met geheugenproblemen. Hierbij is het van belang dat er gezocht wordt naar een hulpmiddel dat aan de hulpvraag van de patiënt beantwoord. Het uitzoeken van geschikte geheugenhulpmiddelen en het trainen hiervan gebeurt momenteel al in Heliomare. Er bestaat echter een grote variëteit aan geheugenhulpmiddelen. Bovendien ontwikkelen de elektronische hulpmiddelen zich in rap tempo. In dit project zal een database aan geheugenhulpmiddelen worden opgezet. Een kleine voorraad aan geheugenhulpmiddelen wordt aangeschaft zodat patiënten direct kunnen aan de slag kunnen en tot slot zal het behandelproces rondom het uitzoeken en trainen van geheugenhulpmiddelen worden gestroomlijnd. Stand van zaken Project bevindt zich in de realiseringsfase. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 13

Code/Titel N009 Online behandeling van mantelzorgers van NAH-cliënten Heliomare, ZV 2011-2 Projectleider E. Groet Looptijd 01-2011 12-2012 Doelstelling Alle mantelzorgers van NAH patiënten kunnen over 1 jaar via internet gebruik maken van online behandeling en lotgenotencontact door toegang tot de lotgenotenforums van cliëntorganisaties. Stand van zaken Code/Titel N010 Opzetten van een waarnemingsadviesteam Heliomare, ZV 2011-4 Projectleider M. de Jong Looptijd 01-2011 01-2012 Doelstelling Het doel van het project is dat elke patiënt wordt aangemeld bij het Waarnemingsadviesteam (WAT). Deze verricht onderzoek en beoordeelt eventuele verwijzing naar Bartimeus. Uiteindelijk worden zowel patiënt als behandelteam geadviseerd in het omgaan met de waarnemingsproblematiek.elke patiënt met visuele waarnemingsstoornissen wordt aangemeld bij het WAT. Deze verricht onderzoek en beoordeelt evt verwijzing naar Bartimeus. Uiteindelijk vindt advisering/begeleiding plaats van patiënt en behandelteam in het omgaan met de waarnemingsproblematiek. Stand van zaken Planvorming. Project gaat 01-08-2011 daadwerkelijk van start. Code/Titel N011 Brainstars psycho-educatie over NAH bij kinderen Vilans Projectleider Interne projectleider: E. Groet Looptijd Doelstelling Kort gezegd is BrainSTARS een methode voor psycho-educatie over NAH bij kinderen. Het geeft op een heel gestructureerde manier aan: a) Wat is een NAH en wat kunnen de gevolgen bij kinderen zijn b) Wat zijn de ontwikkelingsfasen die een kind doormaakt, en wat kunnen in elke fase de typische gevolgen van NAH zijn c) Tenslotte is er een deel waarin talloze gedragingen van kinderen heel konkreet benoemd worden: hoe worden deze veranderd door het NAH, en wat kan men hier doen om ermee om te leren gaan. Stand van zaken Pilot Code/Titel N012 Jongeren met een chronisch zieke ouder UvA & De Hoogstraat Projectleider Looptijd Doelstelling onderzoek naar gezinnen met een chronisch zieke ouder om de hulpbehoefte bij jongeren en ouders te onderkennen. Wij zoeken jongeren uit gezinnen tussen de 10 en 20 jaar die thuis wonen en waarvan ten minste één van de ouders een chronisch lichamelijke ziekte heeft doorgemaakt langer dan 6 maanden geleden. Stand van zaken Heliomare geeft folder over onderzoek mee aan potentiële deelnemers. Meten van zorg Code/Titel R060 Complication Of Osteoporosis in Spinal Cord Injury (COOS) Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 14

VUmc. Multicentre studie Onderzoeker Boris Kanen Contactpersoon W. Faber Onderzoeksopzet Cross-sectioneel onderzoek Looptijd 2007-2009 Onderzoeksvraag Doel van dit onderzoek is om de prevalentie vast te stellen van: I) - Osteoporose bij mensen met een dwarslaesie en de relatie met kenmerken van de dwarslaesie - Fracturen bij mensen met een dwarslaesie en de relatie met kenmerken van de dwarslaesie - Actieve behandeling van osteoporose bij mensen met een dwarslaesie II) Hormonale afwijkingen (zoals gezien worden na traumatisch hersenletsel) bij mensen met een dwarslaesie. Stand van zaken Inclusie. Code/Titel D057 Uitkomstmetingen Heliomare R&D Projectleider C. van Bennekom Looptijd Doelstelling Stand van zaken Pilotfase is afgerond. Implementatie op afdelingen loopt. Code/Titel D058 Spiegeltherapie bij fantoompijn Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-1 Projectleider R. Kan Looptijd 04/2009 05/2010 Doelstelling Het ontwikkelen van een protocol voor het toepassen van spiegeltherapie bij patiënten met fantoompijn/-sensaties bij een amputatie van de onderste extremiteit en implementatie daarvan binnen het revalidatieproces. Stand van zaken Project bevindt zich in implementatiefase. Er wordt data verzameld. Duur van dataverzameling is afhankelijk van de snelheid van de instroom van patiënten. Wat nog moet gebeuren is het maken van een voorlichtingsvideo voor fysiotherapeuten. Voorbereidingen hiervoor zijn gestart. Video is niet noodzakelijk voor implementatie omdat alle aanwezige fysiotherapeuten al zijn geschoold. Code/Titel D061 Evidence-based programma voor functionele krachttraining binnen de behandeling van kinderen met Cerebrale Parese: Implementatie van het Popeye-protocol Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-4 Projectleider E. Tempelaars Looptijd 04/2009 01/2010 Doelstelling - Opstellen van inclusie-criteria en adequate routing voor potentiële deelnemers aan het Popeye krachttrainingsprogramma. - Nader afstemmen van het programma op de mogelijke individuele functionele doelen van de deelnemers. - Afstemmen van het programma op kinderen van het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) - Overdragen van opgedane kennis en vaardigheden aan het volledige team van therapeuten. - Opzetten van een structurele evaluatie van het programma Stand van zaken Het protocol is klaar, moet nu gekopieerd worden en verspreiden. Implementatie binnen de vakgroep is afgerond. Er moet door projectleider nog een verslag geschreven worden over verloop en vervolgafspraken die we gemaakt hebben. Code/Titel MZ001 Multilevel botulinetoxine behandeling onder narcose Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 15

Heliomare & RKZ Beverwijk, zorgvernieuwingsproject 2010-5 Projectleider H. Dekkers Looptijd 6 maanden, Doelstelling Over één jaar worden kinderen met indicatie voor multilevel botulinetoxine behandeling onder narcose behandeld in het RKZ. Stand van zaken Toelichting ontwikkeling project in relatie tot de doelstelling: Samenwerking met medewerkers RKZ is opgestart. Scholing voor mensen die bij behandeling betrokken zullen zijn, is opgestart en scholingsplan wordt verder uitgewerkt. Begeleiding/scholing van het botoxteam zal gedurende een jaar in verschillende bijeenkomsten door prof dr J. Becher in het Vumc plaatsvinden. Coördinatie van de behandeling gaat plaatsvinden in afstemming met revalidatiearts RKZ, via poliassistenten RKZ. De opzet van het carrouselspreekuur (revalidatiearts/kinderarts en anesthesist) waarin alle kinderen voor een botoxbehandeling gezien gaan worden, begint vorm te krijgen. Er wordt gewerkt aan een draaiboek, waarin de routing en alle afspraken rond de behandeling helder omschreven zullen worden. Streven is om de eerste behandeling in maart of april 2011 te plannen. Na afloop van de eerste behandeling volgt een evaluatie over de planning/coördinatie van de behandeling en over de afstemming tussen de medisch specialisten. Code/Titel MZ002 Capnografie Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2010-7 Projectleider H. Vossen Looptijd 6 maanden, 01-2010 07-2011 Doelstelling Het doel van het project is tweeërlei: 1. Vaststellen van de prevalentie van personen met een disfunctionele ademhaling binnen de populatie patiënten met chronische nek- of rugklachten die worden onderzocht in het een-dag-onderzoeksprogramma 2. Na goedkeuring van het management van de polikliniek ontwikkelen en implementeren van een behandelprogramma voor de behandeling van patiënten met chronische nek- of rugklachten die disfunctioneel ademhalen Stand van zaken Na evaluatie is besloten om de inclusie door te laten lopen tot 50 patiënten en daarnaast een controlegroep te vormen van 50 gezonde personen. De inclusie van de interventiegroep is gestopt per 1 augustus 2011. De controle groep (n=50) wordt gemeten in november-december 2011. Code/Titel MZ003 TNO in balans TNO Kwaliteit van Leven, Heliomare R&D Projectleider R. Margry Looptijd 1 jan 2009 1 juli 2011 Doelstelling Het doel van dit onderzoek is om te leren van jongeren met een chronische ziekte (diabetes of progressieve spierziekte) die een balans hebben weten te vinden tussen goed zorgen voor hun ziekte en het hebben van een goed leven. In het onderzoek wordt nagegaan wat de jongeren verstaan onder goed leven en welke factoren (eigenschappen, capaciteiten, vaardigheden, levensstijl) bijdragen aan het kunnen leiden van een dergelijk leven in de context van de beperkingen die hun ziekte en behandeling hen oplegt. De werving van deelnemers zal plaatsvinden in een aantal stappen. Behandelcentra zijn betrokken bij stap 0 en 1, TNO zal stap 2-4 uitvoeren. Stap 0: doel: vanuit elk centrum worden 15* jongeren geworven Stap 1: Behandelend arts identificeert kandidaat-deelnemers en geeft informatie mee. Stap 2: Kandidaat-deelnemers melden zich aan op website. Stap 3: TNO beslist of kandidaat-deelnemer aan inclusiecriteria voldoet Stap 4: TNO bespreekt praktische informatie met kandidaat-deelnemers. Stand van zaken Heliomare heeft zo n 15, waarvan enkele contact hebben opgenomen met de onderzoeker. Ook landelijk gezien in de instroom beperkt. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 16

Code/Titel MZ004 NeuroSIPE - QDISC MOVE VU Amsterdam, VUmc Amsterdam, TU Delft Projectleider J. van Dieeën (VU); contactpersoon Heliomare: C. van Bennekom Looptijd Doelstelling In the proposed project, we will develop methods to quantitatively assess neuromuscular control of trunk muscles in LBP patients. Furthermore, we will study proprioceptive loss, pain sensitization and pain-related fear as determinants of motor control changes in LBP. Stand van zaken Code/Titel MZ005 Screening op ondervoeding in revalidatiecentra Landelijk overleg diëtisten in Revalidatiecentra; Hogeschool van Amsterdam Projectleider contactpersoon Heliomare: N. Jordanov Looptijd 09-2010 Doelstelling Afstudeerstage waarbij het netwerk van diëtisten die in revalidatiecentra werken een antwoord wil hebben op de volgende vragen: o Wat is de prevalentie van ondervoeding; uitgesplitst naar aard van ondervoeding, ziektebeeld en leeftijdsgroep o Welk screeningsinstrument is toepasbaar in deze patiëntengroep? Stand van zaken Heliomare heeft ingetekend als centrum waar het mogelijk is om metingen uit te laten voeren. Het is nog niet duidelijk of Heliomare ook daadwerkelijk wordt uitgekozen. Start stage: September 2010 Code/Titel MZ006 Interactie tussen patiënt en zorgverlener in de poliklinische pijnrevalidatie en de opbrengst voor het dagelijks leven van de patiënt Heliomare Projectleider B. Hoogerdijk Looptijd 11-2010 11-2011 Doelstelling Eerder gedaan onderzoek in Nederland laat zien dat revalidatieprogramma s gericht op chronische pijn niet altijd leiden tot een tevreden patiënt. Verschillende verwachtingen van patiënt en zorgverlener en een moeizaam verlopen dialoog tussen beiden lijken hiervan de oorzaak te zijn. Uit de literatuur zijn verschillende factoren bekend die een rol spelen in het leerproces van de chronische pijnpatiënt en de behandeling, dat een onderdeel is van dit leerproces. De vraag voor dit onderzoek is hoe patiënten en teamleden reflecteren op deze factoren en de invloed van deze factoren op de opbrengst van het revalidatieprogramma. Stand van zaken Uitwerking resultaten Code/Titel MZ007 Revalidatie bij niet-westerse patiënten Heliomare; ZV 2011-3 Projectleider J. Dekker Looptijd 1-2011 1-2012 Doelstelling Het lijkt zinvol om betere transculturele competenties te trainen bij artsen en behandelaars. Hierbij willen we meer te weten te komen over en beter leren omgaan met de pijncognities en de emoties die pijn teweeg brengt bij de niet- westerse patiënt. Deze kennis en vaardigheden worden vervolgens ingezet voor de volgende doeleinden: Binnen de huidige mogelijkheden komen tot een betere behandelrelatie. Waar dit lukt en kwalitatief voldoende is komen tot: Indicatoren om in te schatten of een niet- westerse patiënt succesvol een cognitief gedragsmatig revalidatieprogramma in Heliomare kan doorlopen. Hierbij valt te denken aan een gestructureerd interview, al dan niet met tolk bij een maatschappelijk werker of een andere ter zake kundige (para) medicus. Daarnaast valt te denken aan het gebruik van of het ontwikkelen van vragenlijsten. Het is belangrijk om de groep die niet voor behandeling in aanmerking komt op een gerichte manier door te verwijzen. Dit betekent dat Heliomare een verwijsnetwerk zal moeten ontwikkelen om dit doel te kunnen realiseren. Stand van zaken Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 17

Code/Titel MZ008 Revalidantenportal Heliomare; ZV 2011-1 Projectleider C. van Bennekom Looptijd 1-2010 1-2011 Doelstelling Jaarlijks vinden talloze poliklinische controlebezoeken plaats. Onderwerp van gesprek is vaak op de hoogte stellen, afstemmen van behandelplan of informatieve vragen van patiënt. Niet altijd is daar een aanwezigheid van patiënt en/of familie voor noodzakelijk. Daarnaast is het vaak lastig voor patiënt en familie om de behandelend arts op korte termijn te benaderen met hun vragen. ICT biedt mogelijkheden om een deel van deze bezoeken te vervangen door een webspreekuur. In diverse ziekenhuizen is hier al uitgebreide ervaring mee (zie bijv. www.webspreekuur.nl of Myhealth Online). In het Antoniusziekenhuis te Utrecht is deze methode geïmplementeerd en uitgebreid getest op behandelaar- en patiënttevredenheid. De resultaten zijn zeer positief. De patiënt kan zich aanmelden op het webspreekuur en laat zijn e-mailadres of mobiel nummer achter. In het systeem wordt een week afgesproken waarin de vraag behandeld wordt. In de afgesproken week krijgt de behandelaar een overzicht van de patiënten en beantwoordt de vragen. Patiënt krijgt een SMS of e-mailbericht dat er een antwoord klaarstaat. Het aantal contacten tussen patiënt en arts wordt geregistreerd. Communicatie na te lezen. Stand van zaken Projectgroep is gevormd, momenteel wordt gewerkt aan het functioneel ontwerp van de portal. Wonen / dagbesteding Code/Titel WD001 Inventarisatie redenen bezoek aan dagbesteding Heliomare R&D Onderzoeker J. Nachtegaal Contactpersoon J. Nachtegaal Onderzoeksopzet Vragenlijst Looptijd 03-2011 11-2011 Onderzoeksvraag Heliomare Dagbesteding wil graag meer inzicht krijgen in de diverse redenen waarom cliënten naar de dagbesteding komen. Daarom wordt er binnen R&D een vragenlijst geformuleerd om hier meer inzicht in te krijgen. Stand van zaken Plan is om de vragenlijst met daarin verschillende mogelijke redenen om gebruik te maken van de dagbestedingscentra voor te leggen aan zo n 150 cliënten van de diverse dagbestedingscentra van Heliomare. Een zelfde soort vragenlijst zal worden voorgelegd aan een naaste van de cliënt. Vragenlijst is geformuleerd en wordt voorgelegd aan Heliomare Dagbesteding Code/Titel WD002 Evaluatie van behandelingen in het NAH centrum Amsterdam Heliomare R&D Onderzoeker V. Brandsma Contactpersoon J. Nachtegaal Onderzoeksopzet Vragenlijst Looptijd 10-2010 12-2011 Onderzoeksvraag Binnen het NAH centrum in Amsterdam worden diverse trainingen gegeven. Doel van dit project is om de mogelijke effecten van deze behandelingen te evalueren. Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 18

Stand van zaken Om deze trainingen te evalueren is een vragenlijst samengesteld die bij aanvang, tussentijds en bij afronding van de training zal worden afgenomen door de therapeuten. Deze zal afgenomen gaan worden bij de therapiegroepen en bij een groep die wel de dagbesteding bezoekt, maar niet de specifieke trainingen bezoekt. Kind en jeugd Code/Titel D063 Eigenwijs verder Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-6 Projectleider L. Bosma Looptijd 04/2009 01/2010 (verwacht 07/2011) Doelstelling Eind 2009 kunnen de drie bedrijfsonderdelen Revalidatie, Onderwijs en Wonen gezamenlijk een individueel leerling/cliëntprofiel opstellen waarvan de leerling de regisseur is. Als middel kan hierbij gedacht worden aan eigen dossiervorming middels een website waar ook informatie gehaald kan worden. Het opstellen van een profiel is bij 6-8 pilot-jongeren uitgevoerd. Stand van zaken De programmabeschrijving is gereed. Presentatie op GOO op 2 september 2011. Alle transitiedocumenten (IT-Profiel, IT-Plan, assessmentoverzicht en meetgegevens) kunnen dan in Sharepoint ingevoerd worden. En door alle betrokkenen ingezien. De handleiding voor gebruik is gereed voor de medewerker. Folder voor jongeren is gereed in aug. 2011. Informatie geschreven in schoolgidsbijlagen voor ouders. Vragenlijst voor ouders en jongeren is gereed. Het project wordt afgerond zodra de programmabeschrijving is vastgesteld in het MT van Revalidatie en Onderwijs. De verwachting is dat dit in september of oktober zal zijn. De borging dient te gebeuren door management van het VSO zowel van Onderwijs als van Revalidatie. Implementatieplan is hiervoor gereed en besproken. Na een jaar vindt update van de programmabeschrijving plaats n.a.v. de ervaringen van komend schooljaar. Code/Titel D066 Handleiding en DVD COCP in de klas Heliomare R&D, zorgvernieuwingsproject 2009-9 Projectleider V. Jonker Looptijd 04/2009 06/2010 Doelstelling 1. Kinderen die aangewezen zijn op een systeem van ondersteunde communicatie (OC), kunnen actief dan wel gelijkwaardig deelnemen aan groepslessen en kringgesprekken, omdat ze in de klas de beschikking hebben over adequate communicatiehulpmiddelen en vocabulaire. 2. Er is een optimale samenwerking tussen leerkracht, klassenassistent, logopedist en ergotherapeut. 3. Leerkrachten en klassenassistenten zijn in staat om na instructie en begeleiding de COCP-partnerstrategieën zodanig toe te passen dat kinderen die ondersteund communiceren op een zo gelijkwaardig en zelfstandig mogelijk niveau kunnen deelnemen aan groepsactiviteiten. Stand van zaken Toepassingsprotocol en handleiding zijn klaar. De eerste opnames voor de dvd zijn gemaakt. Helaas minder dan gepland door afwezigheid van kinderen en defecte communicatiehulpmiddelen. De eerste selectie van fragmenten vindt de komende weken plaats. Er moeten aanvullende opnames gemaakt worden. Wanneer alle opnames gemaakt zijn, vindt definitieve selectie van fragmenten plaats. De projectleden de werkzaamheden voor dit project eind juni 2011 weer opgepakt. Een deel van de extra opnames zal pas na de zomervakantie van school gemaakt kunnen worden. De verwachting is dat een en ander in het najaar van 2011 afgerond zal zijn. Code/Titel KJ001 Ambulante begeleiding Gebruik belevingsvragenlijst door de dienst ambulante begeleiding aanscherping BVS Heliomare R&D; Fontys OSO Onderzoeker Chris van Ommeren, Judith Kapitein en Nienke Oosting Contactpersoon C. van Ommeren /Nienke Oosting - Hans Schuman, lector Interdisciplinair werken Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 19

Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek Looptijd 01-2011 12-2011 Onderzoeksvraag Implementeren van een betrouwbaar instrument om de schoolbeleving van leerlingen te meten Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Code/Titel KJ002 Ontwikkeling van een persoonsbeeld van kinderen en jongeren met een ontwikkelingsperspectief van 24 maanden Heliomare R&D; Fontys OSO Onderzoeker Jan Schrurs, Esther van der Sleet, Carolien Beumer en Wendy Kant Contactpersoon J. Schrurs /E. v.d. Sleet Hans Schuman lector Interdisciplinair werken Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek, leerweg 3 Looptijd 2010 2011 Onderzoeksvraag In ontwikkeling. Het ontwikkelen van een instrument waarmee een integraal persoonsbeeld van leerlingen kan worden gemaakt met behulp van video. Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Code/Titel KJ003 Het effect van leerkrachtgedrag op het ontstaan, c.q. temperen, van ernstig probleemgedrag Heliomare R&D; Fontys Onderzoeker Jan Schrurs, Esther van der Sleet, Carolien Beumer en Wendy Kant Contactpersoon J. Schrurs /E. v.d. Sleet Hans Schuman lector Interdisciplinair werken Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek; De Zevensprong Looptijd 01-2011 12-2011 Onderzoeksvraag Handelingsadviezen voor leerkrachten ten behoeve van preventie van gedragsproblemen. Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Code/Titel KJ004 Evaluatieonderzoek naar het weerbaarheidprogramma Ho stop. Heliomare R&D; Fontys Onderzoeker Jan Schrurs, Esther van der Sleet, Carolien Beumer en Wendy Kant Contactpersoon J. Schrurs /E. v.d. Sleet Hans Schuman lector Interdisciplinair werken Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek; De Alk Looptijd 01-2011 12-2011 Onderzoeksvraag Wat is het effect van het programma Ho stop? Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Code/Titel KJ005 Ontwikkeling van cursus op maat omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag Heliomare R&D; Fontys Onderzoeker Jan Schrurs, Esther van der Sleet, Carolien Beumer en Wendy Kant Contactpersoon J. Schrurs /E. v.d. Sleet Hans Schuman lector Interdisciplinair werken Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek; De Alk Looptijd 01-2011 12-2011 Onderzoeksvraag Ontwikkelen van een cursus gedrag voor de Helioskoopscholen. Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Code/Titel KJ006 Transitie 1 Onderzoek naar competenties voor het MBO en de consequenties voor het onderwijsprogramma Heliomare R&D; Fontys Onderzoeker Marjan Plazier, Liesbeth Bosma en Linda Spierings-Vega Contactpersoon M. Plaisier /L. Bosma Hans Schuman, lector Interdisciplinair werken Onderzoeksopzet Praktijkgericht onderzoek; VMBO TL en HAVO Looptijd 01-2011 12-2011 Onderzoeksvraag Overzicht van de benodigde competenties en consequenties voor het onderwijsprogramma. Stand van zaken Onderzoeksteam is gestart Heliomare research & development projectoverzicht naar onderzoekslijn, maart 2011 20