AB Wijken voor bewoners Asset-Base Community Development in Neerlan AB
Wat is e ABCD-aanpak? De Asset-Base Community Development (ABCD)-benaering is een van oorsprong Amerikaanse methoe, ie lokale talenten en vaarigheen in kaart brengt en eze mobiliseert om te werken aan vitale buurten. Deze methoe onerscheit zich oorat niet wort gekeken naar problemen, maar naar kansen in een wijk. De ABCD-werkwijze is asset-base ; iniviuen en groepen beschikken over capaciteiten ie in ienst kunnen staan van e wijk. De ABCD-aanpak wil eze capaciteiten aanboren en gebruiken. Zelforganiseren vermogen van netwerken van burgers staat centraal De methoe legt naruk op zelfrezaamhei en zelforganiseren vermogen van burgers. Door sociaal kapitaal in een wijk te stimuleren en te gebruiken probeert e aanpak vitale en leefbare wijken te creëren. Burgers woren gezien als proucenten van visies en projecten of als gelijkwaarige partner van (overheis)instellingen bij ontwikkeling van e wijk. De regie ligt bij bewoners. Samenwerking is van essentieel belang in e ABCD-methoe. De overhei onersteunt De overhei heeft een onersteunene rol. Die onersteuning kan plaatsvinen in e vorm van financiële en technische assistentie, het overragen van verantwoorelijkheen (bijvoorbeel beschikbaar stellen braakliggen gron aan e buurt) én investeren in sociale, fysieke en economische aspecten van een wijk. Onersteuning kan ook oor je als overhei aners op te stellen tegenover burgers, organisaties en netwerken in een wijk. Betrokkenhei bij e wijk De ABCD-methoe is tevens gericht op vergroting van e economische, politieke, culturele en sociale macht van bewoners. Door voorturen te bouwen aan relaties tussen bewoners, groepen en instellingen ontstaat een sociaal netwerk, van waaruit nieuwe initiatieven voor wijkontwikkeling ontstaan. Burgers raken meer betrokken bij e wijk en zien at ze zelf iets voor e wijk kunnen oen. Zij zullen zich miner afhankelijk opstellen ten opzichte van e overhei. Hoe werkt e ABCD-methoe? De ABCD-methoe stimuleert wijkbewoners na te enken over wat zij voor e wijk kunnen betekenen. Niet e problemen staan centraal, maar e capaciteiten van burgers. Door het in kaart brengen van vaarigheen en capaciteiten van bewoners ontstaat zicht op mogelijkheen voor wijkontwikkeling. De methoe probeert burgers, organisaties van het maatschappelijk mienvel en het berijfsleven in e wijk met elkaar in contact te brengen. Zo ontstaan er samenwerkingsverbanen op economisch, sociaal en fysiek gebie. Aan e han van een visie en plan voor e wijk woren concrete acties onernomen. Tevens wort er gezocht naar externe bronnen ie kunnen bijragen aan e ontwikkelingen in e wijk. De ABCD-methoe is us met name gericht op het bewust maken van bewoners at zij zelf iets kunnen oen voor hun wijk en oet hiervoor hanreikingen.
Hoe gebruik ik e ABCD-methoe in e praktijk? De ABCD-aanpak is een manier geen blauwruk- om te werken aan vitale en leefbare wijken met behulp van bewoners, lokale groepen en organisaties. De ABCDmethoe kent een vaste opbouw in vijf fasen: Stap 1: Maken van een wijkkaart. Bewoners brengen naar eigen inzicht en al an niet met behulp van onersteuners, hun capaciteiten en vaarigheen in kaart, oor zich e vragen te stellen: Over welke bronnen beschikken we om problemen op te lossen? Wat kan ik bijragen aan e ontwikkeling van e wijk? Bewoners moeten woren gestimuleer zelf na te enken over hun mogelijke inbreng. Een checklist wort gebruikt om te voorkomen at bepaale kwaliteiten en capaciteiten van een wijk woren vergeten: capaciteiten van iniviuen, van buitenstaaners zoals jongeren en immigranten, van groepen van burgers, van lokale private, gemeentelijke en non-profit instituties, e fysieke, sociale en economische kwaliteiten van e wijk. Om e capaciteiten en vaarigheen van bewoners en groepen te achterhalen, kunnen bewoners bewoners onervragen met behulp van een vragenlijst. Belangrijke hulpmielen zijn telefoonboeken, gemeentegisen, gouen gis, bibliotheken, verenigingen, kerken/moskeeën en mon-tot-monreclame. A B
A B Stap 2: Bouwen aan relaties tussen bronnen in e buurt. Het is belangrijk eerst een plan op te stellen met aarin opgenomen hoe iniviuen in contact kunnen woren gebracht met anere iniviuen, groepen en organisaties, voorat vragenlijsten woren versprei. Zo valt het proces niet stil. Het makkelijkst te benaeren zijn organisaties met een uielijk maatschappelijk oel, zoals bijvoorbeel bewonersorganisaties (huurersverenigingen, etc.). Voor anere organisaties zoner uielijke maatschappelijke oelen zoals winkeliersverenigingen en kaartclubs is it moeilijker. Zij moeten overtuig woren at zij een bijrage kunnen leveren aan e wijkontwikkeling. Ook zij beschikken over financiële mielen, creativiteit en collectiviteit. Het met elkaar in contact brengen en mobiliseren van bewoners en organisaties kan gebeuren oor een buurtkaer. Het buurtkaer gaat actief op zoek naar mogelijke samenwerkingsverbanen in e wijk. Daarnaast probeert het mensen en organisaties enthousiast te maken zich in te zetten voor e wijk. Stap 3: Mobiliseren van een gemeenschap ron fysieke, sociale en economische ontwikkeling en uitwisseling van informatie in, van en over e buurt. In eze fase is van belang at e juiste mensen met elkaar in contact woren gebracht. Diegenen ie iets kunnen betekenen voor een bepaal thema in e wijkontwikkeling moeten gezamenlijk nagaan wat hun rol kan zijn. Informatie-uitwisseling is noig om e juiste informatie bij e relevante partijen te krijgen. Vervolgens is het zaak concrete acties op te stellen ron fysieke, sociale en economische wijkontwikkeling. Voorturen moet woren nagegaan hoe mensen enthousiast kunnen woren gemaakt om eel te nemen en welke samenwerkingsrelaties kunnen bijragen aan een effectieve wijkontwikkeling. Stap 4: De wijk samenbrengen ron een visie en een plan. Een zo representatief mogelijke groep bewoners moet werken aan een visie en een plan voor e gemeenschap op basis van rie vragen: Wie zijn we? Wat vinen we het belangrijkst? Waar zou onze wijk e komene vijf, tien, twintig jaar naar toe moeten groeien? De in kaart gebrachte capaciteiten en kwaliteiten vormen e basis voor visie en plan. Een combinatie van lange en korte termijn oelen moet ervoor zorgen at er al vrij snel resultaten zijn aan te wijzen. Ieereen blijft zo gemotiveer. Stap 5: Zoeken naar externe steun. Het vrijmaken van externe bronnen ter onersteuning van e initiatieven vanuit e wijk vormt e laatste stap in het proces. Oner externe bronnen vallen bijvoorbeel fonsen, overheisgelen en wijkoverstijgene samenwerkingsrelaties. Het is belangrijk at eerst is nagegaan welke bronnen in e wijk kunnen woren benut en at een strategie voor e wijk is opgestel. Aners bestaat e kans at bewoners zich afhankelijk gaan opstellen, terwijl het juist e beoeling is at ze eerst hun eigen mogelijkheen gaan benutten.
Werkt e ABCD-aanpak in Neerlan? De ABCD-filosofie is niet geheel nieuw in Neerlan. Wijkgericht werken heeft overeenkomsten. Vanuit het grotesteenbelei kennen we e wijkaanpak. Bewonersparticipatie in beleisvorming en uitvoering speelt ook in Neerlan een belangrijke rol. Denk bijvoorbeel aan Onze Buurt Aan Zet, waarin bewoners zelf wijkveiligheis- en leefbaarheisplannen opstellen. Een aantal steen zoals Einhoven en Helmon werkt al met e ABCD-methoe. De aanpak sluit aan op een nieuwe manier van kijken naar e rol van e overhei in e samenleving waarbij ie overhei niet (meer) alles centraal probeert te sturen en regelen. De overhei wort meer en meer onersteuner van processen ie oor bewoners en/of instellingen in gang woren gezet. Lessen voor e steen Het is voor eze methoe van belang at overheisinstituten een stap terug oen en e bewoners zelf laten bouwen aan buurtontwikkeling. Zij moeten visies en plannen ontwikkelen.voor het omgaan met kleine informele groepen oet e ABCD-aanpak e volgene aanbevelingen: 1. Laat bewoners een nieuwe wijkkaart maken. Er bestaan veel meer verbanen van burgers an traitioneel woren onerken. Probeer vooral e informele verbanen in beel te krijgen, bijvoorbeel oor bewoners te faciliteren bij het maken van een nieuwe wijkkaart waarin ie verbanen, initiatieven en netwerkjes woren ingeteken. 2. Zoek naar nieuwe partners. De overhei en instituties moeten op zoek gaan naar coalities en verbanen, zowel naar bewonersgroepen en verenigingen als naar one-issue groepen ie op het gebie van wonen, onerwijs, jongeren, milieu, gezonhei of economische ontwikkeling (berijfsleven) actief zijn en ie ze nog niet kent. 3. Verlies e potentiële bijrage van groepen ie op het eerste gezicht niets van oen (willen) hebben met wijkontwikkeling of wijkbelei niet uit het oog. Ook e honenbezitters, pleinvoetballers en kaartclubs zijn van belang. 4. Draai e onersteuning om: van bewonersparticipatie in overheisbelei naar overheisparticipatie in burgerinitiatieven. De overhei moet bewonersinitiatieven faciliteren en onersteunen en als het proces op gang komt verantwoorelijkheen overragen. 5. De overhei moet haar eigen grenzen leren kennen. Als ze het werk van burgers en hun organisaties probeert over te nemen, ontstaat een afhankelijke samenleving. A B
6. Sluit aan bij e bestaane vraag van bewoners. Vervang e lokale associaties en instituties niet oor nieuwe systemen, instituties of vertegenwoorigingen. Een van e belangrijkste oorzaken van verzwakte lokale burgerinitiatieven en lokale instituties is gelegen in e introuctie van nieuwe oor e overhei gesponsore structuren en organisaties. Overheen moeten vragen: wat vinen jullie burgers at wij zouen moeten oen om jullie te onersteunen, in plaats van: wij hebben een mooi nieuw programma at we in jullie buurt willen toepassen. 7. Heb als lokale overhei en professionals uit onerwijs, opbouw- en welzijnswerk oog voor e rol van e informele leiers en kwartiermakers in buurten en raag zorg voor scholing en anersoortige onersteuning van hen en toekomstig kaer. 8. Geef e burgers en hun organisaties e creits. Vaak wort e inzet van bewoners overschauw oor lintjes knippene burgermeesters of wethouers ie zelf trots het binnenhalen van e zak met gel voor een wijk willen bekenmaken. 9. Financiering van buiten heeft miner effect als niet eerst e bestaane aanwezige bronnen zijn aangeboor. Te snel te veel gel in een buurt pompen helpt e onerlinge betrokkenhei van bewoners en hun buurt niet vooruit. Sterker nog, het ooft e creativiteit. 10. De overhei moet geul betrachten en zaaien of zaaigoe ter beschikking stellen en afwachten of er iets opbloeit. Eerst wat aan snelhei inboeten, kan later winst opleveren. De verschillene partijen in e wijk moeten echt e kans krijgen hun eigen mogelijkheen voor inbreng te ontekken en te formuleren. Deze opstelling kan ook consequenties hebben voor e fasering van voorgenomen ingrepen. Welke gemeente urft het aan bewoners oner voorwaaren - 2 jaar hun gang te laten gaan? A B Het ABCD-onerzoek is uitgevoer oor het Verwey-Jonker Instituut en het NIZW. Het wort uitgegeven oor het Kenniscentrum Grote Steen in opracht van e G21. Meer informatie? www.kenniscentrumgrotesteen.nl of mail ons: info@kcgs.nl