Hoe zorgenwe vooronszelf? Over opvang na traumatische gebeurtenissen Dr. Claire Stramrood AIOS gynaecologie, UMC Utrecht Geen belangenverstrengeling Geen disclosures Mede-onderzoekers Mariëlle van Pampus, gynaecoloog Melanie Baas, psycholoog/co-assistent Ruth Evers, verloskundige 1
NRC Next 19-11-2014 NRC 21-11-2014 Medisch Contact 21 November 2013 2
Watis eraande hand? PTSS BIJ ZORGVERLENERS Politie Hulpverleners rampen/ spoed Artsen? Paramedici: verhoogd risico op PTSS (Fjeldheim et al 2014) Artsen universitair centrum: PTSS 15% (Ruitenburg 2012) Stressoren: letsel, reanimatie, dood van een kind Verloskundigen UK: 33% symptomen van PTSS (Sheen et al 2015) Stressoren: dood, conflicten met collegae, hoge werklast Gynaecologen USA: 8% ooit overwogen te stoppen vanwege emotionele belasting (Gold et al 2008) 3
Opzet onderzoek onder gynaecologen en verloskundigen OPZET Vragenlijst 47 vragen Ingrijpende gebeurtenissen en opvang Trauma Screening Questionnaire (TSQ) Hospital Anxiety and Depression (HADS) NVOG-ledenbestand(n=1578) Gynaecologen, AIOS, niet praktiserenden, rustenden KNOV-ledenbestand& contactenlijst Talmor(± n= 2200+1100, met overlap) Verloskundigen, 1e lijn en 2e/3e lijn Ca. 13% geenknov-lid 4
RESPONDENTEN n= 683 Gynaecologen 46 % AIOS 48 % 37% 63% Representatief Watmakenwe mee? 5
PTSS 13 % traumatische gebeurtenis sterfte complicatie agressie 1.5% (v allen) huidige PTSS 59% (vd 13%) herkent PTSS symptomen van eerder ANGST EN DEPRESSIE 5 % depressieve stoornis 11 % angststoornis Huidig versus lifetime klachten Representatief? Onderrapportage? Vermijding als symptoom? Niet-praktiserenden? lage respons Overrapportage? Hogere respons van degenen aan wie dit onderwerp appelleert? 6
De emotioneel meest belastende momenten van mijn werk vind ik: Diagnose missen Twijfel over beslissing Kritieke momenten Sterfte Niet kunnen helpen Slecht nieuws brengen 0 10 20 30 40 50 60 70 Ik heb ooit overwogen te stoppen met het vak gynaecologie/obstetrie (helemaal) EENS Gynaecologen 32.6% AIOS 38.0 % 7
In de loop van mijn carrière ben ik defensiever geworden in mijn vakkundig handelen (helemaal) EENS Gynaecologen 60,4 % AIOS 42,9 % Als je defensiever wordt lever je veiliger, en dus betere, zorg Ik heb naar aanleiding van patiëntgerelateerde nare gebeurtenissen mijn werkomstandigheden aangepast (bijv: geen diensten meer, geen vaginale stuitbevallingen meer, niet meer alleen opereren, meer/sneller in huis komen ipv. telefonische supervisie) (helemaal) EENS Gynaecologen 27,4 % AIOS 16,3 % 8
Er is ooit een klacht tegen mij ingediend bij het Tuchtcollege 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 % Het zou goed zijn om collega s die een tuchtzaak hebben gehad te helpen om niet defensiever te worden in hun werk 6 94 Watdoenwe dan? 9
COPING Na het meemaken van de meeste emotioneel belastende momenten die ik heb meegemaakt deed ik het volgende: Informeel praten met collega's Praten met vrienden/familie Formele case review e.a. Afleiding gezocht, bezig blijven Sport/hobby Er niet aan denken Psychologische hulp gezocht Alcohol/drugs/roken(>normaal) Mij ziekgemeld 0 20 40 60 80 100 Omgaan met emoties na emotioneel belastende gebeurtenissen heb ik geleerd... 10
OPVANG Ikvindde huidigevormvan opvangnabelastende gebeurtenissen goed (helemaal) EENS Gynaecologen 38,4 % AIOS 41,8 % OPVANG Op mijnafdelingis ereenprotocol / vasteaanpakvoor nazorg na belastende gebeurtenissen Ja 16% Nee 53% Weet niet 31% 11
Wat zouden we willen? Cultuurverandering Bespreken met directe collega s Aanpak Ingebed in dagelijkse werkzaamheden Protocol/georganiseerde opvang Niet verplicht Door wie? Opleiding Inbedding door training/intervisie/mentor 12
Cultuurverandering Aanpak Opleiding Ik zou een cultuurverandering binnen de gynaecologie wat betreft de opvang na ingrijpende gebeurtenissen stimuleren, ongeacht of ik het zelf nodig heb (helemaal) EENS Gynaecologen 85,5 % AIOS 86,4 % Cultuurverandering Aanpak Opleiding Na het meemaken van een belastende gebeurtenis zou ik het liefst opvang krijgen in de vorm van: Evaluatie met directe collega s 82 Intervisie met indirecte collega s (wel arts, geen gynaecoloog) 22 1 op 1 (psycholoog/coach) 30 Buddy 10 anders 8 % 13
Cultuurverandering Aanpak Opleiding Het organiseren van opvang na calamiteiten is zonde van de tijd, wie hulp wil zoekt het toch wel en wie niet wil, wil niet 0 100 Zorg na een calamiteit moet voor iedereen verplicht zijn 7 93 Het bestand zijn tegen omgaan met ingrijpende gebeurtenissen is iets wat je gewoon op de werkvloer leert als het zich voordoet 3 97 Cultuurverandering Aanpak Opleiding Omgaan met traumatisch gebeurtenissen: Je leert het vanzelf wel... 7 93 14
Cultuurverandering Aanpak Opleiding Het is de moeite waard om te investeren in het verbeteren van copingvaardigheden 0 100 Suggesties uit de focusgroepen Intervisie Mentor Vast onderdeel van opleidingsvergadering CONCLUSIE Ons werk is emotioneel belastend Opvang wordt als onvoldoende ervaren Nergens geleerd Geen protocol Toekomst Cultuurverandering Standaard aanpak Belangrijke rol van collega s bij opvang Inbedden in opleiding en dagelijkse werkzaamheden 15
DANK VOOR UW AANDACHT c.a.i.stramrood@umcutrecht.nl 16