Voorwoorden 11 Voorwoord Erik De Soir 11 Voorwoord Patrick Van den Steene 14 Voorwoord Frédéric Daubechies 16

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorwoorden 11 Voorwoord Erik De Soir 11 Voorwoord Patrick Van den Steene 14 Voorwoord Frédéric Daubechies 16"

Sebastiaan Brabander
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoudstafel Inhoudstafel 5 Voorwoorden 11 Voorwoord Erik De Soir 11 Voorwoord Patrick Van den Steene 14 Voorwoord Frédéric Daubechies 16 Inleiding 19 1 Stress als optimale spanning 19 2 Vroeger hadden we dat allemaal niet nodig! De mensen waren 22 gewoon sterker! Nu hebben ze voor alles een therapeut nodig 3 Waarom moeten we dan nù iets aan (traumatische) stress doen? 23 Politiemannen, geen supermannen! 4 Bereid je nu voor, het is later dan je denkt! Indien je van jezelf vindt dat je goed bestand bent tegen stress, 26 denk dan aan je collega s! 4.2 Wat valt er door crisisopvang te winnen op economisch en/of 26 juridisch vlak? 4.3 Je groeit erdoor als mens 29 Hoofdstuk 1. Stress, coping en stressbeheer Inleiding Historiek en definities Evolutie van de definiërende modellen van stress De transactionele conceptualisering van stress (Lazarus) De evaluatie Het aanpakken (of coping of aanpassingsstrategie) De doeltreffendheid van de aanpassingsstrategieën Andere modellen Definities en analysemodellen De verschillende benaderingen Het model «vraag autonomie» in het werk van Karasek Het model van onevenwicht: inspanningen versus beloningen 42 van Siegrist 1.4 Stress binnen de politiediensten Stress binnen de politiediensten Definitie 44 POLITIE PRAKTIJK BOEKEN 5

23 Politiemannen, geen supermannen! 4 Bereid je nu voor, het is later dan je denkt! 25 4.1 Indien je van jezelf vindt dat je goed bestand bent tegen stress, 26 denk dan aan je collega s! 4.2 Wat valt er door crisisopvang te winnen op economisch en/of 26 juridisch vlak?

2 STRESS EN TRAUMA BIJ DE POLITIE Evolutie van stress gedurende de carrière De stressoren binnen het politiemilieu De stress te wijten aan de aard van de activiteit Werkstress De gevolgen van stress bij agenten Verdedigingsmechanismen bij agenten ten aanzien van stress De verschillende mechanismen Strategieën gebruikt «on scene» en a posteriori Strategieën «on scene» Strategieën die a posteriori gebruikt worden Stresspreventie bij de politiediensten Primaire preventie De selectie De opleiding Secundaire preventie De «immediate» interventie: de defusing of «het lont uit 69 het ontploffingsmechanisme halen» «Post-immediate»: de psychologische debriefing Tertiaire preventie 77 Hoofdstuk 2. Psychotraumatologie: van traumatogene gebeurtenis 79 tot psychotrauma 2.1 De Posttraumatische Stressstoornis (PTSS): historische 80 beschouwingen 2.2 Traumatogene gebeurtenissen, acute stressreacties, post- 82 traumatische symptomen en de posttraumatische stressstoornis Traumatogene gebeurtenissen en traumatogene stress Van traumatogene gebeurtenis tot psychologisch trauma of 84 psychotrauma Het psychologisch trauma volgens Freud De ontmoeting met het Reële van de dood (le Réel de la mort) Wanneer is een emotioneel-schokkende gebeurtenis potentieel 91 traumatisch traumatogeen voor een politieman? 2.3 Traumatogene gebeurtenissen: on-scene gedragingen van 93 politiepersoneel Inleidende beschouwingen omtrent de individuele 93 kwetsbaarheid De driehoek van impact: basisconcept en casuïstiek Het verloop van de acute stressreacties Traumatogene gebeurtenissen: posttraumatische reacties op 101 korte termijn 2.5 Traumatogene gebeurtenissen: posttraumatische reacties op 106 lange termijn De posttraumatische stressstoornis als eindtoestand? MAKLU-UITGEVERS

5.2.1 Strategieën «on scene» 64 1.5.2.2 Strategieën die a posteriori gebruikt worden 65 1.6 Stresspreventie bij de politiediensten 65 1.6.1 Primaire preventie 65 1.6.1.1 De selectie 66 1.6.1.2 De opleiding 67 1.

3 INHOUDSTAFEL PTSS: symptomen van herbeleving PTSS: symptomen van vermijding en/of ontkenning PTSS: symptomen van verhoogde prikkelbaarheid en/of 109 opwinding 2.6 Besluiten 110 Hoofdstuk 3. Eerste Psychische Hulp bij Ongevallen (EPsyHBO) Wie is slachtoffer? Contactname met getroffenen van een traumatogene 116 gebeurtenis 3.3 Basisbehoeften bij de getroffenen van een traumatogene 119 gebeurtenis Materiële behoeften Behoefte aan informatie Eerste Psychologische Hulp bij Ongevallen door toepassing 120 van de ONVEE principes Onmiddellijkheid Nabijheid Verwachtingen Eenheid Eenvoud Besluiten 125 Hoofdstuk 4. Gesprekstechnieken voor interventie na een 127 traumatische gebeurtenis: het schokverwerkingsproces als uitgangspunt 4.1 Rekening houden met het schokverwerkingsproces? Fasen van het schokverwerkingsproces De impact: de initiële schok De dialectiek van het psychotrauma: van doorwerking tot 130 integratie 4.3 Het individuele opvanggesprek in de acute fase Het individuele ondersteuningsgesprek in tijd en ruimte Het voeren van een individueel ondersteuningsgesprek: 136 basishoudingen Het individueel opvanggesprek: structuur en informatie bieden Het individueel opvangesprek: bijkomende opmerkingen Aandachtspunten voor de individuele eerstelijns 140 hulpverlening: wat te doen? Structuur van het individuele opvanggesprek Enkele tips voor eerstelijns individuele opvang na 142 traumatogene gebeurtenissen 4.4 Vroegtijdige interventies na ingrijpende gebeurtenissen De emotionele ventilatiesessie 147 POLITIE PRAKTIJK BOEKEN 7

3 Basisbehoeften bij de getroffenen van een traumatogene 119 gebeurtenis. 3.3.1 Materiële behoeften 119 3.3.2 Behoefte aan informatie 119 3.

4 STRESS EN TRAUMA BIJ DE POLITIE De recuperatiesessie De stabilisatiesessie Partieel besluit over vroegtijdige interventies Aanpak en nazorg door de ontkoppeling of debriefing van 157 traumatogene stress (Traumatogene Stress Debriefing TSD) Algemeen Verloop van een traumatogene stress debriefing Gedeeltelijke doelstellingen De opvangers of debriefers Praktische schikkingen Samenstelling van de groep Fasen van de debriefing Evaluatie ter plaatse De eerste ontlading of defusing De volledige stressevaluatie door de traumatogene stress 163 debriefing 4.7 Besluit: Leiding na een schokervaring Psychologische groepsdebriefing Identificatie van de leider met de groep Nauwkeurige informatie Rituelen 170 Besluiten 170 Hoofdstuk 5. Traumatogene stress en de leefkern van de politieagent Het verbergen van stress in de politiepraktijk Cumulatieve stress bouwt zich slechts langzaam op Cumulatieve stress doet zich plots voelen Politiewerk en stress in de leefkern Misvattingen over politieagenten Uitingen van stress in het gezin Preventieve uitbouw van een sociale mantel Mantelzorg aan getroffenen van traumatogene stress: 180 Algemene principes om je partner of gezinslid te steunen Moedig een goed gesprek aan Luister écht en veroordeel niet Bevestig je partner in zijn gevoelens Bevestig het vertrouwen dat je in de capaciteiten van je 182 partner hebt Vermijd het geven van de zogenaamde gouden raad of 182 adviezen 5.7 Besluiten MAKLU-UITGEVERS

5.4 De opvangers of debriefers 159 4.5.5 Praktische schikkingen 160 4.5.6 Samenstelling van de groep 160 4.6 Fasen van de debriefing 162 4.6.1 Evaluatie ter plaatse 162 4.6.2 De eerste ontlading of defusing 162 4.

5 INHOUDSTAFEL Hoofdstuk 6. Model voor de preventie, de aanpak en de nazorg 185 bij traumatogene gebeurtenissen in de politiepraktijk 6.1 Preventie door anticipatief beheer van traumatogene stress Sensibilisatiefase Planningsfase Voorlichtingsfase: de initiële informatie- en discussiesessies Aanvullende initiatieven Selectie, opleiding en training van crisis respons teams (CRT) Specifieke voorbereiding op traumatogene gebeurtenissen door 196 anticipatief beheer van schokervaringen door CRT 6.2 Beheer van traumatogene stress tijdens en na traumatogene 197 gebeurtenissen Het initiëren van de korpsopvang Korpsopvang na een majeure traumatogene gebeurtenis Korpsopvang na inzet met gewond of gedood personeel uit 200 eigen rangen 6.3 Structuur van het opvanggesprek of de Traumatogene Stress 201 Debriefing (TSD) na confrontatie met een emotioneelschokkende en/of traumatogene gebeurtenis Eerste opvanggesprek TSD 1: binnen de 72 Hr post-impact Tweede opvanggesprek TSD Derde opvanggesprek TSD Beheer van traumatogene stress langere tijd na (3 à maanden) confrontatie met een traumatogene gebeurtenis in de werksituatie Valkuilen voor een gezonde doorwerking Doorwerkingsproblemen Gedragsveranderingen Verdere deskundige begeleiding, consultatie en doorverwijzing Besluiten 207 Bijlage I Het Studiecentrum voor Stress en Trauma (SCST) 209 De Firefighter & Medical Emergency Stress Teams 211 De dienst Psychologische Ondersteuning voor Intervenanten 216 (API) service Appui Psychologique aux Intervenants Het stressteam van de federale politie 220 Bijlage II Detailanalyse van de Traumatogene Stress Debriefing (TSD) 225 POLITIE PRAKTIJK BOEKEN 9

1.5 Selectie, opleiding en training van crisis respons teams (CRT) 193 6.1.6 Specifieke voorbereiding op traumatogene gebeurtenissen door 196 anticipatief beheer van schokervaringen door CRT 6.

6 STRESS EN TRAUMA BIJ DE POLITIE Bijlage III Fysiologische aspecten van stress 237 Bijlage IV Individuele Stress Fiche van de Politieagent 243 Bibliografie MAKLU-UITGEVERS

Vergelijkbare documenten

C R A S H COURSE Calamiteiten en Rampen Aanpak bij Slachtoffers en Hulpverleners

C R A S H COURSE Calamiteiten en Rampen Aanpak bij Slachtoffers en Hulpverleners DE WEG WIJZER Centrum voor Trauma- en Rouwbegeleiding Lommelsesteenweg 361 B-3970 LEOPOLDSBURG erik.de.soir@telenet.be www.erikdesoir.org www.dewegwijzer.org GSM 0476 22 80 16 INFORMATIEBROCHURE C R A