(Lt;.1 Volgnr.:S

1,0Ib - S51 LANDSVERORDENING tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017 STATEN VAN ARUN\ AANBIEDING Ingek. 31 AUG 7016 (Lt;.1 Volgnr.:S 1054115.41 De regering van Aruba biedt aan de Staten ter goedkeuring aan een on p- Landsverordening tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017. Oranjes ad,,9 AUG 2016 De minister van Ruimtelij Ontwik g, Infrastructuur en Integratie, De minister van Financien en Overheidsorganisatie,

Olaibou - 'Lois - 851 CANDSVERORDENING tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017 ONTWERP IN NAAM VAN DE KONING! DE GOUVERNEUR van Aruba, In overweging genomen hebbende: dat het in verband met artikel V.12, eerste lid, van de Staatsregeling van Aruba noodzakelijk is de begroting van de Dienst Openbare Werken voor de dienstjaar 2017 bij landsverordening vast to stellen; Heeft, de Raad van Advies gehoord, met gemeen overleg der Staten, vastgesteld onderstaande landsverordening: Enig artikel De begroting van de Dienst Openbare Werken voor de dienstjaar 2017 wordt vastgesteld als volgt:

AFDELING I KOSTEN EN MIDDELEN 2

Omschrijving Ontwerp 2017 Kosten 00002 Dienst Openbare Werken 164 Openbare Werken 4100 Personeel 14.216.000 4200 Werkgeversbijdragen 4.061.000 4300 Goederen en diensten 32.911.500 4700 Bijdragen & afschrijvingen 682.700 164 Openbare Werken 51.871.200 00002 Dienst Openbare Werken 51.871.200 3

Omschrijving Ontwerp 2017 Middelen 00002 Dienst Openbare Werken 164 Openbare Werken 8300 Retributies,leges & rechten 1.950.000 8400 Rechten,boeten en overige middelen 3.260.100 8700 Niet-belastingopbrengst 70.000 8810 Landsbedrijven en fondsen 46.591.100 164 Openbare Werken 51.871.200 00002 Dienst Openbare Werken 51.871.200 4

AFDELING II INVESTERINGEN, KAPITAALUITGAVEN EN FINANCIERINGSMIDDELEN 5

Omschrijving Ontwerp 2017 Investeringen & kapitaal uitgaven 00002 Dienst Openbare Werken 164 Openbare Werken 6100 Onroerende goederen 6300 Roerende goederen 6910 Aflossing in lokale valuta 610.700 164 Openbare Werken 610.700 00002 Dienst Openbare Werken 610.700 6

Omschrijving Ontwerp 2017 Financieringsmiddelen 00002 Dienst Openbare Werken 164 Openbare Werken 7200 Verkoop kapitaalgoederen 1.000 7810 Verrekeningen overheidsdiensten 7820 Bijdrage kosten begroting 609.700 164 Openbare Werken 610.700 00002 Dienst Openbare Werken 610.700 7

Gegeven to Oranjestad, De minister van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Integratie, De minister van Financien en Overheidsorganisatie, 8

i:itivtax aft aua Lj- 1 IS asi DWJZ 16-033 LANDSVERORDENING tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017 MEMORIE VAN TOELICHTING Algemene toelichting BELEIDSVERANTWOORDING De Dienst Openbare Werken heeft tot taak het zorgdragen voor en/of een bijdrage leveren aan een goed geordende en kwalitatief hoogwaardige fysieke leefomgeving op Aruba ten behoeve van de Arubaanse gemeenschap en haar gasten. Bovendien ondersteunt de dienst de regering en overheid in het nemen van beleidsmatige beslissingen en het verzorgen van vervoers- en werkcapaciteit. Het streven is om inhoud te geven aan het beleid van de regering en de minister van Infrastructuur door dit beleid te vertalen naar strategische ontwikkeling en tastbare projecten. BELEIDSUITGANGSPUNTEN Gezien het door het kabinet Mike Eman II vastgestelde Landsverordening Aruba Tijdelijk Financieel Toezicht (AB 2015 no. 39), zal ook door de DOW een bijdrage dienen te worden geleverd in de vorm van verlaging van de kosten. Deze verlaging van de kosten (operationele kosten) zal mogelijk zijn na het verrichten van investeringen om de efficientie te vergroten. Met andere woorden deze verlaging zal zichtbaar zijn in de komende jaren. De DOW zal in 2017 zoals dat het geval was in voorgaande jaren, nauw betrokken zijn bij de voorbereiding en uitvoering van de diverse projecten van de regering. In 2016 heeft zich een leegloop van kennis en ervaring plaatsgevonden als gevoig van natuurlijke uitdiensttreding. Vanwege de invoering van de NPR 2014 zijn negen medewerkers die aanvankelijk in 2015 vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde Ieeftijd de dienst zouden verlaten, pas in 2016 vertrokken. Vanwege de pensioengerechtigde Ieeftijd zullen in de jaren 2016 en 2017 14

medewerkers de dienst verlaten. Derhalve zal de DOW zorgdragen voor het aantrekken van personeel, eveneens de organisatie en werkprocedures aanpassen opdat efficienter gewerkt kan worden. De DOW zal het in 2016 genomen besluit om in de komende jaren geleidelijk over te gaan van een correctieve onderhoudscultuur naar een preventieve onderhoudscultuur voortzetten. Met de beschikbare middelen dient verder geinvesteerd te worden in de reconstructie en ander groot onderhoud van de wegeninfrastructuur. Dit geldt ook voor de openstelling van zandwegen gelet op het beleid van de regering om 1200 bouwpercelen uit te geven. Ook het verouderde rioleringsstelsel en de aanleg van regenwaterafvoeren zullen de nodige aandacht krijgen van DOW. De werkzaamheden van DOW zullen ook in 2017 gericht blijven op het tegengaan van de verdere verloedering en verpaupering van de fysieke leefomgeving en van het landschap door meer aandacht te schenken aan de duurzame zorg van wegen-, wateren bouwwerken. Het doel van deze werkzaamheden is om de Ieefbaarheid in de woon-, werk- en recreatiegebieden te waarborgen en de mobiliteit te verbeteren. Daarnaast zal de dienst haar Retributie- en Legesbesluit Dienst Openbare Werken (AB 1991 no. 88) blijven actualiseren opdat de vergoedingen voor de dienstverleningen marktconform zijn. De DOW zal het beleid om samenwerkingsverbanden aan te gaan met zowel publieke als private sector, Iokaal en internationaal voortzetten. Naast het feit dat daarmee een kennis- en ervaringsuitwisseling plaatsvindt, vinden daarmee meestal kostenbesparingen plaats en worden voor problemen duurzame oplossingen gevonden. DOW zal ook in 2017 het nodige doen om steeds paraat te zijn om bij calamiteiten snel te kunnen optreden. De in 2015 geimplementeerde visie zal worden voortgezet binnen de organisatie. BELEIDSDOELSTELLINGEN De doelstellingen voor de DOW zijn: Hogere efficiency en productiviteit leveren aan de gemeenschap; Het bevorderen van integriteit, transparantie en objectiviteit in de functionering van de DOW; Het verhogen van de dienstverlening en klantvriendelijkheid; 2

Het minimaliseren van overlast c.q. hinder aan de gemeenschap bij de uitvoering van de werkzaamheden; Het aangaan van samenwerkingsverbanden met zowel overheidsdiensten als de private sector, Iokaal en/of internationaal om kennis en ervaring uit te wisselen. ACTIVITEITEN Personeel In 2017 zal de regering de voorbereiding en uitvoering van nieuwe overheidsprojecten voortzetten. Dit brengt met zich mee dat nog geinvesteerd moet worden in vele infrastructurele en bouwkundige projecten. Vanwege de natuurlijke afvloeiing in 2017 zal middels het "upgraden" van het personeel door trainingen waaronder "on the job training" een aantal van de ontstane vacatures worden opgevuld en de leegloop van kennis/ervaring op te vangen. Een effectieve manpowerplanning is gelet op het verloop van het personeel de komende jaren zeker noodzakelijk. Het uitbesteden van voorbereidingswerkzaamheden in 2017 zal door gaan, in verband met de omvang van de verschillende lopende of op te starten projecten, doch dit zal in beperkte mate geschieden. De regering zal voor de komende jaren de economische ontwikkeling in de private sector/projecten bevorderen. Om inhoud hieraan te geven is het wenselijk om de dienstverlening naar de particuliere sector toe te verbeteren c.q. te verhogen. Een belangrijke dienst die de DOW verleent is de afgifte van bouwvergunningen. In 2017 zal worden overgegaan naar een prestatiegerichte omgeving waarbij het verkorten van de doorlooptijd en kiantenservice centraal staan. De DOW zal in 2017 aandacht blijven schenken aan de integriteit, objectiviteit en transparantie binnen de dienst. Met dit traject is een aanvang gedaan bij de implementatie van de visie in 2015. 3

Ontwerp en Planning De hoofdafdeling Ontwerp en Planning (O&P) is belast met de planning en de voorbereiding tot en met gunning van de meeste bouwkundige en civieltechnische projecten van de overheid. Bovendien staat de afdeling diverse diensten bij met het opstellen van hun bestekken voor de aankoop van materialen en goederen evenals dienstverlening ten behoeve van andere diensten. Naast deze werkzaamheden zitten ze vaak als adviseurs van diverse commissies van de overheid. O&P zal een belangrijke rol blijven vervullen in het begeleiden en voorbereiden van PPP-projecten op basis van de opgedane kennis en ervaring. Ook zal de voorbereiding van de nieuwe regenwaterafvoerprojecten en groot onderhoud aan de oude regenwaterafvoeren worden voortgezet. Verder zal O&P ook aandacht blijven besteden aan het beter beheersen van de kostenontwikkeling van de projecten door voor- en nacalculatie te gaan verrichten en op den duur met als doel trendsetter te worden voor zowel de vaststelling als ontwikkeling van de prijzen op de markt. Teneinde dit te bereiken is een goede interne communicatie tussen de afdelingen O&P, Uitvoer, Beheer en AZ een vereiste. O&P is tevens belast met de coordinatie van de voorbereiding en het aanbesteden van de diverse wijkverbeteringsprojecten, het coordineren van het uitgeven van vergunning voor bewegwijzeringsborden voor particulieren c.q. caritatieve instellingen en het adviseren van de DIP met betrekking tot particuliere verkavelingsplannen. Tenslotte is O&P belast met de cogrdinatie van de projecten met de nutsbedrijven. Uitvoer De hoofdafdeling Uitvoer is belast met de directievoering en het toezicht houden op de projecten die door O&P zijn voorbereid. In 2017 zal Uitvoer ook toezicht houden op andere projecten. Met name het voeren van het contractbeheer van de PPP projecten Green Corridor en Watty Vos Boulevard. Deze afdeling is door het groot aantal projecten dat nu in uitvoering is, zwaar belast. Het is met de beschikbare menscapaciteit niet mogelijk om op alle in uitvoering zijnde 4

projecten steeds toezichthouders te hebben. Aileen op relatief grote projecten wordt een toezichthouder permanent gestationeerd totdat het project is opgeleverd. Beleid en Toezicht Deze hoofdafdeling bestaat uit de afdeling Beleid en afdeling Toezicht. Afdeling Beleid is belast met algemeen advies en de voorbereiding en uitvoering van beleid betreffende het taakgebied van publieke werken. De voorbereiding en uitvoering van wetsvoorstellen behoort tot het takenpakket van de afdeling. Ook de behandeling van LAR-bezwaarschriften en de begeleiding van procesgemachtigden en advocaten wordt door deze afdeling gedaan. Op deze afdeling wordt echter meer en meer beroep gedaan op beleidsmatig en juridisch viak. Dit is niet alleen binnen DOW het geval, maar ook door andere diensten en directies van de overheid doen een beroep op deze afdeling. De afdeling Toezicht is belast met het toezicht op en de naleving van de Bouw- en Woningverordening, graafwerkzaamheden door utiliteitsbedrijven en explosieven c.q. vuurwerk. Deze afdeling is in 2016 drastisch aangepast qua werkprocedures. Ook deze afdeling is in 2016 door verloop, disciplinaire maatregelen, en ziekte zwaar onderbezet. Het zo spoedig afhandelen van bouwaanvragen heeft de hoogste prioriteit van deze afdeling gezien het beleid van de regering om economische ontwikkeling te stimuleren in de private sector. Het komt nog vaak voor dat de aanvragen niet volledig worden ingediend en hierdoor onnodige vertraging veroorzaakt in het afhandelingsproces. Er is een informatiebrochure beschikbaar bij de balie van de afdeling Toezicht die precies aangeeft welke documenten nodig zijn bij de indiening van een bouwaanvraag. Hiervoor zal eveneens de nodige voorlichting worden voortgezet. Het beleid om illegale bouwwerken aan te pakken zal worden aangescherpt en gecontinueerd. Het slopen van een bouwwerk wordt als laatste maatregel ingezet. De cobrdinatie van de graafwerkzaamheden van de utiliteitsbedrijven verloopt nu beter en soepeler. Het beleid om de utiliteitsbedrijven geen toestemming te verlenen om asfaitwegen te kruisen wanneer deze wegen minder dan 5 jaar geleden van een nieuwe deklaag zijn voorzien zal worden gecontinueerd. 5

Beheer Infrastructuur In 2016 is een nieuw hoofd voor deze afdeling aangesteld na een interne sollicitatieprocedure. De afdeling bestaat uit de subafdelingen Infrastructuur en Verkeer, Bouwkundige Werken, Landschapsbeheer en Inspecteur Beheer. Deze hoofdafdeling heeft in Tarabana een werkplaats/ opslagplaats voor haar materialen. Het beschikbare terrein is niet voldoende om alle materialen op een ordentelijke wijze te bewaren en te bewerken voor hergebruik. In 2016 is derhalve een aanvang gedaan met de openstelling van het terrein te Barcadera dat ten eerste zal worden aangewend voor het verwerken van grondmateriaal. De volledige verhuizing heeft zich voor 2016 niet kunnen bewerkstelligen en zal derhalve worden voortgezet in 2017. Ook zal aandacht wordt besteed aan het efficienter en effectiever functioneren van de opslagplaats met de daarbij behorende beveiliging. Infrastructuur en Verkeer De afdeling Infrastructuur en Verkeer is belast met het onderhoud van de wegen waaronder de wegmarkering, het verkeersmeubilair en evenementen. Gecontinueerd zal worden met het beleid om zowel klein onderhoud als wat groter onderhoud te verrichten. Dit zal op een meer planmatige en gestructureerde wijze geschieden. De documentatie van deze onderhoudswerkzaamheden dient eveneens op een gestructureerde wijze te geschieden opdat naslagwerk wordt vergemakkelijkt en voor eenieder toegankelijk. Het in 2016 opgezette Beheer onderhoudsprogramma om tot een preventief onderhoudscultuur te gaan zal worden voortgezet. Het doel hiervan is om enerzijds onze infrastructuur kwalitatief hoog te houden en anderzijds om de onderhouds- /exploitatiekosten te reduceren. Onder klein onderhoud wordt onder andere verstaan het dichten van gaten in asfaitwegen, het hermarkeren van wegen, het onderhouden van de verkeersregelinstallaties en het vernieuwen van verkeers- en straatnaamborden. In de regenperiode zal gebruik worden gemaakt van koud asfalt om gaten te dichten omdat gebleken is dat dit effectiever is. 6

Voor groter onderhoud beschikt de afdeling over mogelijkheden om ook constructiewerken uit te voeren. De verbetering van trottoirs en wegen in de binnenstad van Oranjestad zal verder worden uitgevoerd. Tevens de aanbrenging van planten en het onderhoud hiervan. Voor het onderhoud aan zandwegen zal verder gekeken worden hoe nieuw te ontginnen graniet zo beperkt mogelijk kan blijven door hergebruik van grondmateriaal. Het opengestelde terrein te Barcadera wordt aangewend om grondmateriaal te verwerken voor hergebruik. Derhalve is bij de volledige verhuizing ruimte gepland voor een gronddepot. Het beheren van het witzand depot te Barcadera is relevant voor het onderhouden van de stranden na eventuele slechte weersomstandigheden, met name omdat de stranden onze primaire activa zijn. In 2016 zijn reeds de nodige voorbereidingen getroffen voor het baggeren van witzand in samenwerking met APA. Dit zal in 2017 worden uitbesteed. DOW beschikt zelf over een aantal machines en vrachtwagens maar is onvoldoende voorzien om alle werkzaamheden te kunnen uitvoeren. Daarom worden behalve vrachtwagens ook andere zwaar materieel gehuurd of geleased. Als gevolg van het afgesproken begrotingsnorm zal voor 2017 het versoberingstraject van het inhuren en leasen van vrachtwagens en zwaar materieel worden voortgezet. Daarnaast zullen de werkprocedures ten aanzien van de reparaties aan het zwaar materieel en aankoop van onderdelen worden aangescherpt. Het hebben van eigen vrachtwagens en ander zwaar materieel heeft wel het voordeel dat je altijd hierover kan beschikken en niet afhankelijk bent van derden. Voorts beschikt deze afdeling over een aantal kleine contracters die meehelpen bij de onderhoudswerkzaamheden zoals het dichten van gaten in asfaltwegen, het onderhouden van zandwegen, het markeren van wegen, het schoonhouden van bermen en trottoirs en herstelwerk uitvoeren aan en nieuwe plaatsing van straatmeubilair. Ook worden ze ingezet voor ondersteuning bij constructiewerk. Aandacht zal worden besteed om naast het eigen personeel om ook de contracters te upgraden in termen van vakmanschap. Landschapsbeheer Deze afdeling is verantwoordelijk dat de openbare leefruimte zo goed mogelijk wordt onderhouden. Dit houdt in dat het aanwezige openbare natuurlijke groen, groen bij 7

stadsplantsoenen, pleinen, stranden en toeristische attracties (bijv. Ayo Rock Formations, Casibari) wordt bij gesnoeid en gemaaid. Tevens is het de wens om de natuurlijke aanwas beter de kans te geven om zich te kunnen ontwikkelen. Hiertoe zal bij de opzet van een nieuwe werkplaats te Barcadera rekening worden gehouden met de komst van een beperkte boomkwekerij waar lokale soorten kunnen worden gekweekt in een wijze waarop deze kunnen uitgroeien tot meer volwassen exemplaren waarbij de wortelkluit bij transport intact kan blijven. Aandacht zal worden besteed aan het reduceren van het volume aan snoeiafval door dit te gaan "verchippen". In 2016 is reeds een samenwerkingsverband aangegaan met een particulier bedrijf hetgeen goede resultaten heeft opgeleverd. Het terrein te Barcadera zal hiertoe een goede ruimte bieden voor het reduceren van het volume aan snoeiafval. De werkzaamheden van de kleine contracters van deze afdeling worden zoveel mogelijk uitgevoerd op contractbasis. Deze manier van werken brengt met zich mee dat meer energie moet worden gestoken in het voorbereiden van het contract, maar aan de andere kant hoeven de controleurs niet steeds te gaan controleren of de contracters hun werkzaamheden wel uitvoeren. Nu wordt met een contracter een hoeveelheid werk afgesproken voor een bepaalde periode. De controleur hoeft dan alleen de kwaliteit van het werk en de voortgang van het werk te controleren. Dit systeem is efficienter en effectiever waardoor deze benadering zal worden voortgezet. De kosten met betrekking tot de irrigatie van de plantsoenen is fors gestegen in 2015, namelijk met ruim AfI. 750.000,00 per jaar. In 2016 is op 20 locaties watertanks met pompen geinstalleerd om het gebruik van eigen gezuiverde rioolwater mogelijk te maken. Deze aanpak zal in 2017 worden voortgezet. Bouwkundige Werken Deze afdeling is belast met het klein onderhoud aan (school)gebouwen, de activiteiten van DOW, de evenementen van de overheid, wandelpad', straat en sierverlichting. Dit dient op een effectieve en efficiente wijze te geschieden. Ter verwezenlijking van dit doel zal DOW gestructureerd te werk gaan en partnership zoeken met relevante kennis in onderhoud van schoolgebouwen. 8

De beschikbare middelen zijn niet toereikend om alle schoolgebouwen in een goede onderhoudstoestand te behouden. De ondergetekenden zijn voornemens om het onderhoud van de overheidsgebouwen bij de DOW onder te brengen. Teneinde dit op een verantwoorde wijze te verrichten is een degelijk Beheers onderhoudsprogramma een vereiste. Tot slot voor de Statenverkiezing in 2017 is deze afdeling verantwoordelijk voor de verzorging van de stemlokalen en inrichting hiervan. Beheer Waterschappen In 2016 is het nieuwe hoofd voor deze afdeling aangesteld na een interne sollicitatieprocedure. Deze afdeling is belast met het onderhoud van de riolen en de regenwaterafvoersystemen (Duikers, natuurlijke rooien, open waterafvoeren, greppels, labado's en bakprofielen). Ook de rioolwaterzuiveringsinstallaties en de 17 pompgemalen vallen onder deze afdeling. Bij de drie rioolwaterzuivering installaties (rwzi's) worden een integraal beleid gevoerd ten aanzien van de bedrijfsvoering met het oog op preventief onderhoud. Deze aanpak zal worden voortgezet. Het bestaande riool- regenwaterafvoerstelsel is grotendeels verouderd waardoor naast de preventieve onderhoudswerkzaamheden steeds gedeeltes van het bestaande stelsel vervangen moeten worden. Dit geldt ook voor een groot aantal kunstwerken zoals grotere duikers en bruggen. Het is wenselijk dat hiervoor ook eigen capaciteit in termen van vakmanschap en materieel beschikbaar kan komen om op deze wijze bij te kunnen dragen aan de vernieuwing van de verouderde stelsels. De DOW zal in de komende jaren de uitbreiding van het rioolleidingssysteem voortzetten conform het vastgestelde Afvalwaterstructuurplan, waarvoor de nodige budgettaire voorzieningen dienen te worden getroffen. De aansluiting van nieuwe panden op het openbare rioolstelsel valt ook onder deze afdeling. 9

Adequaat beheer van de rioolwaterzuivering installaties (rwzi's) is een grote zorg. Verdere investering om het effluent op peil qua kwantiteit en kwaliteit te kunnen behouden is een vereiste. Het continue operationele proces maakt dat waterzuivering voor Openbare Werken in feite geen geeigende taak is. In 2017 zal een ploegendienst worden ingevoerd om het continue operationele proces te kunnen waarborgen. In 2014 heeft de DOW het proces opgestart om andere alternatieven te verkennen om de reductie van de exploitatiekosten mogelijk te maken bij de nnzi's. Dit traject omvat het ombouwen van de rwzi's van een "wastewater treatment plant" tot een "Power/biogas/nutrient plant". Deze werkzaamheden zullen in 2017 worden voortgezet. Naast de nieuwe strategie is het eveneens van belang dat bij zowel de rwzi's als de pompgemalen preventief onderhoud wordt gedaan om de exploitatiekosten te verlagen. Het onderhouden van de regenwaterafvoeren is vrij arbeidsintensief. Een goede afvoer van excessief regenwater is van belang om wateroverlast na hevige regenval te kunnen beperken. In overleg met de DLW zal gewerkt worden aan een integraal hemelwaterafvoerplan dat gebaseerd is op het principe van "Collect, Store and Disposal" van regenwater, met het behoud van groen. De werkzaamheden tot het open en schoonhouden van onze rooien in het kader van het orkaanseizoen, vooral in de dichter bevolkte gedeelten van ons eiland zal worden voortgezet. Hiervoor is de inzet van kleine contractgroepen van groot belang. Deze groepen dragen ook zorg voor de feitelijke schoonmaak van roosters in en regenwateropvangputjes aanwezig in verharde wegen en openhouden van duikers aanwezig bij wegkruisingen van rooien met wegen. Het beleid van de scheiding van het regenwaterafvoersysteem (RWA) van het rioleringssysteem (DWA) zal worden voortgezet ter voorkoming dat bij zware regenval fecalien op straat komt. Algemene Zaken Naast de technische hoofdafdelingen heeft de DOW ook de ondersteunende hoofdafdeling Algemene Zaken. Deze hoofdafdeling bestaat uit zes (6) subafdelingen, 10

namelijk IT, Financieel Beheer, Interne Diensten, Interne Controle, Inkoopafdeling en het laatst toegevoegde afdeling Administratie & Materieel beheer. Het opstellen van de maandelijkse financiele rapportage zal worden voortgezet om enerzijds inzicht te verkrijgen in het beschikbare krediet en anderzijds om het tijdig kunnen opstellen van kwartaalrapportages respectievelijk de jaarrekening te kunnen waarborgen. De ervaring leert dat binnen de DOW het beschikken over applicatiebeheerders wenselijk is. Daarom wordt binnen de IT-afdeling de menscapaciteit bepaald om zowel het netwerk als de applicaties te kunnen verzorgen. Zoals reeds eerder is vermeld dat in 2017 het DECOS-systeem wordt uitgebreid teneinde beter en optimaal gebruik te kunnen maken van de capaciteiten van dit systeem. DOW zal deel gaan maken van werkgroepen die gevormd worden uit de diensten die een DECOS-systeem hebben. Zo kunnen de werkgroepsleden van elkaars ervaring leren. Eerder in onderhavige beleidsnota is melding gemaakt dat de DOW een significante rol wens te bekleden in de ontwikkeling en vaststelling van prijzen op de markt in de komende jaren. Om dit doel te bereiken wordt in 2016 en zal in 2017 gewerkt worden aan de herstructurering van de afdelingen Inkoop en Financieel Beheer. 11

Administratie en Materieel Deze afdeling houdt zich bezig met het huren, leasen en kopen van de dienstauto's alsook het zwaar materieel ten behoeve van de overheid. Ook het onderhoud aan machines en het wagenpark in eigendom van de overheid, het taxeren en afkeuren van onroerende goederen van de overheid vormen een integraal onderdeel hiervan. Naast deze werkzaamheden verzorgt deze afdeling ook de aanbesteding van diverse leveringen van de overheid zoals nummerplaten en openbare verkopen. Deze afdeling is ook belast met het afhandelen van de claims die bij DOW worden ingediend van personen die aan hun eigendommen (auto's) schade hebben geleden vanwege de staat van de wegeninfrastructuur of van de inrichting hiervan. Ook van claims van schade aan auto's die binnen komen vanwege schade door het omvallen van een boom of losgeraakte takken worden door deze afdeling afgehandeld. 12

Bijlaqen Van deze memorie maken voorts deel uit de navolgende bijlagen: a b c Deel I een vergelijkend overzicht van realisatie 2015 & begroting 2016 en Ontwerp begroting 2017 op niveau Landsbedrijf per afdeling (kosten&middelen) een vergelijkend overzicht van de investeringen en kapitaaluitgaven over 2015, 2016 en 2017 een vergelijkend overzicht van de financieringsmiddelen over 2015, 2016 en 2017 d e Deel 2 een vergelijkend overzicht van realisatie 2015, begroting 2016 en Ontwerp begroting 2017 op niveau Afdeling per (Hfd)kostensoort/opbrengstrekening een Algemene - en een detailletoelichting op de kosten en middelen op afdelings niveau Ontwerp begroting 2017 Deel 3 f een staat van activa en geraamde afschrijvingen over 2017 g een overzicht van de tarieven van DOW in 2017 h een toelichting op de rekeningnummers & ramingen van de begroting 2017 i personeelsstaat De minister van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Integratie, De minister van Financien en Overheidsorganisatie, 13

Deel 1 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 00002 Dienst Openbare Werken 260 Directie en stafafdelingen 441.750 600.200 627.500 264 Algemene Zaken 3.009.178 3.209.600 3.177.200 265 Beleid en Toezicht 2.743.326 2.653.200 2.539.500 266 Ontwerp en Planning 2.139.997 2.370.900 2.445.500 267 Uitvoer 1.576.439 2.526.700 2.569.500 268 Beheer 38.732 104 40.285.100 40.512.000 00002 Dienst Openbare Werken 48.642.794 51.645.700 51.871.200 14

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 00002 Dienst Openbare Werken 260 Directie en stafafdelingen 441.750 600.200 627.500 264 Algemene Zaken 3.009.178 3.209.600 3.177.200 265 Beleid en Toezicht 2.743.326 2.653.200 2.539.500 266 Ontwerp en Planning 2.139.997 2.370.900 2.445.500 267 Uitvoer 1.576.439 2.526.700 2.569.500 268 Beheer 38.732.104 40.285.100 40.512.000 00002 Dienst Openbare Werken 48.642.794 51.645.700 51.871.200 15

Omschrijving Jaarrek 2015 Investeringen & Kapitaal uitgaven 2016 Investeringen & Kapitaal uitgaven Ontwerp 2017 Investeringen & Kapitaal uitgaven 00002 Dienst Openbare Werken 27 Kapitaaldienst D.O.W. 783.330 691.600 610.700 00002 Dienst Openbare Werken 783.330 691.600 610.700 16

Omschrijving Jaarrek 2015 Financierings -middelen 2016 Financieringsmiddelen Ontwerp 2017 Financieringsmiddelen 00002 Dienst Openbare Werken 27 Kapitaaldienst D.O.W. 783.330 691.600 610.700 00002 Dienst Openbare Werken 783.330 691.600 610.700 17

Deel 2 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 00002 Dienst Openbare Werken Al le afdelingen samen 4101 Salarissen en toelagen 11.405.021 12.355.600 12.603.200 4102 Overwerkvergoedingen 443.726 525.000 525.000 4103 Kindertoelage 116.115 105.700 86.800 4104 Vakantie-uitkering 881.287 963.000 967.300 4105 Vergoedingen e.d. 13.241 33.700 33.700 4100 Personeel 12.859.390 13.983.000 14.216.000 4201 Compensatietoesl AOV /AWW 1.395.885 1.363.900 1.377.800 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 1.384.617 1.506.800 1.507.300 4206 Premie A.Z.V. 1.123.262 1.162.300 1.175.900 4200 Werkgeversbijdragen 3.903.764 4.033.000 4.061.000 4301 Geneeskundige kosten 4303 Cursusgelden en opleidingen 29.280 62.000 61.000 4304 Vergoedingen vervoer 135.573 86.500 86.500 4305 Dienstkleding en -toelage 10.568 68.500 68.500 4306 Reis- en verblijfskosten 24.467 17.500 17.500 4307 Werving personeel 4309 Overige vergoedingen & toelagen 20.630 8.100 8.100 4310 Schrijf- en bureaubehoeften 95.547 72.700 73.900 4311 Kantoorinventaris 54.002 22.600 22.600 4312 Huur kantoorinventaris 262.759 363.000 364.000 4313 Portikosten 20.797 20.500 20.500 4314 Telefoon, fax & internet 188.469 191.200 246.200 4319 Overige bureaukosten 1.839 1.000 1.000 4320 Huur gebouwen 1.263.922 1.250.000 1.265.000 18

4321 Electriciteitsvoorziening 2.235.821 2.200.000 2.200.000 4322 Water levering 1.115.148 541.000 541.000 4323 Huisvestingsartikelen 4.178 6.000 106.000 4324 Onderhoud gebouwen en installaties 500.633 975.500 975.500 4325 Luchtkoelingsapparatuur 39.582 9.000 9.000 4329 Overige huisvestingskosten 12.587 14.500 14.500 4330 Voorlichting en promotie 12.330 16.000 16.000 4331 Aanschaf bedrijfsmiddelen 162 3.100 3.100 4332 Huur/onderhoud bedrijfsmiddelen 4.724.569 4.477.100 4.477.100 4333 Aanschaf bedrijfsbenodigdheden 69.482 109.000 109.000 4334 Huur/Lease voertuigen 812.215 760.500 760.500 4335 Brandstof 554.335 668.400 648.400 4336 Motorrijtuigenbelasting 82.370 71.200 71.200 4339 Overige vervoerskosten 20.472 50.500 115.500 4347 Begrafeniskosten - 3.500 3.500 4361 Deskundig advies en bijstand 184.396 1.199.500 1.074.500 4362 Overige uitbestede werkzaamheden 2.019.363 2.208.800 2.009.000 4365 Onderhoud infrastructuur 1.864.287 2.700.000 2.744.000 4366 Uitbestede onderhoudswerkzaamheden 15.144.515 14.250.000 14.375.000 4370 Verzekeringen 133.493 186.300 186.300 4385 Bankkosten 697 - - 4393 Overige kosten 379.696 252.600 237.600 4397 Kasverschillen 50 4399 Kosten voorgaande jaren (929.229) 4300 Goederen en diensten 31.089.005 32.866.100 32.911.500 19

Omschrijving Jaarrek Ontwerp 2015 2016 Kosten Kosten 2017 Kosten 4701 Afschrijvingen 761.965 690.600 609.700 4715 Verrekening tussen overheidsbedrijven 28.670 73.000 73.000 4700 Bijdragen & afschrijvingen 790.635 763.600 682.700 00002 Dienst Openbare Werken 48.642.794 51.645.700 51.871.200 20

Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 260 Directie en stafafdelingen 4101 Salarissen en toelagen 278.745 410.500 428.900 4102 Overwerk 10.057 4103 Kindertoelage 1.260 3.200 4104 Vakantie-uitkering 21.685 32.200 33.200 4105 Vergoedingen e.d. 3.900 3.900 4100 Personeel 311.747 449.800 466.000 4201 Compensatietoesl AOV /AWW 33.838 40.800 40.600 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 30.789 46.100 47.600 4206 Premie A.Z.V. 28.681 34.400 34.200 4200 Werkgeversbijdragen 93.308 121.300 122.400 4301 Geneeskundige kosten 4303 Cursusgelden en opleidingen 5.543 1.000 1.000 4304 Vergoedingen vervoer 7.000 7.000 21

4306 Reis- en verblijfskosten 9.912 2.500 2.500 4307 - Werving personeel 4309 Overige vergoedingen & toelagen 600 600 4310 Schrijf- en bureaubehoeften 3.249 5.000 5.000 4311 Kantoorinventaris 1.896 1.000 1.000 4312 Huur kantoorinventaris 8.016 6.000 16.000 4314 Telefoon,fax & internet 4.016 3.500 3.500 4319 Overige bureaukosten 1.839 1.000 1.000 4323 Huisvestingsartikelen 324 1.000 1.000 4324 Onderhoud gebouwen 4329 Overige huisvestingskosten 4330 Voorlichting en promotie 1.500-4331 Aanschaf bedrijfsmiddelen 500 500-4347 Begrafeniskosten 4393 Overige kosten 400 4399 Kosten voorgaande jaren pm pm 4300 Goederen en diensten 36.695 29.100 39.100 4701 Afschrijvingen 4700 Bijdragen & afschrijvingen 260 Directie en stafafdelingen 441.750 600.200 627.500 Omschrijving Jaarrek Ontwerp B 2015 2016 2017 Kosten Kosten Kosten 264 Algemene Zaken 4101 Salarissen en toelagen 928.199 1.085.500 1.101.000 22

4102 Overwerk 4103 Kindertoelage 4104 Vakantie-uitkering 4105 Vergoedingen e.d. 9.149 6.910 78.185 11.258 8.300 85.500 6.100 8.300 86.500 6.100 4100 Personeel 1.033.701 1.185.400 1.201.900 4201 Compensatietoes1A0V/AVVVV 199.983 120.700 122.400 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 125.057 133.800 135.700 4206 Premie A.Z.V. 97.393 102.300 103.800 4200 Werkgeversbijdragen 422.433 356.800 361.900 4303 Cursusgelden en opleidingen 3.266 5.000 5.000 4304 Vergoedingen vervoer 2.355 2.400 2.400 4305 Dienstkleding en -toelage 1.114 500 500 4306 Reis- en verblijfskosten - 4309 Overige vergoedingen - 4310 Schrijf- en bureaubehoeften 33.415 25.000 25.000 4311 Kantoorinventaris 6.349 2.500 2.500 4312 Huur kantoorinventaris 39.397 69.000 50.000 4313 Portikosten 20.797 20.000 20.000 4314 Telefoon, fax & internet 83.431 75.000 75.000 4319 Overige bureaukosten 4320 Huur gebouw 1.263.922 1.250.000 1.265.000 4321 - Electriciteitsvoorziening 4323 Huisvestingsartikelen 224 1.000 1.000 4324 Onderhoud gebouwen en installaties 144 500 500 4329 Overige huisvestingskosten 12.087 10.000 10.000 4330 Voorlichting en promotie 4331 Bedrijfsmiddelen 4332 Huur bedrijfsmiddelen - 500 500 4333 Bedrijfsbenodigheden 4334 Huur/Lease voertuigen 4335 Brandstof - 23

4336 4361 4362 4370 4385 4393 4397 4399 Motorrijtuigenbelasting Deskundig advies en bijstand Overige uitbestede werkzaamheden Verzekeringen Bankkosten Overige kosten Kasverschillen Kosten voorgaande jaren 2.350 17.979 697 34.046 50 458 50.000 50.000 75.000 pm 15.000 50.000 60.000 pm 4300 Goederen en diensten 1.522.081 1.636.400 1.582.400 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 4701 Afschrijvingen 30.963 31.000 31.000 4700 Bijdragen & afschrijvingen 30.963 31.000 31.000 264 Algemene Zaken 3.009.178 3.209.600 3.177.200 24

Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 265 Beleid en Toezicht 4101 Salarissen en toelagen 1.587.452 1.677.200 1.625.700 4102 Overwerkvergoedingen 3.988 4103 Kindertoelage 7.680 11.400 7.700 4104 Vakantie-uitkering 118.298 133.000 125.900 4105 Vergoedingen e.d. 6.400 6.400 4100 Personeel 1.717.418 1.828.000 1.765.700 4201 Compensatietoesl AOV /AWW 173.389 181.500 172.100 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 172.729 202.500 187.800 4206 Premie A.Z.V. 146.968 153.900 147.600 4200 Werkgeversbijdragen 493.086 537.900 507.500 4303 Cursusgelden en opleidingen 15.000 15.000 4304 Vergoedingen vervoer 4.655 1.600 1.600 4305 Dienstkleding en -toelage 1.193 2.500 2.500 4306 Reis- en verblijfskosten 3.644 15.000 15.000 4309 Overige vergoedingen 176-4310 Schrijf- en bureaubehoeften 10.028 10.000 10.000 4311 Kantoorinventaris 8.288-4312 Huur kantoorinventaris 50.855 96.000 75.000 4313 Portikosten 500 500 4314 Telefoon, fax & internet 5.367 2.200 2.200 25

4319 Overige bureaukosten 4323 Huisvestingsartikelen 602 500 500 4324 Onderhoud gebouwen 4330 Voorlichting en promotie 1.000 1.000 4331 Aanschaf bedrijfsmiddelen 100 100 4332 Huur bedrijfsmiddelen 308 4333 Aanschaf bedrijfsbenodigheden 298 500 500 4334 Huur/Lease voertuigen 86.176 64.500 64.500 4335 Brandstof 13.238 12.300 12.300 4336 Motorrijtuigenbelasting 2.192 2.500 2.500 4339 Overige kosten vervoer 4350 Bewakingskosten 4361 Deskundig advies 164.399 35.000 35.000 4362 Overige uitbestedingen 84.204 - - 4370 Verzekeringen 2.850 3.500 3.500 4393 Overige kosten 48.932 15.000 15.000 4399 Kosten voorgaande jaren 34.850 pm pm 4300 Goederen en diensten 522.255 277.700 256.700 Ontwerp Jaarrek Omschrijving 2015 2016 2017 Kosten Kosten Kosten 4701 Afschrijvingen 9.572 9.600 9.600 4715 Verrekening tussen overheidsbedrijven 995 4700 Bijdragen & afschrijvingen 10.567 9.600 9.600 26

265 Beleid en Toezicht 2.743.326 2.653.200 2.539.500 27

Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 266 Ontwerp en Planning 4101 4102 4103 4104 4105 Salarissen en toelagen Overwerk Kindertoelage Vakantie-uitkering Vergoedingen ad. 1.301.643 263 8.895 108.293 1.983 1.423.800 8.900 112.600 6.100 1.471.100 8.900 114.400 6.100 4100 Personeel 1.421.077 1.551.400 1.600.500 4201 Compensatietoesl AOV/AVVW 141.528 154.800 160.800 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 161.579 172.700 177.000 4206 Premie A.Z.V. 110.630 131.200 136.300 4200 Werkgeversbijdragen 413.737 458.700 474.100 4303 Cursusgelden en opleidingen 875 10.000 10.000 4304 Vergoedingen vervoer 500 500 4305 Dienstkleding & toelage 500 500 4306 Reis- en verblijfskosten 7.583-4310 Schrijf- en bureaubehoeften 19.854 15.000 15.000 4311 Kantoorinventaris 10.968 6.500 6.500 4312 Huur kantoorinventaris 69.448 75.000 85.000 4314 Telefoon, fax & internet 5.132 500 500 4323 - Huisvestingsartikelen 500 500 4324 Onderhoud - - - gebouwen 4330 Voorlichting en promotie 8.685 10.000 10.000 4331 Bedrijfsmiddelen 4332 Huur bedrijfsmiddelen 28

4333 Aanschaf bedrijfsbenodigheden 149 500 500 4334 Huur/Lease voertuigen 27.278 21.400 21.400 4335 Brandstof 2.401 5.000 5.000 4336 Motorrijtuigenbelasting 624 900 900 4361 Deskundig advies en bijstand 10.674 10.000 10.000 4362 Overige uitbestede werkzaamheden 99.016 120.000 120.000 4370 Verzekeringen 950 1.300 1.300 4393 Overige kosten 347 2.500 2.500 4399 Kosten voorgaande jaren 3.700 pm pm 4300 Goederen en diensten 267.684 280.100 290.100 4701 Afschrijvingen 10.709 10.700 10.800 4715 Verrekening tussen overheidsbedrijven 26.790 70.000 70.000 4700 Bijdragen & afschrijvingen 37.499 80.700 80.800 266 Ontwerp en Planning 2.139.997 2.370.900 2.445.500 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 267 Uitvoer 4101 Salarissen en toelagen 867.900 878.300 980.800 4102 Overwerkvergoedingen 25.000 25.000 4103 Kindertoelage 4.985 6.400 3.200 4104 Vakantie-uitkering 67.433 69.300 76.400 4105 Vergoedingen e.d. 4.800 4.800 4100 Personeel 940.318 983.800 1.090.200 29

4201 Compensatietoesl AOV /AVVW 94.935 95.400 103.600 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 108.835 106.400 117.600 4206 Premie A.Z.V. 89.801 80.800 87.800 4200 Werkgeversbijdragen 293.571 282.600 309.000 4303 Cursusgelden en opleidingen 4.347 6.000 6.000 4304 Vergoedingen vervoer 4305 Dienstkleding en -toelage 3.116 5.000 5.000 4306 Reis- en verblijfskosten 2.520 - - 4309 Overige vergoedingen 4310 Schrijf- en bureaubehoeften 9.754 7.500 7.500 4311 Kantoorinventaris 3.978 2.500 2.500 4312 Huur kantoorinventaris 13.984 22.000 22.000 4314 Telefoon, fax & internet 10.515 10.000 10.000 4323 Huisvestingsartikelen 500 500 4324 Onderhoud gebouwen 4331 Aanschaf bedrijfsmiddelen 500 500 4332 Huur/onderhoud bedrijfsmiddelen 179 5.000 5.000 4333 Aanschaf bedrijfsbenodigheden 168 1.000 1.000 4334 Huur/Lease voertuigen 127.536 128.500 128.500 4335 Brandstof 16.304 22.100 22.100 4336 Motorrijtuigenbelasting 3.382 3.700 3.700 4361 Deskundig advies en bijstand 989.500 899.500 4362 Overige uitbestedingen 30.057 50.000 50.000 4370 Verzekeringen 5.225 6.500 6.500 4393 Overige kosten 111.485 4399 Kosten voorgaande jaren pm pm - 4300 Goederen en diensten 342.550 1.260.300 1.170.300 4701 Afschrijvingen 30

4700 Bijdragen & afschrijvingen 267 Uitvoer 1.576.439 2.526.700 2.569.500 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 268 Beheer 4101 Salarissen en toelagen 6.441.082 6.880.300 6.995.700 4102 Overwerkvergoedingen 420.269 500.000 500.000 4103 Kindertoelage 86.385 67.500 58.700 4104 Vakantie-uitkering 487.393 530.400 530.900 4105 Vergoedingen e.d. 6.400 6.400 4100 Personeel 7.435.129 7.984.600 8.091.700 4201 Compensatietoesl AOV/AWW 752.212 770.700 778.300 4204 Aanvullingsbijdrage APFA 785.628 845.300 841.600 4206 Premie A.Z.V. 649.789 659.700 666.200 4200 Werkgeversbijdragen 2.187.629 2.275.700 2.286.100 4303 Cursusgelden en opleidingen 15.249 25.000 24.000 4304 Vergoedingen vervoer 128.563 75.000 75.000 4305 Dienstkleding en -toelage 5.145 60.000 60.000 4306 Reis- en verblijfskosten 808 4309 Overige vergoedingen 20.454 7.500 7.500 4310 Schrijf- en bureaubehoeften 19.247 10.200 11.400 4311 Kantoorinventaris 22.523 10.100 10.100 4312 Huur kantoorinventaris 81.059 95.000 116.000 4314 Telefoon, fax & internet 80.008 100.000 155.000 31

4321 Electriciteitsvoorziening 2.235.821 2.200.000 2.200.000 4322 Water levering 1.115.148 541.000 541.000 4323 Huisvestingsartikelen 3.028 2.500 102.500 4324 Onderhoud gebouwen en installaties 500.489 975.000 975.000 4325 Luchtkoelingsapparatuur 39.582 9.000 9.000 4329 Overige huisvestingskosten 500 4.500 4.500 4330 Voorlichting en promotie 2.145 5.000 5.000 4331 Aanschaf bedrijfsmiddelen 162 2.000 2.000 4332 Huur/onderhoud bedrijfsmiddelen 4.724.082 4.471.600 4.471.600 4333 Aanschaf bedrijfsbenodigheden 68.867 107.000 107.000 4334 Huur/Lease voertuigen 571.225 546.100 546.100 4335 Brandstof 522.392 629.000 609.000 4336 Motorrijtuigenbelasting 76.172 64.100 64.100 4339 Overige vervoerskosten 20.472 50.500 115.500 4347 - Begrafeniskosten 3.500 3.500 4350 Bewakingskosten 4361 Deskundig advies en bijstand 6.973 115.000 115.000 4362 Overige uitbestede werkzaamheden 1.788.107 1.988.800 1.789.000 4365 Onderhoud infrastructuur 1.864.287 2.700.000 2.744.000 4366 Uitbestede onderhoudswerkzaamheden 15.144.515 14.250.000 14.375.000 4370 Verzekeringen 124.468 175.000 175.000 4393 Overige kosten 184.486 160.100 160.100 4399 Kosten voorgaande jaren (968.237) pm pm - 4300 Goederen en diensten 28.397.740 29.382.500 29.572.900 Omschrijving Jaarrek 2015 Kosten 2016 Kosten Ontwerp 2017 Kosten 4701 Afschrijvingen 710.721 639.300 558.300 4715 Verrekening tussen overheidsbedrijven 885 3.000 3.000 32

4700 Bijdragen & afschrijvingen 711.606 642.300 561.300 268 Beheer 38.732.104 40.285.100 40.512.000 33

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 00002 Dienst Openbare Werken Al le afdelingen samen 8312 Retributies en leges 1.102.893 1.750.000 1.750.000 8313 Retributies bouwvergunning 206.600 200.000 200.000 8300 Retributies en leges 1.309.493 1.950.000 1.950.000 8413 Dienstverlening derden 1.460.611 2.500.000 2.500.000 8414 Incidentele middelen 14.730 600.000 600.000 8410 Administratieve rechten 1.475.341 3.100.000 3.100.000 8431 Overige middelen 184.522 160.100 160.100 8430 Overige middelen 184.522 160.100 160.100 8400 Rechten,boeten en overige middelen 1.659.863 3.260.100 3.260.100 8742 Verhuuropbrengsten 63.317 70.000 70.000 8740 Andere inkomsten uit bezit 63.317 70.000 70.000 8700 Niet-belastingopbrengsten 63.317 70.000 70.000 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 45.610.121 46.365.600 46.591.100 34

8810 Landsbedrijven en fondsen 45.610.121 46.365.600 46.591.100 00002 Dienst Openbare Werken 48.642.794 51.645.700 51.871.200 35

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 260 Directie en stafafdelingen 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 441.750 600.200 627.500 8810 Landsbedrijven en fondsen 441.750 600.200 627.500 260 Directie en stafafdelingen 441.750 600.200 627.500 36

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 264 Algemene Zaken 8431 Overige middelen 40 100 100 8430 Overige middelen 40 100 100 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 3.009.138 3.209.500 3.177.100 8810 Landsbedrijven en fondsen 3.009.138 3.209.500 3.177.100 264 Algemene Zaken 3.009.178 3.209.600 3.177.200 37

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 265 Beleid en Toezicht 8312 8313 Retributies en leges Retributies bouwvergunning 1.102.893 206.600 1.750.000 200.000 1.750.000 200.000 8300 Retributies en leges 1.309.493 1.950.000 1.950.000 8413 Dienstverlening derden 105 8431 Overige middelen 137.853 75.000 75.000 8400 Overige middelen 137.958 75.000 75.000 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 1.295.875 628.200 514.500 8810 Landsbedrijven en fondsen 1.295.875 628.200 514.500 265 Beleid en Toezicht 2.743.326 2.653.200 2.539.500 38

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 266 Ontwerp en Planning 8431 Overige middelen 22.095 75.000 75.000 8430 Overige middelen 22.095 75.000 75.000 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 2.117.902 2.295.900 2.370.500 8810 Landsbedrijven en fondsen 2.117.902 2.295.900 2.370.500 266 Ontwerp en Planning 2.139.997 2.370.900 2.445.500 39

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 267 Uitvoer 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 1.576.439 2.526.700 2.569.500 8810 Landsbedrijven en fondsen 1.576.439 2.526.700 2.569.500 267 Uitvoer 1.576.439 2.526.700 2.569.500 40

Omschrijving Jaarrek 2015 Middelen 2016 Middelen Ontwerp 2017 Middelen 268 Beheer 8413 Dienstverlening derden 1.460.506 2.500.000 2.500.000 8414 Incidentele middelen 14.730 600.000 600.000 8410 Administratieve rechten 1.475.236 3.100.000 3.100.000 8431 Overige middelen 24.534 10.000 10.000 8430 Overige middelen 24.534 10.000 10.000 8742 Verhuuropbrengsten 63.317 70.000 70.000 8740 Andere inkomsten uit bezit 63.317 70.000 70.000 8700 Niet-belastingopbrengsten 63.317 70.000 70.000 8818 Bijdragen in het tekort van DOW 37.169.017 37.105.100 37.332.000 8810 Landsbedrijven en fondsen 37.169.017 37.105.100 37.332.000 268 Beheer 38.732.104 40.285.100 40.512.000 00002 Dienst Openbare Werken 48.642.794 51.645.700 51.871.200 41

Omschrijving Jaarrek 2015 Investeringen & Kapitaal uitgaven 2016 Investeringen & Kapitaal uitgaven Ontwerp 2017 Investeringen & Kapitaal uitgaven 00002 Dienst Openbare Werken 6103 Bouw en verbouw 6100 Onroerende goederen 6301 Rollend/varend materiaal 6302 Kantoorinventaris 6303 Installaties & machines 6304 Bedrijfsmiddelen 6300 Roerende goederen 6915 Aflossing door overheidsbedrijven 783.330 691.600 610.700 6910 Aflossing in lokale valuta 783.330 691.600 610.700 00002 Dienst Openbare Werken 783.330 691.600 610.700 43

Omschrijving Jaarrek 2015 Financieringsmiddelen 2016 Financieringsmiddelen Ontwerp 2017 Financieringsmiddelen 00002 Dienst Openbare Werken 7202 Verkoop roerende goed 21.364 1.000 1.000 7200 Verkoop kapitaalgoederen 21.364 1.000 1.000 7813 Kapitaalontvangst Land 7810 Verrekeningen Iandsbedrijf 7821 Vrijgekomen afschrijvingen 761.966 690.600 609.700 7820 Bijdrage kostenbegroting 761.966 690.600 609.700 00002 Dienst Openbare Werken 783.330 691.600 610.700 44

Toelichting op de kosten 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken Algemene opmerkingen: De DOW heeft bij het opstellen van de begroting 2017 rekening gehouden met de volgende punten: 1) vakantie-uitkering van 81/3 A 2) gelijkbedrag van Afl. 1.500,00 3) 'voorjaars-premie' van Afl. 1.500,00 4) Reparatietoeslag (back to school) van Afl. 1.167,00 5) Aanvullingsbijdrage van 16.6% In de begroting van 2017 is een personeelsstaat toegevoegd. Als uitgangspunt bij het opstellen van deze staat is uitgegaan van de stand per mei 2016. Bij het bepalen van de begrote personeelskosten voor 2017 is rekening gehouden met extra componenten zoals periodieke verhogingen, bevorderingen, niet opgevulde vacatures als gevolg van overlijden en pensioen. Dit Ieidt er naar toe dat de personeelstaat niet aansluit op de begrote cijfers van 2017. Algemene toelichting: Ten opzichte van begroting 2016 zijn de totale kosten van DOW gestegen. De stijging van de begroting 2017 DOW is voornamenlijk het gevolg van de overname van contractanten die voorheen begroot stonden op de begroting van 45

Ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Integratie. Hierdoor zijn er stijgingen op de salariscomponenten van de afdelingen 266 (O&P), 267 (Uitvoer)en 268 (Beheer). 260 DIRECTIE EN STAF Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten gestegen met 4,5 %. Dit wordt veroorzaakt door: 4100 Personeelskosten 4312 Huur kantoorinventaris Nadere toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Begrote salarissen, kindertoelagen, vakantieuitkering van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV /AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4301 Geneeskundige kosten: Op deze post wordt eventueel de service en keuringen aan ambtenaren door SVB beg root. 4304 Vergoedingen vervoer: Vaste auto toelage tbv Directeur DOW. 4306 Reis- en verblijfskosten: Dienstreis tbv Directeur DOW 4310 Schrijf- en bureaubehoeften: Aankoop van kantoorbenodigheden zoals A-4 papier, pennen, potloden, cartridge voor printers en faxmachine etc.. 46

Merendeel van de aankopen geschiedt via het centraal magazijn. 4311 Kantoorinventaris: Verdere aanvulling van aankoop van kasten, printer en dergelijke. 4312 Huur kantoorinventaris: Aankoop PZ module Decos. 4314 Telefoon fax & internet: Kosten voor aankoop GSM-kaarten, simcard en huur van "closed caller group". 4319 Overige bureaukosten: Aankoop van koffie, thee en suiker tbv vergaderingen 4323 Huisvestingsartikelen: Aankoop c.q. vervanging van benodigheden zoals perculator, stofzuiger e.d.. 47

Dienst Openbare Werken 264 ALGEMENE ZAKEN Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten gedaald met 1 %. De afname is met name het gevolg van een daling van de kostenrubrieken: 4312 Huur kantoorinventaris: 4361 Deskundig advies en bijstand In hoofdlijnen is de begroting van 2016 aangehouden. Nadere toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Begrote salarissen, kindertoelagen, vakantieuitkering van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV /AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4303 Cursusgelden & opleidingen: Cursus voor SPD, SOD, DOC-opleidingen. Tevens upgrading personeel voor DECOS. 4305 Dienstkleding en -toelage: Aankoop van broeken, blouses en t-shirts. 4310 Schrijf- en bureaubehoeften: Aankoop van kantoorbenodigheden zoals A-4 papier, pennen, potloden, cartridge voor printers en faxmachine etc.. Merendeel van de aankopen geschiedt via het centraal magazijn. 48

4311 Kantoorinventaris: Aankoop van bureaus, filekasten, overige meubilair en stoelen. 4312 Huur kantoorinventaris: Huur/lease van computers en kopieermachine. Tevens wordt hierop onderhoudskosten geboekt van overige printers, faxmachine e.d.. 4313 Portikosten: Aankoop zegels en kosten Delivery Services. 4314 Telefoon, fax & internet: Telefoon en Internet rekening. 4320 Huur gebouwen: De huurprijs van het Infra-gebouw DOW gedeelte. De totale oppervlakte is 2.874 m2. 4323 Huisvestingsartikelen: Aankoop c.q vervanging van benodigheden zoals perculator, stofzuiger ed. 4324 Onderhoud gebouwen en installatie: Kleine onderhoudskosten die niet onder het onderhoudscontract van SOGA vallen. 4329 Overige huisvestingskosten: Aankoop van diverse schoonmaakartikelen. 4361 Deskundig advies en bijstand: Gedurende de jaren zal DOW de diverse modules die DECOS event aankopen. Hiervoor en voor eventuele bijstand zal de deskundigheid van DECOS/SQL worden aangevraagd. 4362 Overige uitbestede werkzaamheden: Schoonmaakwerkzaamheden DOW gebouw. 4393 Overige kosten:transportkosten geidvervoer, kosten teambuilding personeel. Ook worden hier de verdere kosten van de DOW Visie verantwoordt. 49

rubberlaarzen, Toelichting op de kosten 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken 265 BELEID EN TOEZICHT Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten 4.3 %. afgenomen Deze afname is het gevolg van een dating van de kostenrubrieken: 4200 Werkgeversbijdragen 4312 Huur kantoorinventaris Nadere toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Beg rote salarissen, kindertoelagen, vakantieuitkering van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV /AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4303 Cursusgelden en opleidingen: Vergoedingen voor eventuele cursussen. 4304 Vergoeding vervoer: Vergoeding van verreden kilometers. 4305 Dienstkleding en -toelage: Aanschaf van hemden, broeken, regenjassen en polo's. Tevens wordt hier de oordopjes en handschoenen tbv vuurwerk verantwoordt. 4306 Reis- en verblijfskosten: Het bijwonen van conferenties en beurzen tbv het bijhouden van technische ontwikkelingen op het gebied van bouw 50

(Bouwbeurs en Meacon) en beleidsvorming. 4310 Schrijf- en bureaubehoeften: Diverse schrijfgerei, BA formulieren, speciale enveloppen, kaarten, cartridges, stempels ed.. 4312 Huur kantoorinventaris: Huur/lease en onderhoud van computers, scanner printers, fotokopieermachine en licenties (GIS, Winrondin en MatrixCae). De GIS-licentie wordt verdeeld over de afdelingen Toezicht/O&P/Beheer. 4330 Voorlichting en promotie: Bekendmaking van beleidsnotas ivm snelheidreducties in woonwijken, rioolheffing, bouwhoogte en reclameborden en nieuwe bouwaanvraag procedures. 4334 Huur/Lease voertuigen: Het leasen van dienstwagens. 4335 Brandstof: Benzine en diesel voor de dienstwagens. 4361 Deskundig advies: Het inhuren van deskundige voor het voorbereiden van de nieuwe Bouw- en Woningverordening en overige (adviezen). 4370 Verzekeringen: Betreft Wa-verzekering voor D-auto's, en PO verzekeringen tbv 2 personen voor het werken met vuurwerk en dynamiet. 4393 Overige kosten: De kosten tbv controles c.q bestrijding naar illegale bouw- werken en het slopen van panden die verlaten en niet meer woonbaar zijn. 51

Toelichting op de kosten 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken 266 ONTWERP EN PLANNING Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten met 3.2 % toegenomen. Deze toename is met name het gevolg van een stijging van de kostenrubrieken: 4100 Salarissen en toelagen 4200 Werkgeversbijdragen Nadere toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Begrote salarissen, kindertoelagen, vakantieuitkering van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV/AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4303 Cursusgelden en opleidingen: Vergoedingen voor eventuele cursussen. 4304 Vergoeding vervoer: Vergoeding van verreden kilometers. 4305 Dienstkleding- en toelage: Aankoop van veiligheidsschoenen en laarzen. 4310 Schrijf -en kantoorbehoeften: Aankoop van plotterpapier,lichtdrukpapier, toners, diverse cartridges en overige bureaubehoeften. 4311 Kantoorinventaris: Aankoop van bezoekersstoelen, filekasten, uitlegtafels. 52

4312 Huur kantoorinventaris: Huur/lease en onderhoud van computers en 1 kopieermachine. Tevens wordt hier ook de kosten tbv onderhoud Licentie ArcGis en onderhoud & lease van de Xerox plotter copier/scanner geboekt. Ook de aankoop van de Projecten Module van Decos wordt hier verantwoordt. 4323 Huisvestingsartikelen: Kleine aankopen van perculator, inlijsten van lucht foto's. 4330 Voorlichting en promotie: Advertentiekosten voor aanbestedingen. 4334 Huur/lease voertuigen: Het leasen van 2 dienstwagens. 4335 Brandstof: Benzine en diesel voor de dienstwagens. 4361 Deskundig advies en bijstand: Het inhuren van deskundige ten behoeve van rioolwater, asfalt(wlfprojecten) en waterafvoer problemen. 4362 Overige uitbestede werkzaamheden: Dit betreffen kosten mbt landmeeten electra werkzaamheden. 4370 Verzekeringen: WA-verzekeringen van 2 voertuigen. 4393 Overige kosten: Hier worden kosten mbt laboratorium- en grondonderzoeken begroot. 4715 Verrekening Landsbedrijven: De interne verrekening van DLV aan DOW voor verrichte werkzaamheden. 53

Toelichting op de kosten 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken 267 UITVOER Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten met 1.7 % toegenomen. Deze toename is met name het gevoig van een stijging van de kostenrubrieken: 4100 Salarissen en toelagen 4200 Werkgeversbijdragen Nadere toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Begrote salarissen, kindertoelagen, vakantieuitkering van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV/AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4303 Cursusgelden en opleidingen: Landmeetkunde, notuleren en vergadertechnieken. 4305 Dienstkleding: Aankoop van safety shoes, veiligheidshelmen, cover -ails, veiligheidsbrillen, regenjassen, rubberschoenen, jeans en polo's met dow logo. 4310 Schrijf- en bureaubehoeften: Aankoop van kantoorbenodigheden zoals A-4 papier, pennen, potloden, cartridge voor printers en faxmachine etc.. 4311 Kantoorinventaris: Aankoop van L-bureau en bureaustoel, laag draaikast. 4312 Huur kantoorinventaris: Het leasen van computers. 54

4314 Telefoon fax & internet: Kosten voor aankoop GSM-kaarten, simcard en huur van "closed caller group". 4323 Huisvestingsartikelen: Aanschaf van perculator en dergelijke apparatuur. 4331 Bedrijfsmiddelen: USB memory stick 2GB, filmrollen, cellularhoezen. 4332 Huur bedrijfsmiddelen: Testen asfaltcilinders. 4334 Huur/Lease voertuigen: Het leasen van dienstwagens. 4335 Brandstof: Benzine en diesel voor de dienstwagens. 4361 Deskundig advies en bijstand: Kosten voor PWC raamwerk tbv PPP projecten Green Corridor en Watty Vos Blvd. Tevens worden hier de juridische adviezen verantwoordt indien (nog) nodig. 4362 Overige uitbestedingen: Aansluitingen Ventweg Green Corridor. 4370 Verzekeringen: Verzekering van lease auto's. 55

vakantieuitkering Toelichting op de kosten 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken 268 BEHEER Ten opzichte van de begroting voor het dienstjaar 2016 zijn de kosten met 0.56 % toegenomen. De stijging wordt onder meer veroorzaakt door de post: 4100 Salarissen en toelagen 4339 Overige vervoerskosten Toelichting op de kosten: 4100 Personeelskosten: Begrote salarissen, kindertoelagen, van personeel. Tevens is rekening gehouden met periodieke verhogingen, bevorderingen en dergelijke. 4200 Werkgeversbijdrage: Hier worden de aanvullingsbijdrage APFA 16.6% en premies AOV /AWW en AZV verantwoordt. 4300 Goederen en diensten: 4303 Cursusgelden en opleidingen: Upgrading operators CAT, computercursus, technische opleidingen voor lager geschoold personeel. 4304 Vergoedingen vervoer: Vergoeding verreden kilometers (ad AfI. 0,71 per km). 4305 Dienstkleding en - toelage: Aankoop van poloshirts, jeans, safety shoes, hand- schoenen, veiligheidsvesten, laarsen & extra coveralls (tbv RWZI's). 4309 Overige vergoedingen: Vergoeding voor maaltijdbonnen bij overwerk. 56

4310 Schrijf- en bureaubehoeften: Aankoop van kantoorbenodigheden zoals A-4 papier, pennen, potloden, cartridge voor printers en faxmachine, literatuur en tijdschriften. 4311 Kantoorinventaris: Aankoop lessenaars, stoelen en filekasten. 4312 Huur kantoorinventaris: Het leasen van computers. Hierop wordt ook de onderhoudsfee van GIS geboekt. De aankoop van Klachten & meldingen module van Decos is hier begroot. 4314 Telefoon, fax & internet: Aankoop van telefoonkaarten, simcards en de huur van "Closed callergroup" (cellularen) eneen 6 tal radios. Tevens wordt hier de DSL (EVC/EVPN) tbv verkeerslichten en de leasekosten van de EVPN installation geboekt. 4321 Electriciteitsvoorziening: Electra rekeningen van RWZI's, plantsoenen etc. 4322 Water levering: Afname van water tbv Hoofdkantoor DOW, ZB, RWZI's en spoelwater voor AWV. Ook is rekening gehouden met leveren van water aan plantsoenen. 4323 Huisvestingsartikelen: Lease en onderhoud van de Camara System Solution Installatie voor DOW gebouw, wagenparkyard, RWZI's en ZB. Ook wordt hier de onderhoudskosten van camera beveiliging RWZI te Parkietenbos, Zeewijk, werkplaats te DOW en ZB verantwoordt. Hier wordt ook de aankoop van EHBO kits verantwoordt. EHBO kits voor de RWZI's, ZB, BKW-werkplaats en kleine EHBO kit in bepaalde wagens. 4324 Onderhoud gebouwen en installaties: Onderhoud gebouwen & RWZI's te Bubali Parkietenbos en Zeewijk. Tevens wordt ook gelden begroot voor het onderhouden van plaza's, DOW Infra-gebouw, Uitkijktoren te Bubaliplas en de Duiktoren te Palmbeach. Ook wordt klein onderhoud aan 18 publieke scholen verricht. Een inhaalslag van achterstallig onderhoud aan scholen wordt in de komende jaren verricht. Ook valt hieronder de onderhoudskosten van airco's van RWZI'S. 4325 Luchtkoelingsapparatuur: Aankoop van aircos voor RWZI's, archief 57

4329 Overige huisvestingskosten: Schoonmaakmiddelen tbv RWZI's. 4330 Voorlichting en promotie: Voorlichting lozing van afvalwater in het rioleringsstelsel en in septic tanks. 4331 Aanschafbedrijfsbenodigheden: Aanschaf van camera's & overige hulpmiddelen 4332 Huur/onderhoud bedrijfsmiddelen: Huur en onderhoud van zwaarmaterieel ten behoeve van diverse afdelingen van Beheer. Hieronder valt bijvoorbeeld de huur van freesmachines, asfaltfinisher etc. 4333 Bedrijfsbenodigheden: Aankoop van laboratorium materialen en gereedschappen tbv onderhoud AWV -rwzi Bubali/Zeewijk/Parkietenbos. Gereedschappen en materialen tbv afdeling Bouwkundige Werken en afdeling Infra 4334 Huur/lease voertuigen: Het leasen van dienstwagens voor bedrijfsvoering. 4335 Brandstof: Naast het gewone verbruik van benzine ten behoeve van personenwagens en trucks wordt ook het verbruik van gasoil ten behoeve van zwaar materieel die ter plaatse gestationeerd staan begroot op deze rekening. 4336 Motorrijtuigenbelasting: De motorrijtuigenbelasting van d-wagens van de afdeling Beheer wordt hier verantwoordt. 4339 Overige vervoerskosten: Reparatiekosten D-wagens en de leasekosten voor het Ve-track (gps) programme. 4361 Deskundig advies en bijstand: Ondersteuning van een technoloog voor RWZI's. 4362 Overige uitbestede werkzaamheden: Begrote uitbestede projecten die DOW heeft voorbereid maar die niet in eigen beheer kunnen worden uitgevoerd. Deze projecten worden door lokale particuliere aannemers uitgevoerd. Dit zijn projecten die voornamelijk betrekking hebben op de volgende projecten: werkzaamheden mbt wateroverlast, riolering, gemalen en duikers, onderhoud bruggen, meetkosten voor uitzetting percelen to Santana Centraal, onderhoud openbare sierverlichting, Hooiberg trap, verkeersplateaux, middengeleiders hondenruggen, opmeting witzanddepot. 4365 Onderhoud infrastructuur: Hier wordt de kosten voor aankoop asfalt, grond- 58

materiaal, wegenmarkeringsverf, VRI onderhoud, roosters, deksels, platen, buizen, vangrails en hulpstukken ed. begroot. 4366 Uitbestede onderhoudswerkzaamheden: Hier wordt de kosten van de kleine contractors begroot. Dit zijn ploegen bestaande uit 1 ploegbaas en 2 werknemers. De ploegen worden ingezet voor klein onderhoud en zijn inzetbaar op diverse locaties. Zij onderhouden de vegatatie, de stranden, bermen, standbeelden toeristiche plekken en verfen wegmarkeringen onder toezicht van opzichters van DOW. 4370 Verzekeringen: WA-verzekeringen van d-wagens en zwaar materieel, brandverzekering voor DOW gebouw, persoonlijk ongevallen verzekering. Hier wordt ook de schadeclaims begroot die het gevolg zijn van onvolkomenheden in het wegdek voor een bedrag van AfI. 75.000,=. 4393 Overige kosten: Hier worden de kosten van onderzoek effluentwater van RWZI geboekt. Ook de kosten van nationale feestdagen, onderhoud toilettrailers, aankoop van ice jugs, ijszakken en aankoop straatnaamborden alsmede de stortkosten van Serlimar komen tiv van deze post. Tevens worden hier de kerstversieringen incl hang- & bekabelingsvoorzieningen begroot. 59

Toelichting op de middelen 2017 van de afdelingen ressorterende onder Dienst Openbare Werken 260 DIRECTIE EN STAF 8818 De toename van de bijdragen in het tekort van de afdeling is het gevolg van de stijging van de kosten. 264 ALGEMENE ZAKEN 8818 De afname van de bijdragen in het tekort van de afdeling is het gevolg van de dating van de kosten. 265 BELEID EN TOEZICHT 8313 Per ingediende bouwaanvraag wordt Afls. 200,= aan retributie geind. 8431 Verkoop van kopie model type tekeningen, vuurwerkvergunningen, mappen woonhuizen en informatieblad Beleid en Toezicht. 8818 De afname van het bijdrage in het tekort van de afdeling is het gevolg van de dating van de kosten. 266 ONTWERP EN PLANNING 8431 Overige middelen Verkoop van bestekken voorbereidt door afdeling Ontwerp en Planning. : 8818 De toename van de bijdragen in het tekort van de afdeling is het gevolg van de stijging van de kosten 60

267 UITVOER 8818 De toename van de bijdragen in het tekort van de afdeling is het gevolg van de stijging van de kosten. 268 BEHEER 8413 Dienstverlening derden: Hierop worden de volgende opbrengsten geboekt: *verbruik irrigatie (effluent-water) door Divi Golf en Tierra del Sol. * rioolaansluitingen * levering witzand * schade veroorzaakt door derden aan overheidseigendommen 8431 Overige middelen: Op deze post wordt onder meer de opbrengst van verkochte bestekken van de afdeling Beheer & verkoop tottems. 8742 Verhuuropbrengsten: Op deze post wordt de opbrengsten van huur tenten, afzetmateriaal en huur plazas verantwoord. 8818 De toename van de bijdragen in het tekort van de afdeling is het gevolg van de stijging van de kosten. 61.

Deel 3 Staat van activa en geraamde afschrijvingen voor het jaar 2017 Omschrijving Afd Jaar van Aanschaffings- Afschrijving Boekwaarde Boekwaarde Afschrijving Cumulatieve Boekwaarde aanschaf waarde in % 31/12/2016 1-1-2017 Geraamd afschrijving 31/12/2017 2017 Um 2017 Meubilair, kantoormachines en inventarissen Smart Cabling Infra-gebouw 266 2008 107.100 10% 21.500 21.500 10.700 96.300 10.800 Documentatieopslagsysteem Paternosterkast 264 2008 76.000 10% 15.200 15.200 7.600 68.400 7.600 Documentatieopslagsysteem mobiel archief 265 2008 56.000 10% 11.200 11.200 5.600 50.400 5.600 239.100 47.900 47.900 23.900 215.100 24.000 De afschrijvingskosten over 2017 zijn als volgt over de afdelingen verdeeld: 260 Directie en stafafdeling 264 Algemene Zaken 7.600 265 Beleid en Toezicht 5.600 266 Ontwerp en Planning 10.800 267 Uitvoer 268 Beheer 24.000 62

Staat van activa en geraamde afschrijvingen voor het jaar 2017 Omschrijving Afd Jaar van Aanschaffings- Afschrijving Boekwaarde Boekwaarde Afschrijving Cumulatieve Boekwaarde aanschaf waarde in % 31/12/2016 1-1-2017 Geraamd afschrijving 31/12/2017 2017 2017 268 Beheer Bouw, verbouw en restauratie 264 t/m 1996 1.493.200 2% 406.200 406.200 21.400 1.108.400 384.800 We la 265 2004 198.900 2% 146.900 146.900 4.000 56.000 142.900 Extra werkzaamheden Infra 264 2008 20.100 10% 4.100 4.100 2.000 18.000 2.100 1.712.200 557.200 557.200 27.400 1.182.400 529.800 Rolland en varend materiaal Dumptruck 4 cuyard Mercedes Benz 268 2006 186.000 10% 9.300 9.300 9.300 186.000 - Dumptruck Hyundai HD-72 268 2009 162.200 10% 48.700 48.700 16.200 129.700 32.500 Trilwals Bomac 2012 268 2012 291.600 10% 174.800 174.800 29.200 146.000 145.600 Rupsbanden graafmachine 268 2012 329.800 10% 197.800 197.800 33.000 165.000 164.800 Loader met een gemonteerde bak 268 2012 624.300 10% 374.700 374.700 62.400 312.000 312.300 Mobiele luchtcompressor 268 2012 93.700 10% 56.100 56.100 9.400 47.000 46.700 Slibtransporttruck 268 2011 772.300 10% 386.300 386.300 77.200 463.200 309.100 Slibtransporttruck 268 2011 631.500 10% 315.500 315.500 63.200 379.200 252.300 3.091.400 1.563.200 1.563.200 299.900 1.828.100 1.263.300 63

Staat van activa en geraamde afschnjvingen voor het jaar 2017 Omschrijving Afd Jaar van Aanschaffings- Afschrijving Boekwaarde Boekwaarde Afschrijving Cumulatieve Boekwaarde aanschaf waarde in % 31/12/2016 1-1-2017 Geraamd afschrijving 31/12/2017 2017 2017 Installatie, machines, werktuigen en apparatuur Generators 5KV 268 2006 5.900 10% 500 500 500 5.900 - Mobiele centrifugaalpompen 268 2006 83.200 10% 200 200 200 83.200 - DataWatt kasten incl zeevrachr 268 2008 127.700 10% 25.300 25.300 12.800 115.200 12.500 Rioolwaterpompen 268 2008 112.000 10% 22.400 22.400 11.200 100.800 11.200 Tekstwagens (8) 268 2008 370.000 10% 74.000 74.000 37.000 333.000 37.000 Rotoras 268 2008 65.000 10% 13.000 13.000 6.500 58.500 6.500 Influent pompstation 268 2009 56.400 10% 17.200 17.200 5.600 44.800 11.600 ABS pompen 268 2009 53.400 10% 16.300 16.300 5.300 42.400 11.000 Hijskraan 268 2009 75.000 10% 22.500 22.500 7.500 60.000 15.000 Transfer pumps voetbocht enz. 268 2009 112.800 10% 33.700 33.700 11.300 90.400 22.400 ABS pomp AFPK 1546 268 2009 27.700 10% 8.100 8.100 2.800 22.400 5.300 Microscoopstatief 268 2009 27.400 10% 8.500 8.500 2.700 21.600 5.800 Levering VRI Binnenstad 268 2011 1.099.900 10% 550.400 550.400 109.900 659.400 440.500 Bodtrak II Apparatus en Incubator BOD 268 2012 17.600 20% 3.600 3.600 3.500 17.500 100 Pompen diverse 268 2012 70.500 10% 42.500 42.500 7.000 35.000 35.500 Centrifugaalpomp 268 2012 26.500 10% 15.700 15.700 2.700 13.500 13.000!project Hyper X Video management 268 2012 50.300 20% 9.900 9.900 9.900 50.300 - Lichtkarren 268 2013 19.300 10% 13.600 13.600 1.900 7.600 11.700 Lichtkarren 268 2013 19.300 10% 13.600 13.600 1.900 7.600 11.700 Tekstwagens (5) 268 2013 182.000 10% 127.400 127.400 18.200 72.800 109.200 2.601.900 1.018.400 1.018.400 258.400 1.841.900 760.000 7.405.500 3.138.800 3.138.800 585.700 4.852.400 2.553.100 De afschrijvingskosten over 2017 zijn als volgt over de afdelingen verdeeld: 264 Alg. Zaken 265 Bel & Toezicht 268 Beheer 299.900 rollend en varend materiaal 268 Beheer 258.400 installaties en machines 64

U) 0 ui co

Overzicht van de tarieven van DOW 2017 Afzetmateriaal balk per st/per dag Afl. 4,00 Afzetmateriaal stands per st/per dag Afl. 4,00 Huur Baby Beach (Borgsom 500,00) Afl. Huur parkeerplaats naast Arubus per evenement Afl. 1.000,00 Huur Plaza Betico Croes (Borgsom Afl 1.000,00) Afl. 1.000,00 Huur Plaza Daniel Leo (Borgsom Afl 500,00) Afl. 1.000,00 Huur Plaza Daniel Commercieel (Borgsom Afl. 1.000) Afl. 2.000,00 Huur podium (Kleine podium) (per stuk) Afl. 100,00 Huur podium (groot podium) (per stuk) Afl. 2.000,00 Informatieblad Beleid en Toezicht Afl. 35,00 Kopie goedgekeurde woonhuizen per vel Afl. 35,00 Lichtdrukken per vel per m2 Afl. 35,00 Model type tekeningen woonhuizen klein Afl. 508,00 Model type tekeningen woonhuizen groot Afl. 700,00 Model type tekeningen woonhuizen middel groot Afl. 624,00 Plaatsen podium per job Afl. 2.000,00 Plaatsen trailerstoilet per job Afl. 80,00 Plotters per m2 Afl. 35,00 Transport witzand per 6 yrd Afl. 75,00 Verkoop tottem per stuk Afl. 50,00 Verhuur tent per job Afl. 100,00 Verhuur toilettrailer (Borgsom Afl 250,00) Afl. 500,00 Witzand Particulier per yard3 Afl. 25,00

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 4101 Salarissen en toelagen Bedrag 12.603.200 Zie begroting 4102 Overwerkvergoedingen 525.000 Spoedwerkzaamheden i.v.m rioolontstoppingen,spoed reparaties,carnaval, 18 maart, koninginnedag, one cool summer etc. 4103 Kindertoelage 86.800 Zie begroting 4104 Vakantie-uitkering 967.300 Naar raming zal aan vakantieuitkering 81/3 % van de salarissen worden begroot. 4105 Vergoedingen e.d. 33.700 Voor vergoeding aan stagiaires wordt geraamd : Afdeling 260 AfI 3.900 H.B.O. 'ers Afdeling 264 AfI 6.100 H.B.O. 'ers Afdeling 265 AfI 6.400 H.B.O. 'ers Afdeling 266 AfI 6.100 H.B.O. 'ers Afdeling 267 AfI 4.800 M.T.S. 'ers Afdeling 268 AfI 6.400 H.B.O. / M.T.S. 'ers 33.700 4201 Toeslag AOV/AWW 1.377.800 Naar raming zal 10.5 % van de salarissen worden begroot aan toeslag AOW /AWW, de premiegrens van het werkgeversdeel is AfI. 8.925 2

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4204 Bijdrage A.P.F.A. 1.507.300 Naar raming zal 16.6 % van de pensioengrondslagen van de ambtenaren in vaste dienst worden beg root. 4206 Premie A.Z.V. 1.175.900 Tegemoetkoming in de ziektekosten c.q. vrije geneeskundige behandeling van ambtenaren, raming van 8.9 % van de salarissen. 4303 Opleiding & cursusgeld 61.000 Betreft opleidingen van het personeel ivm management cursus,leiding gevende cursus, klantenservice, HBO electra, DOC opleidingen, SOD, buitengewoon agent van politie, Auto-cad Upgrading, ter verbetering van de efficiency en effectiviteit binnen het bedrijf. 4304 Verqoedingen vervoer 86.500 Naar raming zal voor de uitbetaling wegens het gebruik van eigen auto's benodigd zijn : Afdeling : 260 AfI 7.000 Afdeling : 264 AfI 2.400 Afdeling : 265 AfI 1.600 Afdeling : 266 AfI 500 Afdeling : 267 Afl Afdeling : 268 AfI 75.000 86.500 4305 Dienstkleding & -toelage 68.500 Aan dienstkleding worden de volgende bedragen begroot : Afdeling : 264 Afl 500 Afdeling : 265 Afl 2.500 Afdeling : 266 AfI 500 Afdeling : 267 AfI 5.000 Afdeling : 268 Afl 60.000 68.500 3

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4306 Reis- en verblijfkosten 17.500 Betreft reis- en verblijfkosten ivm dienstreizen ter bijwonen van Seminars, conferenties, studies, e.d. 4307 Werving personeel Betreft kosten die gemaakt moeten worden om personeel aan to trekken. 4309 Overige vergoedingen 8.100 Betreft telefoontoelage van 1 ambtenaar en maaltijdenvergoedingen van ambtenaren van diverse afdelingen die overwerk verrichten. 4310 Schrijf- /bureaubehoeften 73.900 Dit bedrag wordt geraamd voor aankoop van kantoorgoederen, verbruiksgoederen voor computers, vakliteratuur, drukkosten van rapporten, e.d. 4311 Kantoorinventaris 22.600 De aankoop van kantoormachines,computers en kantoormeubilair, voor diverse afdelingen. 4312 Huur kantoorinventaris 364.000 Betreft lease en onderhoud kantoormachines, service en onderhoud computerapparatuur, lease van computers, lap-top, printers. Tevens wordt uit deze post diverse licenties bekostigd. 4313 Portikosten 20.500 Kosten frankeermachines en Delivery Services. 4

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4314 Telefoon 246.200 Betreft raming van abonnements- en gesprekskosten, aansluitings- en verplaatsingskosten van telefoon en internet en de kosten van de GSMkaarten. 4319 Overige bureaukosten 1.000 Dit betreft o.m vergaderkosten, representatiekosten e.d 4320 Huur gebouw 1.265.000 Huurkosten voor het Infra-gebouw ad Afl 36.05 per m2. 4321 Electriciteit 2.200.000 De raming houdt in stroomverbruik van airconditioners en van de bij de diverse afdelingen in gebruik zijnde electrische machines en apparatuur inclusief de rioolwaterzuiveringsinstallaties, wandelpadverlichtingen, Plazas, en plantsoenen. 4322 Waterlevering 541.000 Betreft waterlevering voor irrigatie plantsoenen en sanitaire doeleinden. 4323 Huisvestingsartikelen 106.000 Betreft aankoop of vervanging van onderhouds- en huishoudelijke artikelen van diverse afdelingen. 4324 Onderhoud gebouwen 975.500 Betreft de kosten van reparatie, alsmede service- en onderhoudskosten van de airco's, onderhoudskosten DOW gebouw, onderhoudskosten RWZI en onderhoudskosten aan scholen. 5

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4325 Luchtkoelingsapparatuur 9.000 Betreft de aankoop inclusief installatiekosten van een airco. 4329 Overige huisvesting 14.500 Betreft schoonmaak- en toiletartikelen voor diverse afdelingen. 4330 Voorlichting en promotie 16.000 Dit betreffen kosten voor: * advertentie kosten tbv openbare aanbestedingen * ivm bijwonen seminair en conferentie e.d. * proefonderzoeken wegmarkeringsmateriaal * onderzoek naar kwaliteit toe te passen asfalt o.a. dun asfalt, sealants voor onderhoud van scheuren, membraanlagen e.a. * ondezoek naar alternatief materiaal en uitvoering tbv zandwegen * onderzoek naar verbetering in procedures en uitvoering van Toezicht * beleidswijzigingen / wijzigingen in afhandelingsprocedures en -processen * voorlichting lozing afvalwater in rioleringsstelsel 4331 Aanschaf bedriifsmiddelen 3.100 Aanschaf van communicatiemiddelen voor diverse afdelingen. 4332 Huur en onderhoud bedrijfsmiddelen 4.477.100 Dit betreffen kosten voor : * huur machines ivm schoonmaken van rioleringen, schoonmaak van slip te RWZI, onderhoud en reconstructie van diverse wegen * onderhouds- & reparatiekosten zwaar materieel. 4333 Aanschaf bedriifsbenodigdheden 109.000 Voor de aankoop van materialen en gereedschappen voor diverse 6

afdelingen om hun werkzaamheden en diensten optimaal to kunnen verrichten. Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4334 Huur/lease voertuigen 760.500 De kosten onder deze post betreffen voornamelijk leasekosten van D-wagens en huur inzake buitengebruikstelling van auto's, aangeschaft door en in beheer bij de DOW, voor eigen dienst. 4335 Brandstof 648.400 Onder deze post wordt de verbruikte brandstof van bij de diverse afdelingen in bedrijf zijnde auto's en machines opgenomen. 4336 Motorrijtuigenbelasting 71.200 Betreft nummerplaatbelastingen voor dienstwagens en -dumptrucks. 4339 Overige kosten vervoer 115.500 Onder deze post wordt o.a. begroot olie, onderdelen, reparatie/onderhoud, aanschaf en reparatie banden wasbeurten e.d. Tevens de huur van een Ve track (GPS) systeem. 4347 Begrafeniskosten 3.500 Eventuele kosten ivm overlijden van een in dienstzijnde personeelslid. 4361 Deskundig advies 1.074.500 Het betreft de kosten van externe deskundig advies en bijstand 4362 Overige uitbestedingen 2.009.000 Kosten tbv uitbestede projecten aan derden. Projecten die DOW heeft voorbereid maar die niet in eigen beheer kunnen worden uitgevoerd. Deze projecten worden door lokale particuliere aannemers uitgevoerd. Dit zijn onder meer projecten met betrekking tot reparatie riolen, onderhoud 7

Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4399 Kosten voorgaande jaren Pm Hierop worden kosten van de voorgaande jaren geboekt bij sluiting van het boekjaar 4701 Afschriivingen 609.700 Zie bijiage afschrijvingsstaat 4715 Bijdrage aan 73.000 D.L.V. 70.000 DTI 3.000 73.000 9

aan duikers en wateroverlast problematiek. Rek Nr Toelichtingen op de kosten 2017 Bedrag 4365 Onderhoud infrastructuur 2.744.000 Onderhoud afrastering en parkeerhekken, verkeerslichten, wegen, wegbermen en trottoirs, openbare begraafplaatsen, plaatsing en onderhoud verkeersborden en wegbelijning, riolen en klein onderhoud aan duikers. Onderhoud verkeertechnische verlichting. Kosten voor wegmakering, opening verkavelingsplannen, aanleg zandwegen, uitzetten en aanleggen hoge- en lagebanden. Zand, asfalt, steenslag, cement, buizen etc. Materialen voor verkeersborden, verf, tablon,stands, flikkerlampen, katte ogen. Alle overige kosten tbv onderhoud infrastructuur. 4366 Uitbestede onderhoudswerkzaamheden 14.375.000 Op deze kostenrekening worden de lonen van de kleine contracters uitbetaald. Dit zijn ploegen bestaande uit 1 ploegbaas en 2 werknemers. 4370 Verzekeringen 186.300 Polisnr. Brandverzekeringen 3001-07433 W.A. verzek werkmat 3017-00510 W.A. verzekering auto's 3070-18000 Persoonlijke ongevallen verz ivm dynamiet Persoonlijke ongevallen verz ivm vuurwerk Claim 4393 Overige kosten 237.600 Hieronder valt o.a. : De kosten van kerstversiering, de aankoop van ijs, ijsjugs, EHBO artikelen en de kosten die niet specifiek onder de andere 4300 categorie zijn onder to brengen. Hier wordt echter ook de aankoop van straatnaamborden, sloopwerk gebouwen en de betalingen aan Serlimar Tevens wordt hierop de kosten met betrekking tot nationale feestdagen verantwoord. 8

Personeelsstaat tbv begroting 2017 per mei 2016 Schaal Rang Afdeling Salaris Loon per jaar 1 07 / 13 adjunct-commies 1ste klasse 2 08 / 11 commies 3 09 / 11 commies 1ste klasse 4 12 / 3 referendaris 5 16 / 0 hoofdingenieur lste klasse 6 03 / 12 concierge 7 04 / 11 klerk 1ste klasse 8 04 / 11 klerk 1ste klasse 9 06 / 13 adjunctcommies 10 06 / 15 adjunct-commies 11 06 / 15 adjunct-commies 12 08 / 11 commies 13 08 / 7 commies 14 10 / 9 hoofdcommies 15 10 / 9 hoofdcommies 16 10 / 9 hoofdcommies 17 10 / 9 hoofdcommies 18 11 / 7 hoofcommies 1ste klasse 19 12 / 5 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse A 20 14 / 0 administrateur 21 1 telefonist 22 02 / 11 schrijver 23 06 / 7 technisch opzichter 24 06 / 15 adjunctcommies 25 07 / 11 technisch opzichter lste klasse 26 07 / 3 technisch opzichter 1ste klasse 27 07 / 9 technisch opzichter 1ste klasse 28 08 / 5 technisch opzichter 1ste klasse 29 08 / 5 hoofdtechnisch opzichter 30 08 / 9 hoofdtechnisch opzichter 31 09 / 9 hoofdtechnisch opzichter 1ste klasse 32 10 / 3 hoofdtechnisch ambtenaar 33 10 / 7 senior hoofdtechnisch opzichter 34 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 35 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 36 11 / 3 hoofdtechnisch ambtenaar 1 ste klasse 37 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1 ste klasse A 38 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse A 39 12 / 7 referendaris 40 13 / 0 hoofdingenieur 41 14 / 0 hoofdingenieur 1ste klasse 42 04 / 7 klerk 1ste klasse 43 08 / 3 hoofdtechnisch opzichter 44 08 / 3 adjunct technisch ambtenaar 45 08 / 11 technisch ambtenaar 46 09 / 6 technisch ambtenaar 47 09 / 11 hoofdtechnisch opzichter 1 ste klasse 48 10 / 7 senior hoofdtechnisch opzichter 260 260 260 260 265 P&O P&O P&O P&O P&O 4.730,00 5.135,00 5.540,00 6.385,00 8.915,00 56.760,00 61.620,00 66.480,00 76.620,00 106.980,00 5 264 AZ 2.900,00 34.800,00 264 AZ 3.260,00 39.120,00 264 AZ 3.260,00 39.120,00 264 AZ 4.050,00 48.600,00 264 AZ 4.210,00 50.520,00 264 AZ 4.210,00 50.520,00 264 AZ 5.135,00 61.620,00 264 AZ 4.730,00 56.760,00 264 AZ 5.975,00 71.700,00 264 AZ 5.975,00 71.700,00 264 AZ 5.975,00 71.700,00 264 AZ 5.975,00 71.700,00 264 AZ 6.385,00 76.620,00 264 AZ 6.595,00 79.140,00 264 AZ 7.835,00 94.020,00 264 AZ 1.950,00 22.740,00 16 265 B&T 2.510,00 30.120,00 265 B&T 3.555,00 42.660,00 265 B&T 4.210,00 50.520,00 265 B&T 4.565,00 54.780,00 265 B&T 3.875,00 46.500,00 265 B&T 4.375,00 52.500,00 265 B&T 4.565,00 54.780,00 265 B&T 4.565,00 54.780,00 265 B&T 4.925,00 59.100,00 265 B&T 5.320,00 63.840,00 265 B&T 5.320,00 63.840,00 265 B&T 5.750,00 69.000,00 265 B&T 5.975,00 71.700,00 265 B&T 5.975,00 71.700,00 265 B&T 5.975,00 71.700,00 265 B&T 6.800,00 81.600,00 265 B&T 6.800,00 81.600,00 265 B&T 6.800,00 81.600,00 265 B&T 7.305,00 87.660,00 265 B&T 7.835,00 94.020,00 20 266 O&P 2.960,00 35.520,00 266 O&P 4.375,00 52.500,00 266 O&P 4.375,00 52.500,00 266 O&P 5.135,00 61.620,00 266 O&P 4.925,00 59.100,00 266 O&P 5.540,00 66.480,00 266 O&P 5.750,00 69.000,00 10

49 50 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 266 O&P 5.975,00 71.700,00 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 266 O&P 5.975,00 71.700,00 Personeelsstaat tbv begroting 2017 per mei 2016 Schaal Rang Afdeling Salaris Loon per jaar 51 10 / 9 hoofdtechnisch ambtenaar 52 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 53 10 / 9 hoofdtechnisch ambtenaar 54 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar lste klasse A 55 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse A 56 13 / 0 hoofdingenieur 57 13 / 0 hoofdingenieur 58 14 / 0 hoofdingenieur lste klasse 59 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 60 07 / 11 technisch ambtenaar lste klasse 61 08 / 5 technisch ambtenaar 62 08 / 7 technisch ambtenaar 63 08 / 11 hoofdtechnisch opzichter 64 08 / 11 technisch opzichter 65 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 66 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 67 11 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar lste klasse 68 11 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar lste klasse 69 13 / 0 hoofdingenieur 70 14 / 0 hoofdingenieur lste klasse 71 01 / 9 onderhoudsmedewerker D 72 01 / 9 onderhoudsmedewerker D 73 01 / 9 onderhoudsmedewerker D 74 01 / 9 onderhoudsmedewerker D 75 02 / 9 onderhoudsmedewerker C 76 02 / 10 onderhoudsmedewerker C 77 02 / 11 onderhoudsmedewerker C 78 02 / 11 onderhoudsmedewerker C 79 02 / 11 onderhoudsmedewerker C 80 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 81 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 82 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 83 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 84 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 85 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 86 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 87 02 / 13 onderhoudsmedewerker D 88 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 89 02 / 13 onderhoudsmedewerker C 90 03 / 6 onderhoudsmedewerker C 91 03 / 8 onderopzichter 3de klasse 92 03 / 10 onderopzichter 3de klasse 93 03 / 12 klerk 94 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 95 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 96 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 97 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 98 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 266 O&P 5.975,00 71.700,00 266 O&P 5.975,00 71.700,00 266 O&P 5.975,00 71.700,00 266 O&P 6.800,00 81.600,00 266 O&P 6.800,00 81.600,00 266 O&P 7.305,00 87.660,00 266 O&P 7.305,00 87.660,00 266 O&P 7.835,00 94.020,00 17 267 Uitv 2.900,00 34.800,00 267 Uitv 4.565,00 54.780,00 267 Uitv 4.565,00 54.780,00 267 Uitv 4.730,00 56.760,00 267 Uitv 5.135,00 61.620,00 267 Uitv 5.135,00 61.620,00 267 Uitv 5.975,00 71.700,00 267 Uitv 5.975,00 71.700,00 267 Uitv 6.385,00 76.620,00 267 Uitv 6.385,00 76.620,00 267 Uitv 7.305,00 87.660,00 267 Uitv 7.835,00 94.020,00 12 268 Beh 2.285,00 27.420,00 268 Beh 2.056,50 27.420,00 268 Beh 2.285,00 27A20,00 268 Beh 2.285,00 27.420,00 268 Beh 2.360,00 28.320,00 268 Beh 2.360,00 28.320,00 268 Beh 2.510,00 30.120,00 268 Beh 2.510,00 30.120,00 268 Beh 2.510,00 30.120,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.510,00 30.120,00 268 Beh 2.665,00 31.980,00 268 Beh 2.780,00 33.360,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 11

99 100 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 268 Beh 2.900,00 34.800,00 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 268 Beh 2.900,00 34.800,00 Personeelsstaat tbv begroting 2017 per mei 2016 Schaal Rang Afdeling Salaris Loon per jaar 101 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 102 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 103 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 104 03 / 12 onderhoudsmedewerker B 105 03 / 12 onderhoudsmedewerker C 106 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 107 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 108 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 109 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 110 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 111 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 112 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 113 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 114 03 / 12 onderopzichter 3de klasse 115 04 / 5 klerk 116 04 / 7 onderopzichter 2de klasse 117 04 / 7 onderopzichter 2de klasse 118 04 / 7 onderopzichter 2de klasse 119 04 / 8 onderhoudsmedewerker A 120 04 / 9 onderhoudsmedewerker A 121 04 / 11 klerk lste klasse 122 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 123 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 124 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 125 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 126 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 127 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 128 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 129 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 130 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 131 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 132 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 133 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 134 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 135 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 136 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 137 04 / 11 onderhoudsmedewerker A 138 04 / 11 onderopzichter 2de klasse 139 04 / 11 onderopzichter 2de klasse 140 04 / 11 onderopzichter 2de klasse 141 04 / 11 onderopzichter 2de klasse 142 05 / 7 onderopzichter 2de klasse 143 05 / 7 onderopzichter lste klasse 144 05 / 7 onderopzichter 1ste klasse 145 05 / 9 onderopzichter 1ste klasse 146 05 / 9 onderopzichter lste klasse 147 05 / 9 onderopzichter lste klasse 148 05 / 11 hoofdklerk 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.900,00 34.800,00 268 Beh 2.845,00 34.140,00 268 Beh 2.960,00 35.520,00 268 Beh 2.960,00 35.520,00 268 Beh 2.960,00 35.520,00 268 Beh 2.960,00 35.520,00 268 Beh 3.115,00 37.380,00 268 Beh 2.608,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.260,00 39.120,00 268 Beh 3.425,00 41.100,00 268 Beh 3.425,00 41.100,00 268 Beh 3.425,00 41.100,00 268 Beh 3.555,00 42.660,00 268 Beh 3.555,00 42.660,00 268 Beh 3.555,00 42.660,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 12

149 150 05 / 11 onderopzichter lste klasse 268 Beh 3.715,00 44.580,00 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 268 Beh 3.715,00 44.580,00 Personeelsstaat tbv begroting 2017 per mei 2016 Schaal Rang Afdeling Salaris Loon per jaar 151 05 / 11 onderopzichter lste klasse 152 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 153 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 154 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 155 05 / 11 onderopzichter lste klasse 156 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 157 05 / 11 onderopzichter lste klasse 158 05 / 11 onderopzichter lste klasse 159 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 160 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 161 05 / 11 onderopzichter lste klasse 162 05 / 11 onderopzichter lste klasse 163 05 / 11 onderopzichter lste klasse 164 05 / 11 onderopzichter 1ste klasse 165 06 / 9 adjunct-commies 166 06 / 11 technisch opzichter 167 06 / 13 technisch opzichter 168 06 / 13 technisch opzichter 169 06 / 13 technisch opzichter 170 06 / 13 technisch opzichter 171 06 / 13 technisch opzichter 172 06 / 15 adjunct-technisch opzichter 173 06 / 15 technisch opzichter 174 06 / 15 adjunct-commies 175 06 / 15 technisch opzichter 176 06 / 15 technisch opzichter 177 06 / 15 technisch opzichter 178 07 / 7 technisch opzichter 1ste klasse 179 07 / 7 adjunct technisch ambtenaar 180 07 / 11 technisch opzichter lste klasse 181 07 / 11 technisch opzichter lste klasse 182 07 / 13 technisch opzichter 1ste klasse 183 07 / 13 technisch opzichter lste klasse 184 07 / 13 technisch opzichter lste klasse 185 07 / 13 adjunct-commies lste klasse 186 08 / 3 hoofdtechnisch opzichter 187 08 / 3 technisch ambtenaar 188 08 / 5 hoofdtechnisch opzichter 189 08 / 5 Technicus lste klasse A 190 08 / 7 hoofdtechnisch opzichter 191 08 / 7 commies 192 08 / 11 hoofdtechnisch opzichter 193 08 / 11 hoofdtechnisch opzichter 194 08 / 11 hoofdtechnisch opzichter 195 09 / 3 technisch ambtenaar 1ste klasse 196 09 / 5 hoofdtechnisch opzichter 197 09 / 7 hoofdtechnisch opzichter lste klasse 198 09 / 9 hoofdtechnisch opzichter lste klasse 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.715,00 44.580,00 268 Beh 3.875,00 46.500,00 268 Beh 4.050,00 48.600,00 268 Beh 4.050,00 48.600,00 268 Beh 4.050,00 48.600,00 268 Beh 4.050,00 48.600,00 268 Beh 4.050,00 48.600,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.210,00 50.520,00 268 Beh 4.565,00 54.780,00 268 Beh 4.565,00 54.780,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.375,00 52.500,00 268 Beh 4.375,00 52.500,00 268 Beh 4.565,00 54.780,00 268 Beh 4.565,00 54.780,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 5.135,00 61.620,00 268 Beh 5.135,00 61.620,00 268 Beh 5.135,00 61.620,00 268 Beh 4.730,00 56.760,00 268 Beh 4.925,00 59.100,00 268 Beh 5.135,00 61.620,00 268 Beh 5.320,00 63.840,00 13

199 200 09 / 9 hoofdtechnisch opzichter 1ste klasse 268 Beh 5.320,00 63.840,00 09 / 11 hoofdtechnisch opzichter 1ste klasse 268 Beh 5.540,00 66.480,00 Personeelsstaat tbv begroting 2017 per mei 2016 Schaal Rang Afdeling Salaris Loon per jaar 201 09 / 11 hoofdtechnisch opzichter 1ste klasse 202 10 / 9 senior hoofdtechnisch opzichter 203 11 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse 204 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse A 205 12 / 7 hoofdtechnisch ambtenaar 1ste klasse A 206 13 / 0 hoofdingenieur 268 Beh 5.540,00 66.480,00 268 Beh 5.975,00 71.700,00 268 Beh 6.385,00 76.620,00 268 Beh 6.800,00 81.600,00 268 Beh 6.800,00 81.600,00 268 Beh 7.305,00 87.660,00 136 873.354,50 10.490.160,00 206 Excl. Voorjaarspremie, reparatietoeslag, najaarspremie, gratificaties, (wnd.) toelage periodieken, gevarenpremie, vuilwerkpremie ed. 14

btlthim,.1,i-z)15-10b-051 Aan Zijne Excellentie de Gouverneur van Aruba, t.a.v. de Minister van Ruimtelijke Ontwikkeling, In frastructuur en Integratie L.G. Smith Boulevard 76 Alhier. L.G. Smith Boulevard 8 Oranjestad, ARUBA T: (297) 583 3972 F: (297) 583 4012 E: info@rva.aw www.rva.mv. Uw brief: Uw kenmerk: Datum: Kenmerk: Onderwerp: 26 juli 2016 LV-16/0016 17 augustus 2016 RvA 102-16 Ontwerp-Landsverordening tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017 Naar aanleiding van bijgaande aan de Raad ter advies toegezonden ontwerp-landsverordening tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017, moge de Raad Uwe Excellentie het volgende berichten. 1. Artikel 3, tweede lid, j 36, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72) schrijft voor dat aan de memorie van toelichting een overzicht van vorderingen en schulden client te worden toegevoegd. De Raad merkt op dat dit overzicht than ontbreekt en adviseert - raede gelet op het feit dat er een aflossing in lokale valuta van Afl. 610.700,- is begroot voor het dienstjaar 2017 - om dit overzicht (ter inzichtelijkheid en volledigheid) toe te voegen. 2. De Raad heeft in het gespecificeerde kostenoverzicht van de onderhavige ontwerpbegroting - evenals bij de ontwerp-begrotingen van de Dienst Openbare Werken van de dienstjaren 2015 en 2016 - geconstateerd dat voor de kostenpost 4399 `kosten voorgaande jaren' geen taming is opgenomen. Aangegeven wordt dat onder deze kostenpost de kosten van de voorgaande jaren bij sluiting van het boekjaar worden geboekt.1 Het ontbreken van deze raming gaat ten koste van het realiteitsgehalte van de onderhavige ontwerp-begroting; dit te meer gezien voor 2015 achteraf wel een bedrag van ruim Afl. 900.000,- (positief) is opgenomen. De Raad betreurt het feit dat de begrote totale kosten voor 2017 thans niet compleet zijn en adviseert om deze kostenpost aisnog te voorzien van een reele taming en de totale begrote kosten en middelen op basis hiervan eveneens aan te passen. Naar analogie van hetgeen. de Raad bij de ontwerp-landsbegroting 2014 heeft opgemerkt ten aanzien van het gebruik van stelposten aldaar, zij erop gewezen dat het ontbreken van bedoelde ramingen de Staten hindert in hun oordeelsvorming en derhalve in het uitoefenen van het budgetrecht.2 3. In zijn adviezen inzake de ontwerp-begrotingen van de Dienst Openbare Werken voor de dienstjaren 2015 en 2016 heeft de Raad opgemerkt dat niet duidelijk werd gemaakt welke activiteiten de Dienst Openbare Werken (DOW) zelf uitvoert en welke hij uitbesteedt. De Raad constateert thans dat in de toelichting op de ontwerp-begroting DOW 2017 wederom niet is ingegaan op dit onderdeel. De Raad wil herhalen dat inzicht hierin van belang is, aangezien ruim een kwart van de totale operationele kosten van de DOW uitgaat naar contractors.' 1 Bijlage bij de MvT, Deel 3h, toelichting op de rekeningnummers & ramingen van de begroting 2017, p. 9. 2 Advies dd. 2 juni 2014 (RvA 71-14). Vindplaats: www.rva.aw 3 Idem foot 1. 1

RvA 102-16 4. Ook mist de Raad wederom een uiteenzetting van de beleidsvisie en hoe dit zich zal vertalen in de uitvoerende werkzaamheden; dit te meer nu wordt aangegeven dat door leegloop van kennis en ervaring in 2016 de DOW zal zorg dragen voor o.m. het aanpassen van de organisatie en de werkprocedures.4 De Raad benadrukt nogmaals dat het in het kader van de oordeelsvorming van de ramingen noodzakelijk is dat er inzicht wordt verschaft in de wijze waarop DOW haar taken zal vervullen op de lange termijn; i.c. welke taken vanuit de beleidsvisie zelf worden uitgevoerd en welke structureel uitbesteed zullen worden. De Raad acht het noodzakelijk dat de toelichting op dit punt wordt uitgebreid. In de marge van de memorie van toelichting is een voorstel ter redactionele verbetering geplaatst. De Raad kan zich weliswaar met de doelstelling doch niet met de inhoud van het onderhavige ontwerp verenigen en geeft u mitsdien in overweging het niet aan de Staten aan te bieden, dan nadat met vorenstaande rekening zal zijn gehouden. D De ply. Voorzitter, mr. dr. H.A. van der Wal 4 MvT, p. 2. 2

can apifrxt_ 16.11L ES) : I Volgno: Z. V- (/,00/ Doorge,onden: L Dossier ti Aan de Gouverneur van Aruba Plaza Eman 3 ALHIER Uw kenmerk: Ons kenmerk: IT- I Onderwerp ontwerp-landsverordening tot Oranjestad, vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017 Wij hebben de eer u hierbij aan te bieden het advies van de Raad van Advies van 17 augustus 2016, no. RvA 102-16, betreffende de ontwerp-landsverordening tot vaststelling van de begroting van de Dienst Openbare Werken voor het dienstjaar 2017. De Raad kan zich weliswaar met de doelstelling doch niet met de inhoud van het ontwerp verenigen, en geeft u mitsdien in overweging het niet aan de Staten aan te bieden, dan nadat met zijn opmerkingen rekening is gehouden. Op die opmerkingen zal hieronder worden ingegaan. De Raad merkt ten eerste op dat het op grond van artikel 3, tweede lid, juncto 36 van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72) voorgeschreven overzicht van schulden en vorderingen ontbreekt en adviseert dit alsnog toe te voegen. Een overzicht van vorderingen en schulden wordt niet meegenomen in de begroting van DOW, omdat deze vermogensrechtelijke verhoudingen, en -de hiermee samenhangende rechten en plichten verhoudingen zijn die het Land betreffen. Vorderingen en schulden worden centraal bijgehouden in 's Lands centrale financiele administratie en komen hierdoor op de balans van het Land tot uitdrukking. Ten overvloede zij opgemerkt, de ontwerp-landsverordening tot vaststelling van het saldo van de exploitatierekening, inclusief het rapport van de Algemene Rekenkamer Aruba inzake haar oordeel over de jaarrekening van het Land met betrekking tot het dienstjaar 2015 zal binnenkort worden aangeboden