Gangbeeldanalyse en interventie Bij centraal neurologische aandoeningen Dr. Jasper den Boer Dr. Maarten Nijkrake Dr. Allan Pieterse Prof. Dr. Sander Geurts Ik zie wat jij niet ziet? Gangcyclus hielcontact- hielcontact zelfde voet Stance fase 60% Swing fase 40% 10% double stance (2X) 1
Perry: Indeling gangcyclus in 8 fases 5 funktionele fases Loading: shock absorption stance: forward progression Push-off: accelleration Early swing: clearance Terminal swing: decelleration 2
Frontaal Sagittaal Transversaal 3
Loading (shock absorption) Kinematica Hip: 20 flex Knee: neutral - 20 flex Ankle: neutral 10 plant flex Muscle Hip: gluteus max (stat) Knee: quadriceps (exc) hamstings (stat) Ankle: tib ant, ext dig + hall (exc) 4
Stance (forward progression) Kinematica Hip: 20 fl. 10 ext Knee: 20 fl. neutral Ankle: 10 plant fl. 15 dorsi fl. Muscle Hip: gluteus med (stat) Knee: Ankle: soleus, gastroc. (exc) 5
6
Push-off (acceleration) Kinematics Hip: 10 ext 20 ext - neutral Knee: neutral - 30 flex Ankle: 15 dors flex - 15 plant flex Muscle Hip: iliopsoas (conc) Knee: Ankle: triceps surae (cons) 7
Early swing (foot clearance) Kinematica Hip: Neutral - 10 flex Knee: 30 flex - 65 flex Ankle: 20 plant flex - neutral Muscle Hip: iliopsoas (cons), adductor (stat) Knee: rectus femoris (exc) Ankle: tib. ant, ext dig +hallucis (conc) 8
Terminal swing (preparation for footplacement) Kinematics Hip: 10 flex - 20 flex Knee: 65 flex - neutral Ankle: neutral Muscle Hip: Knee: Hamstrings (exc), Quadriceps Ankle: Tib. ant, ext dig +hal (stat) 9
Radboud Falls Simulator Interventies BTX OK C-mill 10
Extensiepatroon heup: knie: enkel: tenen: endorotatie en adductie extensie plantairflexie en varus flexie pes equinovarus Beslisboom pes equinovarus Contractuur ja Overweeg AP verlenging nee Hinderlijke spasticiteit dorsale OB spieren ja Overweeg (focale) spasmolyse nee Dynamische varus ja Overweeg SPLATT of TP transfer nee Sleepvoet ja Voetdeformiteit of enkelinstabiliteit in stand ja nee Hoog OSA / EVO EVO / FES 11
Chirurgie: Achillespees verlenging behandelopties spasticiteit Botox / fenolisatie Medicatie Spalken / Gipsen ITB pomp 12
Orthese Doel orthese het compenseren van te geringe spierwerking of het beheersbaar maken van overmatige spierwerking het stabiliseren van gewrichten, het redresseren of accepteren van standsafwijkingen het verkleinen of juist vergroten gewrichtsbeweeglijkheid het ontlasten en herverdelen van belasting op weefsel/structuur ter vermindering van pijn. 13
Randvoorwaarden EVO: toelaten/controleren van de enkelbewegingen tijdens de standfase Kevo: toelaten knieflexie tijdens zwaaifase What you try is what you get Fit in regular shoe s Low costs, fast delivery Unique function, design, material confectie / maatwerk overwegingen One size doesn t fit all Doesn t fit in regular feet Low benefit (financial) Difficult to adjust 14
Milde voethefferszwakte = Confectie Vrije 1 e + 3 e Rocker Spastische paraparese Dynamic Walk 15
Stance Gecontroleerde dorsaalflexie Te weinig voorwaartse progressie tibia: vaak bij kuit spasticiteit en/of verkorting maar ook bij een te stugge EVO Teveel voorwaartse progressie: vaak bij kuitspierzwakte en milde bovenbeenspierzwakte voetheffing swing, controle plantairflexie loading, progressie tibia, Push-off Instelbaar Neuroswing 16
Push-off toelaten plantairflexie Chignon: C Bleyenheuft et al Mathieu-Panchoa de Se`ze et al, 2012 Functionele elektrostimulatie Pace Walkaide L300 XF T Odstock Inovative Bioness Neurotronics Mygait Ottobock 17
Aandoening aan het centrale zenuw stelsel CVA Traumatisch hersenletsel Multiple sclerosis Incomplete dwarsleasie HSP Parkinson? Fes vergeleken met een orthese active beweging (spieractivatie) vrije enkelbeweging plantair flexie tijdens loading en push-off dorsaalflexie tijdens midstance ankle strategieen for balans facilitatie van de flexie synergy? modulatie van spasticiteit? 18
Stimulatie tijdens zwaaifase en loading Elektrode positie 19
Elektrode positie Timing stimulatie Foot-switch Tilt-sensor 20
Satisfaction (0-5) 25-11-2013 Users Satisfaction (n=24) 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 DGNR * Fürth 2012 * * * * * EVO AFO FES Van Swigchem et al., J Rehabil Med (2010) Obstacle avoidance AFO L300 Van Swigchem et al., Arch Phys Med Rehabil (2011) 21
C-Mill 43 Results: Clinical tests 44 22
Ervaring van een patiënt Ik loop makkelijker, sneller en verder, vooral omdat ik meer souplesse voel Ik kan meer belasten en maak grotere passen, dat merk ik als ik de hond uitlaat Voorheen was mijn natuurlijke beweging om het been linksom buiten te slingeren, nu maak ik meer kniebuiging en dat voelt ook natuurlijker aan. 45 Dynamic balance after Stroke: The next step towards succesful balance recovery Jasper den Boer, PT, PhD Hanneke van Duijnhoven, MD, PhD student 23
Centre of Mass excursion 25-11-2013 Compensatory stepping reactions > One step Feet-in-place Stepping threshold One step Limit of Stability Falling Perturbation intensity Dynamic balance training program Goals: 1. Improving step efficiency Lengthening the step Minimize multiple steps Enhancing side steps Body configuration 2. Stepping with the affected leg Short intensive program 5 weeks, 2 times a week, 45 minutes 24
Participant experiences I use my affected leg more, during standing I step with my affected leg, also in daily life During badminton I use less multiple steps I feel more confident when I m out of balance During walking I can look further ahead Bedank voor uw aandacht Mede namens Maarten Nijkrake Allan Pieterse Sander Geurts 25