MS en Spasticiteit. Indeling Symposium. Multidisciplinaire benadering van ms en spasticiteit. Doel symposium. Pathogenese MS.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MS en Spasticiteit. Indeling Symposium. Multidisciplinaire benadering van ms en spasticiteit. Doel symposium. Pathogenese MS."

Transcriptie

1 Indeling Symposium MS en Spasticiteit Nicole van Kleef Sandra Rutjens Susanne Pasmans Monique van Mechelen Multidisciplinaire benadering Fysiotherapeutische benadering Zitadviesteam Sophia Revalidatie Focaal spasmolytische behandeling Intrathecale baclofenpomp 05 april Doel symposium Multidisciplinaire benadering van ms en spasticiteit MDL-arts MS zorgverleners bij elkaar Kennis delen Begin van verwijsnetwerk Spasticiteit FT Neuroloog ET MS verpleegk Logo Revalidatiearts Thuiszorg Uroloog Huisarts Orthopeed Neurochirurg Plastisch chirurg 3 4 MS algemeen Pathogenese MS Vrouw: man = 2:1 Beginleeftijd: jaar Westerse gebieden Multifactoriele pathogenese Inflammatie Exacerbatie Axonale degeneratie Progressie 5 6

2 Beloopsvormen 7 8 Kliniek Piramidaal Sensibel Oogsymptomen Cerebellair Mictie/Defecatie Cognitieve stoornissen Stemmingsproblemen Vermoeidheid 9 10 Wat is spasticiteit Snelheidsafhankelijke weerstand bij passief bewegen door verhoogde reflexactiviteit Laesie CMN MS, CVA, CP, dwarslaesie MS 11 12

3 Man 57 jaar Huidige behandeling MS sinds 1987, tetraparese Spasmen centraal Triggers: obstipatie, femurfractuur, overbelasting, houdingsverandering Spasmolytica bijwerkingen 2005: overwegen baclofenpomp Botuline beenspieren matig effect Fysiotherapie Watsu Yoga Slender you Belasting belastbaarheid Comfortabele zithouding Illustratie functionaliteit Klachten Buig strek spasmen Pijn Balansproblemen Stijf gevoel Mictiestoornissen Slaapstoornissen Stabiliseren Behoud functie Minder impact ataxie Anamnese Progressie primair lijden Triggers: uwi, obstipatie, decubites, stress, verandering lichaamshouding, pijn Medicatie,pomp,therapie Soort spasme Hinderlijk of functioneel Functionele belemmeringen Slaapstoornissen Rol partner 17 Lichamelijk onderzoek Snelheidsafhankelijke toename in spierspanning spiergroepen Verhoogde spierrekkingsreflexen Enkelclonus Babinski Flexie/extensie patroon Huidinspectie, decubites Contracturen, standsafwijkingen, verkortingen Invloed spasme op looppatroon en zithouding Schoeisel, orthese 18

4 Lichamelijk onderzoek Babinski Flexipatroon ICF model: Multiple Sclerose Behandelplan Functies en anatomie Activiteiten - Lopen Participatie - Openbaar vervoer - Parese - Spasticiteit -Pijn - Contracturen - Transfer - Zelfverzorging - Werk, hobby - Relaties - Gezinsrol Bij functioneel hinderlijke pijnlijke spasmen Als nadelen > voordelen - Decubites Externe factoren Werk Persoonlijke factoren Coping Orale medicatie Intrathecale baclofenpomp Reversibel Perifere zenuwblokkade Botuline toxine Behandeling spasticiteit Triggers aanpakken Fysiotherapie/Revalidatie/orthesiologie Gegeneraliseerd Focaal Neurochirurgie Irreversibel Orthopedie peesverlenging peestranspositie artrodese Multidisciplinaire benadering van ms en spasticiteit Spasticiteit FT MDL-arts Neuroloog ET MS verpleegk Logo Revalidatiearts Thuiszorg Uroloog Huisarts Orthopeed Neurochirurg Plastisch chirurg 23 24

5 Meerwaarde revalidatie Multidisciplinaire en functionele benadering Zitadviesteam Gangbeeldanalyse Combinatietherapie intern en extern Doorverwijzing naar juiste 1e lijnspraktijken Samenwerking uroloog, neuroloog, orthopeed, neurochirurg, plastisch chirurg Samenvatting Zorgvuldige en zonodig multidisciplinaire analyse Behandelen als nadelen > voordelen Triggers aanpakken Behandeling; gegeneraliseerd focaal, reversibel irreversibel MS Keten Haaglanden? Wie wil? Verwijsafspraken? Samenwerken? Kennis delen? Transmuraal zorgpad? Aantallen? Sophia Netwerkbijeenkomst 1e lijn 10 october 2011 Aula Westeinde Ziekenhuis Uitnodiging volgt Dank voor uw aandacht! 29

18-2-2014. Spasticiteit bij Multiple Sclerose Sven Slikkerveer revalidatiearts. Spasticiteit. Spasticiteit bij Multiple Sclerose

18-2-2014. Spasticiteit bij Multiple Sclerose Sven Slikkerveer revalidatiearts. Spasticiteit. Spasticiteit bij Multiple Sclerose Spasticiteit bij Multiple Sclerose Sven Slikkerveer revalidatiearts MSMS 2 december 2013, Ede. MS multidisciplinair, dat doe je zo! Spasticiteit bij Multiple Sclerose Definitie spasticiteit Andere stoornissen

Nadere informatie

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting

Nadere informatie

Mobiliteitspoli Nijmegen. Diagnostiek en behandeling op maat bij loop- en balansproblemen door een chronische neurologische aandoening

Mobiliteitspoli Nijmegen. Diagnostiek en behandeling op maat bij loop- en balansproblemen door een chronische neurologische aandoening Mobiliteitspoli Nijmegen Diagnostiek en behandeling op maat bij loop- en balansproblemen door een chronische neurologische aandoening Achtergrond De Mobiliteitspoli Nijmegen is opgericht door de afdeling

Nadere informatie

Spasticiteitbehandeling bij MS. 14 mei 2014

Spasticiteitbehandeling bij MS. 14 mei 2014 Spasticiteitbehandeling bij MS 14 mei 2014 Spasticiteit: origine Centrale zenuwstelsel: Hersenen Ruggenmerg Spasticiteit: origine Reflexboog Spierzenuw gevoelszenuw Spasticiteit: definitie Stoornis in

Nadere informatie

maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis

maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis >>>> maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis 1 2 >>>> Wat is spasticiteit? In deze brochure kunt u lezen wat spasticiteit is en hoe de symptomen

Nadere informatie

Gevorderde MS & Spasticiteit. Gevorderde MS & Spasticiteit. Spasticiteit [Lance] MS en spasticiteit. MS en spasticiteit. 17.000 MS patiënten/nederland

Gevorderde MS & Spasticiteit. Gevorderde MS & Spasticiteit. Spasticiteit [Lance] MS en spasticiteit. MS en spasticiteit. 17.000 MS patiënten/nederland Gevorderde MS & Spasticiteit Disclosure belangen sprekers (Potentiële) belangenverstrengeling : geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven : geen Ar Henning, fysiotherapeut Johan Koops,

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met fenol

Spasticiteit en behandeling met fenol Revalidatiegeneeskunde Spasticiteit en behandeling met fenol In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met fenol. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met fenol

Spasticiteit en behandeling met fenol Revalidatiegeneeskunde Spasticiteit en behandeling met fenol In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met fenol. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek

Nadere informatie

Multidisciplinaire revalidatiegeneeskundige behandeling bij MS. Mw.dr. Jetty van Meeteren Revalidatiearts Erasmus MC Rotterdam

Multidisciplinaire revalidatiegeneeskundige behandeling bij MS. Mw.dr. Jetty van Meeteren Revalidatiearts Erasmus MC Rotterdam Multidisciplinaire revalidatiegeneeskundige behandeling bij MS Mw.dr. Jetty van Meeteren Revalidatiearts Erasmus MC Rotterdam ICF MODEL International Classification of funtion, disability and health (WHO

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met fenol

Spasticiteit en behandeling met fenol Revalidatiegeneeskunde Spasticiteit en behandeling met fenol Deze folder bevat algemene informatie over spasticiteit en behandeling met fenol. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met botuline toxine

Spasticiteit en behandeling met botuline toxine Spasticiteit en behandeling met botuline toxine In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met botuline toxine. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek

Nadere informatie

Fysiotherapeutische interventie bij MS en spasme

Fysiotherapeutische interventie bij MS en spasme Voorstellen Fysiotherapeutische interventie bij MS en spasme Sandra Rutjens Fysiotherapeut Sophia Revalidatie Sandra Rutjens 6 jaar werkzaam binnen Sophia Revalidatie Den Haag PRV Behandelteam; NMA, MS,

Nadere informatie

ITB intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

ITB intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) ITB intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis

Nadere informatie

Botuline toxine behandeling. bij kinderen

Botuline toxine behandeling. bij kinderen Botuline toxine behandeling bij kinderen Over deze brochure De revalidatiearts heeft met u de optie besproken om uw kind te laten behandelen met botuline toxine. In deze brochure kunt u lezen wat botuline

Nadere informatie

MULTIPLE SCLEROSE MEERWAARDE EN KRACHT VAN MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK PROF. DR BART VAN WIJMEERSCH

MULTIPLE SCLEROSE MEERWAARDE EN KRACHT VAN MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK PROF. DR BART VAN WIJMEERSCH MULTIPLE SCLEROSE MEERWAARDE EN KRACHT VAN MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK PROF. DR BART VAN WIJMEERSCH BESCHRIJVING VAN TOEN Generally one of the lower limbs is first and solely affected. The other limb is

Nadere informatie

MS: Revalidatie in de vroege fase. H.G.A. Hacking, revalidatiearts.

MS: Revalidatie in de vroege fase. H.G.A. Hacking, revalidatiearts. MS: Revalidatie in de vroege fase H.G.A. Hacking, revalidatiearts. Wat valt er te revalideren in de vroege fase? Aan bod komen: 1. Wat is revalidatie? 2. Hoe ga ik om met deze chronische aandoening (coping)?

Nadere informatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie KBOEM-B voor kinderen Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom een opname? 3 Wat is KBOEM-B? 4 Voor wie? 4 Wat gaan we doen? 5 Wat kunt u als ouder doen? 6

Nadere informatie

Fysiotherapie bij MS. Spasticiteit en passief bewegen. Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland

Fysiotherapie bij MS. Spasticiteit en passief bewegen. Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland Fysiotherapie bij MS Spasticiteit en passief bewegen Nieuw Unicum Zandvoort Fysiotherapie Sprekers: Barbara van Marle Chloé Balland Inhoud Visie van Nieuw Unicum op spasticiteit Visie van Nieuw Unicum

Nadere informatie

Pijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %)

Pijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) Pijn en MS in de medische literatuur Roger Haenen, Revalidatiearts Orbis Medisch Centrum Sittard - Geleen Omschrijving probleem Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) RRMS 50% PPMS 70% SPMS 70 % 25 % ervaart

Nadere informatie

Spasticiteit bij MS Disclosures. Spasticiteit bij MS. Spasticiteit bij MS. Spasticiteit bij MS

Spasticiteit bij MS Disclosures. Spasticiteit bij MS. Spasticiteit bij MS. Spasticiteit bij MS Disclosures Definitie en mogelijkheden Geen research grants of relaties met/betrokkenheid industrie 18 april 2017 Manon Janse m.janse@reade.nl Wat is spasticiteit / tonus Klinimetrie smogelijkheden Oorzakelijk

Nadere informatie

Geen PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND. Disclosures belangenverstrengeling. Topics. Wat is de ziekte van Parkinson?

Geen PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND. Disclosures belangenverstrengeling. Topics. Wat is de ziekte van Parkinson? PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND Perspectief voor patient en behandelaar Disclosures belangenverstrengeling Geen Topics Wat is Parkinson Huidige situatie Stip aan de horizon Wat is er inmiddels gerealiseerd

Nadere informatie

ALS team REVALIDATIE. Revalidatie bij ALS en PSMA. Inleiding

ALS team REVALIDATIE. Revalidatie bij ALS en PSMA. Inleiding REVALIDATIE ALS team Revalidatie bij ALS en PSMA Inleiding ALS en PSMA zijn ziekten die niet vaak voorkomen. Het zijn spierziekten (neuromusculaire aandoeningen), die leiden tot het onvoldoende of niet

Nadere informatie

Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts

Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten 16-06-2016 Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Inhoud Toelichting revalidatiegeneeskunde Revalidatiegeneeskunde in de oncologie Werkwijze revalidatiearts

Nadere informatie

Botulinetoxine type A behandeling bij volwassenen met spasticiteit

Botulinetoxine type A behandeling bij volwassenen met spasticiteit Botulinetoxine type A behandeling bij volwassenen met spasticiteit BOTULINETOXINE TYPE A BEHANDELING BIJ VOLWASSENEN MET SPASTICITEIT Hevige stijfheid of gespannenheid in de spieren wordt spasticiteit

Nadere informatie

Kijk op het jonge kind. Sabina Groen

Kijk op het jonge kind. Sabina Groen Kijk op het jonge kind Sabina Groen Kijk op het jonge kind Wie ben ik? Opleiding geneeskunde Maastricht 1989-1996 Kinder-en jeugdpsychiatrie AMC Kindergeneeskunde AMC Kinderrevalidatie Heliomare Opleiding

Nadere informatie

U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden.

U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden. U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden. Wat is spasticiteit? Bij spasticiteit is de controle op de spanning in de spieren

Nadere informatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie

KBOEM-B voor kinderen. Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie KBOEM-B voor kinderen Verbeteren van looppatroon door botox en revalidatie Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom een opname? 3 Wat is KBOEM-B? 4 Voor wie? 4 Wat gaan we doen? 5 Wat kunt u als ouder doen? 6

Nadere informatie

Vragenlijst. Datum van invullen : 1. Door wie bent u verwezen? Huisarts Naam : Plaats : Specialist Naam : Specialisme : Ziekenhuis :

Vragenlijst. Datum van invullen : 1. Door wie bent u verwezen? Huisarts Naam : Plaats : Specialist Naam : Specialisme : Ziekenhuis : Vragenlijst De vragenlijst geeft de anesthesioloog/pijnspecialist informatie over het ontstaan en het verloop van uw pijnklachten. Met behulp hiervan stellen wij vast voor welke pijnbehandeling u in aanmerking

Nadere informatie

Revalidatie. Revalidatie & Herstel

Revalidatie. Revalidatie & Herstel Revalidatie Revalidatie & Herstel De afdeling Revalidatie in het BovenIJ ziekenhuis is een onderdeel van de afdeling Revalidatie en Herstel. Met deze folder willen wij u graag vertellen wat wij voor u

Nadere informatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Bij u of een naaste is de diagnose Multiple Sclerose (MS) gesteld. Deze folder heeft als doel u te informeren welke mogelijkheden Orbis Revalidatie u te bieden

Nadere informatie

Spasticiteit en Dystonie

Spasticiteit en Dystonie Spasticiteit en Dystonie Injectie met botulinetoxine A bij de behandeling van spasticiteit en dystonie Inleiding Er zijn verschillende neurologische aandoeningen waarbij spasticiteit en/of dystonie kunnen

Nadere informatie

Beenoperatie bij kinderen met intensieve revalidatie. Verbeteren van zitten, staan en/of lopen door Single Level Surgery (SiLS) en revalidatie

Beenoperatie bij kinderen met intensieve revalidatie. Verbeteren van zitten, staan en/of lopen door Single Level Surgery (SiLS) en revalidatie Beenoperatie bij kinderen met intensieve revalidatie Verbeteren van zitten, staan en/of lopen door Single Level Surgery (SiLS) en revalidatie Inhoudsopgave Inleiding 3 Voor wie? 3 Het besluit tot SiLS

Nadere informatie

Belangrijk. Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is:

Belangrijk. Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is: MS-Centrum Belangrijk Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is: 1 Inleiding Heeft u onlangs de diagnose Multiple Sclerose (MS) gekregen? Of bent

Nadere informatie

Fenolisatie Revalidatiecentrum Breda

Fenolisatie Revalidatiecentrum Breda Fenolisatie Revalidatiecentrum Breda Inleiding Door diverse neurologische aandoeningen kunt u last hebben van verhoogde spierspanning, ofwel spasticiteit. In sommige gevallen heeft u hier weinig hinder

Nadere informatie

Kijk op het jonge kind

Kijk op het jonge kind Kijk op het jonge kind Sabina Groen kinderrevalidatiearts 18 juni 2015 Naam presentator Wie ben ik? Opleiding tot revalidatiearts Groningen 2000-2004 Vroegbehandeling en voortgezet onderwijs Vogellanden,

Nadere informatie

EVO Enkel-voetorthese

EVO Enkel-voetorthese EVO Enkel-voetorthese Onze EVO s zijn uniek Hoe kies je de juiste EVO Verschillende typen EVO s Welke ziektebeelden? EVO s voor kinderen De procedure Vergoeding zorgverzekeraar www.buchrnhornen.nl Eindhoven

Nadere informatie

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en

Nadere informatie

Poliklinische medisch specialistische revalidatie

Poliklinische medisch specialistische revalidatie Poliklinische medisch specialistische revalidatie Revalidatie verbetert uw leefsituatie Door middel van deze informatiefolder informeren wij u over de poliklinische medisch specialistische revalidatiebehandeling.

Nadere informatie

Medicamenteuze behandeling van MS

Medicamenteuze behandeling van MS Medicamenteuze behandeling van MS MS anno 2013 Symposium voor zorgprofessionals Dorine Siepman, neuroloog Multipele sclerose - behandeling algemeen aanvalsbehandeling ziektemodulerend (immunomodulatie)

Nadere informatie

Poli-KBOEM-C voor kinderen en Jongeren. Verbeteren van looppatroon na operatie met intensieve revalidatie

Poli-KBOEM-C voor kinderen en Jongeren. Verbeteren van looppatroon na operatie met intensieve revalidatie Poli-KBOEM-C voor kinderen en Jongeren Verbeteren van looppatroon na operatie met intensieve revalidatie Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is Poli-KBOEM-C? 4 Voor wie is het behandelprogramma? 4 Wat gaan we

Nadere informatie

Projectgroep. Willemijn Faber, RA Joke Boerrigter, MW Lonny Mulder, PS Arjan van den Bosch, ET Ruth Sijsma, FT Marjo Butter, VP Renate Korse, QF

Projectgroep. Willemijn Faber, RA Joke Boerrigter, MW Lonny Mulder, PS Arjan van den Bosch, ET Ruth Sijsma, FT Marjo Butter, VP Renate Korse, QF Heliomare Relweg 51 1949 EC Wijk aan Zee T 088 920 88 88 E Info-revalidatie@heliomare.nl Behandelprogramma Multiple Sclerose kliniek, team 2 Doel van dit document: Betreft de diagnosegroep(en): Richtinggevend

Nadere informatie

Screening van rugen nekklachten

Screening van rugen nekklachten Screening van rugen nekklachten Wervelkolom Centrum Informatie voor patiënten F1035-3111 december 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus

Nadere informatie

Procesbeschrijving. MS-Gastro enterologie-nieuw. Jeannette Verkerk. Groene Hart Ziekenhuis

Procesbeschrijving. MS-Gastro enterologie-nieuw. Jeannette Verkerk. Groene Hart Ziekenhuis Procesbeschrijving MS-Gastro enterologie-nieuw Jeannette Verkerk Groene Hart Ziekenhuis Type Werkkopie Gereserveerd door Jeannette Verkerk Creatiedatum 14-03-2011 10:17:03 Afgedrukt door Jeannette Verkerk

Nadere informatie

Wat is MS? MS en leeftijd. Nieuwe ontwikkelingen bij MS

Wat is MS? MS en leeftijd. Nieuwe ontwikkelingen bij MS Nieuwe ontwikkelingen bij MS B. Jelles, neuroloog Gelre ziekenhuizen lokatie Zutphen Wat is MS? Chronische ziekte van het centraal zenuwstelsel Auto-immuunziekte met ontsteking Sterk wisselend beloop MS

Nadere informatie

Kinderrevalidatie in de regio. Saskia Houwen

Kinderrevalidatie in de regio. Saskia Houwen Kinderrevalidatie in de regio Saskia Houwen Doel van vanavond Voorstellen revalidatieartsen Vogelvlucht onze visie/ producten Wanneer kunt u wel en niet bij ons terecht en hoe? Jullie input en vragen!

Nadere informatie

Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg. Carin Schröder 30 september ALS congres

Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg. Carin Schröder 30 september ALS congres Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg Carin Schröder 30 september ALS congres Wat doet u? Wie gebruikt er screening voor cognitief functioneren? Wie gebruikt

Nadere informatie

Behandeling met botuline toxine De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos

Behandeling met botuline toxine De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Behandeling met botuline toxine De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Behandeling met botuline toxine De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Wat is botuline toxine? Botuline is een eiwit dat wordt aangemaakt

Nadere informatie

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole De controles na afronding van een behandeling De controles bij een tumor die in eerste instantie niet behandeld wordt

Nadere informatie

Welkom. Palliatieve zorg en ALS en MS 4 november 2014. Guus Meeuwis De weg

Welkom. Palliatieve zorg en ALS en MS 4 november 2014. Guus Meeuwis De weg Palliatieve zorg en ALS en MS 4 november 2014 Welkom Lied Guus Meeuwis, De Weg Verschil tussen ALS en MS Door Nienke de Goeijen Wat is ALS en casus? Door Nienke de Goeijen PAUZE Wat is MS en casus? Door

Nadere informatie

CP: prognose en behandeling

CP: prognose en behandeling Informatieavond Cerebrale Parese, 15 juni 2016 CP: prognose en behandeling Dr. Marc Nederhand Revalidatiearts Informatieavond Cerebrale Parese, 15 juni 2016 Bram 10 jaar, CP, bilateraal, GMFCS 3 Sinds

Nadere informatie

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Orthopedische voetbedden Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Eva de Goede (37) Ik was altijd een fanatieke sporter, maar ik kreeg tijdens en na het sporten steeds meer last van mijn rechterknie.

Nadere informatie

Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose. Neurologie

Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose. Neurologie Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de MS-verpleegkundige in het MSbehandelcentrum. De ziekte MS is een chronische ziekte waarbij

Nadere informatie

Dr. Marten Munneke. Afdeling Neurologie, Revalidatie. MijnZorgNet. Jaarcongres V&VN afdeling Neuro & Revalidatie 8 april Factsheet Parkinson

Dr. Marten Munneke. Afdeling Neurologie, Revalidatie. MijnZorgNet. Jaarcongres V&VN afdeling Neuro & Revalidatie 8 april Factsheet Parkinson ParkinsonNet Dr. Marten Munneke Afdeling Neurologie, Revalidatie en IQ Healthcare, UMC St Radboud MijnZorgNet Jaarcongres V&VN afdeling Neuro & Revalidatie 8 april 2010 Factsheet Parkinson Nederland: 50

Nadere informatie

Botuline toxine behandeling bij kinderen onder narcose

Botuline toxine behandeling bij kinderen onder narcose Informatie voor de ouders Botuline toxine behandeling bij kinderen onder narcose Laat zien wat je kunt Botuline toxine behandeling bij kinderen De revalidatiearts heeft met u de optie besproken om uw kind

Nadere informatie

Intimiteit en seksualiteit

Intimiteit en seksualiteit UMCG Centrum voor Revalidatie Intimiteit en seksualiteit bij chronische ziekte of lichamelijke beperking Tekst met dank aan Egbert Kruijver, revalidatieseksuoloog voor Sophia Revalidatie in Den Haag en

Nadere informatie

Multiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling

Multiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling Multiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling Multiple Sclerose (MS) De aandoening Multiple Sclerose (MS) kan beperkingen met zich meebrengen in uw dagelijkse leven. In deze folder leest u wat het behandelprogramma

Nadere informatie

Inhoud. Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet. Indelingen. Prevalentie primaire dystonie in NL

Inhoud. Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet. Indelingen. Prevalentie primaire dystonie in NL Inhoud Dystonie in de dagelijkse praktijk Hoe te herkennen en te behandelen binnen dystonienet Wat is dystonie? Oorzaak dystonie Behandeling dystonie Video s verschillende uitingsvormen van dystonie M.

Nadere informatie

Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn

Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Carien Linders v.d. Lijcke fysiotherapeut PMC Heusdenhout, Breda lid NAHFysioNet Hoe ontstaan? Als opdracht voor cursus Neurorevalidatie... Aanvulling van

Nadere informatie

Redactie 1 0. Auteurs 1 1. Voorwoord 1 7. klinische praktijk 19

Redactie 1 0. Auteurs 1 1. Voorwoord 1 7. klinische praktijk 19 Inhoud Redactie 1 0 Auteurs 1 1 Voorwoord 1 7 klinische praktijk 19 1 Oefentherapie bij patiënten met multipele sclerose 23 Peter Feys, Bert op t Eijnde en Paul van Asch Oefentherapie bij MS 26 Besluit

Nadere informatie

Revalidatie, hoe werkt dat nou? Informatiebijeenkomst: MS keten in beweging Hans van Geffen, revalidatiearts Klimmendaal, revalidatiespecialisten.

Revalidatie, hoe werkt dat nou? Informatiebijeenkomst: MS keten in beweging Hans van Geffen, revalidatiearts Klimmendaal, revalidatiespecialisten. Revalidatie, hoe werkt dat nou? Informatiebijeenkomst: MS keten in beweging Hans van Geffen, revalidatiearts Klimmendaal, revalidatiespecialisten. Inleiding 1) Revalidatiegeneeskunde bij MS - functionele

Nadere informatie

Behandelprogramma chronische pijn. Almere

Behandelprogramma chronische pijn. Almere Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak

Nadere informatie

Multiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten. 13 september 2011

Multiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten. 13 september 2011 Multiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde 13 september 2011 Dr. Brigit A. de Jong, neuroloog Medisch Hoofd Radboud MS Centrum Afdeling Neurologie

Nadere informatie

Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie

Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie via de hamstringmethode 1 Revalidatie na een voorste kruisbandoperatie U heeft een

Nadere informatie

Gevolgen van spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie. Spasticiteit.

Gevolgen van spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie. Spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie Erik Gielen 2011 Gevolgen van spasticiteit Belemmering motorische activiteiten Verminderde conditie Pijn Verminderd

Nadere informatie

Revalidatie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Revalidatie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Revalidatie Informatie voor patiënten F1017-3135 september 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos

Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) De Wielingen, Lindenhof en Reigerbos Wat is de definitie van Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH)?

Nadere informatie

Botuline toxine behandeling (voor volwassenen) Poli Revalidatiegeneeskunde

Botuline toxine behandeling (voor volwassenen) Poli Revalidatiegeneeskunde 00 Botuline toxine behandeling (voor volwassenen) Poli Revalidatiegeneeskunde 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die last hebben van een verhoogde spierspanning en hiervoor een behandeling met botuline

Nadere informatie

MS-gids Drechtsteden e.o. Een informatiegids voor mensen met Multiple Sclerose

MS-gids Drechtsteden e.o. Een informatiegids voor mensen met Multiple Sclerose MS-gids Drechtsteden e.o. Een informatiegids voor mensen met Multiple Sclerose MS-gids Drechtsteden e.o. Een informatiegids voor mensen met Multiple Sclerose De MS-Gids Drechtsteden e.o. is een initiatief

Nadere informatie

Patiënt en Netwerk ontketenen Innovatie

Patiënt en Netwerk ontketenen Innovatie Patiënt en Netwerk ontketenen Innovatie Dr. Marten Munneke Afdeling Neurologie, Revalidatie en IQ Healthcare, UMC St Radboud MijnZorgNet Factsheet Parkinson Nederland: 50 duizend Patiënten Impact kwaliteit

Nadere informatie

toedoening bij MS Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds

toedoening bij MS Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds Intrathecale baclofen Intrathecale baclofen toedoening bij MS toedoening bij MS Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds Wagenstraat 25 3142 CR Maassluis telefoon: 010-591 98 39 fax: 010-592 86 86

Nadere informatie

ITB-proefbehandeling. (Intrathecale Toediening van Baclofen) Neurologie, Neurochirurgie Libra Revalidatie & Audiologie locatie Leijpark

ITB-proefbehandeling. (Intrathecale Toediening van Baclofen) Neurologie, Neurochirurgie Libra Revalidatie & Audiologie locatie Leijpark ITB-proefbehandeling (Intrathecale Toediening van Baclofen) Neurologie, Neurochirurgie Libra Revalidatie & Audiologie locatie Leijpark Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is ITB?

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Screening van rug- en nekklachten Wervelkolom Centrum

Screening van rug- en nekklachten Wervelkolom Centrum Screening van rug- en nekklachten Wervelkolom Centrum Bij het Wervelkolom Centrum van HMC (Haaglanden Medisch Centrum) kunt u terecht voor rug- en nekklachten. Bij de behandeling van rug- en nekklachten

Nadere informatie

U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden.

U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden. Spasticiteit bij MS 1 Inleiding U heeft MS en u heeft last van spasticiteit. In deze brochure staat informatie over spasticiteit en de behandelmogelijkheden. 2 Wat is spasticiteit? Bij spasticiteit is

Nadere informatie

Revalidatie op stroke unit

Revalidatie op stroke unit CVA up-to-date 04/02/2017 Revalidatie op stroke unit Ilse Groeseneken Dienst kine-ergo-logo (KEL) Programma 1. Multidisciplinair team 2. Subteam KEL 3. Visie op stroke unit 1. Multidisciplinair team Diëtist

Nadere informatie

Multiple sclerose en Kwaliteit van Leven

Multiple sclerose en Kwaliteit van Leven Multiple sclerose en Kwaliteit van Leven Dokter op Dinsdaglezing 24 september 2013 Dr. Brigit de Jong, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis en UMC St Radboud Programma + MS + Verschijnselen van MS + Medicamenteuze

Nadere informatie

Botulinetoxine A injectie

Botulinetoxine A injectie Botulinetoxine A injectie Bij de behandeling van spasticiteit en dystonie Door verschillende neurologische aandoeningen, zoals een hersenberoerte, multiple sclerose of een dwarslaesie, kunnen er problemen

Nadere informatie

Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 1

Kwalitei van (over)leven na een reanimatie 1 Kwaliteit van (over) leven na een reanimatie Véronique Moulaert Revalidatiearts i.o./ psycholoog / onderzoeker Een zaal vol helden Ook helden hebben twijfels Doe ik het wel goed Hoe komt hij hier straks

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Handenspreekuur. Handenspreekuur

Patiënteninformatie. Handenspreekuur. Handenspreekuur Patiënteninformatie Handenspreekuur Handenspreekuur 1 Handenspreekuur Polikliniek Revalidatiegeneeskunde, route 0.6 Telefoon (050) 524 5885 Algemeen Neemt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Toelichting Elsevier's De beste ziekenhuizen 2015 Appendix D - Codering Rekenregels

Toelichting Elsevier's De beste ziekenhuizen 2015 Appendix D - Codering Rekenregels Met wie vindt de controleafspraak plaats nadat operatie van Carpaletunnelsyndroom INID001122 CTS heeft plaatsgevonden? Neurochirurg - De arts die de operatie heeft uitgevoerd Met wie vindt de controleafspraak

Nadere informatie

Incidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties. Rinco Koorevaar

Incidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties. Rinco Koorevaar Incidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties Rinco Koorevaar Doel van schouderoperaties: afname pijn toename functie goede stabiliteit geen complicaties

Nadere informatie

Hoe wordt een spasticiteit ook wel genoemd? Naast spasticiteit worden ook wel de woorden spastisch en spasme gebruikt.

Hoe wordt een spasticiteit ook wel genoemd? Naast spasticiteit worden ook wel de woorden spastisch en spasme gebruikt. Spasticiteit Wat is een spasticiteit? Een spasticiteit is een bewegingsstoornis waarbij de spanning in de spieren te hoog is, waardoor de spieren stijf zijn en niet soepel bewegen. Hoe wordt een spasticiteit

Nadere informatie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de Parkinsonverpleegkundige in het ziekenhuis in verband met de ziekte van Parkinson.

Nadere informatie

Orthopedie. Voorste kruisband plastiek

Orthopedie. Voorste kruisband plastiek Orthopedie Voorste kruisband plastiek Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw knie. Er wordt een voorste kruisband reconstructie verricht. In deze folder vindt u informatie over de voorste kruisband,

Nadere informatie

Aanpak chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Mentaal & fysiek Het Rughuis helpt!

Aanpak chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Mentaal & fysiek Het Rughuis helpt! Verwijzers informatie Aanpak chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Mentaal & fysiek Het Rughuis helpt! Ernstige chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Heeft uw patiënt ernstige chronische rug-,

Nadere informatie

Behandelkader MS. De Werkgroep MS (WMS) heeft eind 2009 het initiatief genomen om het behandelkader MS op te stellen in overleg met de VRA.

Behandelkader MS. De Werkgroep MS (WMS) heeft eind 2009 het initiatief genomen om het behandelkader MS op te stellen in overleg met de VRA. Behandelkader MS 1 Algemene inleiding behandelkader 1.1 Aanleiding en doel Sinds 1999 ontwikkelen Revalidatie Nederland (RN) en de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) behandelkaders (voorheen

Nadere informatie

Omgaan met medicijnen

Omgaan met medicijnen Leven met Multipele Sclerose uitgave 15 Omgaan met medicijnen EEN UITGAVE VAN HET NATIONAAL MS FONDS Inleiding Multipele Sclerose is een ziektebeeld waar nog maar redelijk kort medicatie voor verkrijgbaar

Nadere informatie

Rapportage enquête. Peiling Informatiebehoefte van mensen met MS en hun naasten

Rapportage enquête. Peiling Informatiebehoefte van mensen met MS en hun naasten Rapportage enquête Peiling Informatiebehoefte van mensen met MS en hun naasten Is de informatie die je leest over MS wel betrouwbaar? MS Zorg Nederland heeft als doel dat de informatie over MS objectief,

Nadere informatie

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer

Nadere informatie

Inhoud. Dwarslaesie. Wervelkolom. Ruggenmerg zenuwen. Oorzaken. Wat is een dwarslaesie. Fasen na de dwarslaesie ABCD

Inhoud. Dwarslaesie. Wervelkolom. Ruggenmerg zenuwen. Oorzaken. Wat is een dwarslaesie. Fasen na de dwarslaesie ABCD Dwarslaesie Inhoud Wat is een dwarslaesie Fasen na de dwarslaesie ABCD Marlene Schalken Voskamp IC verpleegkundige RadboudUMC Complicaties/ verpleegkundige aandachtspunten Wervelkolom Ruggenmerg zenuwen

Nadere informatie

Hoe kun je beperkingen ten gevolge van spastische parese verminderen / voorkomen?

Hoe kun je beperkingen ten gevolge van spastische parese verminderen / voorkomen? Hoe kun je beperkingen ten gevolge van spastische parese verminderen / voorkomen? Prof. Dr. Jules Becher Revalidatiearts Afdeling revalidatiegeneeskunde VU medisch centrum Amsterdam Centrum voor kinderrevalidatiegeneeskunde

Nadere informatie

Handtherapie. Multidisciplinaire aanpak van problemen met hand, pols en arm

Handtherapie. Multidisciplinaire aanpak van problemen met hand, pols en arm Handtherapie Multidisciplinaire aanpak van problemen met hand, pols en arm 2 De hand is ons belangrijkste werktuig en volgens sommigen zelfs ook ons belangrijkste zintuig. De hand functioneert door een

Nadere informatie

Neurologie. Het ALS team

Neurologie. Het ALS team Neurologie Het ALS team Neurologie Inleiding In deze folder staat informatie over het ALS team van het UMCG. Dit team ziet patiënten met de ziekte Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) of de daarop gelijkende

Nadere informatie

Behandelprogramma. Dwarslaesie

Behandelprogramma. Dwarslaesie Behandelprogramma Dwarslaesie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel goed. Om u voorafgaand aan uw opname en/of behandeling bij Adelante

Nadere informatie

Spasticiteitsbehandeling binnen de verpleeghuissetting

Spasticiteitsbehandeling binnen de verpleeghuissetting Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Spasticiteitsbehandeling binnen de verpleeghuissetting Jorik Nonnekes, Ronald Meijer, Adrie Wolswijk, Hanna van Eijsden, Alexander Geurts jorik.nonnekes@radboudumc.nl

Nadere informatie

P R O D U C T O V E R Z I C H T

P R O D U C T O V E R Z I C H T PRODUCTOVERZICHT Liberty Zitkussens: de allerlichtste kussens Het lichtst mogelijke kussen, regenbestendig en onderhoudsarm. Maar vooral: comfortabel en drukverlagend. Een makkelijk te gebruiken kussen,

Nadere informatie

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL

Nadere informatie

Critical illness polyneuropathie Hoe moet het verder met revalideren?

Critical illness polyneuropathie Hoe moet het verder met revalideren? Critical illness polyneuropathie Hoe moet het verder met revalideren? Eleonore Verhaak, revalidatiearts Gelre ziekenhuizen Apeldoorn 17 november 2010 1 Inhoud Revalidatieplan in ziekenhuis Niveau van functioneren

Nadere informatie