Sociaaleconomische uitdagingen voor 9 en impact van het monetair beleid van de ECB VBO Strategisch comité van 5 januari 9 Pierre Wunsch Gouverneur
5 6 7 8 9 3 Monetair beleid blijft accommoderend 35 Activa-aankopen (in miljard) Verwacht rentepad (in bp) 3 5 5 8 6 5 - - -5 5 6 7 8 9-6 (Verwachte) gecumuleerde herinvesteringen (Verwachte) gecumuleerde terugbetalingen (Verwachte) gecumuleerde nettoaankopen (Verwacht) uitstaand bedrag van de effecten portefeuille Na de aankondiging van het APP (jan. 5) Eind 7 Vóór de Raad van juni 8 Eind 8 Rente op de depositofaciliteit Daggeldmarktrente (Eonia) Verwacht verloop van de daggeldrente Einde van netto-aankopen betekent niet het einde van QE: de balans van het Eurosysteem blijft geruime tijd na de eerste renteverhoging op een stabiel peil Beleidsrentes blijven ten minste de hele zomer van 9 onveranderd, en in ieder geval zo lang als nodig om de aanhoudende en duurzame terugkeer van de inflatie te verzekeren
Waarom zo n soepel monetair beleid? Lage onderliggende inflatie suggereert dat het wegwerken van de onderbenutting in de economie een traag proces is terwijl risico s van buitenaf de economische vooruitzichten bedreigen (Brexit, US, handelsoorlog) en inflatie in lijn met onze doelstelling nodig is om een volgende recessie te bekampen. 3, Inflatie in het eurogebied (%) 56 Wereldwijde productie PMI 6 Kansverdeling van de inflatieverwachtingen (enquête bij economisten, %),5 55 5,,5 5, 53 3,5 5, -,5 5 -, Inflatie Onderliggende inflatie Bronnen: ECB, Thomson Reuters. 3 5 7 3 6 9 Binnen vijf jaar zal de inflatie,% of minder belopen Binnen vijf jaar zal de inflatie % of meer belopen
6 8 6 8 Belgische bedrijven trekken zo profijt van de lage rente en de aantrekkende kredietgroei 6 Rente op bankleningen (in %) Kredieten van ingezeten banken aan nietfinanciële ondernemingen (maandgegevens, veranderingsperecentages op jaarbasis en bijdragen) 5 8 6 3 - - Bronnen: ECB, NBB. Indicator van de kost van nieuwe bankleningen, alle looptijden samen België - waarvan looptijd van ten hoogste één jaar België - waarvan looptijd van één tot vijf jaar België - waarvan looptijd meer dan vijf jaar België Eurogebied
7 8 9 3 5 6 7 8 r 9 r De Belgische economie is gestaag gegroeid, maar trager dan de meeste buurlanden en het eurogebied Bbp naar volume (index 7=) 9 Componenten bbp-groei 5-7 (bijdragen aan de gecumuleerde bbp-groei naar volume tussen 5 en 7, in procentpunt, tenzij anders vermeld) 8 5 7 6 5 5 3 95-9 - Frankrijk België¹ Duitsland Nederland Particuliere consumptie Publieke consumptie BE DE FR NL EA Investeringen Netto-uitvoer Voorraadwijzigingen Bbp groei (in %) Bronnen: Eurostat, Eurosysteem, INR, NBB. De Belgische uitvoer- en investeringscijfers werden gecorrigeerd voor de specifieke transacties van grote investeringsgoederen met het buitenland. 5
Een aantal knelpunten moeten worden aangepakt om het Belgisch groeipotentieel te unlocken ARBEIDSMARKT INFRASTRUCTUUR PRODUCTIVITEIT BEGROTING 6
5K 5K 5K3 5K 6K 6K 6K3 6K 7K 7K 7K3 7K 8K 8K 8K3 Om spanningen op de arbeidsmarkt tegen te gaan, moet het aanbod verder worden uitgebreid..., 3,5 3,,5,,5,,5, Vacatureratio (kwartaaldata, seizoensgezuiverd) Werkgelegenheidsgraad voor bepaalde groepen en de doelstelling voor (in % van de overeenstemmende bevolkingsgroep tussen en 6 jaar, tenzij anders vermeld) 8 K3 (EU target) Totaal 7, 73, Vrouwen 66,3 69, Ouderen (55-6) 5, 5, Laaggeschoolden 6,5 NA België Eurogebied Verschil tussen ingezetenen en niet-eu burgers 5, 6,5 Bron: Eurostat. De vacaturegraad meet de verhouding van de openstaande vacatures tot de theoretische volledige werkgelegenheid (de ingenomen banen en de openstaande werkaanbiedingen samen). 7
en beter afgestemd worden op de arbeidsvraag Onderverdeling van werkgelegenheid en werkloosheid naar opleidingsniveau (in %, 7) Werkzaam België Werkloos Laag 5 35 Middelhoog 38 39 Hoog 6 7 8 6 8 6 Deelname in opleiding en training in de laatste weken volgens opleidingsniveau (in % van de bevolking tussen 5 en 6 jaar, 7) 5% Laaggeschoold Middelhoog geschoold Hooggeschoold België EU EU target Bron: Eurostat. Opleidingsniveau volgens de ISCED classificatie: lager secundair onderwijs of minder, hoger secundair onderwijs en hoger onderwijs. 8
Productiviteitswinsten vereisen meer flexibiliteit en een betere vermarkting van innovaties 6 8 - Rotatie in de bedrijvenpopulatie (in % van het aantal actieve bedrijven, 6) UK DK FR NL EU¹ SE FI DE BE Bruto creatiegraad² Sluitingsgraad³ Netto creatiegraad Innovatie in België, relatief t.o.v. EU (index, EU7 = ) 5 5 75 5 5 Verkoop van nieuwe (markt- of bedrijfs-)innovaties Werkgelegenheid in kennisintensieve sectoren Uitvoer van kennisintensieve diensten Uitvoer van medium- of high tech producten Aantal internationale PCToctrooiaanvragen Opportuniteitsgedreven ondernemerschap R&D-uitgaven in de bedrijfsomgeving Bron: Eurostat, EU European Innovation Scoreboard 8. EU5 exclusief Ierland. Aantal nieuwe bedrijven in t, in % van het aantal actieve bedrijven in t. 3 Aantal bedrijfssluitingen in t, in % van het aantal actieve bedrijven in t. 9
alsook het wegwerken van bottlenecks op het vlak van infrastructuur Enquête i.v.m. mobiliteit en investeringsbeslissingen (in % van de respondenten),5 Elektriciteitsprijzen voor levering op een specifieke termijn (dagelijkse slotnoteringen, euro per kwh) 9 8 Mobiliteit heeft een positieve invloed op de investeringen in België, 7 6 5 3 5% 65% Mobiliteit heeft geen echte invloed op de investeringen in België Mobiliteit heeft een negatieve invloed op de investeringen in België,5,,5 Alle In België respondenten gevestigde (8) respondenten (6) Weet het niet, Levering: nov-8 dec-8 K 9 BE FR DE NL Bronnen: CREG, European Energy Exchange, Perceptieonderzoek CSA in opdracht van Ernst & Young (7). Dagelijkse prijzen voor levering van elektriciteit in de maand november, december en in het eerste kwartaal van 9.
973 97 975 976 977 978 979 98 98 98 983 98 985 986 987 988 989 99 99 99 993 99 995 996 997 998 999 3 5 6 7 8 9 3 5 6 7 La rareté des terrains a tiré le prix des logements à la hausse Prix des terrains et coûts de construction (indices 973 = ) 75 5 5 75 5 5 Sources: ABEX, NBB. Prix des terrains à bâtir Prix des logements Indicateur des coûts de construction 73% de la hausse du prix réel des logements en Belgique depuis les années 97 serait due à l augmentation du prix des terrains, contre 7% pour les coûts de construction
LU NL DE UK SE IE DK AT BE FR ES PT EL IT 6 8 6 8r Grotere efficiëntie van de overheid is de sleutel om overheidsfinanciën verder gezond/groeibevorderend te maken 7 Algemene efficiëntie van de overheid (enquête in 7, beoordeling op een schaal van -7) 3 Financieringssaldo en geconsolideerde brutoschuld van de overheid (in % bbp) 6 5 - - 9-3 3 8 7 - -5 6-6 5-7 Eurogebied - begrotingssaldo (rechteras) België - begrotingssaldo (rechteras) Eurogebied - overheidsschuld (linkeras) België - overheidsschuld (linkeras) Bronnen: Eurosysteem, WEF (Global Competitiveness Report), NBB.