WEG(EN) UIT DE CRISIS

Transcriptie

1 WEG(EN) UIT DE CRISIS Gent 27 februari 2013 Jan Smets

2 EEN GOED JAAR GELEDEN... 2

3 Rendement van de overheidsleningen op tien jaar (in %) België Frankrijk Duitsland Italië Nederland Spanje Bron: Thomson Reuters Datastream. 3

4 Rente op nieuwe leningen voor ondernemingen (in %, leningen met looptijd van minder dan één jaar) België Frankrijk Duitsland Italië Nederland Spanje Basisrente van de ECB Bronnen: Nationale centrale banken, ECB. 4

5 Economische activiteit in het eurogebied (Verandering van het bbp in volume t.o.v. het voorgaande kwartaal) 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0-3, Gemiddelde van de kernlanden Gemiddelde van de perifere economieën Bron: EC. 5

6 Ondernemersvertrouwen Wereld Eurogebied Bron: Markit Economics. 6

7 WEGEN UIT DE EUROZONECRISIS: DE ACTIES VAN DE ECB, DE EU EN DE LANDEN 7

8 Beleidsrente en geldmarktrente in het eurogebied (daggegevens) Centrale beleidsrente Eonia Bronnen: Thomson Reuters Datastream, ECB. 8

9 Liquiditeit in het Eurosysteem (uitstaande bedragen, weekgegevens in miljard) Voor monetairbeleidsdoeleinden aangehouden effecten Basisherfinancieringstransacties Langlopende herfinancieringstransacties Beroep op de marginale beleningsfaciliteit Liquiditeitsabsorberende en finetuningtransacties Geconsolideerde liquiditeitsbehoefte van de banken¹ Liquiditeitsoverschot² Bron: ECB. 1 Liquiditeitsbehoefte afkomstig van "autonome factoren", zoals de vraag naar biljetten, en van de reserveverplichtingen. 2 Som van de op de depositofaciliteit en op de rekeningen-courant geplaatste bedragen bovenop de reserveverplichtingen. 9

10 Financiële bijstand in het eurogebied (situatie eind 2012, in miljard) Bilaterale leningen Ierland¹ EU² IMF Toegekend Goedgekeurd voor uitkering Toegekend Goedgekeurd voor uitkering Toegekend Goedgekeurd voor uitkering Toegekend Goedgekeurd voor uitkering Ierland Portugal Griekenland I Griekenland II Spanje Bronnen: EC, EFFS, ESM en IMF. 1 Treasury en National Pension Reserve Fund. 2 EFSM, EFFS en ESM. De financiële bijstand voor Spanje werd overgedragen van het EFFS naar het ESM. 3 Bilaterale leningen van het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zweden. 4 Bilaterale leningen van de landen van het eurogebied. 5 Met inbegrip van niet-uitgekeerde bedragen onder Griekenland I Toegekend Goedgekeurd voor uitkering herkapitalisering banken

11 Concurrentievermogen in enkele lidstaten van het eurogebied (op basis van de loonkosten per eenheid product 1, indexcijfers 1999 = 100) Duitsland Ierland Griekenland Spanje Portugal Eurogebied Bron: EC. 1 Reële effectieve wisselkoers: 36 handelspartners. 11

12 Handelsbalans voor de goederen (in miljard) Totaal Totaal Duitsland Som van de vier landen Intrahandel eurogebied met een tekort 1 Intrahandel eurogebied Extrahandel eurogebied Extrahandel eurogebied Bron: EC. 1 Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje. 12

13 Overheidstekort in enkele lidstaten van het eurogebied (in % bbp) Duitsland Ierland Griekenland Spanje Portugal Eurogebied Bron: EC. 13

14 EU - Governance Six-Pack (EU) versterkte begrotingscontrole (ook schuld) correctie van andere onevenwichten meer automatische procedures Verdrag (EU excl. V.K. en Tsjechië) structureel begrotingsevenwicht in grondwet acceptatie aanbevelingen buitensporige tekorten Two Pack (eurozone) nog ingrijpender begrotingstoezicht tijdschema Bankenunie 14

15 DE FINANCIELE MARKTEN BEDAREN, DE ECONOMIE AARZELT... 15

16 Rendement van de overheidsleningen op tien jaar (in %) België Frankrijk Duitsland Italië Nederland Spanje Bron: Thomson Reuters Datastream. 16

17 Rente op nieuwe leningen voor ondernemingen (in %, leningen met looptijd van minder dan één jaar) België Frankrijk Duitsland Italië Nederland Spanje Basisrente van de ECB Bronnen: Nationale centrale banken, ECB. 17

18 Economische activiteit in het eurogebied (Verandering van het bbp in volume t.o.v. het voorgaande kwartaal) 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0-3, Gemiddelde van de kernlanden Gemiddelde van de perifere economieën Bron: EC. 18

19 Ondernemersvertrouwen Wereld Eurogebied Bron: Markit Economics. 19

20 Economische groei (veranderingen van het bbp in volume) Wereld 4,2 3,1 3,2 3,9 Eurozone 1,4-0,6-0,3 1,4 Duitsland 3,0 0,7 0,5 2,0 Frankrijk 1,7 0,0 0,1 1,2 Nederland 1,0-0,9-0,6 1,1 België 1,8-0,2 0,2 1,5 Bronnen: EC. 20

21 BELGIË: VERTROUWEN HERWONNEN, MAAR GROEI SLABAKT NOG 21

22 Rendementen van de staatsleningen op tien jaar België Duitsland Bron: Thomson Reuters Datastream. 22

23 Netto financiële activa in de lidstaten van het eurogebied (gegevens aan het einde van 2011, in % van het bbp) NL BE DE FI MT AT FR IT SI SK EE CY GR ES PT IE Overheid Private sector Totale economie (netto externe positie) Bronnen: EC, NBB. 23

24 Bbp in België en in de buurlanden (indexcijfers, piek vóór de recessie van 2008 = 100) België Eurogebied Duitsland Frankrijk Nederland Bronnen: EC, INR. 24

25 Economische groei, werkgelegenheid en arbeidsvolume (veranderingspercentages t.o.v. het overeenstemmende kwartaal van het voorgaande jaar) r Werkgelegenheid in personen Productiviteit per uur Uren per persoon Bbp Bronnen: INR, NBB. 25

26 Financieringstekort van de overheid (in % bbp) r¹ Bronnen: INR, NBB. 1 Met de hypothese dat de door de overheid verrichte kapitaalverhoging van Dexia een zuiver financiële transactie is. Indien dit niet het geval was, zou het tekort 3,7 % hebben bedragen. De validatieprocedure van de statistische verwerking van deze transactie is nog aan de gang. 26

27 Consumentenvertrouwen en conjunctuurbarometer (Saldi van de antwoorden op de maandelijkse enquêtes, seizoengezuiverde gegevens) 5 Consumentenvertrouwen 15 Algemene synthetische conjunctuurcurve Afgevlakte reeks Brutoreeks 27 Bron: NBB.

28 WEGEN NAAR EEN GEZONDERE ECONOMIE: GROTER GROEIPOTENTIEEL... 28

29 Groeipotentieel in België (bijdragen aan de potentiële groei, in procentpunt) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0, r 2015 r 2017 r Totale factorproductiviteit Kapitaal Arbeid Potentiele groei (in %) Bron EC. 29

30 Saldi van het buitenlandse goederen- en dienstenverkeer (periodegemiddelde, in % bbp) Goederen Diensten Goederen en diensten p.m. Lopend saldo Bron: NBB. 30

31 Belgische uurloonkostenhandicap in de private sector (verschillen in %, gecumuleerd sinds 1996) r Drie belangrijkste buurlanden Duitsland Frankrijk Nederland Bron: CRB. 31

32 Inflatie in België en in de drie belangrijkste buurlanden België Drie belangrijkste buurlanden p.m. Eurogebied Bronnen: EC, NBB. 32

33 Indicatoren inzake het niet-prijsconcurrentievermogen: vergelijking tussen België en de drie belangrijkste buurlanden (Verschil in %, gemiddelde , tenzij ander vermeld) Kwaliteit van het menselijk kapitaal % gediplomeerden in het hoger onderwijs bij de bevolking van 30 tot 34 jaar Gediplomeerden hoger onderwijs in een wetenschappelijke of technische richting, op personen van 20 tot 29 jaar¹ % van de bevolking van 25 tot 64 jaar dat deelneemt aan levenslang leren R&D en innovatie Uitgaven voor R&D (in % bbp) p.m. Gefinancierd door de overheid² Prestaties op het vlak van innovatie (score op het Innovation Union Scoreboard) % van de ondernemingen die hun processen innoveren³ % van de omzet van nieuwe producten 4 % van de innoverende ondernemingen voor wie het veroveren van nieuwe markten een belangrijke doelstellng is van de innovatie 4 % van ondernemingen die hun marketing innoveren³ Aantal bij het Europees Octrooibureau ingediende patentaanvragen per miljoen actieve inwoners¹ Ondernemerschap % van de ondervraagde niet-ondernemers die van plan zijn binnen de 3 jaar een onderneming op te richten % van de ondervraagden die een onderneming aan het oprichten zijn of die dat de afgelopen 3,5 jaar hebben gedaan Bronnen: EC, Global Entrepreneurship Monitor.. 1 Gegevens voor ; 2 Gegevens voor ; 3 CIS-enquête gegevens voor 2010; 4 CIS-enquête gegevens voor

34 Werkgelegenheidsgraad 1 in België en het eurogebied (in % van de jarige bevolking) Gemiddelde werkgelegenheidsgraad in de eerste drie kwartalen van 2012 België Eurozone Totaal 67,2 68, jarigen 39,6 48,5 Laaggeschoolden 47,2 52,7 70 Niet-EU-staatsburgers 38,9 56, Eurozone² België³ Duitsland Frankrijk Nederland Bronnen: EC, ADSEI. 1 Tot en met 2004 gegevens voor het tweede kwartaal, jaargemiddelden vanaf Gegevens inzake de huidige 17 lidstaten van de Eurozone voor de hele periode. 3 Jaargemiddelden sinds Gemiddelde van de eerste drie kwartalen.

35 ... STEVIG FINANCIEEL SYSTEEM... 35

36 Totale bancaire activa (in % bbp) België Duitsland Spanje Frankrijk Ierland Eurogebied Bronnen: EC, Thomson Reuters Datastream, ECB. 36

37 Geografische verdeling van de door de Belgische kredietinstellingen aangehouden activa (geconsolideerde eindeperiodegegevens, in miljard) k k België Eurogebied Rest van de wereld Leningen Schuldbewijzen 2012 k3 Bron: NBB. 37

38 Bankleningen aan ondernemingen (gegevens aan het einde van de maand, jaarlijkse veranderingspercentages) België Eurogebied Bronnen: EC, Thomson Reuters Datastream, ECB. 38

39 Regulering en toezicht Basel III / Solvency II Structurele hervormingen? Risico-georiënteerd toezicht Bankenunie 39

40 ... EN GEZONDE OVERHEIDSFINANCIËN 40

41 Overheidsschuld in België en in het eurogebied (in % bbp) , , r Eurogebied België Bronnen: EC, INR, NBB. 41

42 Structureel primair saldo van de overheid 1 (verandering t.o.v. het voorgaande jaar, in procentpunt bbp) 1,0 0,5 0,0-0,5 + 8,0-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0-3, r Bronnen: INR, NBB. 1 Volgens de methodologie van het ESCB zoals die is beschreven in Bouthevillain C., Ph. Cour-Thimann, G. van den Dool, P. Hernández de Cos, G. Langenus, M. Mohr, S. Momigliano en M. Tujula (2001), Cyclically adjusted budget balances: An alternative approach, ECB, Working Paper

43 Structurele primaire ontvangsten en uitgaven 1 van de overheid en trendmatig bbp (gedefleerd aan de hand van de bbp-deflator, indexcijfers 2000 = 100) r Uitgaven (excl. rentelasten) Trendmatig bbp Ontvangsten Trendmatig bbp vóór de crisis Bronnen: INR, NBB. 1 Gecorrigeerd voor conjuncturele factoren (volgens de ESCB-methode) en voor niet-recurrente of budgettair neutrale factoren. 43

44 BESLUIT 44