Hoge Raad voor de Werkgelegenheid

Transcriptie

1 Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 21 Jan SMETS Ondervoorzitter 25 juni 21

2 I. Recente ontwikkelingen op en structurele indicatoren van de arbeidsmarkt Recente ontwikkelingen Structurele indicatoren Aanbevelingen 2

3 Recent verloop van de activiteit en de werkgelegenheid (voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde kwartaalgegevens, veranderingspercentages op jaarbasis) 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -4, -5, -6, 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, -,5-1, -1,5-2, -2,5-3, Bbp naar volume (linkerschaal) Binnenlandse werkgelegenheid (rechterschaal) Bron: INR. 3

4 Conjunctuurenquêtes bij de ondernemingen: werkgelegenheidsvooruitzichten (gewogen gemiddelde van de saldi van de antwoorden, seizoengezuiverde gegevens) Afgevlakte reeks Brutoreeks Bron: NBB. 4

5 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad in België en in de EU (personen van 15 jaar en ouder, procenten van de beroepsbevolking, seizoengezuiverde gegevens) 1 9, , ,5 8 7,5 7 6,5 17, ,5 1 7,5 5 2, België EU27-2,5 Bron: EC. (1) April 21, behalve voor Estland en Litouwen (maart 21), het Verenigd Koninkrijk (februari 21), Griekenland en Roemenië (december 29). LV EE LT ES IE SK DK CZ BG CY SE PL PT UK HU FI GR IT FR SI Laatste observatie (1) Verandering t.o.v. twee jaar voordien Verandering t.o.v. een jaar voordien RO NL AT MT BE LU DE

6 Aanbod van en vraag naar arbeid (jaargemiddelden, tenzij anders vermeld) Jaar-op-jaarveranderingen in duizenden personen, voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens r 211r Beroepsbevolking +19, +56,7 +34,1 +25, +36,3 Nationale werkgelegenheid +72,1 +82,5-16,4-14,6-1,3 p.m. Verandering in de loop van het jaar 1 +8,9 +64,2-38,5-12,9 +8,2 Loontrekkenden in conjunctuurgevoelige bedrijfstakken 2 +49, +48,7-44,7-35,2-23,1 Niet-werkende werkzoekenden -53,1-25,7 +5,4 +39,6 +37,6 p.m. Verandering in de loop van het jaar 1-49,8-4,9 +59,6 +42,7 +24,5 Procenten, niet voor kalenderinvloeden gezuiverde gegevens r 211r Geharmoniseerde activiteitsgraad³ 67,1 67,1 66,9 67, 67,1 Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad 3 62, 62,4 61,6 61,1 6,8 p.m. Geharmoniseerde werkgelegenheidsgraad (EU22) 4 67,7 68, 67,1 66,6 66,3 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad 5 7,5 7, 8, 8,3 8,8 Bronnen: ADSEI, INR, RVA, NBB. 1 Verschil tussen het vierde kwartaal van het betreffende jaar en het vierde kwartaal van het voorgaande jaar. 2 Landbouw, industrie, bouwnijverheid, handel en horeca, vervoer en communicatie, financiële diensten, vastgoed en diensten aan ondernemingen, met uitzondering van dienstenchequebanen. 3 Procenten van de bevolking op arbeidsleeftijd (15-64 jaar). 4 Procenten van de bevolking van 2 tot 64 jaar. 5 Procenten van de beroepsbevolking op arbeidsleeftijd (15-64 jaar). 6

7 Werkgelegenheidsgraad in België en in de EU (in procenten van de bevolking van 2 tot 64 jaar) EU22-doelstelling EU27 België Bron: EC. 7

8 Werkgelegenheidsgraad bij kansengroepen (procenten van de overeenstemmende bevolking op arbeidsleeftijd) Personen tussen 15 en 24 jaar Personen tussen 55 en 64 jaar EU27 = 35, EU27 = 46, 15 België Brussel Vlaanderen Wallonië 2 België Brussel Vlaanderen Wallonië Niet-Europese allochtonen Laaggeschoolden EU27 = 55, EU27 = 46, België Brussel Vlaanderen Wallonië België Brussel Vlaanderen Wallonië 29 2 EU27 Bron: EC. 8

9 Basisopleiding Jongeren die voortijdig de school verlieten 1 Jongeren met een diploma hoger secundair onderwijs Brussel 2,7 15,6 75,4 74,8 Vlaanderen 11,6 8,6 83,7 87,4 Wallonië 15, 13,8 78,7 79,5 België 13,8 11,1 81,2 83,3 EU 17,6 14,9 3 76,9 78,5 3 EU-doelstelling 1, 4 85, 5 Bronnen: ADSEI, EC. 1 Procenten van de bevolking tussen 18 en 24 jaar. 2 Procenten van de bevolking tussen 2 en 24 jaar. 3 Gegevens m.b.t. het jaar Lissabon en EU22. 5 Lissabon. 9

10 Permanente vorming in 28 (bevolking van 25 tot 64 jaar die tijdens de referentiemaand deelgenomen heeft aan opleiding of onderwijs, in procenten van de overeenstemmende bevolking) Lissabon-doelstelling = 12,5 EU27 = 9,5 5 SE DK FI UK NL SI AT ES EE CY LU DE CZ FR IE BE LV IT MT PT LT PL SK HU GR RO BG (1) BR VL WL Bron: EC. (1) Gegevens m.b.t. het jaar 27. 1

11 Aanbevelingen inspelen op internationaal herstel met vrijwaring van concurrentiekracht vermijden dat conjuncturele werkloosheid structureel wordt opvolgings- en activeringsbeleid aanpassen met bijzondere aandacht voor diegenen die het verst van de arbeidsmarkt staan tijdelijke werkloosheid "activeren" (opleidingsplicht) na de crisis meer dan ooit, naast begrotingsstrategie (terugkeer naar evenwicht), groei- en werkgelegenheidsstrategie uitstippelen (cf. EU22), o.m. gericht op hogere werkgelegenheidsgraad arbeidsaanbod kwalitatief verbeteren : ongekwalificeerde schooluitstroom beperken, meer life long learning arbeidsaanbod kwantitatief versterken, met bijzondere aandacht voor kansengroepen : jongeren, ouderen, niet-europese allochtonen, enz. 11

12 II. Groene banen Context Definitie van groene banen Industriële verandering en overgang naar een groene economie Opleiding en vaardigheden Aanbevelingen 12

13 Doelstellingen van het Energie- en Klimaatpakket en situatie in de lidstaten van de EU UITSTOOT VAN BROEIKASGASSEN 1 ENERGIE-EFFICIËNTIE Doelstelling van het Energie- en Klimaatpakket voor de EU in 22 CY ES MT PT IE GR AT FI IT SI LU NL DK EU15 FR EU27 SE BE UK CZ DE PL HU SK BG RO EE LT LV BG RO EE CZ SK LT HU PL LV SI FI CY BE MT PT ES GR NL EU27 FR LU SE DE IT AT UK DK IE AANDEEL VAN HERNIEUWBARE ENERGIE IN HET FINALE ENERGIEVERBRUIK 3 AANDEEL VAN BIOBRANDSTOFFEN IN HET BRANDSTOFVERBRUIK VOOR VERVOER 4 12 Doelstelling van het Energie- en Klimaatpakket voor de EU in 22 SE LV AT FI PT DK RO EE SI LT DE EU27 ES FR IT SK HU PL GR BG CZ NL BE IE LU CY UK Nationale Kyoto-doelstellingen (212) Nationale doelstellingen van het Energie- en Klimaatpakket (22) DE SK SE LT FR AT NL Doelstelling van het Energie- en Klimaatpakket voor de EU in 22 EU27 PT LU GR ES BE RO UK PL SI HU CZ IE IT LV CY DK BG FI Bron: EC. 1 Indexcijfers waarbij het referentiejaar gelijk wordt gesteld aan 1 (dit referentiejaar kan verschillen naargelang het broeikasgas en het land); gegevens in CO 2 - equivalenten. Malta en Cyprus kregen geen individuele doelstelling in het kader van het Kyoto-protocol. 2 Bruto binnenlands energieverbruik gedeeld door het bbp naar volume; kilogram petroleumequivalent per duizend euro. 3 Procenten; geen gegevens voor Malta. 4 Procenten; geen gegevens voor Malta en Estland. 13

14 Ramingen van het aantal groene banen Ruim concept 1 : benadering via de inhoud van de banen Meer dan 26 miljoen directe groene banen in de wereld (UNEP, 28) 5 miljoen directe en indirecte groene banen in de EU (WWF, 29) Beperkt concept 2 : benadering via de activiteit waarin gewerkt wordt Werkgelegenheid in de milieu-industrie (in duizenden VTE) Ecotec (22) E&Y (26) GHK (27) Ecorys (29) Gebied EU15 EU25 EU27 EU27 Referentiejaar Directe banen p.m. directe banen in procenten van de totale werkgelegenheid 1,4 1,3 1,5 1,6 1,7 Indirecte banen n.b. n.b. n.b. Bronnen: Ecorys, Ecotec, Ernst & Young, GHK. 1 Banen die bijdragen tot de vrijwaring of het herstel van de milieukwaliteit (UNEP, 28). 2 Banen in de milieu-industrie, die zorgt voor de productie van goederen en diensten waarmee inbreuken op het milieu kunnen worden gemeten, voorkomen, beperkt of rechtgezet (OESO/Eurostat, 1999). 14

15 Verloop van de werkgelegenheid in de milieu-industrie in België tussen 1995 en , , ,8 6. 1, , Directe banen in VTE (linkerschaal) Procenten van de totale werkgelegenheid (rechterschaal) 1,5 Bronnen: Janssen en Vandille (29), Sissoko en Van den Cruyce (29). 15

16 Afvalverwerking in België en de EU 1 in 26 (procenten van het totaal) 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % NL BE DK DE IE IT AT FR EU15 SI EU27 SK PT LV UK CY LT EE ES FI SE GR HU MT RO BG Recyclage Energierecuperatie Verbranden Storten Bron: EC. 1 Geen gegevens voor Luxemburg, Polen en Tsjechië. Ook de gemiddelden voor de EU15 en de EU zijn berekend exclusief deze landen. 16

17 Productie van hernieuwbare elektriciteit in België (GWh) Waterkracht Wind Biomassa Zon Bron: EC. 17

18 Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in België en in de EU in 28 1 (procenten bbp) 4, 3,5 3, EU-doelstelling 2,5 2, 1,5 1,,5, SE FI DK AT DE FR EU15 BE EU27 UK SI NL LU PT CZ IE ES EE IT HU LT LV PL GR RO MT BG SK CY BR VL WL Bron: EC. 1 Gegevens m.b.t. 27 voor Griekenland en de gewesten. 18

19 Ondernemerschap in België en in de overige lidstaten van de EU15 1 in 25 2 : aantal nieuw gecreëerde ondernemingen 12 In verhouding tot de bevolking op arbeidsleeftijd (per duizend personen) 18 In verhouding tot het totale aantal ondernemingen (procenten) NL UK LU IE DK ES BE PT SE FR FI IT DE AT UK DK IT DE LU NL IE FR FI BE SE ES PT AT Bron: Wereldbank. 1 Geen gegevens beschikbaar voor Griekenland. 2 Meest recente jaar waarvoor gegevens voorhanden zijn voor een voldoende aantal lidstaten van de EU15. 19

20 Vergelijking tussen de vergroening van de economie en de introductie van ICT Gelijkenissen o grote uitdaging én grote mogelijkheden voor economische activiteit o impact op het professionele en het privé-leven o niet-homogeen verspreidingstempo zonder "eindpunt" o impact op werkgelegenheid moeilijk in te schatten o bepaalde jobs verdwijnen, nieuwe functies ontstaan, maar vooral veranderingen van taakinhoud (belang van onderwijs en opleiding) o telewerk Verschillen o reden waarom deze veranderingen plaatsvinden: ICT: bij de individuele economische acteurs vergroening van de economie: vanuit internationale collectieve noodzaak o grotere tussenkomst van de overheid in de vergroening van de economie o fundamentele veranderingen verwacht voor een beperkter aantal activiteiten 2

21 Opsplitsing van de werkgelegenheid in de groene activiteiten naar scholingsniveau, gemiddeld in vijf landen van de EU 1, in 2 (in procenten van het overeenstemmende totaal) Eco-industrieën Afvalverwerking Milieuconsultancy 1 17 p.m. Totale werkgelegenheid Universiteit Hoger secundair onderwijs Bron: OESO. 1 Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Spanje, Zweden. Hogeschool Ten hoogste lager secundair onderwijs 21

22 45 Belemmeringen voor de activiteit wegens een tekort aan geschoolde arbeidskrachten (aandeel van de ondernemingen die verklaren deze moeilijkheden te ondervinden) Verwerkende nijverheid (Vlaanderen) Bouwnijverheid Verwerkende nijverheid (Wallonië) Diensten Bron : NBB. 1 Gewogen aan de hand van de relatieve omvang van de ondernemingen, gemeten op basis van de omzet of de werkgelegenheid. Het betreft kwartaalgegevens. 22

23 Afgestudeerden hoger onderwijs in de wetenschappen en technologieën in 27 (in procenten van de pas afgestudeerden bij de bevolking van 2 tot 29 jaar) 2,5 2, ,5 EU27 = 1,38 1,5 1 1,5,5 FR FI IE LT PT UK DK PL BE SE EE CZ RO SK DE ES AT BG SI GR LV NL IT MT HU CY Bron: EC. 23

24 Deelname aan een formele of informele opleiding volgens beroepsstatuut in 27 (in procenten van het overeenstemmende totaal) Hooggeschoolde bedienden Laaggeschoolde bedienden Hooggeschoolde arbeiders Laaggeschoolde arbeiders Totaal België EU27 Bron: EC.. 24

25 Aanbevelingen new skills for new jobs toekomstige behoeften in kaart brengen : prospectief observatorium van vakgebieden en competenties basisopleiding : technische en wetenschappelijke opleidingen valoriseren en aanpassen, onderwijs in ecologie en duurzame ontwikkeling continue opleiding : eco-opleidingen ontwikkelen en valideren overgang naar groene economie begeleiden arbeidsrecht aanpassen om mutaties te vergemakkelijken herstructurering sociaal begeleiden afstemming van vraag en aanbod versterken (bemiddelingsdiensten) complementair aanbod van kwalificaties door migratie mogelijk maken waken over kwaliteit van nieuwe groene banen 25