Hoe kom je geloofwaardig over en speel je in op emotie?

Leerdoelen! Je vertelt in eigen woorden wat de begrippen ethos, pathos en logos inhouden en herkent praktijkvoorbeelden van deze drieslag.! Je demonstreert de beheersing van de begrippen aan de hand van zelfbedachte voorbeelden.

Wat zegt de Griekse filosoof Aristoteles over ethos en pathos? omdat welsprekendheid haar doel vindt in een oordeel politieke toespraken worden aan een oordeel onderworpen, en ook een uitspraak van de rechtbank is een oordeel moet een spreker niet alleen erop toezien dat de redenering verhelderend en overtuigend is [logos], maar evenzeer zijn eigen persoon in een bepaald daglicht stellen [ethos] en de beoordelaar in een bepaalde gemoedstoestand brengen [pathos]. - Aristoteles (384-322 v. Chr.)

Wat zegt de Griekse filosoof Aristoteles over ethos en pathos? Overtuigen door middel van het karakter [ethos] vindt plaats wanneer het betoog zo wordt ingekleed dat het de spreker als geloofwaardig voorstelt: fatsoenlijke mensen geloven we liever en gauwer [dan andere mensen], over alle onderwerpen in het algemeen, maar helemaal in kwesties waar geen exacte kennis van mogelijk is en waar plaats is voor twijfel. Maar dit vertrouwen moet wel het gevolg zijn van de toespraak zelf, niet van een vooroordeel over de aard van de spreker. Het is namelijk niet zoals sommige schrijvers van handboeken beweren, dat in de redenaarskunst de vraag of de spreker een fatsoenlijk mens is helemaal niet zou bijdragen tot zijn overtuigingskracht; je mag integendeel haast wel zeggen dat het karakter het doorslaggevende overtuigingsmiddel is. - Aristoteles (384-322 v. Chr.)

Wat zegt de Griekse filosoof Isocrates over ethos en pathos? The man who wishes to persuade people will not be negligent as to the matter of character [ethos]; no, on the contrary, he will apply himself above all to establish a most honourable name among his fellow-citizens; for who does not know that words carry greater conviction when spoken by men of good repute than when spoken by men who live under a cloud, and that the argument which is made by a man s life is more weight than that which is furnished by words? - Isocrates (436-338 v. Chr.)

Wat zegt de Romeinse filosoof Cicero over ethos en pathos? Niets, Catulus, is immers bij het spreken van meer belang dan dat de redenaar de toehoorder gunstig voor zich stemt [ethos] en dat die toehoorder zelf zo beïnvloed wordt dat hij meer door opwellingen en emoties wordt beheerst dan door een weloverwogen oordeel [pathos]. Want mensen nemen veel vaker een beslissing op grond van haat of liefde, voorkeur of antipathie, verdriet of vreugde, hoop of vrees, illusies of andere emoties dan op basis van de ware toedracht of van vaste regels. - Marcus Tullius Cicero (106-43 v. Chr.)

Opdracht Formuleer op basis van de definities van Griekse en Romeinse filosofen een eigen begrip van ethos en een eigen begrip van pathos.

Wat betekent ethos? Ethos betekent overtuigen op basis van je karakter. Het publiek bepaalt je ethos door te kijken of je eerlijk, deskundig en hen welgezind bent.

Wat betekent pathos? Pathos betekent overtuigen op basis van emoties. Een pathetische spreker probeert het publiek te emotioneren door in te spelen op bijvoorbeeld blijheid, enthousiasme of angst.

Wat betekent logos? Logos betekent overtuigen op basis van logische redeneerschema s. Je voorkomt drogredenen en doet je best je redenering zo neutraal mogelijk te weergeven.

Quiz Je krijgt negen vragen over ethos, pathos en logos. Steeds is de vraag welk retorisch middel het meest naar voren komt.

Unicef maakt gebruik van ambassadeurs in hun campagnes. In de afbeelding links zie je een voorbeeld van Jörgen Raymann als ambassadeur. Welk overtuigingsmiddel wordt door Unicef gebruikt? a. logos b. pathos c. ethos

Michelin maakte in 1985 in haar reclamecampagne gebruik van een retorisch middel, zoals links onderin afgebeeld. Welk overtuigingsmiddel wordt hier door Michelin gebruikt? a. logos b. pathos c. ethos

3 Je neemt als leerling een heleboel zaken zonder tegenstribbelen van je docenten en van de schrijvers van je leerboeken aan. Dankzij welk overtuigingsmiddel is dat het geval? a. logos b. pathos c. ethos

Lees het volgende fragment en bepaal van welk overtuigingsmiddel het meest gebruikgemaakt wordt. a. logos b. pathos c. ethos U kunt heel eenvoudig belastingvrij schenken aan goede doelen en het Ronald McDonaldfonds kan uw hulp goed gebruiken. Door de financiële bijdragen van mensen met een gul hart kunnen wij ouders en kinderen steunen op een moment dat ze dat het hardste nodig hebben: een ziek kind is immers de nachtmerrie van elke ouder. Wilt u zorgen voor een klein lichtpuntje in donkere tijden? Maak dan nu maandelijks een gift over naar ons gironummer.

5 Interpolis voerde een campagne met, bijvoorbeeld, de links afgebeelde poster. Van welk overtuigingsmiddel maakt Interpolis hier (hoofdzakelijk) gebruik? a. logos b. pathos c. ethos

In de afbeelding linksonder staat een poster van een reclamecampagne van milieuorganisatie IFAW. Van welk overtuigingsmiddel maakt IFAW gebruik? a. logos b. pathos c. ethos 6

In dit fragment wordt het meest gebruikgemaakt van:7 a. logos b. pathos c. ethos

Opdracht Stel je voor dat je arts bent en je wilt ouders ervan overtuigen dat ze hun kinderen in een goedgekeurd kinderstoeltje moeten zetten als ze gaan autorijden. Verzin nu in tweetallen een overtuigend verhaal van één minuut met daarin ten minste drie argumenten: een op basis van logos, een op basis van pathos en een op basis van ethos.

Evaluatie! Wat vond je van deze les?! Wat onthoud je voor de toekomst?! Welke tip geef je mij?