Wat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers

Transcriptie

1 Kinderen en hun ouders ondersteunen in het proces van meertalige taalontwikkeling Focus op de thuistaal Hilde De Smedt Wat is meertaligheid Individuen worden MEERTALIG genoemd als ze de competentie hebben om meer dan één taal te begrijpen en te produceren (dat kan op verschillende niveaus, dus niet alle talen hoeven even sterk verworven te zijn), of als zij van meerdere talen regelmatig gebruikmaken (Van den Branden 2010). Wat is meertaligheid Inclusieve meertaligheid (Jan D. Ten Thije, 2016) Soms is een hoge vaardigheid in een taal vereist Ook beperkte taalvaardigheden kunnen functioneel zijn ( Festman e.a., 2017) Meertalige strategieën zijn een belangrijke vaardigheid Enkele begrippen Thuistaal versus Integratietaal Meerderheids- versus minderheidstaal Home language heritage language 3 Meertaligheid in cijfers Onderzoek naar meertaligheid 27,5% van de kinderen geboren in Vlaanderen in 2016 heeft niet het Nederlands als thuistaal. In het Nederlandstalige kleuteronderwijs (2016) in Brussel spreekt 61% van de kinderen thuis geen Nederlands (lager 60%, secundair 47%) 1

2 Thuistaal en taal leren (ijsbergmodel - Cummins, 1976) Thuistaal en taal leren (drempelhypothese- Cummins, 1976) Thuistaal en (taal) leren (Orioni, 2016) Te onthouden Talen versterken elkaar Een zwakke moedertaal is nadelig voor het leren van een andere taal Een leeftijdsadequaat niveau is belangrijk Taalzwakte belemmert denken in die taal en leidt soms tot intern vertalen vanuit sterkere taal Thuistaal en welbevinden (A. De Houwer, 2017) Harmonious bilingual development We can speak of harmonious bilingual developmentif on the whole children and their families do not experience any interpersonal problems because of the language contact situation, or have a clearly positive experience with bilingualism. This is connected with a person s sense of well-being Thuistaal en welbevinden (A. De Houwer, 2017) Indirect evidence from a wide range of sources suggests that HBD may be at risk: - When parents and children speak different language in the same conversation - When children who are raised with two languages early on speak just a single language (When actively bilingual children speak one language far better than the other). 12 2

3 Thuistaal en emoties uiten (Orioni, 2016) Ik ben vierkant van vreugde Een gat in de lucht springen van blijdschap Blij 13 Te onthouden Thuistaal versterken (actieve taal) kan welbevinden verhogen Meertaligheid positief ervaren verhoogt welbevinden in een meertalige context Je hebt de verschillende talen nodig om je emotioneel te uiten Grote verschillen tussen groepen (taalvitaliteit) en individuen Gaat het om parental language of heritage language (zie onderzoek Nieuw Zeeland) Geen rechtlijnig verdwijnen o.i.v. sociale media, politiek 15 (U. CUNNINGHAM, J. KING, 2018) Identiteit kan omschreven worden als Hyphenated Identity of Flexible and Multilayered identity - Niet kennen van thuistaal wordt gezien als falen, maar dagelijks gebruik is Engels - Belang van beide culturen kennen 3

4 Hoe moeilijk is het leren van een goede thuistaal? Kansarmoede Verlies van traditie / taal-erosie Status Beliefs (toekomstbeeld) Is thuistaal een blijver? Individuele gezinnen Jongeren Gemeenschappen: taalvitaliteit Hoe kunnen we thuistalen ondersteunen? Valoriseren Informeren Contacttijd verhogen / Kwantiteit aanbod Kwaliteit van het aanbod verhogen Valoriseren Zichtbaar maken Positieve aandacht schenken Evenwaardig naast andere talen plaatsen (Thuis spreek ik ook! Lego Lingua) Informeren Inzicht in taal leren Inzicht in de link tussen taal en emotie Mogelijkheden bij meertaligheid Rol van de ouders (Talen, ons gedacht!, infofolder stad Gent, TaalGEZINd, TALES@home) Contacttijd verhogen (A. De Houwer, 2017) Absolute frequency (how much a language is heard) with which children hear the minority language more important than relative frequency (what is heard most) International Journal of Blingualism 2015, Vol 19 (2), p. 178 (+ 177) 4

5 Contacttijd / Kwantiteit verhogen (Anne Fernald) m/watch?v=iphwjyjm7rm Kwaliteit van het aanbod Andere woordenschat / Thema s Uitdagen tot meer complexiteit (begrippen, verhaallijnen) Kansen tot herhaling Binnen de schooltijd Ouders betrekken Uitstappen Nodig voorbeeldfiguren uit Thuistaal als hefboom in leren Buiten schooltijd Bekijk met ouders de mogelijkheden Stimuleer ouders om kritisch te kijken Zoek samen naar manieren tot informeel leren (Kamishibai, Metrotaal) Foyer vzw Werkhuizenstraat Brussel 02/ Hilde.desmedt@foyer.be of thema s / meertaligheid) 5