De politieke vertegenwoordiging van groepen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De politieke vertegenwoordiging van groepen"

Transcriptie

1 De politieke vertegenwoordiging van groepen Karen Celis GDP pag. 1

2 Inhoud POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING Wat Waar Wie GROEPEN Welke groepen Belang Debatten pag. 2

3 Wat is politiekevertegenwoordiging? Vertegenwoordiging is het aanwezig stellen van het afwezige the practice of delegating or entrusting the advocacy of citizen interests to a smaller number of individuals who gather in assemblies and make decisions PITKIN 1967 Vertegenwoordiger = delegate of trustee Formele vertegenwoordiging Descriptieve vertegenwoordiging Substantiële vertegenwoordiging Symbolische vertegenwoordiging pag. 3

4 Wat is politiekevertegenwoordiging? pag. 4

5 Wat is politiekevertegenwoordiging? Representation is het maken van vertegenwoordigende claims at the heart of the act of representing is the depicting of a constituency as this or that, as requiring this or that, as having this or that set of interests SAWARD pag. 5

6 Waar en wie? Institutionele visie gemeenteraden - 10 provincieraden - Vlaams Parlement* - Parlement van de Franse Gemeenschap, - Parlement van de Duitstalige Gemeenschap - Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Parlement van het Waalse Gewest - Kamer van Volksvertegenwoordigers - Senaat (geen rechtstreekse verkiezing sinds 2014) - Europees Parlement pag. 6

7 Waar en wie? Creatieve visie pag. 7

8 GROEPEN Groepen bepalen politieke vertegenwoordiging Taal Ideologie Groepen zijn politiek bepaald Leeftijd Geslacht Nationaliteit tbc pag. 8

9 GROEPEN ZIJNPOLITIEK BEPAALD ALGEMEEN cijnskiesrecht voor mannelijke Belgische burgers algemeen meervoudige stemplicht voor mannelijke Belgische burgers algemeen enkelvoudige stemplicht voor mannelijke Belgische burgers 1948 tot heden - algemeen enkelvoudige stemplicht voor alle Belgische burgers 1981: verlaging leeftijd van 21 naar 18 jaar. 1999: niet-belgen - EU-burgers: stemrecht voor gemeenteraad en Europees Parlement 2004: niet-belgen niet EU-burgers stemrecht voor gemeenteraad pag. 9

10 BELANG VAN GROEPEN VERTEGENWOORDIGING VAN GROEPEN is graadmeter voor POLITIEKE GELIJKHEID is graadmeter voor DEMOCRATIE pag. 10

11 VROUWEN VROUWEN IN DE BELGISCHE POLITIEK 1920 stemrecht voor de gemeenteraadsverkiezingen 1921 recht om zich politiek kandidaat stellen 1921 eerste vrouw in Belgisch parlement 1965 eerste vrouw in de Nationale Regering 1994 Wet Tobback-Smet: 1/3 quotum de verkiezingslijsten en dit voor alle verkiezingsniveaus De quotawetten Op elk van de verkiezingslijsten mag het verschil tussen het aantal kandidaten van elk geslacht niet groter zijn dan één. De eerste twee kandidaten moeten van een verschillend geslacht zijn pag. 11

12 Federaal Parlement Kamer 18/150 (12%) 35/150 (23,3%) 53/150 (35,3%) 55/150 (36,7%) 57/150 (38%) 59/150 (39,3%) Senaat 17/71 (23,9%) 20/71 (28,2%) 22/71 (31%) 29/71 (40,8%) 29/71 (40,8%) 30/60 (50%) TOTAAL 35/221 (15,8%) 55/221 (24,9%) 75/221 (33,9%) 84/221 (38%) 86/221 (38,9%) 89/210 (42,4%) pag. 12

13 regionale parlementen Vlaams Parlement 21/124 (16,9%) 25/124 (20,2%) 37/124 (29,8%) 49/124 (39,5%) 55/124 (44,4%) Waals Parlement 9/75 (12%) 8/75 (10,7%) 16/75 (21,3%) 27/75 (36%) 32/75 (42,7%) Brussels parlement 22/75 (29,3%) 27/75 (36%) 37/89 (41,6%) 43/89 (48,3%) 36/89 (40,4%) Parlement van de Franstalige Gemeenschap 13/94 (13,8%) 15/94 (16%) 24/93 (25,8%) 35/94 (37,2%) 41/94 (43,6%) Parlement van de Duitstalige Gemeenschap 5/25 (20%) 8/25 (32%) 7/25 (28%) 8/25 (32%) 7/25 (28%) TOTAAL 70/393 (17,8%) 83/393 (21,1%) 121/406 (29,8%) 162/407 (39,8%) 171/407 (42%) Europees Parlement (1994) 8/25 (32%) 7/25 (32%) 8/24 (33,3%) 8/22 (36,4%) 5/21 (23,8%) pag. 13

14 ETNISCHE MINDERHEDEN Aantal etnische minderheden slide Soumia? pag. 14

15 DEBATTEN Belang van aantallen (en quota)? Van onder- naar oververtegenwoordiging? Gender Sensitive Parliaments & Geweld op vrouwen in de politiek pag. 15

16 BELANG VAN AANTALLEN 1. KRITISCHE MASSA Kanter 1977 tipping point: 15 à 13 % groepsleden 0% : Uniforme group <15% : skewed group token <40% : tilted group 40% - 60% evenwichtige groep Dahlerup 1988 Critical mass of 30% = changes in: Reactie op Effectiviteit van Politieke cultuur, taal en discours Macht van politicians: critical acts pag. 16

17 BELANG VAN AANWEZIGHEID 2. Politics of Presence Anne Phillips 1995 Changing the gender composition of elected assemblies is largely an enabling condition (a crucially important one, considering what is disabled at present) but it cannot present itself as a guarantee. It is, in some sense, a shot in The dark: far more likely to reach its target Than when those shooting are predominantly male, but still open to all kinds of accident pag. 17

18 BELANG VAN HANDELINGEN 3. Kritische actoren Mona Krook & Sarah Childs 2009 we define critical actors as legislators who initiate policy proposals on their own and/or embolden others to take steps to promote policies for women, regardless of the numbers of female representatives. Importantly, they do not need to be women: in some situations, men may play a crucial role in advancing women s policy concerns. The common feature of critical actors, ( ), is their relatively low threshold for political action: they may hold attitudes similar to those of other representatives, but they are much more motivated than others to initiate women-friendly policy reforms pag. 18

19 Van onder- naar oververtegenwoordiging pag. 19

20 Gender sensitive parliaments & Geweld op vrouwen in de politiek pag. 20

21 Geweld op vrouwen in de politiek #HerNetHerRights - digital violence against women in politics pag. 21

Verkiezingen - Methodologie

Verkiezingen - Methodologie Verkiezingen - Methodologie Verkiezingen - Methodologie... 1 1. Gemeenteraadsverkiezingen... 2 2. Verkiezingen voor het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest... 3 3. Verkiezingen van de Brusselse

Nadere informatie

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Vergelijking overheidsuitgaven in verschillende types democratieen Model Feld en Matsusaka (*)

Vergelijking overheidsuitgaven in verschillende types democratieen Model Feld en Matsusaka (*) Vergelijking overheidsuitgaven in verschillende types democratieen Model Feld en Matsusaka (*) L.P. Feld / J.G. Matsusaka (2003), Budget Referendums and Government Spending: Evidence from Swiss Cantons,

Nadere informatie

Wet van 24 mei 1994 ter bevordering van een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen

Wet van 24 mei 1994 ter bevordering van een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen Wet van 24 mei 1994 Wet van 24 mei 1994 ter bevordering van een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen (B.S., 1 juli 1994) Hoofdstuk I Wijzigingen van

Nadere informatie

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement.

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement. Welkom Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement Digitale programma: www.contractmanagementdag.nl #cmdag18 #cmdag18 Programma 09.45 Welkom door Prof. Dr. Arjan van Weele

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

verkiezingen Verkiezingen

verkiezingen Verkiezingen Of jij er nu interesse voor hebt of niet, de politiek - je kan ook zeggen de (gemeentelijke, provinciale, Vlaamse, federale en Europese) overheid heeft veel invloed op je leven. Dat is toch een reden om

Nadere informatie

Wat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers

Wat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers Kinderen en hun ouders ondersteunen in het proces van meertalige taalontwikkeling Focus op de thuistaal Hilde De Smedt Wat is meertaligheid Individuen worden MEERTALIG genoemd als ze de competentie hebben

Nadere informatie

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur Inspectie beleid GDP Guideline Ageeth Dekker Senior Inspecteur Agenda 1. Inleiding 2. Groothandelsvergunning 3. GDP inspecties, rapportage en certificaat 4. Samenvatting 5. Vragen 2 Inleiding Nieuwe GDP

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

Duurzaam gedrag via subtiele beïnvloeding: De kracht van nudging 1 december 2017

Duurzaam gedrag via subtiele beïnvloeding: De kracht van nudging 1 december 2017 Duurzaam gedrag via subtiele beïnvloeding: De kracht van nudging 1 december 2017 tim.smits@kuleuven.be @timsmitstim https://www.feeling.be/psycho-relatie/man-achter-nudging-wint-nobelprijs-wat-het-precies

Nadere informatie

Het belang van feministische attituden en contacten voor de substantiële vertegenwoordiging van vrouwen

Het belang van feministische attituden en contacten voor de substantiële vertegenwoordiging van vrouwen Het belang van feministische attituden en contacten voor de substantiële vertegenwoordiging van vrouwen Silvia ERZEEL & Didier CALUWAERTS 1. Inleiding Silvia Erzeel is doctoraatsstudente politieke wetenschappen

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

PAV [VERKIEZINGEN 2014]

PAV [VERKIEZINGEN 2014] PAV [VERKIEZINGEN 2014] INLEIDING Als je 18 jaar bent, moet je in ons land voor het eerst gaan stemmen. Dat brengt vaak vragen met zich mee. Op wie moet ik stemmen? Hoe zit ons land precies in elkaar?

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Every day we see them during the commercial break: the best products in the world. Whether they are a pair of sneakers, new mascara or the latest smartphone, they all seem to

Nadere informatie

Doorstroom vrouwelijke top wetenschappers: SPP en HR-analytics

Doorstroom vrouwelijke top wetenschappers: SPP en HR-analytics bureau van de universiteit human resources 20-06-2016 1 20-06-2016 1 Doorstroom vrouwelijke top wetenschappers: SPP en HR-analytics VNSU seminar Gender, 21 juni 2016 Marion Stolp, directeur Human Resources

Nadere informatie

Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014

Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 Directorate-General for Communication PUBLIC OPINION MONITORING UNIT Brussels, October 2014 Postelectoraal onderzoek Europese verkiezingen 2014 EUROPESE VERKIEZINGEN 2014 SOCIAALDEMOGRAFISCHE BIJLAGE Onderzoeksgebied:

Nadere informatie

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

40 jaar Vlaams parlement

40 jaar Vlaams parlement Hugo Vanderstraeten 40 kaarsjes eenheidsstaat of een unitaire staat: één land met één parlement en één regering. De wetten van dat parlement golden voor alle Belgen. In de loop van de 20ste eeuw hadden

Nadere informatie

STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek, hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN,

DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN, Tweewekelijkse officiële uitgave van Sint Maarten Jaargang 2015, nummer 25 27 November, 2015 P a g i n a 32 Beschikking nummer: 3/2015 Datum: 19 november 2015 DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN, Gelezen:

Nadere informatie

de nieuwe 2 0 1 5 SENAAT

de nieuwe 2 0 1 5 SENAAT 2015 de nieuwe SENAAT 2 De Senaat is hervormd. De zesde staatshervorming is een nieuwe stap in de federalisering van België. De gevolgen voor de Senaat zijn ingrijpend. Ontdek in deze folder de nieuwe

Nadere informatie

THE ELECTORAL COUNCIL OF SINT MAARTEN,

THE ELECTORAL COUNCIL OF SINT MAARTEN, P a g i n a 15 Decision No.: 7/2015 Date: November 24, 2015 THE ELECTORAL COUNCIL OF SINT MAARTEN, Having read: The application of the political party Sint Maarten Christian Party of November 9, 2015 for

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Ongebruikelijk Testen

Ongebruikelijk Testen Ongebruikelijk Testen Geleerde lessen door een LOTUS slachtoffer te zijn Nathalie Rooseboom de Vries van Delft TestNet VoorjaarsEvenement 2018 Wie ben ik? Topics Wat is LOTUS? Voorbeelden Een bekend testproces

Nadere informatie

DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN,

DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN, P a g i n a 30 Beschikking nummer: 9/2015 Datum: 1 december 2015 DE ELECTORALE RAAD VAN SINT MAARTEN, Gelezen: het verzoek van de politieke partij Helping Our People Excel Association van 9 november 2015

Nadere informatie

Davide's Crown Caps Forum

Davide's Crown Caps Forum pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed

Nadere informatie

Van bedrijven voor bedrijven Peter Bareman en Annemarie van der Rest Wat betekent VV voor U? (inspecteur, vergunningverlener, beleidsmaker)

Van bedrijven voor bedrijven Peter Bareman en Annemarie van der Rest Wat betekent VV voor U? (inspecteur, vergunningverlener, beleidsmaker) Van bedrijven voor bedrijven Peter Bareman en Annemarie van der Rest Wat betekent VV voor U? (inspecteur, vergunningverlener, beleidsmaker) Samen optrekken voor continue verbetering veilige en gezonde

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone

Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone Van 'gastarbeider' tot 'Nederlander' Prins, Karin Simone IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

LOAD SECURING PROCEDURE IN 15 FT/20 FT HOT CONTAINER

LOAD SECURING PROCEDURE IN 15 FT/20 FT HOT CONTAINER Page: 1 of 5 Page: 2 of 5 Load securing SNS Pool procedure Den Helder in the Procedure 15 ft/20 ft vastzetten hot containers lading according in de 15 ft/20 ft to the NOGEPA guidelines hot containers volgens

Nadere informatie

Business Opening. Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name

Business Opening. Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name - Opening Geachte heer President Geachte heer President Very formal, recipient has a special title that must be used in place of their name Geachte heer Formal, male recipient, name unknown Geachte mevrouw

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Gewesten en gemeenschappen

Gewesten en gemeenschappen Staten en kiesstelsels België België is, anders dan Nederland, een federatie. Juist ook omdat België een land is met verschillende taalgebieden, is de structuur van deze staat veel ingewikkelder dan die

Nadere informatie

Vlaamse politica s in cijfers.

Vlaamse politica s in cijfers. Vlaamse politica s in cijfers. De RoSa-factsheets maken u wegwijs in het gelijke kansenlandschap in Vlaanderen. Telkens wordt er op een bepaald terrein nagegaan wat de situatie is. Zowel bredere thema

Nadere informatie

Vertaling Geschiedenis De Belgische staatshervorming

Vertaling Geschiedenis De Belgische staatshervorming Vertaling Geschiedenis De Belgische staatsherv Vertaling door een scholier 1551 woorden 6 september 2005 5,9 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Vlaams Parlement 3. Franse

Nadere informatie

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting:

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting: VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, 9.1.2 en 9.1.3 te wijzigen als volgt: Huidige tekst: 7.7.1. Het Bestuur, zomede twee (2) gezamenlijk handelende

Nadere informatie

Overzicht. 1. Kritisch burgerschap 2. Wat is kritisch denken? 3. Botsing van waardensystemen 4. Spanningen en dilemma s in de klas.

Overzicht. 1. Kritisch burgerschap 2. Wat is kritisch denken? 3. Botsing van waardensystemen 4. Spanningen en dilemma s in de klas. Overzicht 1. Kritisch burgerschap 2. Wat is kritisch denken? 3. Botsing van waardensystemen 4. Spanningen en dilemma s in de klas (Wansink, 2015) Burgerschap burgerschap vraagt om bepaalde omgangs- en

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

GLOBE: BRONSTAATHEFFINGEN

GLOBE: BRONSTAATHEFFINGEN GLOBE: BRONSTAATHEFFINGEN JAN VLEGGEERT (UNIVERSITEIT LEIDEN) 3 juli 2019 Vereniging voor Belastingwetenschap 2019 GLOBE (1) GLOBE: GLObal anti-base Erosion proposal OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Laat je. horen. Waar kan jij je mening kwijt?

Laat je. horen. Waar kan jij je mening kwijt? Laat je horen Waar kan jij je mening kwijt? Alles over inspraak, jongerenpartipatie en verkiezingen Alles over rechten van minderjarigen www.kinderrechtswinkel.be Kinderrechtencommissariaat (voor klachten

Nadere informatie

Talentmanagement in tijden van crisis

Talentmanagement in tijden van crisis Talentmanagement in tijden van crisis Drs. Bas Puts Page 1 Copyright Siemens 2009. All rights reserved Mission: Achieving the perfect fit Organisatie Finance Sales Customer Engineering Project management

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

(voor de wetgevende macht) en om corruptiezaken voor de rechter te brengen (voor de wethandhavingsorganen).

(voor de wetgevende macht) en om corruptiezaken voor de rechter te brengen (voor de wethandhavingsorganen). POLICY PAPER #2 STANDPUNT VAN DE KANDITATEN VOOR DE GEMEENTERAADS - VERKIEZINGEN VAN 2012 OVER DE NIS -AANBEVELINGEN INZAKE DE SAMENSTELLING VAN DE PARLEMENTAIRE CONTROLE - COMMISSIES BETREFFENDE DE VERKIEZINGSUITGAVEN

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Consumer survey on personal savings accounts

Consumer survey on personal savings accounts Consumer survey on personal savings accounts April 04 GfK 04 Consumer survey on personal savings accounts April 04 Table of contents. Management Summary. Research design. Research findings GfK 04 Consumer

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 23 (2011) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2013 Nr. 238 A. TITEL Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld;

Nadere informatie

0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH

0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2010 question paper for the guidance of teachers 0515 FOREIGN LANGUAGE

Nadere informatie

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit.

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit. Running head: Desistance van Criminaliteit. 1 De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van Criminaliteit. The Influence of Personal Goals and Financial Prospects

Nadere informatie

PRELUDE stedenbouw en het verlangen naar normale wetenschap

PRELUDE stedenbouw en het verlangen naar normale wetenschap Wanneer de universiteit stedelijk denkt Verjaardagswensen bij 200 jaar universiteit en stad Michiel Dehaene STUDIUM GENERALE DUURZAME UNIVERSITEIT 1 PRELUDE stedenbouw en het verlangen naar normale wetenschap

Nadere informatie

De vernieuwing van de Senaat bij de samenvallende verkiezingen van 25 mei 2014

De vernieuwing van de Senaat bij de samenvallende verkiezingen van 25 mei 2014 De vernieuwing van de Senaat bij de samenvallende verkiezingen van 25 mei 2014 1. Samenstelling van de Senaat De Senaat telt 60 leden: 50 deelstaatsenatoren en 10 gecoöpteerde senatoren. De deelstaatsenatoren

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Verantwoord rapporteren. Karin Schut

Verantwoord rapporteren. Karin Schut Verantwoord rapporteren Karin Schut Verantwoord rapporteren Documentatie Definities resultaattypen Rapportageregels Beschikbare variabelen Documentatie op Vinex Reken en rapportageregels Definitie van

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Laat je. horen. Waar kan jij je mening kwijt?

Laat je. horen. Waar kan jij je mening kwijt? Laat je horen Waar kan jij je mening kwijt? Alles over inspraak, jongerenpartipatie en verkiezingen Alles over rechten van minderjarigen www.kinderrechtswinkel.be Kinderrechtencommissariaat (voor klachten

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Beleidsevaluatie op federaal niveau

Beleidsevaluatie op federaal niveau Beleidsevaluatie op federaal niveau Conceptvoorstel FOD BOSA VEP netwerk 7/09/2018 BOSA.be Inhoud Probleemstelling Toegevoegde waarde Voorstudie en benchmark Belgische federale overheidscontext Conceptuele

Nadere informatie

MEERTALIGE TAALONTWIKKELING

MEERTALIGE TAALONTWIKKELING MEERTALIGE TAALONTWIKKELING H I L D E D E S M E D T INHOUD Het thema verkennen De rol van thuistalen in leren identiteit en welbevinden De meertalige taalontwikkeling 1 ONDERZOEK EVOLUTIE 1 ONDERZOEK EVOLUTIE

Nadere informatie

DE POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN NA DE

DE POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN NA DE DE POLITIEKE VERTEGENWOORDIGING VAN VROUWEN NA DE VERKIEZINGEN VAN 25 MEI 2014 1 INHOUDSTAFEL INLEIDING ---------------------------------------------------------------------------------------------- 4

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Mazzola, P. (2016). Phenylketonuria: From body to brain [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Citation for published version (APA): Mazzola, P. (2016). Phenylketonuria: From body to brain [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen University of Groningen Phenylketonuria Mazzola, Priscila IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

University of Groningen. Up2U Harder, Annemiek T.; Eenshuistra, Annika

University of Groningen. Up2U Harder, Annemiek T.; Eenshuistra, Annika University of Groningen Harder, Annemiek T.; Eenshuistra, Annika IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING COALITIE GEMEENTE AMSTERDAM RANDSTAD GOOD HOTEL AMSTERDAM PREFERRED PARTNER PROGRAM Create Beauty, Do Good WHY Create Beauty, Do Good 2009 2012 2014

Nadere informatie

Akkoord BHV. De kieskring BHV wordt gesplitst in een kieskring Brussel-Hoofdstad en een kieskring Vlaams Brabant (Halle- Vilvoorde + Leuven).

Akkoord BHV. De kieskring BHV wordt gesplitst in een kieskring Brussel-Hoofdstad en een kieskring Vlaams Brabant (Halle- Vilvoorde + Leuven). Akkoord BHV Wat staat er in het akkoord? In grote lijnen: 1) BHV wordt zuiver gesplitst De kieskring BHV wordt gesplitst in een kieskring Brussel-Hoofdstad en een kieskring Vlaams Brabant (Halle- Vilvoorde

Nadere informatie

KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN

KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN VAKGROEP PUBLIEKE GOVERNANCE, MANAGEMENT & FINANCIËN KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN LEZING DEMOS VZW STAD KORTRIJK, 15 JUNI 2018 Prof. Dr. Bram Verschuere HET HEFT IN EIGEN HANDEN

Nadere informatie

TOELICHTING. 1. Doel van het protocolakkoord

TOELICHTING. 1. Doel van het protocolakkoord PROTOCOLAKKOORD tussen de federale Wetgevende Kamers en de parlementen van de gewesten betreffende de toepassing van de regelingen inzake de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 16 (1969) Nr. 8 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2011 Nr. 131 A. TITEL Overeenkomst tussen de Regering van het Koninkrijk der Nederlanden en de Regering van de Republiek der Filipijnen

Nadere informatie

Windows Server 2003 EoS. GGZ Nederland

Windows Server 2003 EoS. GGZ Nederland Windows Server 2003 EoS GGZ Nederland Inleiding Inleiding Op 14 juli 2015 gaat Windows Server 2003 uit Extended Support. Dat betekent dat er geen nieuwe updates, patches of security releases worden uitgebracht.

Nadere informatie

Tilburg University. Huishoudelijk gedrag en stookgasverbruik van Raaij, Fred; Verhallen, T.M.M. Published in: Economisch Statistische Berichten

Tilburg University. Huishoudelijk gedrag en stookgasverbruik van Raaij, Fred; Verhallen, T.M.M. Published in: Economisch Statistische Berichten Tilburg University Huishoudelijk gedrag en stookgasverbruik van Raaij, Fred; Verhallen, T.M.M. Published in: Economisch Statistische Berichten Publication date: 1980 Link to publication Citation for published

Nadere informatie

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk?

Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? Personalisatie van Therapie? Leuk\ Nuttig of Noodzakelijk? 1 ResMed 2011 ResMed Keuzes Voor haar Nieuwe opties voor vrouwen met Slaapapneu 2 ResMed 2011 ResMed Topics Waarom for Her Maskers? Slaapapneu

Nadere informatie

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl @meestergijs meestergijs.nl Think of three things you should do to stay healthy. You should You should... You should Think of two things you shouldn t do when at school. You shouldn t You shouldn t Think

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

EU keurt nieuw Programma veiliger internet goed: 55 miljoen euro om het internet veiliger te maken voor kinderen

EU keurt nieuw Programma veiliger internet goed: 55 miljoen euro om het internet veiliger te maken voor kinderen IP/8/899 Brussel, 9 december 8 EU keurt nieuw Programma veiliger internet goed: miljoen euro om het internet veiliger te maken voor kinderen Vanaf januari 9 zal de EU een nieuw programma voor een veiliger

Nadere informatie

STEMRECHT IN BELGIË ACTUALITEITSONDERZOEK

STEMRECHT IN BELGIË ACTUALITEITSONDERZOEK STEMRECHT IN BELGIË ACTUALITEITSONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek, hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD VAN DE GELIJKE KANSEN VOOR MANNEN EN VROUWEN OVER DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DECRETALE REGELGEVINGEN BIJ DE GEMEENTE- EN

ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD VAN DE GELIJKE KANSEN VOOR MANNEN EN VROUWEN OVER DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DECRETALE REGELGEVINGEN BIJ DE GEMEENTE- EN ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD VAN DE GELIJKE KANSEN VOOR MANNEN EN VROUWEN OVER DE GEVOLGEN VAN DE NIEUWE DECRETALE REGELGEVINGEN BIJ DE GEMEENTE- EN PROVINCIERAADSVERKIEZINGEN. ADVIES NR. 106 VAN DE RAAD

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie