Positive Behavior Support (PBS) Anita Snoek & Annette Giling 13 januari 2014
Wat is PBS? Schoolbrede preventieve aanpak van gedrag, gericht op ALLE leerlingen. Aanleren en bekrachtigen van positief gedrag Kapstok voor andere interventies
Doel van PBS Een veilige omgeving scheppen die: leerling- en leerkrachtvriendelijk is bevordert dat leerlingen zich sociaal gedragen en zo goed mogelijk presteren
CONTINUUM VAN SCHOOL-BREDE POSITIEVE GEDRAGS ONDERSTEUNING ~5% Tertiaire preventie: gespecialiseerde individuele interventies voor kinderen met hoog-risico gedrag Primaire preventie: School-/klasinterventies voor alle kinderen (en volwassenen ) ~15% Secundaire preventie: speciale (groeps) interventies voor kinderen met risico gedrag ~80% van kinderen
Het PBS kader: vormgeven aan vijf pijlers 1. Schoolbreed werken vanuit gedeelde waarden 5. Samenwerken met Ouders en met de Zorg 2. Preventie zoveel mogelijk problemen voorkomen 4. Helder zijn in wat je wilt zien en horen, dit actief aanleren en positief bekrachtigen 3. Besluitvorming over gedrag op basis van Data
Concreet starten met PBS: een 3-jarig implementatietraject
Concreet starten met PBS (jaar 1): Bepalen wat het de school al doet wat goed werkt en aanvullende groene interventies ontwikkelen
1. Basiswaarden van de school bepalen
2. Heldere gedragsverwachtingen formuleren vanuit gedeelde waarden Schoolbreed Ik volg de aanwijzingen van de leerkracht op Als iemand zegt, STOP, dan houd ik onmiddellijk op Ik noem iedereen bij zijn eigen naam Ik ben zelf verantwoordelijk voor wat ik doe en zeg We accepteren elkaar zoals we zijn
3. Waarden en gedragsverwachtingen visualiseren Deze zijn duidelijk zichtbaar en herkenbaar in alle ruimtes van de school.
4. Gedrag is een vak apart : lessen ontwerpen om gedrag actief aan te leren Filmpjes Model staan en oefenen Quiz Andere werkvormen
5. Systeem ontwerpen om gewenst gedrag schoolbreed systematisch positief te bekrachtigen Sociale bekrachtiging Tokensysteem Younever knowwhen youget a surprise
6. Oefenen met het minimaal houden van aandacht voor ongewenst gedrag en een menu opstellen van eenduidige consequenties reactieprocedure
7. Data verzamelen over gedrag Incidentenregistraties geven informatie over: - Leerlingen - Locaties - Type incident - Periode Alleen relevante data met een zo laag mogelijke inspanning voor het schoolteam
Concrete activiteiten in jaar 2: Starten met groene interventies op de werkvloer, gele interventies ontwikkelen, PBS in de klas, oudercontacten vormgeven & pestpreventie met PBS
Jaar 2: Gele interventies ontwikkelen Check in Check out Pijler samenwerking met de zorgvormgeven
Jaar 2: de pijler samenwerken met ouders vormgeven De school werkt aan een positief contact met alle ouders Bijvoorbeeld door: Ouderavond PBS Telefoontje, kaartje of mail naar huis met positief bericht over de leerling Tijdens informele momenten iets positiefs terugkoppelen over de leerling Ouder denktank
Concrete activiteiten in jaar 3: Rode interventies ontwikkelen, samenwerken met de zorg & borging van de aanpak & puntjes op de i
Jaar 3: Rode interventies ontwikkelen GFA en GIP PMTO Triple P Agressieregulatietraining Pijler samenwerking met de zorg vormgeven
Jaar 3: de aanpak borgen Inwerkpakketten nieuwe schoolmedewerkers en leerlingen Implementatiedata PBS opnemen in sollicitatieprocedure, etc.
Hoe ziet het traject er organisatorisch uit? Formatie PBS team Maandelijkse PBS team bijeenkomsten van twee uur Twee studiedagen per jaar voor schoolteam Deelname schoolteam aan werkgroep om verschillende producten aan te passen voor de school (zes uur op jaarbasis) De coach begeleidt traject en levert werkvormen en voorbeelden aan om tot producten te komen
Wie zit er in het PBS team? - Directie - Intern begeleider / zorgcoördinator - Leraren vanuit onder- midden en bovenbouw - Evt. conciërge, SMW, ouders (of ouderdenktank) - Leerlingen (leerlingenraad)
De belangrijke rol van het PBS team Het trekken van de kar verantwoordelijk voor de voortgang (samen met de coach) Aanspreekpunt en ondersteuning voor collega s Informeert over- en betrekt schoolteam bij ontwikkelingen PBS Houdt het databasesysteem bij (verwerkt gegevens van het SWPBS proces; registratie) Bereidt de studiedagen van SWPBS voor met de coach
Hoe gaat het nu in het vierde jaar PBS op de Hannie Schaftschool?
Uitkomsten Noors onderzoek naar de effecten van PBS op leerlingen Afname probleemgedrag algemeen, zowel schoolbreed als in de klas (bijvoorbeeld afname van 18% verbale agressie) Afname probleemgedrag risicoleerlingen met externaliserend gedrag Scholen waar de meeste gedragsproblemen voorkwamen, profiteerden het meest van de aanpak (Ogden, Sörlie, Amlund Hagen, 2007)
Uitkomsten onderzoek in Noorwegen naar de effecten van PBS op leerlingen voor wie het Noors hun tweede taal is Resultaten volgens leerkrachten: Leerlingen significant sociaal vaardiger Afname internaliserende problematiek Betere leerprestaties Geen significant verschil in afname externaliserend probleemgedrag (Ogden, Sörlie, Amlund Hagen, 2007)
Uitkomsten onderzoek in de VS Toename gevoel van veiligheid onder leerlingen (Horner, Sugai, Smolkowski & Eber, 2009): Toename sociaal gedrag op school, in de klas en thuis (Eber, 2006; Putnam, Horner, & Algozzine, 2006) Betere schoolprestaties/ toename leesvaardigheid (Eber, 2006; McIntosh, Chard, Boland & Horner, 2006) Toename effectieve leertijd (Bradshaw, Mitchell & Leaf, 2010)
Uitkomsten onderzoek in Noorwegen naar de effecten van SWPBS op leraren Leraren voelen zich competenter in het omgaan met gedragsproblemen en met verschillen tussen leerlingen (diversiteit)
Resultaten PBS VS: het schoolteam Betere vroegsignaleringen effectiever interveniëren bij kinderen met matig of (zeer) ernstig probleemgedrag; Betere samenwerkingvan schoolteam met ouders en (jeugd)zorg; Reductie aantal disciplinaire maatregelen (zoals schorsing of verwijdering); Enthousiast schoolteam en grotere tevredenheid en betrokkenheid van ouders bij school. Minder uitval onder docenten
Een preventief positief contact De focus op gewenst gedrag Positieve aandacht voor ALLE leerlingen Het viel me op. Ik zag dat je..
Positieve Feedback 1. -relevant & oprecht 2. -direct na het gewenste gedrag 3. -onvoorwaardelijk 4. 4:1
Hartelijk dank voor jullie aandacht!