SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Transcriptie

1 SWPBS: meer dan behaviorisme?

2 Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/ waarderen/ africhten/ muntjes: van doe gericht naar doelgericht Filmpje!

3 Inzoomen & verkenning de PBS principes voor het aanleren van gewenst gedrag 1. heb duidelijke verwachtingen 5. eenduidige consequenties bij onacceptabel gedrag 4. minimaliseer aandacht voor licht ongewenst gedrag 2. leer verwachtingen aan 3. positief bekrachtigen van gewenst gedrag

4 Inzoomen: de kwaliteit van feedback Pro actief: organiseren Basishouding: positief De kwaliteit van positieve feedback Actief negeren en voorspelbare correctie

5 Pedagogische kwaliteit van onderwijs (lectoraat Hogeschool Windesheim; lector: dr. Y. Leeman) Onderwijs met pedagogische kwaliteit is gericht op de ontwikkeling van kinderen tot autonoom en sociaal verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving.

6 Leerkracht gestuurd Samen werken/ burgerschapsmodel De school bepaalt de waarden De school bepaalt de gedragsverwachtingen De school traint in en beloont wat al zichtbaar is De school waardeert het als je doet wat er moet. Samen (leerkrachten, leerlingen, ouders, ketenpartners) stellen we de waarden vast Samen formuleren we gedragsverwachtingen Samen kijken we naar wat al lukt en stellen we doelen Samen oefenen & leren SWPBS

7 Eigenaarschap de ideeën van leerlingen kunnen nog zo goed zijn, het is vooral de manier waarop de leraar er voor open staat, die de doorslag geeft (Kienhuis, 2008)

8 Meer dan behaviorisme?? Theoretische kaders pedagogische kwaliteit Sociale samenhang: waardengestuurd Preventie theorie: een veilige leeromgeving Leertheorie/ ontwikkelingspsychologie: sociale competenties Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen; reflectie

9 leerkracht Ik bepaal hoe het gaat in de groep, wat de regels zijn en wat goed is. Team/ leerlingen/ ouders Onze school Onze waarden Samen realiseren van deze school voor iedereen Sociale samenhang/ waarden?!?

10 Theoretisch kader & oefening Pedagogische kwaliteit van het onderwijs Sociale samenhang: waardengestuurd Preventie theorie: een veilige leeromgeving Leertheorie: sociale competenties Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen; reflectie

11 Op de lijn Stelling: Een sociaal veilige school is een school waar alles zo is georganiseerd dat elke onveilige situatie wordt voorkomen. We werken preventief en pro- actief. Ja - nee

12 Op de lijn Stelling: Een sociaal veilige school is een school waar alle leerlingen leren omgaan met elke situatie, ook sociaal onveilige situaties. Leerlingen zijn actief betrokken en leren samen verantwoordelijk te zijn voor zichzelf, elkaar en de omgeving.

13 Reflectie Stelling A : welke leer omgeving creëer je dan? Stelling B : welke leer omgeving creëer je dan?

14 Theoretisch kader & oefening Pedagogische kwaliteit van het onderwijs Sociale samenhang: waardengestuurd Preventie theorie: een veilige leeromgeving Leertheorie: sociale competenties Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen; reflectie

15 Pedagogische kwaliteit van onderwijs (lectoraat Hogeschool Windesheim; lector: dr. Y. Leeman) Onderwijs met pedagogische kwaliteit is gericht op de ontwikkeling van kinderen tot autonoom en sociaal verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving. Door: Kennis, sociale competenties, reflectieve vermogens en een onderzoekende houding bij leerlingen te bevorderen School richt zich op zinvol leren Betrokken leraar, veilig klimaat, sociale samenhang Onderzoekende houding van de leraar

16 Op weg naar. Autonomie & participatie & sociale verantwoordelijkheid Door: Een positieve en ondersteunende leeromgeving School richt zich op zinvol leren Basisbehoeftes: Competentie/ relatie/ autonomie

17 Waarom doen we wat we doen? Het (leren) maken van positieve keuzes Wat leren we de kinderen? Waarom en hoe leren we ze dat? Welke vaardigheden / beheersingsniveaus betreft het? Welke aansturing past daarbij?

18 Voorbeelden: Samen bepalen: wat is belangrijk voor mij/ voor ons in deze groep/ school Samen te oefenen van de volgende stap in de richting van autonomie en verantwoordelijkheid Door voordoen en na doen: de leerkracht doet het de hele dag voor (rol model), leerlingen laten competent gedrag zien. Door de aandacht te vestigen op wat lukt Door te bekrachtigen van inzet, van motivatie, van progressie Wederzijds verantwoordelijk voor erkennen en waarderen van elkaar!

19 Theoretisch kader & oefening Pedagogische kwaliteit van het onderwijs Sociale samenhang: waardengestuurd Preventie theorie: een veilige leeromgeving Leertheorie: sociale competenties Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen; reflectie

20 Positieve benadering 1. Positieve grondhouding 2. Positieve feedback

21 Voorkomen is beter dan De kracht van het positieve Kinderen leren meer als er veel positieve aandacht is voor gewenst gedrag (Crone, 2008) Kinderen tot 12 jaar leren nog niet van hun fouten Kinderen tot 12 jaar zijn niet in staat om niet boodschappen te vertalen naar wel boodschappen (Crone, 2008) 4:1 (Groot, 2004, (Walker et al., 2004). Positieve feedback is 1 van de meest effectieve manieren om positief gedrag te bewerkstelligen (Cavanaugh, 2013)

22 Weetjes Leerlingen met beperkingen/stoornissen krijgen 6x vaker een reprimande dan leeftijdgenoten (Cavanaugh, 2013) Competentiegevoelens zijn oa gebaseerd op feedback van leraren en belangrijke anderen (Burnett, 2003) General praise heeft geen effect op het leren of de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen (Hattie&Timperley, 2007) Feedback op taak, proces, zelfregulatie, persoon (Hattie &Timperley, 2007) 91% van de leerlingen wil geprezen worden voor hun prestaties en hun gedrag (Burnett, 2001) 52% stil & Individueel; 32% hardop; 17% liever niet (Burnett, 2001)

23 Meer weetjes.. Slechts 5% van de erkenning die leraren geven is daadwerkelijk gericht op specifiek gedrag (Albert ea, 1999) Het geven van complimenten ( praise ) verhoogt de intrinsieke motivatie en competentiegevoelens van leerlingen Leraren maken hier weinig gebruik van: 4 complimenten per uur in een gewone klas; 1 compliment per uur in een klas met lln met gedragsproblemen

24 Motivatie - theorie Vraag: Waar zit bekrachtigen met bijvoorbeeld een muntje (token) en welke functie heeft het? Wat bekrachtigen we en hoe doen we dat?

25 Het geven van specifieke feedback Complimenten kunnen motiveren Of juist een negatief effect hebben Pas op voor: - Onechte complimenten - Controlerende complimenten

26 Richtlijnen School-brede versterkers zijn voor iedere leerling in het gebouw, ongeacht waar zij vallen in de PBS driehoek Na verloop van tijd, verplaatsen van: aangeleverde naar zelfgegeven beloning (extrinsieke versus intrinsieke motivatie) Van zeer frequent naar minder frequent Van voorspelbaar naar onvoorspelbaar Van concrete naar sociale versterkers Individualiseren van het systeem voor leerlingen die meer nodig hebben.

27 SWPBS in Nederland Vraagt om culturele afstemming Vraagt om het maken van keuzes binnen het kader van de wet en onze opdracht. Vereist een cultuuromslag in de school Waarde(n)vol: de sturende input van waarden

28 Dank voor uw aandacht Meer informatie: