KLAAR VOOR DE START. Sportvisie Houten 2008-2015 Klaar voor de start.. 1
Inhoud Voorwoord 1. Inleiding 1.1. Aanleiding 1.2. Opbouw 2. Landelijke en lokale ontwikkelingen en trends 2.1. Landelijke ontwikkelingen en trends 2.2. Lokale ontwikkelingen en trends 2.2.1. Sport en beleid 2.2.2. Sport in de praktijk 3. Visie op sport 3.1. Sport in de maatschappij 3.2. De sporter in 2015 3.3. De sportorganisatie in 2015 3.4. De sportaccommodatie in 2015 4. Rol van de gemeente Bijlagen 1. Terugblik sportnota 2000 2. Financiën 3. Beleidsmatrix 4. Bevolkingsprognose 2007 t/m 2027 5. Verslag sportconferentie 4 oktober 2007 Klaar voor de start.. 2
Voorwoord Voor u ligt de sportvisie van de gemeente Houten. Wij zijn ambitieus op het sportgebied in Houten. Dat kan ook niet anders. Houten is namelijk een heel sportieve gemeente. Er wordt veel en graag gesport. De gemeente is daar heel blij mee en wil dat sportieve graag ondersteunen en voor heel veel Houtenaren mogelijk maken. Wij laten u in deze visie zien waar wij voor staan de komende jaren. Om onze ambities uit te voeren is samenwerking nodig. En die bereidheid om samen te werken is er zeker in Houten. Dat hebben we gemerkt en gezien in het traject van de visie. Er is een enorme betrokkenheid en enthousiasme voor sport. Een geweldige basis om ambities te realiseren. Jeugd, ouderen, mensen met een beperking en kwetsbare groepen willen wij extra graag bij het sporten betrekken. Daar zetten wij dus op in. Sportaccommodaties zijn de fundamenten onder de sport en daarom heel belangrijk. Wij willen het stutwerk goed voor elkaar hebben zodat we ook de groei in de sport op kunnen vangen. En uiteraard zetten wij in op het kloppend hart binnen de sport: de vele sportclubs. Zonder hen is sporten in Houten ondenkbaar. In samenspraak bieden wij ondersteuning op verschillende manieren. Maar plannen maken is een ding, uitvoeren is iets anders. Daarvoor maken wij na deze visie ook weer samen met de sport een sportnota. Hierin geven wij aan hoe we de plannen omzetten in daadwerkelijke activiteiten en resultaten. Beste lezer, ik ben er trots op u deze visie te presenteren en ik ben klaar voor de start om samen met alle betrokkenen in Houten verder te werken aan een nog sportiever Houten. U ook? Wethouder Sport Jan Koudijs Klaar voor de start.. 3
1. Inleiding Het gaat goed met de sport in Houten. Maak op een willekeurige zaterdag een rondje langs de sportvelden en -hallen en je zult zien dat Houten een bruisend sportleven kent. Duizenden sporters, begeleiders en vrijwilligers zorgen voor een beweeglijk beeld met veel verschillende sporten. Naast de verschillende sporten, zijn er ook de verschillen tussen verenigingen en accommodaties. Aard en omvang van de vereniging, gebruik van een binnen- of buitensportaccommodatie en de verschillende eigendomssituaties bij accommodaties zijn veelal bepalend voor deze verschillen. De gemeente Houten staat op het terrein van sport niet stil. Zowel aan de hardware- als aan de softwarekant is er de afgelopen jaren het nodige gebeurd. Zo is er een nieuwe sporthal gebouwd, zijn kunstgrasvelden aangelegd en wordt volop geïnvesteerd in de ontwikkeling en uitvoering van breedtesportstimulering waaronder de BSI- en BOS-projecten 1. Tegelijkertijd is er op het gebied van sport in Houten een aantal dingen die aandacht behoeven. Een aantal Houtense sportverenigingen ervaart bijvoorbeeld een accommodatieprobleem: een tekort aan velden, zaalruimte en kleedkamers. De gemeente Houten wil deze knelpunten en problemen niet ad hoc aanpakken. De gemeente wil een sportnota maken waarin relevante aspecten van het sportbeleid in beeld worden gebracht voorzien van oplossingen en een aanpak. Maar voordat we een sportnota opstellen willen wij een visie op sport hebben. Een sportvisie die invulling geeft aan de belangrijkste ambities van de gemeente binnen het sportdomein voor de komende jaren. Voor u ligt de sportvisie als uikomst van een interactief proces. Zo hebben we onder meer een interviewronde over sport met sleutelfiguren in Houten gehouden, een schriftelijke inventarisatie van wensen en knelpunten bij de sportverenigingen uitgevoerd en een sportconferentie georganiseerd. Dat betekent dat deze sportvisie zich hoofdzakelijk begeeft op het terrein van de georganiseerde sport in Houten waar op dit moment zo n 28% van de sporters in Houten bij aangesloten is. Na vaststelling van de sportvisie maken wij de sportnota. In de sportnota worden de prioriteiten in een concreet sportprogramma met meetbare doelen vertaald. Sportvisie en sportnota zijn belangrijke onderleggers voor toekomstige besluitvorming door de gemeenteraad van Houten. Integrale afweging en -besluitvorming over de toekenning van nieuwe financiële middelen vindt jaarlijks plaats op een tweetal momenten. Voor de zomer bij de behandeling van de perspectiefnota en na de zomer bij de vaststelling van de gemeentebegroting. Medio 2008 wordt in de gemeenteraad de Perspectiefnota voor 2009 en volgende jaren behandeld. Belangrijk onderdeel hierbij is de Visie op de Voorzieningen die in de komende jaren (tot 2015) nog worden ontwikkeld. Het gaat daarbij om de ruimtelijke en financiële aspecten. Naast de voorzieningen voor sport vormen (gezondheids) zorg en brede welzijnsvoorzieningen, daarbij een belangrijk onderdeel. De mogelijkheden voor samenvoeging en samenwerking worden daarbij ook aan de orde kunnen komen. 1 Deze termen staan voor Breedtesportimpuls (BSI) en Buurt- onderwijs- sport impuls (BOS). Dit zijn stimuleringsregelingen vanuit de rijksoverheid waarbij door co-financiering van rijk en gemeente activiteiten voor diverse doelgroepen worden georganiseerd i.s.m. sportverenigingen, buurwerk en onderwijs. Klaar voor de start.. 4
1.1. Aanleiding De aanleiding voor de gemeente Houten om een sportvisie te ontwikkelen heeft te maken met een aantal zaken. Wij noemen ze hierna kort. Het verzoek van de gemeenteraad aan het college van Burgemeester en wethouders om een samenhangende visie op sportbeleid te ontwikkelen. De behoefte aan herijking van het staande sportbeleid uit 2000. Het Actieprogramma van Burgemeester en wethouders waarin aangekondigd wordt: Er komt meer aandacht voor sport. De verwachte bevolkingstoename van Houten naar ruim 50.000 inwoners. De huidige knelpunten binnen de sport op het gebied van sportaccommodaties. Gelet op de groei van Houten is het wenselijk een samenhangende visie op sport te ontwikkelen. De gedachte hierachter is dat een degelijke visie een betere garantie geeft op een effectief sportbeleid voor Houten dan voor ieder afzonderlijk sportknelpunt een oplossing te zoeken. Vragen als waar willen we naar toe met het sportbeleid, welke functie heeft sport in de samenleving, waar zetten we op in binnen het sportbeleid en wat moet het opleveren komen hierbij aan de orde. Een ander punt is dat het staande sportbeleid alweer zeven jaar oud is. Het is tijd om de stand van zaken op te nemen en de koers voor de nabije toekomst te bepalen. Een nieuwe sportvisie moet een kader zijn waarbinnen afwegingen en keuzes op transparante wijze kunnen worden gemaakt. Nog een reden om een sportvisie te ontwikkelen heeft te maken met de prominente plaats van sport in het Actieprogramma. Er is een aantal sportonderwerpen benoemd waarop de aandacht gevestigd wordt de komende tijd, voorzien van extra beschikbaar gestelde middelen. Dit geeft meteen aan wat de inhoudelijke focus in de sportvisie moet zijn, evenals de ruimte die er op financieel gebied is. Houten is een snel gegroeide gemeente met een jonge bevolkingsopbouw. Medio 2007 heeft Houten ruim 46.000 inwoners. In 2015 heeft de gemeente ruim 50.000 inwoners. Ruim 30% van de bevolking is tussen de 0 en de 19 jaar. Ruim 60% is tussen de 20 en 64 jaar. Deze bevolkingsopbouw brengt met zich mee dat de vraag naar ruimte om te sporten groot is. Daarnaast is de verwachting dat over een aantal jaren de groep ouderen in aantal flink toegenomen zal zijn. Dit kan leiden tot een toename van de vraag naar geschikte, wellicht aangepaste ruimte om te sporten. Bovendien is het duidelijk dat sport een belangrijke plaats in het maatschappelijke leven in Houten inneemt. Al deze ontwikkelingen zijn van belang bij maken van een sportvisie. En last but not least geeft een aantal concrete knelpunten in de sport zoals de wachtlijsten bij verschillende sportverenigingen, een tekort aan sportvelden en de wens om sportcomplexen uit te breiden of te verplaatsen aanleiding om binnen niet al te lange termijn actie te ondernemen. Klaar voor de start.. 5
1.2. Opbouw De voorliggende sportvisie geeft in hoofdlijnen de visie van de gemeente Houten weer op sport en op welke wijze de komende jaren invulling wordt gegeven aan het sportbeleid. Hierbij geldt als uitgangspunt het actieprogramma 2006 2010 van het college van B&W. De visie is een compacten praktisch document. Er is vooral op de lokale situatie ingezoomd, wat speelt er en wat zijn de knelpunten en de ontwikkelingen. Waar kunnen we verbindingen leggen met andere beleidsontwikkelingen. Sport is een breed begrip, in deze visie wordt de afbakening gevormd door de opinie dat sport in de eerste plaats zelforganiserend is. In deze visie worden onderwerpen beschreven waarbij de gemeente wil ondersteunen. De visie heeft een looptijd tot 2015. De opbouw van de sportvisie is als volgt. Na deze inleiding wordt in deel 2 op een korte en bondige wijze een beeld gepresenteerd van een aantal relevante landelijke sporttrends. Daarna zetten wij ook in deel 2 een aantal lokale sportontwikkelingen en trends voor u op een rij die van invloed zijn op de ontwikkeling van sport in Houten. Het derde deel betreft onze visie op sport. Wij geven daarbij aan wat het streefbeeld is voor 2015. Wij gaan in op welke rol sport in de maatschappij vervult, hoe het met de sporters is gesteld, de sportorganisaties en de sportaccommodaties. Wat de taken en de verantwoordelijkheden van de gemeente op het gebied van sport zijn komt in het vierde deel aan de orde. Klaar voor de start.. 6
2. Landelijke en lokale ontwikkelingen en trends Sport is voortdurend in ontwikkeling. Voor een visie voor een langere termijn is het essentieel hiermee rekening te houden. In dit hoofdstuk worden diverse landelijke trends beschreven die verband houden met sport. Vervolgens wordt de Houtense situatie uitgediept. 2.1. Landelijke ontwikkelingen en trends In deze paragraaf wordt een aantal belangrijke ontwikkelingen op sportgebied in Nederland aangestipt. De landelijke trends zijn uitgewerkt volgens de driedeling: de sporter, de sportorganisaties en de sportaccommodatie. De sporter De beoefening van individuele sporten is toegenomen. De meest beoefende sporten zijn zwemmen, fitness, fietsen, hardlopen en wandelen. Voor de teamsporten geldt een stabilisatie van het aantal teams en leden. De meeste beoefende teamsport is voetbal. Sporten die aantoonbaar populairder zijn geworden de afgelopen jaren zijn hockey, golf en atletiek en hardlopen. De belangstelling voor deelname aan competities of trainingen is tussen 1999 en 2003, na jaren van daling, weer licht toegenomen. De lichamelijk minder actieven zijn de jeugd, de ouderen en de chronisch zieken. Bij 1 op de 7 kinderen is sprake van overgewicht. Het aandeel van de Nederlandse bevolking van 18 79 jaar dat gemiddeld eens per maand aan sport doet is gestegen van 60% in 2000 tot 64% in 2005. Het aantal Nederlanders dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (beweegt minstens 5 dagen per week matig intensief), is gestegen van 44% in 2002 tot 50% in 2004. De deelname aan sport stijgt met uitzondering van de groep 65-79 jarigen over de gehele linie. Bij de groep 65-79 jarigen is sprake van een stabilisatie. De sportdeelname van allochtonen, lager opgeleiden en mensen met lagere inkomens blijft nog achter bij de rest van de bevolking. Sporters vinden de deskundigheid van de trainer, instructeur het belangrijkste aspect van de dienstverlening. De organisatie van de wedstrijden/competitie en nevenactiviteiten vindt men het minst belangrijk. Mensen die aan fitness doen zijn meer gezondheidsgericht, terwijl verenigingssporters ook belang hechten aan andere aspecten, zoals plezier en sociaal contact. Fitnessers stellen hogere eisen aan de dienstverlening dan de verenigingssporters. De sportorganisatie Het aandeel sporters dat lid is van een sportvereniging is gedaald van 60% in 1991 tot 53% in 2003. Niettemin blijft de sport de vrijetijdssector met de meeste organisaties (28.700 in 2004), leden ( 28% van de bevolking 16 jaar en ouder) en vrijwilligers (1,2 miljoen vrijwilligers zijn actief in de sport). Slechts een minderheid van de basisscholen (40%) heeft een vakleerkracht lichamelijke opvoeding in dienst. Vanuit het rijk worden initiatieven op gebied van buurt, onderwijs en sport gestimuleerd. Het aantal commerciële sportaanbieders groeit onder invloed van een toenemende vraag. Klaar voor de start.. 7
De sportaccommodatie De hoeveelheid ruimte en accommodaties voor sport houdt geen gelijke tred met de toename van het aantal sporters. De verschuiving van sportruimte naar de randen van de stad is de afgelopen jaren doorgegaan. Leden van verenigingen vinden dat de dienstverlening kan verbeteren door iets te doen aan de netheid van douches en kleedruimten. Multi functionele sportcentra zijn in opmars ook wel gecombineerd met andere voorzieningen. (bron: rapportage sport 2006, SCP) Klaar voor de start.. 8
2.2 Lokale ontwikkelingen en trends 2.2.1 Sport en beleid Naast de landelijke trends zijn de ontwikkelingen in Houten van belang bij het opstellen van toekomstig beleid. De basis voor het sportbeleid is het Actieprogramma 2006-2010. Hierin staan vier speerpunten benoemd. Binnen dit kader zal ook het sportbeleid zich moeten begeven. Door integraal te werken is sport binnen alle vier speerpunten in te zetten. Hieronder worden de mogelijkheden van sport per speerpunt toegelicht. De speerpunten zijn: Een bruisende, betrokken en veilige samenleving voor iedereen. Een duurzame stad met ruimte voor jong en oud, bedrijven en voorzieningen. Een vitaal buitengebied met leefbare kernen, levensvatbare landbouw en recreatieve kwaliteit. De handen uit de mouwen voor een slagvaardig en open bestuur. Een bruisende, betrokken en veilige samenleving voor iedereen. Het doel van dit speerpunt is dat alle inwoners de kans moeten krijgen om volwaardig mee te kunnen doen aan de Houtense samenleving. Houten is zo sterk gegroeid de afgelopen jaren dat extra inzet op behoud en versterking van de samenhang en de betrokkenheid van de inwoners verantwoord/wenselijk is. Een belangrijke rol voor het versterken van de sociale samenhang is weggelegd voor de talloze verenigingen, maatschappelijke organisaties en kerken die Houten rijk is. Dit maatschappelijk middenveld speelt een rol in het versterken van de positie van de sporter. Sport draagt bij aan de versterking van de sociale samenhang, mensen ontmoeten elkaar tijdens het sporten, hebben plezier, ontspannen, zijn op een goede manier bezig met hun gezondheid, leren elkaar kennen, sluiten soms vriendschap. Sport biedt mogelijkheden om zich op een onbaatzuchtige manier in te zetten voor anderen. Het is een manier om je te ontwikkelen. Sport draagt op deze manier bij aan de realisatie van dit speerpunt. Een duurzame stad met ruimte voor jong en oud, bedrijven en voorzieningen. Met dit speerpunt beogen wij als middelgrote stad de eigen identiteit nadrukkelijk vorm te geven. Houten kent inmiddels een meer gevarieerdere bevolkingssamenstelling en wil daar in economische- ruimtelijke- en sociale zin goed op aansluiten en doorontwikkelen om aantrekkelijk te blijven en het imago te versterken. Sport heeft en streeft naar goede binnen- en buitensportvoorzieningen en beoogt een goede spreiding van de voorzieningen. Hierdoor draagt sport bij aan de aantrekkelijkheid en het positieve imago van de gemeente. Bij de inrichting van de openbare ruimte is het van belang rekening te houden met sport- en spelactiviteiten en bewegen voor onder meer kinderen en jeugd. Op deze plekken in buurten en wijken kan men vrijelijk en verantwoord bewegen en zijn er gemakkelijke/laagdrempelige ontmoetingsplekken voor jong en oud. Sport is daarom een belangrijk onderdeel bij het gebruik maken van de ruimte, niet alleen voor de sporters maar ook voor de aanbieders van sport. Het is belangrijk dat de invulling gebeurt op een duurzame en verantwoorde manier. Een vitaal buitengebied met leefbare kernen, levensvatbare landbouw en recreatieve kwaliteit Dit speerpunt boogt het buitengebied er bij te houden op een goede en constructieve manier. Goed om te wonen, te recreëren en economisch sterk. Sportieve activiteiten, wandelen, fietsen en watersport in het buitengebied dragen bij aan de levendigheid van de omliggende kernen. Het is van belang voor de recreatieve kwaliteit van het buitengebied mogelijkheden voor sport te hebben of te ontwikkelen. Sport zal eveneens in het buitengebied bijdragen aan een gunstige economische ontwikkeling. Klaar voor de start.. 9
De handen uit de mouwen voor een slagvaardig en open bestuur Bij dit speerpunt zet het bestuur in op tempo, openheid en betrokkenheid van burgers, instellingen en bedrijven als er koerswijzigingen in het beleid plaatsvinden. Voor de ontwikkeling van het sportbeleid zijn de termen interactief, draagvlak, communicatie en participatie leidend in het gehele proces van ontwikkeling, vaststelling, uitvoering en evaluatie van het sportbeleid. Naast het gemeentebrede beleid zoals geformuleerd in het Actieprogramma, is er een aantal beleidsdocumenten waar sport onderdeel vanuit maakt. De meest relevante beleidsdocumenten zijn: Strategische visie van groei naar bloei Werken aan sociale cohesie Opgroeien in groeiend Houten 4-jarig WMO beleidskader Gezondheidsbeleid In bijlage 3 staat de kern van deze lokale beleidsdocumenten beschreven en de relatie van het beleid met sport. Op de diverse beleidsterreinen wordt een integrale aanpak voorgestaan waardoor een betere garantie bestaat op effectief beleid. Klaar voor de start.. 10
2.2.2 Sport in de praktijk Samen met de landelijke trends en het lokale beleidskader is een aantal lokale trends en ontwikkelingen van invloed op de ontwikkeling van sport in Houten. Deze komen hierna aan de orde in de driedeling: de sporter, de sportorganisatie en de sportaccommodatie. De sporter Deelnemers 50% van de Houtense bevolking beweegt minstens 5 dagen per week matig intensief. Dit is gelijk aan het landelijke percentage en gebaseerd op de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). 64% van de inwoners van Houten tussen de 18 79 doet eens in de maand aan sport. Landelijk ligt dit percentage op 60%. Bijna 25 % van de Houtense bevolking van 15 jaar en ouder is lid van een sportvereniging (bron: Monitor Leefbaarheid en Veiligheid Houten 2006). Landelijk ligt dit percentage op 28% (bron: rapportage Sport 2006, SCP). Kinderen Uit onderzoek van de GGD blijkt dat van de kinderen tussen 7 en 9 jaar 92,7% lid is van een sportvereniging. In de landelijk cijfers over sportdeelname wordt met andere categorieën gewerkt. In de leeftijd van 6 tot 11 jaar is 74% lid van een sportvereniging. Van de kinderen tussen de 13-14 is 88,1% lid van een sportvereniging. De landelijke cijfers die bekend zijn gaan over de categorie 12 tot 19 jaar. In deze leeftijdscategorie is 71% lid van een sportvereniging. Overgewicht In de leeftijdcategorie 5 en 6 jaar is bij 9,7 % van de kinderen sprake van overgewicht. In de regio ligt dit percentage gemiddeld op 11,3%. Van de 9 en 10 jarigen heeft 8,3 % overgewicht. Het regionale gemiddelde ligt voor deze groep op 15,6%. In Houten heeft 10,3 % van de 13 en 14 jarigen overgewicht. In de regio komt het percentage voor deze groep op 12,9%. Jeugd in het voortgezet onderwijs Het percentage jeugd in de tweede klas van het voortgezet onderwijs dat voldoende sport ligt in Houten op 50%. Dit is lager dan de gemiddelde deelname in de regio, dit percentage bedraagt 56%. Het percentage jeugd dat niet of weinig sport bedraagt in Houten 50%. Dit is hoger dan het percentage in de regio, want dit bedraagt namelijk 44%. Er is sprake van een lichte afname van de sportdeelname bij kinderen vanaf 14 jaar. (bron: Quick Scan Sport 2006) Bijzondere doelgroepen Er is weinig sportaanbod voor mensen met een beperking en kwetsbare groepen. De groep vijftig plussers neemt de komende jaren toe. Zo groeit het aantal inwoners in de leeftijd van 50 tot 64 jaar in 2010 naar schatting met zo n 8000. Klaar voor de start.. 11
De sportorganisatie Sportaanbieders De sportaanbieders zijn: o Sportverenigingen (30) o Stichtingen (2) o Particulieren o Commerciële partijen 25 sportverenigingen ontvangen in 2007 subsidie voor in totaal 5.500 jeugdleden tot en met 17 jaar. In 2008 wordt een nieuw subsidiesysteem van kracht. De toekenning van de subsidies vindt plaats op basis van activiteitenplannen. De activiteitenplannen worden beoordeeld op basis van de gemeentelijke beleidsdoelen voor sport. Voorheen werd subsidie toegekend op basis van het aantal jeugdigen per sportclub. Er zijn 5 commerciële sportaanbieders. Er zijn twee welzijnsorganisaties met ook een sportaanbod o Enter tot 23 jaar o SWOH vanaf 23 jaar Er zijn ongeveer 3.000 vrijwilligers in de sport in Houten. Uitgaande van de landelijke cijfers: 1,1 miljoen vrijwilligers in de sport, is ruim 8% van de bevolking tussen de 12 en 79 jaar.(scp, 2005) Een aantal sportverenigingen heeft met een wachtlijst te maken. Medio 2007 zijn de gegevens als volgt: o hockey ruim 200 kinderen. o voetbal ruim 200 kinderen. o zwemles, diploma A 700 kinderen. Sportverenigingen en het Platform Sport Houten geven aan dat verenigingsondersteuning gewenst is. Het gaat bijvoorbeeld om vrijwilligersbeleid, omgaan met wet- en regelgeving, administratieve werkzaamheden. Sportverenigingen leveren vrijwillig inspanningen bij activiteiten gericht op jeugd en op sport in de wijk. De eerste samenwerkingsverbanden tussen sport en kinderopvang zijn tot stand gebracht en leiden tot een nieuw en modern aanbod passend bij de huidige ontwikkelingen en behoefte. Een aantal sportverenigingen is maatschappelijk ondernemer of ontwikkelt zich in die richting. Er is een grote bereidheid om samen te werken met en in de sport met begrip voor de verschillen tussen de verenigingen en de betreffende accommodaties en de noodzaak tot maatwerk op onderdelen. Er is bereidheid om de vereniging en accommodatie open te stellen voor een bredere benutting. De manier van sporten In de leefbaarheidsmonitor kwam het volgende beeld naar voren op de vraag aan volwassenen: Doet u in uw vrije tijd aan sport? Er waren meerdere antwoorden mogelijk. 24% sport in verenigingsverband 23% sport in een sportschool of fitnesscentrum 31% sport ongeorganiseerd 3,6% sport in een sociaal cultureel centrum 8,1% sport op een andere manier 28,7 % sport niet in de vrije tijd. (bron: tabellenboek 2006 Houten) Klaar voor de start.. 12
De sportaccommodatie Houten beschikt over de volgende sportaccommodaties: 12 buitensportcomplexen: voetbal, hockey, tennis, handbal, korfbal, honkbal. 4 sporthallen 6 gymzalen 3 sportzalen 1 tafeltenniscomplex 1 multifunctioneel skatepark 1 zwembad met binnen en buitenbassin De eigendomssituaties verschillen fors per (soort) accommodatie. De sporthallen, gymzalen en sportzalen onderscheiden zich door de afhankelijkheid van de behoefte aan accommodaties voor lichamelijk onderwijs en de daaruit voortvloeiende exploitatiemogelijkheden. De wensen van de sportverenigingen op het gebied van accommodaties. De sterke groei van Houten beïnvloedt de vraag naar sportvoorzieningen. Door de gebruikers is aangegeven dat er een tekort aan ruimte is. Begin 2007 heeft de gemeente de sportverenigingen gevraagd naar hun wensen en behoeften aan sportaccommodaties. Er kwamen verschillende wensen naar voren, voortkomend uit onder andere de potentiële groei, de wachtlijsten en ambities van de clubs. Deze wensen hebben o.a. te maken met extra (kunst)grasvelden, kleedkamers, zaalsportruimte, atletiekmogelijkheden, zwemwater, kantines in eigen beheer, bereikbaarheid en veiligheid om sportaccommodaties en ruimte voor ongeorganiseerde sport, zoals (voetbal) activiteiten voor de jeugd. Huurtarieven en bezetting De hoogte van de huurtarieven van sportaccommodaties is in 2007 met 16,5% naar beneden bijgesteld. In 2008 onderzoeken we of een verdere verlaging, mede bezien in relatie tot een efficiënter gebruik van sportaccommodaties, tot de mogelijkheden behoort. Hiervoor is in de begroting vanaf 2009 20.000 structureel beschikbaar. Privatisering Wanneer het over sportaccommodaties gaat is van belang om het onderwerp privatisering goed in beeld te hebben en antwoord te hebben op vragen als: Wat houdt het begrip precies in? Wat willen wij? Wat willen de verschillende sportverenigingen? Hoe gaan we daarmee om? Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? En voor wie? In december 2006 is het onderzoek naar privatisering afgerond. Het rapport Privatisering, het mag geen naam hebben is in februari 2007 aan de gemeenteraad aangeboden. De conclusies van het rapport zijn: een principiële discussie over privatisering moet in het begin van het traject plaatsvinden; de doelen moeten realistisch en haalbaar zijn; een helder plan van aanpak is noodzakelijk; goede communicatie naar betrokken partijen is onontbeerlijk. De rekenkamercommissie heeft een rapport opgesteld over de privatisering van accommodaties in Houten op basis van de Heroverwegingen 1996. Dit rapport kan worden gebruikt bij eventuele toekomstige ontwikkelingen op dit gebied. Klaar voor de start.. 13
3. Visie op sport Wat willen we bereiken? Aan de hand van de beschreven trends en ontwikkelingen in het vorige deel maken wij hier de vertaalslag naar de visie. Wij zien voor ons het jaar 2015 en geven aan hoe sport in Houten ervoor staat. Eerst in algemene zin en daarna aan de hand van de driedeling: de sporter, de sportorganisatie en de sportaccommodatie. 3.1. Sport in de maatschappij De gemeente Houten hecht veel belang aan zowel de georganiseerde- als de ongeorganiseerde sport. Houten investeert in beide vormen van sport. Sport heeft een belangrijke maatschappelijke meerwaarde en speelt een rol in de aanpak van problemen op diverse andere beleidsterreinen. Het gemeentelijk sportbeleid gaat daarmee verder dan aanleggen, onderhouden en ter beschikking stellen van sportvelden en andere sportvoorzieningen. Sport is een middel om gezondheid en een actieve leefstijl te bevorderen. In 2015 heeft Houten ruim 50.000 inwoners. Het aantal sporters neemt geleidelijk aan toe. Sport is voor veel mensen belangrijk en leuk om te doen, het ontspant en sport levert vriendschap op. Sport draagt bij aan verbetering van de sociale samenhang. 3.2. De sporter in 2015 In 2015 is er het volgende te zien als we over de sporter spreken: Jeugdigen die willen sporten kunnen tenminste een sport beoefenen. Het aanbod sluit goed aan bij de vraag. Het sportaanbod voor ouderen vanaf vijftig jaar sluit aan bij de vraag van deze groep sporters. We hebben zicht op het aantal mensen met een beperking/kwetsbare groepen. We hebben de mogelijkheden om te sporten voor hen in kaart gebracht. De sportaccommodaties zijn voldoende toegankelijk en de noodzakelijke begeleiding is beschikbaar. De groep individuele sporters kan in Houten prima uit de voeten. Op de nieuwe fietspaden kan ook goed geskeelerd worden. De verlichting in de openbare ruimte is goed. Wij richten ons primair op de breedtesport. De topsporters in Houten krijgen geen directe steun van de gemeente. De organisaties zullen, afhankelijk van hun ambities, een aanbod voor deze doelgroep kunnen creëren. De kwaliteit van het bewegingsonderwijs, is verbeterd, doordat er vakleerkrachten beschikbaar zijn. De gemeente heeft dit met tijdelijk stimuleringsgeld ondersteund en onderzoekt de mogelijkheden aan te sluiten op de combinatiefuncties (professionals sport en onderwijs) die in het najaar van 2007 door het ministerie van VWS zijn aangekondigd. Het concept de brede school kent sportarrangementen na schooltijd. De sportclubs verzorgen het aanbod, de gemeente verhuurt de accommodaties. Er is een prima samenwerking tussen onderwijs en sport. Er zijn goede regelingen om het sporten voor (kinderen van) minima. Klaar voor de start.. 14
3.3. De sportorganisatie in 2015 Onder het begrip sportorganisaties verstaan wij alle organisaties waar Houten mee te maken heeft als het om sport gaat. Het beeld in 2015 is dan als volgt: Het verenigingsleven bruist, er zijn voldoende vrijwilligers en er is voldoende technisch en bestuurlijk kader. Sportverenigingen hebben een duurzaam karakter en zijn financieel gezond. Sportverenigingen hebben een rol in de wijk en werken samen met het onderwijs en welzijn. Sportverenigingen en scholen werken samen aan een sportaanbod tijdens schooluren. Er is een sportinformatiepunt en/of een sportmakelaar voor sportstimulering, verenigingsondersteuning, informatie, voorlichting en advies. Commerciële sportaanbieders voorzien in de vraag naar individueel georiënteerde sporten, zoals fitness. Daarnaast heeft een aantal verenigingen een aanbod voor bijvoorbeeld de individuele skater of hardloper. Het bedrijfsleven, de maatschappelijk ondernemers werken nauw samen met de sport. Er is ruimte voor maatschappelijk ondernemen voor sportverenigingen die dat willen en kunnen. (bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding door een sportvereniging, een sportaanbod voor speciale doelgroepen (bijv. autisten) of internationale uitwisseling). 3.4. De sportaccommodatie in 2015 Voor een aantal concrete knelpunten in de sport (zoals wachtlijsten, tekort aan sportvelden en de wens om sportcomplexen uit te breiden of te verplaatsen)is in 2015 een oplossing gevonden: Het aantal sportaccommodaties is toereikend voor het kunnen beoefenen van de meest gangbare sporten in een gemeente met ruim 50.000 inwoners. De grotere sportaccommodaties(een concentratie van verschillende sporten in één gebied)zijn verspreid over 2 à 3 bovenwijkse locaties in Houten. De kleinere sport- en recreatievoorzieningen zijn juist in de wijken gerealiseerd. De sportaccommodaties worden voor meerdere doeleinden gebruikt en zijn multifunctioneel. Er worden geen directe faciliteiten voor topsport door de gemeente gerealiseerd. Verenigingen die de ambitie hebben op een hoog wedstrijdniveau te sporten en hiervoor specifieke accommodatie wensen hebben, kunnen rekenen op medewerking van de gemeente, zonder dat hierbij sprake is van financiële ondersteuning.. Privatisering van accommodaties (of delen hiervan) is mogelijk, maar maatwerk is hierbij het sleutelbegrip. De huurtarieven van de gemeentelijke accommodaties zijn op een aanvaardbaar niveau. De tarievenstructuur leidt tot een hoge bezettingsgraad van de sportaccommodaties. Sporten en spelen/speelvelden in de openbare ruimte is op een aantal plekken verbeterd en gemoderniseerd, bijvoorbeeld door de aanleg van voetbalkooien. Er is een uitgewerkt plan m.b.t. de organisatie van beheer, verbeterde bezetting en onderhoud van sportaccommodaties en ruimtelijk beheer en sport stemmen plannen op elkaar af en werken goed samen. Klaar voor de start.. 15
De rol van de gemeente Wat doen we en wat gaan we doen? Sport is in de eerste plaats zelforganiserend. Sportverenigingen en sporters zijn prima in staat een groot aantal dingen zelf te organiseren. Waar nodig kunnen sportondersteunende organisaties worden ingeschakeld. De gemeente heeft in een aantal gevallen echter een ondersteunende/faciliterende en soms een sturende/regisserende rol. De ondersteunende/faciliterende rol van de gemeente bestaat uit het bieden van structurele ondersteuning voor sport waar nodig. Denk aan bijvoorbeeld structurele subsidies van sportverenigingen en het realiseren, beheren en onderhouden van sportaccommodaties. De sturende/regisserende rol van de gemeente betreft bijvoorbeeld de tijdelijke stimuleringsregelingen ter bevordering van de sportparticipatie van jongeren, maar ook het ontwikkelen van sportaccommodaties. Het bij elkaar brengen van partijen om samenwerking en samenhang te bewerkstelligen. Als centraal uitgangspunt voor sport hanteren wij bij ons handelen: Iedereen die wil sporten kan in Houten aan sportbeoefening doen. Het sportaanbod past bij een stad van ruim 50.000 inwoners; voor specifieke sportwensen moet uitgeweken worden naar omliggende gemeenten. Het sporten gebeurt op een verantwoorde wijze en is betaalbaar. Aan de hand van de bekende driedeling geven wij hierna de rol van de gemeente aan: Rol t.a.v. de sporter Stimuleren van een sportieve- en gezonde leefstijl.(bijv. door het wegnemen van financiële belemmeringen met gebruik van de U-pas, de jeugdsportpas en gebruik te maken van het Jeugdsportfonds) Ondersteunen van specifieke doelgroepen: jeugd, senioren, mensen met een beperking en kwetsbare groepen. Rol t.a.v. de sportorganisatie Ondersteunen van de sportorganisaties bij hun verdere ontwikkeling, onder meer door het beschikbaar stellen van subsidie. Beschikbaar stellen van subsidie, passend binnen het subsidiebeleid van de gemeente Houten. Stimuleren van samenwerking sportorganisaties met andere organisaties zoals actief t.b.v. onderwijs en welzijn door onder meer partijen bij elkaar te brengen. Stimuleren van het onderwijs om de kwaliteit van het bewegingsonderwijs te verbeteren door het stimuleren van de beschikbaarheid van vakleerkrachten. Vakleerkrachten kunnen ook een rol vervullen in de naschoolse opvang en/of sportorganisaties. We onderzoeken of we gebruik kunnen maken van de regeling voor combinatiefuncties. Rol t.a.v. de sportaccommodaties Rekening houden met de extra behoefte aan sportaccommodaties bij uitbreiding van Houten. Stimuleren van multifunctioneel gebruik van bestaande en eventueel nieuwe sportaccommodaties. Zorgdragen voor voldoende en veilige sport- en spelmogelijkheden in de openbare ruimte. Zorgen voor instandhouding en goed onderhoud bestaande accommodaties. Klaar voor de start.. 16
Tot slot Met dit visiedocument zijn de kaders voor het sportbeleid in Houten aangegeven. De uitwerkingen van deze kaders komen terug in de Sportnota Houten. De onderverdeling in sporter, sportorganisatie en sportaccommodatie komt in de Sportnota aan bod in de vorm van uitgewerkte sportprogramma s. De in de visie geformuleerde ambities zullen hiervoor leidend zijn. Per programmaonderdeel wordt een nadere uitwerking gemaakt van de vragen: wat willen we bereiken, wat gaan we ervoor doen en wat mag het kosten? Bij deze uitwerking sluiten we aan op de structuur van de programmabegroting en de daarin opgenomen doelstellingen voor het onderwerp sport. In het voorjaar 2008 zal de uitwerking van de sportprogramma s in de Spotnota gereed moeten zijn. Vervolgens kan de Sportnota medio 2008 worden vervlochten met de Voorzieningenvisie 2015. Klaar voor de start.. 17
Bijlage 1: Terugblik sportnota 2000 Houten in Beweging Een nota over het Houtens sportbeleid December 2000 In 2000 is de sportnota Houten in beweging vastgesteld. De groei van Houten maakte het op dat moment noodzakelijk om in overleg met de sport in Houten te komen tot een herziening op bijvoorbeeld het sportvoorzieningenbeleid. In de nota is naast een algemeen beeld over sportdeelname in Houten aandacht besteed aan: a. Ondersteuning sportverenigingen b. Doelgroepenbeleid c. Topsportbeleid d. Accommodatiebeleid e. Openluchtrecreatie voor zover betrekking hebbend op sport f. Overige zaken (zoals sponsoring, sportgala, monitoring) Deze onderdelen worden in de nota beschreven in aparte hoofdstukken, welke worden afgesloten met een aantal beslispunten. Deze beslispunten worden hieronder opgenoemd. In de tweede kolom wordt aangegeven wat er van deze voornemens is gerealiseerd. A. Ondersteuning sportverenigingen Beslispunt Het bedrag van fl. 5.000,- voor het in het zonnetje zetten van vrijwilligers in het jaar 2001 volledig ten goede laten komen van de sportsector. De voorlichting intensiveren(d.m.v. een folder) met betrekking tot de subsidieregeling voor scholing en verzekeringen van vrijwilligers. De kosten voor de nieuwe folder dekken uit de het resterende werkbudget dat de sportnota beschikbaar is. Verder zo spoedig mogelijk overgaan op een collectieve verzekering voor alle vrijwilligers in de sportsector. Bij het nieuwe op te zetten meldpunt Vrijwilligers/vacaturebank expliciet onder de aandacht brengen. In overleg treden met de sportsector en Stichting Raamwerk om te bezien in hoeverre ID-ers kunnen worden ingezet voor verenigingsondersteuning. Het instellen van een periodiek overleg waar verenigingsoverstijgende onderwerpen worden besproken (1 x per sportseizoen). Realisatie Dit is gerealiseerd in de vorm van een handdoek voor alle sportvrijwilligers. De informatie over de diverse regelingen voor vrijwilligers in het kader en scholing is verspreid onder de sportverenigingen. Dit is niet in de vorm van folder gebeurd. Dit is door de Vrijwilligerscoördinator opgepakt. Diverse vacatures bij sportverenigingen worden via de vacaturebank onder de aandacht gebracht. Overleg over de mogelijkheden heeft plaats gevonden. Het Platform Sport is in het leven geroepen en zet punten op de agenda die voor meerdere sportverenigingen van belang zijn. Het Platform is daarnaast een gesprekspartner geworden voor de gemeente en geeft gevraagd en ongevraagd advies over sportbeleidszaken in Houten. Klaar voor de start.. 18
B. Doelgroepenbeleid Beslispunt Realisatie In principe besluiten om voor de projecten aanleg skatepark en aanstelling sportconsulent voor 1 april 2001 een subsidieverzoek op grond van de regeling Breedtesportimpuls bij het ministerie van VWS in te dienen Voor de gehandicaptensport met ingang van 2002 jaarlijks een bedrag van fl. 10.000 reserveren zodat adequaat kan worden ingesprongen op verzoeken om financiële ondersteuning vanuit deze doelgroep. Deze voorziening zal worden aangemeld voor het bestedingsplan 2002. Contacten leggen tussen de Stichting Welzijn Ouderen Houten en de sportverenigingen om te bezien in hoeverre de sportverenigingen kunnen inspelen op de behoeften van de groeiende doelgroep ouderen. De aanvraag is vanwege de gewijzigde financiële situatie van de gemeente in 2004 in beperkte vorm ingediend bij het ministerie van VWS. De titel van de aanvraag luidt: Ballen met de buurt. De projecten m.b.t. het skatepark en de aanstelling van de sportconsulent bleken niet haalbaar. Wel zijn drie andere projecten op het gebied van sportstimulering gehonoreerd en worden tot en met 2008 uitgevoerd in samenwerking met de sportverenigingen, het onderwijs en het welzijnswerk. Vanaf 2003 is jaarlijks een subsidiebedrag beschikbaar gesteld voor gehandicaptensport. Verschillende organisaties hebben gebruik gemaakt van deze subsidie en hebben het bedrag besteed aan het aanschaffen van middelen of het organiseren van specifieke activiteiten voor deze doelgroep. De uitwisseling van informatie tussen de SWOH (inmiddels Stichting Welzijn Ontwikkeling Houten genoemd) en de sportverenigingen. Tot een concreet gezamenlijk aanbod heeft het nog niet geleid, maar de bereidheid om hier aan te werken is zeker aanwezig. Bij het onderwijsveld aandacht vragen voor de gesignaleerde bewegingsarmoede bij de jeugd. Het onderwijs is betrokken bij en werkt mee aan diverse projecten in het kader van de Breedtesportimpuls. De problematiek rondom bewegingsarmoede wordt in het onderwijsveld ook onderkend en er worden gezamenlijke acties tussen onderwijs en sport ontwikkelt en uitgevoerd. C. Topsportbeleid Beslispunt In voorkomende gevallen gemeentelijke sportaccommodaties beschikbaar stellen als trainingsaccommodatie voor topsportevenementen in de regio. Indien verenigingen bovenmatig presteren en door deze prestaties Houten op de kaart zetten Realisatie Afgesproken is om wanneer het voorkomt dat sportbonden of topclubs vragen om trainingscapaciteit hier in principe welwillend tegenover te staan. Dit hoeft dan ook geen geld op te leveren. Dit is gebeurd naar aanleiding van het WK hockey dat in Utrecht plaatsvond. Gedacht werd destijds aan extra subsidies en/of accommodaties voor deze verenigingen. Met een Klaar voor de start.. 19
in individuele gevallen bezien in hoeverre de gemeente daarin kan ondersteunen. aantal verenigingen is gesproken over ondersteuning. D. Accommodatiebeleid Beslispunt Door middel van periodieke controles door de gemeentelijke beheerder en/ of politie blijven zorgen voor sociaal veilige sportaccommodaties Met de verdere groei van Houten onderzoeken of (een vorm van) permanent beheer voor de grote en multifunctionele sportaccommodaties gewenst is Realisatie De zorg om veilige accommodaties is een blijvend punt van aandacht voor zowel clubs als gemeente. Voorbeeld hiervan is het project sport en risico jeugd, waarbij veiligheid en overlast op sportaccommodaties centraal stond. Dit onderwerp is nog steeds actueel. Het beheer van de sportaccommodaties vraagt de nodige aandacht. Multifunctionele sportaccommodaties is zeker bij eventuele uitbreiding een belangrijk item. Onderzoeken of het invoeren van een dalurentarief voor de sportaccommodaties wenselijk is. De kwaliteit van de schoonmaak van de gemeentelijke sportaccommodaties handhaven op een goed niveau waarbij de accommodatie tweemaal per dag worden gereinigd. Bij het constateren van knelpunten deze oplossen en indien nodig de budgetten voor de schoonmaak dienovereenkomstig aanpassen. De realisatie van private sportvoorzieningen die een waardevolle verrijking zijn van het Houtense sportaanbod actief ondersteunen (niet financieel). De privatiseringsgedachte die voor de sport is ingezet handhaven met het doel de bereikte resultaten in de toekomst te intensiveren; Door de goede bezetting van het overgrote deel van de sportaccommodaties is het invoeren van het daluren tarief als extra prikkel tot nog toe niet nodig geweest. De kwaliteit van de schoonmaak blijft een punt van aandacht. Op een aantal plaatsen is gekozen voor andere partijen die het werk voor hun rekening nemen. Op de kortere termijn heeft dit zeker effect gehad. Op een aantal locaties is gewerkt met een logboek, waardoor duidelijk is geworden waar de knelpunten liggen. Op basis van deze logboeken heeft de beheerder snel kunnen ingrijpen en zijn de ruimten schoner en opgeruimder gebleven. Dit is in een aantal gevallen opgepakt in de vorm van (gedeeltelijke) privatisering. In de praktijk is gebleken dat privatisering maar voor een klein deel van de verenigingen een optie is. Het punt van privatisering staat nog steeds op de agenda en in bijeenkomsten met de verenigingen wordt dit punt bespreekbaar gemaakt. E. Openluchtrecreatie voor zover betrekking hebbend op sport Beslispunt In overleg met de afdeling Openbare Werken de mogelijkheden bezien voor de realisering van 1 of meer skeelerroute(s) in de gemeente Houten. De afdeling Openbare Werken verzoeken onderzoek te verrichten naar de staat van de ijsbaan Realisatie Met de afdeling Ruimtelijk Beleid is gekeken naar de aanpassingen aan fietspaden, zodat deze geschikt zijn / worden voor skate- en skeeler activiteiten. De eerste resultaten zijn positief. Het krijgt zeker een vervolg. Het terrein is zodanig onderhouden dat het ten tijde van een vorstperiode geschikt is voor ijsacti- Klaar voor de start.. 20
in Houten. De afdeling Openbare Werken doet onderzoek naar de mogelijkheden van de ombouw van het voormalig terrein van zwembad De Trip te Schalkwijk tot volwaardig evenemententerrein. viteiten. Hierover zijn met de ijsclub afspraken gemaakt. Het terrein is gebruikt voor diverse evenementen. Gebleken is dat de ruimte te klein was en met name het aantal parkeerplaatsen onvoldoende is. F. Overige zaken (zoals sponsoring, sportgala, monitoring) Beslispunt Voor het sportgala 2-jaarlijks een bedrag van fl. 15.000 extra beschikbaar stellen om het gala een professionele manier te kunnen vormgeven en uitvoeren. Deze voorziening aanmelden bij het bestedingsplan 2002. Realisatie Mogelijkheden tot samenwerking met het OLV Broederschap worden onderzocht. Ook is het een onderwerp dat aan het Platform Sport is voorgelegd. De uitvoering moet nog verdere gestalte krijgen. Klaar voor de start.. 21
Bijlage 2 Sportinkomsten en uitgaven Voor Sport staat in 2008 ruim 2,3 miljoen euro op de begroting. Het grootste deel van dit bedrag gaat op aan vaste verplichtingen, zoals de kapitaallasten en onderhoud voor bijvoorbeeld sportaccommodaties. Ongeveer 400.000 is beschikbaar voor subsidies, zoals de verenigingssubsidies (voorheen jeugdsportsubsidies ) en de breedtesport en Bos (buurt, onderwijs en sport) subsidies. Met deze subsidies kunnen verschillende activiteiten (zoals sport in de wijk, sportkennismaking en verenigingsondersteuning) met, voor en door de sport worden georganiseerd in Houten. In de perspectiefnota 2008 zijn voor sport de volgende bedragen opgenomen: 1.2 Meer aandacht voor sport Klaar voor de start.. 22
Bijlage 3: Beleidsmatrix Actieprogramma 2006 2006) 2010 (juli Begroting 2007 (september 2006) Opgroeien in groeiend Houten (april 2004) Sociale Cohesie (mei 2004) Van groei naar bloei(mei 2003) De speerpunten: 1. Een betrokken, bruisende en veilige samenleving voor iedereen 2. Een duurzame stad met ruimte voor jong en oud, bedrijven en voorzieningen 3. Een vitaal buitengebied 4. De handen uit de mouwen Sportonderwerpen met budget: Bijstelling huurtarieven Efficiënter gebruik en mogelijk uitbreiding van accommodaties Verbetering ondersteuning sportvrijwilligers Sportstimulerings-activiteiten De programma s en voor sport relevante deelprogramma s: Vitaal Kunst,cultuur en sport Sportonderwerpen: Sportverenigingen Sportaccommodaties Breedtesportimpuls Zwembad Duurzaam Commerciële voorzieningen Commerciële sport- en vrijetijdsvoorzieningen(weteringhoek en Kruisboog) Leefomgeving Speelmogelijkheden voor kinderen Landschap en recreatie Wandel- en fietsverbindingen en pleisterplaatsen Bereikbaar Fietsverkeer Verbetering fietsverbindingen Fietsenstallingen De thema s: Jeugd en hun ouders: Opvoedingsondersteuning Sociale infrastructuur: Ruimte voor jongeren, ook voor sport Professioneel kinderwerk Participatie en ontwikkeling: Relatie onderwijs jeugdbeleid Relatie werk en jeugdbeleid Jeugd en Veiligheid: Preventief en correctief optreden Een sluitende aanpak: van algemeen naar preventief en curatief jeugdbeleid: Opvoedingsondersteuning Monitoring: Behoeftepeiling en paneldiscussies De thema s: Aandacht voor nieuwe kwetsbaarheid: Eenzaamheid Alleenstaande ouders Chronisch zieken Gehandicapten Aandacht voor culturele diversiteit: Gezinnen met jonge kinderen Gezinnen met opgroeiende grotere kinderen Ouderen Nieuwe instroom Aandacht voor burencontacten, informele steun en woongedrag Sociale cohesie: Vrijwilligerswerk Buurtactiviteiten Maatschappelijk betrokken ondernemen Buurthuizen De doelstellingen: Uitgaan en ontspannen in Houten 2015 Elkaar kennen en inspireren in Houten 2015 Prettig wonen en leven in Houten 2015 Betrokken besturen in Houten 2015 De relatie met sport: Sport komt aan de orde in de eerste doelstelling. (voorzieningen) Veilig Betrokken Relatie met sport: Sport komt aan de orde bij het thema sociale infrastructuur (ruimte en sportaanbod) Relatie met sport: Sport komt aan de orde in het thema sociale cohesie (sportvrijwilligers) Klaar voor de start.. 23
Visiedocument WMO concept (mei 2007) De beleidsdoelen: Een leefbare stad met een grote sociale samenhang in wijken en buurten De inwoners zijn zelfredzaam en betrokken bij de lokale samenleving. Burgers die dat nodig hebben worden ondersteund Relatie met sport: Sport draagt bij aan een aantal prestatievelden binnen de wmo bv. Sociale samenhang en leefbaarheid. Voortgangsrapportage sociale cohesie (april 2005) De aandachtsgebieden: De jeugd Maatschappelijke ondersteuning Wijkgericht samenwerken Vrijwilligerswerk Relatie met sport: Vrijwilligerswerk en sport (ondersteunen sportvrijwilligers) en uitbreiding aanbod voor m.n. jeugd Programmaplan integraal jeugdbeleid 2008-2012 (mei 2007) Hoofddoelstellingen: Voor jeugd en ouders een leefbare stad met een grote sociale samenhang in wijken en buurten. Jeugd en ouders zijn zelfredzaam en betrokken bij de sociale samenleving. Jeugd en ouders die dat nodig hebben worden ondersteund. Relatie met sport: Sport maakt onderdeel uit van doelstelling 1 Klaar voor de start.. 24
Bijlage 4: Bevolkingsprognose 2007 t/m 2027 Begin 2007 telde de gemeente Houten 45.573 inwoners, ruim 1.000 inwoners meer dan op 1-1-2006 Hoeveel inwoners zullen dat over 15 à 20 jaar zijn? Volgens deze bevolkingsprognose zal het inwoneraantal van de gemeente Houten doorgroeien naar een 50.542 inwoners in 2013, ruim 600 personen meer dan in de piek in de vorige prognose. De prognose is opgesteld voor de periode 2007 tot en met 2027. Uitgangssituatie is de waargenomen bevolking van 1 januari 2007 naar leeftijd en geslacht. Verder is aangenomen dat er in de prognoseperiode nog 2.436 woningen in de gemeente worden gebouwd. De meeste van deze woningen komen in de gebieden Zuid-Oost en Zuid-West. De fasering en omvang van de woningbouwplanning is gebaseerd op de planning van de afdeling Projectontwikkeling. De prognose levert zowel uitkomsten voor de gemeente als geheel, als voor de afzonderlijke wijken. Hieronder volgen enkele uitkomsten op gemeentelijk niveau. Bevolkingsomvang Zoals reeds gezegd neemt de bevolkingsomvang toe van 45.573 op 1 januari 2007 naar 50.542 op 1 januari 2013. Dit is een stijging van 10,9%. Ter vergelijking: de totale woningvoorraad neemt in dezelfde periode toe met 14,2%. Op het eind van de prognoseperiode is het bevolkingsaantal gedaald naar een ruime 46.500. Gemiddelde woningbezetting Volgens de prognose daalt de gemiddelde woningbezetting van 2,65 naar 2,38 op het einde van de prognoseperiode. Deze daling is een voortzetting van de trend van de afgelopen jaren in Houten en een voortzetting van een landelijke trend. Geboorte en sterfte Ten aanzien van de geboorte en sterfte heeft de gemeente Houten in de hele prognoseperiode een geboorteoverschot. Over de hele prognoseperiode genomen is het geboorteoverschot net zo groot als in de prognose van vorig jaar. Vestiging en vertrek De eerste jaren wordt gerekend met een behoorlijk vestigingsoverschot als gevolg van de bouwstromen. In de periode daarna treedt een vertrekoverschot op wat zich tussen de 400 en 450 mensen per jaar stabiliseert de latere jaren. Dit vertrekoverschot op de lange termijn ligt hoger dan in de vorige prognose. Leeftijdsopbouw De leeftijdsopbouw van de bevolking zal in de loop van de jaren veranderen. Als we de bevolking onderverdelen in drie groepen zien we dat de jongste leeftijdsgroep van 0 tot en met 14 jaar stijgt van een ruime 10.000 (2007) naar een kleine 11.500 (2013) en daarna afneemt naar een niveau van onder de 9.000 op het eind van de prognoseperiode. De groep 65+ stijgt gedurende de gehele prognoseperiode. Is in 2007 8,8% van de totale bevolking ouder dan 65, in 2013 is dit 10,0%, in 2015 is dit 11,% en in 2027, 20,2%. Deze groep verdubbelt zich ruim in de prognoseperiode. De groep 15 tot en met 64 jarigen stijgt de eerste jaren procentueel gezien licht. Na 2009 daalt deze groep langzaam naar een aandeel van ruim 68% naar een aandeel van 61,2% in 2026. Er is een vergelijking gemaakt van Houten en heel Nederland voor de jaren 2007 en 2027. De processen van ontgroening en vergrijzing vinden wel plaats in de gemeente Houten. Echter ze komen nog niet zo sterk naar voren als in andere gemeenten in Nederland. Houten is op het eind van de prognoseperiode nog geen gemiddelde gemeente. Naar verhouding wonen er dan nog veel jongeren onder de 20. Het aandeel van de groep 65+ neemt wel behoorlijk toe. Het cijfer 2007 van heel Nederland is een voorlopig cijfer van het CBS en gehaald van Statline. De getallen voor 2027 voor Nederland komen uit de bevolkingsprognose 2006-2050 van het CBS, Statline. Klaar voor de start.. 25