Gemeenten kunnen lokaal kiezen waarom ze voor Sportdorp kiezen en wat ze hierin belangrijk vinden.

Transcriptie

1 Sportdorpen Limburg

2 Wat is Sportdorp? Sportdorp is een samenwerkingsverband van sportverenigingen en andere lokale partijen in een dorpskern om inwoners vanuit hun eigen behoefte meer en vaker te laten sporten rondom een centrumplek als trefpunt sport. Het sportaanbod wordt vernieuwd en laagdrempelig aangeboden aan de inwoners; van SportIDee, sportactiviteiten, sportmodules naar flexibele lidmaatschappen. De samenwerking wordt professioneel. Het concept is veelomvattend: lokale samenwerking tussen sportverenigingen en andere lokale partijen versterking van sportverenigingen vernieuwing van het sportaanbod niet-actieve inwoners aan sporten krijgen door anders georganiseerd aanbod sport en bewegen als middel inzetten om gezondheid burgers te bevorderen (ongeorganiseerd aanbod) behoud van vakleerkrachten in bewegingsonderwijs of zelfs uitbreiding ervan sport en bewegen als middel om leefbaarheid in dorpen te behouden. Gemeenten kunnen lokaal kiezen waarom ze voor Sportdorp kiezen en wat ze hierin belangrijk vinden. 1 Sportdorp uitbreiden naar een breed aanbod Het concept Sportdorp richt zich nu nog sterk op bewegen. Om toe te werken naar een gezonde actieve leefstijl is alleen bewegen echter niet voldoende. Er moet ook aandacht zijn voor andere leefstijlthema s als stoppen met roken, alcoholmatiging, gezonde voeding en voldoende ontspanning. Het thema gezondheid kan heel goed opgenomen worden in het concept van Sportdorp. Als dorpsactiviteit kan voorlichting gegeven worden omtrent de verschillende leefstijlthema s. Tijdens de modules kunnen ook gezondheidsinterventies worden opgenomen, zoals een cursus stoppen met roken, kooklessen, jogalessen etc. Ook kunnen er gezondheidsinterventies op scholen worden georganiseerd (Lekker Fit, Gezondheidsweek, smaaklessen) en kunnen sportverenigingen en andere lokale organisaties ondersteund worden in de opzet en het uitvoeren van gezondheidsbeleid. Hierin kan ook de samenwerking in het dorp verbreed worden naar zorg en welzijn. Huisartsen en fysiotherapeuten kunnen participeren in de samenwerking, zodat er bijvoorbeeld fittesten voor ouderen worden georganiseerd of gezondheidsvoorlichting wordt gegeven aan beweeggroepen. Ook kunnen welzijnsorganisaties participeren in de samenwerking en kan de verbinding gemaakt worden met sociale activiteiten in jongeren- en ouderenwerk. Daarnaast kan het concept ook verbreed worden naar cultuuractiviteiten en samenwerking met culturele instellingen. 4

3 2 Leefbaarheid Sociale verbanden zijn het cement van de samenleving. Bewoners weten als beste de meest originele en werkbare ideeën te verzinnen die de leefbaarheid vergroten. Uit het rapport Bedreigd Bestaan blijkt dat niet voorzieningen, zoals een winkel of school, de belangrijkste rol vervullen bij de leefbaarheid van een kern, maar de sociale structuur en sociale cohesie zelf. Echter, binnen die sociale structuur zijn sportvoorzieningen wel degelijk van grote waarde. Zij bieden namelijk een plek waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten, als publiek of als sporter. En met sport in een eigen dorp ontstaat een eigen identiteit, wij-gevoel en trots. Dit vergroot de creativiteit en betrokkenheid van burgers en dus de leefbaarheid in een dorp of wijk. Burgers kunnen daarin hun eigen verantwoordelijkheid nemen, maar daar is wel een samenwerkingsvorm voor nodig. Het concept Sportdorp stelt burgers in staat hun eigen verantwoordelijkheid te nemen in de verbetering van hun eigen woon- en leefomgeving. Door de opzet van een samenwerkingsverband in dorpen tussen sportverenigingen, zorg- en welzijnsorganisaties en andere lokale aanbieders kan het huidige aanbod worden vernieuwd en verbreed, vanuit de eigen behoeften van de inwoners. Dit kan gaan om de organisatie van nieuwe sport- en spelactiviteiten, maar ook om gezondheidsinterventies en voorlichting. Door de creativiteit en de betrokkenheid van de burgers kunnen voorzieningen in de dorpen blijven bestaan. Door samenwerking tussen sportverenigingen, andere lokale sportaanbieders en zorg- en welzijnsorganisaties ontstaat een stevige sociale structuur en cohesie en dit draagt weer bij aan de leefbaarheid van het dorp. 5

4 3 Resultaten In de provincie Groningen is men al een paar jaar bezig met het concept Sportdorpen. Ondersteund door een subsidieregeling van het Rijk en in samenwerking met NOC*NSF zijn de afgelopen drie jaar vier Sportdorpen opgezet in de provincie, te weten Opende, Blijham, Stedum en Eenrum/Wehe den Hoorn. Vanwege het succes hebben nog twee gemeenten gekozen om met Sportdorp te starten en wel in Bellingwolde en in Uithuizermeeden/Roodeschool. Verwachte resultaten De te verwachten resultaten bij Sportdorpen in de krimpgebieden kunnen we afleiden van de resultaten uit deze zes Sportdorpen, aangevuld met resultaten die voortkomen uit het verbrede concept: samenwerkingsverband (tussen sportverenigingen, zorg- en welzijnsorganisaties en lokale aanbieders) vernieuwd aanbod (veelzijdig en laagdrempelig) op het gebied van sport, bewegen en gezondheid en sociale ontmoeting meer inwoners die vaker sporten en bewegen en werken aan een gezonde leefstijl inwoners die elkaar beter weten te vinden en verantwoordelijkheid nemen in de verbetering van hun woon- en leefomgeving meer inwoners verbonden aan sport d.m.v. levenlang lidmaatschap (SportIDee) een online (sport)community en daarmee een betrokken gemeenschap ledenstijging bij sportverenigingen verhoging van bezetting sportaccommodaties meer vitale inwoners in een vitaal dorp toename van de leefbaarheid en de zelfvoorziening in het dorp Hieronder volgen meer specifiek resultaten van vier Sportdorpen: Toename leden bij sportverenigingen Sportdorp Projectduur inwoners dorpskern leden bij SV voor Sportdorp leden bij SV na Sportdorp Verschil Percentage Bellingwolde 2 jaar % Blijham 3 jaar % Eenrum / WdH 3 jaar % Opende 3 jaar % Totalen % Gemiddeld per dorp % 6

5 Georganiseerd nieuw aanbod in projectperiode Sportdorp Projectduur Modules Activiteiten Totaal aantal Bellingwolde 2 jaar Blijham 3 jaar Eenrum / WdH 3 jaar Opende 3 jaar Totalen Gemiddeld per dorp Resultaat aan structureel nieuw sportaanbod Sportdorp Projectduur Structureel nieuw sporten Waarvan wekelijks aanbod Waarvan jaarlijks terugkerende activiteiten Bellingwolde 2 jaar Blijham 3 jaar Eenrum / WdH 3 jaar Opende 3 jaar Totalen Gemiddeld per dorp

6 Wat betekent dat voor u? Uit bovenstaande overzichten kunnen we de volgende te verwachten resultaten herleiden voor een nieuw Sportdorp in een dorpskern van gemiddeld inwoners: Toename van leden bij sportverenigingen (2-35%, gemiddeld 15%). Tijdens een projectperiode van 2 jaar ca 20 nieuw laagdrempelig sportaanbod, waarvan ca. 12 modules en ca 6 Sportdorpactiviteiten. Tijdens een projectperiode van 2 jaar doen ca 800 mee aan dit nieuwe aanbod, waarvan ca. 300 mee doen aan modules en ca 600 deelnemen aan Sportdorpactiviteiten. Sportdorp levert na een projectperiode van twee jaar ca. 8 nieuwe sporten op, waarvan er ca. 5 wekelijks zullen plaatsvinden en ca 3 jaarlijks terugkerende evenementen. Aan dit wekelijkse nieuwe sportaanbod zullen gemiddeld 100 inwoners deelnemen en aan de terugkerende Sportdorpactiviteiten gemiddeld 200 inwoners. Dat betekent dat er in een Sportdorp gemiddeld 200 meer inwoners (100 als lid bij sportvereniging en 100 aan Sportdorpmodules) structureel sporten. Dat is ca 8% van de inwoners. Duidelijk is ook dat de inwoners vaker zullen sporten door het laagdrempelige aanbod dan voorheen. Daar waar wordt gesproken over nieuw sportaanbod kan ook invulling gegeven worden aan ander aanbod (gezondheidsinterventies). 8

7 4 Sportdorpen en Sportimpuls Sportdorpen is een van de interventies op de sportmenukaart van de Sportimpuls en kan dus de komende jaren nog aanvraagd worden. De Sportimpuls is een subsidieregeling die lokale sport- en beweegaanbieders financieel ondersteunt bij de opzet van activiteiten die ze ondernemen om meer mensen te laten sporten en bewegen. Deze activiteiten bestaan uit het opstarten en aanbieden van sportactiviteiten voor mensen die niet of nauwelijks sporten en bewegen. De wensen en behoeften van potentiële sporters vormen daarbij het uitgangspunt. Bij het ontwikkelen en aanbieden van sportactiviteiten is samenwerking essentieel. Samenwerking tussen sport- en beweegaanbieders onderling, en tussen sportaanbieders en gemeenten, onderwijs-, welzijns-, zorginstellingen, GGD en en het bedrijfsleven. Door gebruik te maken van elkaars sterke punten kan gezamenlijk de sportparticipatie op lokaal niveau worden gestimuleerd en levert iedereen een belangrijke maatschappelijke bijdrage aan de leefbaarheid in de buurt. De laatste jaren zijn al veel voorbeelden van succesvolle samenwerkingsverbanden en sportactiviteiten gecreëerd en verzameld. Vanuit de Sportimpuls worden lokale sport- en beweegaanbieders startklaar gemaakt om aanbod te realiseren dat in de lokale situatie gewenst is, gebaseerd op wat elders al succesvol gebleken is. 5 Sportdorpen in Limburg In 2013 start ook Huis voor de Sport Limburg met het concept Sportdorpen. Indien u vragen heeft over het concept kunt u contact opnemen met: Cristan Segers, c.segers@huisvoordesport.org of