Beslisdocument college van Peel en Maas Document openbaar: Ja Zaaknummer: 1894/2013/051189 Documentnummer: 1894/2016/742617 Besluitnummer: 8 5.2 Onderwerp: Handhaving huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten, locatie Groeze 9 in Beringe Advies: 1. Het ingezette handhavingstraject voort te zetten. Besluit van het college Peel en Maas: volgens advies aangehouden anders, namelijk: Ondertekening gemeentesecretaris, datum: drs. H. Mensink
Zaaknummer: 1894/2013/051189 Documentnummer: 1894/2016/742617 Besluitnummer: Adviesnota Onderwerp Handhaving huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten, locatie Groeze 9 in Beringe Advies 1. Het ingezette handhavingstraject voort te zetten. Inleiding Medio 2013 is in het kader van het project "Toezicht en handhaving huisvestingslocaties tijdelijke arbeidskrachten" geconstateerd dat op het adres Groeze 9 in Beringe in strijd met de agrarische bestemming (intensieve veehouderij) huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten plaatsvindt. Destijds is aan de hand van het Beleid huisvesting tijdelijke arbeidskrachten gecontroleerd of legalisatie mogelijk was. Dat bleek niet het geval te zijn omdat sprake was van mid-stay waar alleen short-stay was toegestaan en de arbeidskrachten niet op het eigen agrarisch bedrijf werkzaam waren. In dit kader heeft betrokkene ook nog een formele aanvraag om omgevingsvergunning ter legalisatie van de huisvestingssituatie ingediend. Gelet op voornoemde strijdigheid met beleid en de onmogelijkheid om dit te legaliseren, kan hier geen medewerking aan verleend worden. In dit kader hebben we het voornemen om de vergunning te weigeren aan de aanvrager medegedeeld. Hiertegen kan hij een zienswijze indienen. Na diverse hercontroles en aanschrijvingen waarin sprake was van ruime termijnen, heeft dit medio oktober 2015 geleid tot het opleggen van een last onder dwangsom. Hoewel deze last nog niet onherroepelijk is (de bezwaarprocedure loopt nog, maar het verzoek om een voorlopige voorziening is door de rechter afgewezen), is de hersteltermijn verstreken. Uit diverse controles is gebleken dat de strijdige huisvesting nog plaatsvond, zodat van rechtswege dwangsommen zijn verbeurd. Inmiddels is er onduidelijkheid ontstaan of de legalisatietoets zorgvuldig is doorlopen en daarmee impliciet of het handhavingstraject terecht is opgestart c.q. wordt doorlopen. Doelstelling Doel van dit voorstel is uw college te laten bepalen of het handhavingstraject voorgezet dan wel beeindigd wordt. Relatie (programma)begroting Dit voorstel draagt bij aan de realisatie van de volgende doelstelling en uitvoeringsafspraak uit de (programma)begroting: 5.4 (handhaving). - naleven van wettelijke en lokale bepalingen, zodat handelingen in strijd met geldende regels worden beëindigd als waarborg voor een gezonde en veilige leefomgeving. - door controle en toepassen van administratiefrechtelijke, strafrechtelijke of privaatrechtelijke middelen, bevorderen dat op een uniforme manier rechtsregels en voorschriften worden nageleefd. Argumenten 1. Legalisatie is niet mogelijk. Omdat er in- en extern onduidelijkheid is ontstaan over de mogelijkheid de overtreding te legaliseren, is de legalisatietoets nogmaals uitgevoerd. Daarbij zijn uitgebreid alle kansen die zijn opgesloten in regelgeving en beleid, tegen het licht gehouden. De nu uitgevoerde legalisatietoets bevestigt de uitkomst van de vorige, namelijk dat legalisatie niet mogelijk is. Ter informatie volgt onderstaand per kans een toelichting. a. Geen legalisatie mogelijk met toepassing van het begrip inwoning/mantelzorg Er dient dan sprake te zijn van een band/relatie (een duurzame gemeenteschappelijke huishouding) tussen hoofdbewoners en inwonenden. Dat is het geval als het gaat om een vaste groep Gemeente Peel en Maas 1894/2016/742617 Pagina 2 van 6
tussen wie een band bestaat die het alleen gezamenlijk bewonen van een woonruimte te boven gaat en die de bedoeling heeft om bestendig voor onbepaalde tijd een huishouden te vormen. Er dient sprake te zijn van een samenlevingswens tussen de personen die niet overwegend wordt bepaald door de beslissing om de betrokken woonruimte te delen. De arbeidsmigranten vormen echter geen huishouden in voornoemde zin, zodat deze mogelijkheid afvalt. Dat de overtreder aangeeft dat de arbeidsmigranten uit veiligheidsoverwegingen aanwezig zijn, biedt geen soelaas. b. Geen oplossingen mogelijk binnen beleid huisvesting tijdelijke arbeidskrachten. Het beleid maakt het mogelijk tijdelijke arbeidskrachten die op het eigen bedrijf werkzaam zijn, te huisvesten. Dan is wel vereist dat op het huisvestingsadres een bedrijf uitgeoefend wordt. Voorheen had de overtreder hier een nertsenbedrijf, maar dat is inmiddels gestopt. Er is dus geen bedrijf meer, zodat er dan ook geen sprake meer kan zijn van werkzaam zijn op een ter plaatse uitgeoefend bedrijf. Daar komt nog bij dat, ook al zou ter plaatse wel een bedrijf aanwezig zijn, de tijdelijke arbeidskrachten op een elders gevestigd eigen bedrijf werkzaam zijn. Tevens mogen de arbeidskrachten niet langer dan 6 maanden verblijven, wat wel het geval is. Ter informatie: tegen deze achtergrond zijn vergelijkbare situaties aangepakt, zoals Meulendijks (nertsenbedrijf), Van Ansem (nertsenbedrijf), Gielen (champignonteler), alle in Meijel. Enkele van de genoemde bedrijven hebben overigens een woning gekocht om de arbeidskrachten daarin te huisvesten. Al met al biedt het beleid geen oplossingsrichting. c. Inschrijving in het persoonsregister van de gemeente is niet relevant. Op basis van de wet dienen buitenlanders zich bij de gemeente in te schrijven als zij langer dan 4 maanden in Nederland verblijven. Dit heeft geen consequenties voor legalisatie en biedt dan ook niet meer legalisatiemogelijkheden, omdat het alleen iets zegt over de status van de bewoners. Met andere woorden: wel of niet inschrijven staat los van het wel of niet overtreden van het bestemmingsplan. d. Het bijhouden van een nachtregister maakt de overtreding niet ongedaan. Het gemeentelijk beleid voor de huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten stelt het bijhouden van een nachtregister als een voorwaarde. Die voorwaarde geldt pas als de huisvestingsmogelijkheid past in het beleid. Het doel is om controle te hebben over de tijdsduur dat arbeidsmigranten hier verblijven, als ook om de hieraan verbonden verblijfsbelasting te kunnen opleggen. Deze voorwaarde geldt echter pas als de huisvestingsmogelijkheid past in het beleid. Met andere woorden: het nachtregister maakt de overtreding van het bestemmingsplan niet ongedaan. e. Niet passend binnen beleidsregel vrijkomende agrarische bebouwing (VAB). Deze beleidsregel biedt in het voorliggende geval geen oplossing, omdat medewerking alleen aan de orde is als het gebouw in kwestie in een zogenaamd bebouwingslint is gelegen. Dat is niet het geval, zodat geen sprake kan zijn van VAB. f. Het voldoen aan eisen van brandveiligheid maakt de overtreding niet ongedaan. De brandweer heeft het betrokken gebouw gecontroleerd en de eigenaar aangesproken om de brandveiligheid in orde te maken. Dit is gebeurd vanuit de gemeentelijke eis dat in een overbruggingsperiode de locatie wel aan brandveiligheidseisen moet voldoen. Ter informatie: deze periode tussen het moment van constateren illegale huisvesting en de gegeven periode om deze illegale situatie ongedaan te maken mocht maximaal 1 jaar bedragen en is door diverse overleggen, aanschrijvingen e.d. inmiddels tot 3 jaar opgerekt. Net als onder c en d staat de brandveiligheid los van het bestemmingsplan: het voldoen aan de brandveiligheidseisen maakt niet dat de overtreding van het bestemmingsplan weg is. 2. Handhavingstraject heeft plaatsgevonden conform vastgesteld handhavingsbeleid. Omdat destijds is beoordeeld dat legalisatie niet mogelijk was, is een handhavingstraject opgestart. Dit traject is conform het vastgestelde gemeentelijk handhavingsbeleid vormgegeven. Dit betekent dat de handhaving in 3 stappen is opgepakt: 1. de eerste aanschrijving; 2. het voornemen om een last onder dwangsom op te leggen, met daarbij de mogelijkheid voor de overtreder om een zienswijze in te dienen; 3. de definitieve last onder dwangsom. Daarbij zijn ruime hersteltermijnen gehanteerd, zodat de belangen van de overtreder een duidelijke plaats hebben gekregen, is zorgvuldig gecommuniceerd en was er ambtelijk steeds de bereidheid tot overleg en meedenken. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/742617 Pagina 3 van 6
Van de mogelijkheid om een zienswijze op het voornemen in te dienen is overigens geen gebruik gemaakt. Verder is het nog zo dat de aanpak c.q. handhaving van de huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten vanuit de raad en het college een prioriteit is. 3. Voorzieningenrechter ziet geen reden voor schorsing. Ofschoon geen zienswijze op het voornemen is ingebracht, heeft de overtreder wel formeel bezwaar gemaakt tegen de definitieve dwangsombeschikking. Gekoppeld aan het bezwaar heeft bezwaarmaker de voorzieningenrechter gevraagd een voorlopige voorziening te treffen. De voorzieningenrechter was het eens met de visie van de gemeente dat de overtreding in kwestie niet legaliseerbaar is, iets wat de meest recente beoordeling van mogelijke legalisatieaspecten nogmaals bevestigt. Hoewel de commissie nog advies moet uitbrengen over het bezwaar, is de afwijzing van het verzoek om een voorlopige voorziening een duidelijk en krachtig signaal: de gemeente heeft zorgvuldig en (juridisch) juist gehandeld. 4. Overheid dient betrouwbaar, integer en consistent te zijn. Elk bestuursorgaan dient in haar handelen betrouwbaar, integer en consistent te zijn. Gelijke gevallen dienen dus gelijk behandeld te worden. Als hulpmiddel ter bevordering van het betrouwbaar, integer en consistent handelen kan een bestuursorgaan op terreinen waar zij veel vrijheid heeft, beleidsregels vaststellen. Beleidsregels maken aan burgers en bedrijven duidelijk hoe een bestuursorgaan in een voorkomend geval gebruik maakt van een bepaalde bevoegdheid. Het overheidshandelen wordt als het ware voorspelbaar. Wat betreft de terreinen handhaving en huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten heeft uw college beleidsregels vastgesteld. Voor zover een geval aan de orde is, is uw college verplicht te handelen conform haar eigen beleidslijnen. In vergelijkbare gevallen is dat ook gebeurd, zodat er wat dat betreft geen reden is nu af te wijken van de beleidslijnen. Alleen als er bijzondere omstandigheden aan de orde zijn, mag uw college afwijken van haar eigen beleid. Het moet dan wel gaan om omstandigheden die op het betreffende beleidsterrein gelegen zijn. Dit is niet het geval. Afzien van handhaving om op een ander beleidsterrein een resultaat te bereiken is niet toegestaan en komt in wezen neer op het misbruiken van een bevoegdheid. 5. Er zijn voldoende legale alternatieven voorhanden. Voor zover het gebrek aan alternatieven als reden voor het afzien van handhaving zou kunnen gelden, is dat niet aan de orde. Er zijn namelijk voldoende legale alternatieven beschikbaar om de tijdelijke arbeidskrachten in kwestie te huisvesten, zodat het om die reden niet nodig is van handhaving af te zien. De legale mogelijkheden die de overtreder heeft, zijn bijvoorbeeld: a. aankoop van een burgerwoning, waarin de huisvesting van maximaal 4 tijdelijke arbeidskrachten is toegestaan; b. het opstarten van een (agrarisch) bedrijf ter plaatse, onder de voorwaarde dat: i) de tijdelijke arbeidskrachten alleen op dat bedrijf werkzaam zijn, ii) een nachtregister wordt bijgehouden en iii) de tijdelijke arbeidskrachten er maximaal 6 maanden per persoon per jaar verblijven. c. huisvesting in legale mid-stay, zoals bijvoorbeeld Irenehof in Panningen, Kuukven in Baarlo (Work and Stay), Venakker te Meijel. Voor zover sprake zou zijn van een verzoek de vastgestelde beleidsregel betreffende de huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten te wijzigen om aldus een legalisatiemogelijkheid te creëren adviseren wij uw college nadrukkelijk in ogenschouw te nemen dat de huidige beleidsregel na heel veel politieke discussie tot stand is gekomen en aanpassing van de beleidsregel om de onderhavige situatie alsnog te kunnen legaliseren tot ongenoegen en rechtsongelijkheid kan leiden bij anderen. Anderen die hetzij de huisvesting aan de huidige beleidsregel hebben aangepast of waarbij via toepassing van handhavingsinstrumenten de beëindiging van de overtreding is afgedwongen. Kanttekeningen Geen. Financiële consequenties Dit voorstel heeft geen financiële gevolgen. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/742617 Pagina 4 van 6
Juridische consequenties Omdat dit voorstel de inname van een standpunt over het wel of niet doorzetten van een handhavingstraject betreft, zijn er geen directe juridische consequenties. Die zijn er wel als de vervolgstappen leiden tot formele besluiten, omdat dan bezwaar en beroep mogelijk is. Communicatie Er heeft geen afstemming plaatsgevonden met de communicatieconsulent omdat het voorstel een intern standpunt betreft. Vanuit zorgvuldige communicatie wordt voorgesteld het ingenomen standpunt bestuurlijk, via of namens de portefeuillehouder handhaving met betrokkene te communiceren. Uitvoering Het voorstel om het ingezette handhavingstraject voort te zetten, betekent concreet dat: 1. de dwangsomcontroles worden voortgezet. Indien we constateren dat de overtreding blijft bestaan leidt dit tot nieuwe verbeuringen van dwangsommen. Indien blijkt dat de overtreding (structureel) ongedaan is gemaakt kan (afhankelijk van de verwachting dat nieuwe overtredingen worden begaan) de last onder dwangsom worden ingetrokken. 2. verbeurde dwangsommen die niet worden betaald, zullen worden ingevorderd. Deze vervolgstappen zijn conform het gemeentelijk handhavingsbeleid en wijken niet af van vergelijkbare gevallen. Voor zover de vervolgstappen leiden tot formele besluiten, zullen die in mandaat worden afgedaan. Formulering besluit t.b.v. openbare besluitenlijst Het college heeft besloten het handhavingstraject tegen de illegale huisvesting van tijdelijke arbeidskrachten op het adres Groeze 9 in Beringe voort te zetten. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/742617 Pagina 5 van 6
Zaaknummer: 1894/2013/051189 Documentnummer: 1894/2016/742617 Besluitnummer: Collegevoorstel ROUTINGBLAD Van team: Vergunningen, Toezicht en Handhaving Portefeuillehouder: burgemeester Opgesteld door: René Kees, Dennis Langerak Datum: 18 februari 2016 Wijziging: 19-februari-2016 12:01 Paraaf Teammanager: Als Bijlage bijgevoegd: Documentnummer: 1894/2016/ (van iedere bijlage het documentnummer vermelden) Overleg gepleegd met: Jan van der Biesen Advies ingewonnen bij Advies en Control: nee Overleg gehad met communicatieconsulent? Meezenden Ter inzage leggen Resultaat: verwerkt in voorstel Resultaat: niet van toepassing. Is de Wet KPB van toepassing? (zie toelichting/formulier WKPB op intranet) Voorstel naar OR/GO: Redactionele samenvatting (in overleg met PHO/teammanager): Na vaststelling doorgeleiden naar de gemeenteraad: Niet van toepassing Gemeente Peel en Maas 1894/2016/742617 Pagina 6 van 6