Inhoud presenta.e Hoe ontwikkelt de Vlaams- Nederlandse Delta zich in de periode 2001-2010? Hoe ontwikkelt de Delta zich ten opzichte van concurrerende havenranges? Wat zijn de ontwikkelingen in twee krachten die de Delta op structurerende wijze vormgeven: De Vlaams- Nederlandse delta als global container hub voor de drie containerhubs Antwerpen, RoJerdam en Zeebrugge. De ontwikkeling naar een robuust en duurzaam intermodaal hinterlandnetwerk Hebben we kunnen meten wat we ons hadden voorgenomen?
Bron: HbR/Rabobank: Pathways to a circular economy
Werkgelegenheid Vlaams- Nederlandse Deltahavens neemt sterker af dan in Nederland en Vlaanderen 1.10 Directe werkgelegenheid VND- havens en werkgelegenheid Nederland en Vlaanderen (basisjaar 2002=100) 1.08 werkgelegenheid 1.06 1.04 1.02 1.00 0.98 0.96 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 VND Nederland Vlaanderen Bron: NBB (2012), EUR (2012), CBS (2012) en NIS (2012), bewerkt
Gerealiseerde toegevoegde waarde in de Deltahavens groeit sterker dan in Vlaanderen en Nederland samen 150 Ontwikkeling toegevoegde waarde Vlaanderen & Nederland en VND (2001-2010) Basisjaar 2001 = 100 140 130 120 110 100 90 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Vlaanderen & Nederland VND Bron: NBB (2012), EUR (2012), CBS (2012) en NIS (2012), bewerkt
Bij toenemende overslagvolumes neemt directe werkgelegenheid af in de havens van de Vlaams- Nederlandse Delta 250,000 Totale directe werkgelegenheid overslag VND- havens (2001/2-2010: werkzame personen (links) & mln ton (rechts)) 800,000 700,000 Directe werkgelegenheid 200,000 150,000 100,000 50,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 totaal overslag 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0 Totaal directe werkgelegenheid Totaal overslag Bron: NBB (2012) en EUR (2012) en informa.e havens, bewerkt
Hoe presteert de Vlaams- Nederlandse Delta vergeleken met concurrerende ranges? Hamburg- Bremen: Noord- Duitse range (nog zonder Jade- Weserhaven) Duinkerken- Le Havre: Noord- Franse range Constanza: nieuwe achterdeur hinterland Vlaams- Nederlandse Delta? Singapore: geen concurrent maar referen.e Lijkt zowel op RoJerdam als Antwerpen
Duidelijk verschil in structuur havenranges: Noord- Duitse havens vooral containerhavens 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Aandeel containers in havendelta's NW Europa, Singapore en Constanza 2001-2011 (m.u.v. Hamburg/Bremen) in procenten. 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Le Havre/Duinkerken Hamburg/Bremen Constanza Singapore 3 VND- hubs Bron: informa.e havens, bewerkt
Principal Component Analysis (Hoofdcomponentenanalyse) Doel: de veelheid van mogelijke indicatoren die iets zeggen over de Delta tot één synthe.sche indicator reduceren voor een thema (mari.em/haven/hinterland). Achtergrond: datagebrek enerzijds en overvloed anderzijds. Vlaams- Nederlandse Delta vergelijken in de.jd & ten opzichte van andere havenranges. Laat ontwikkeling zien voor drie krachten: De mari.eme kant van de havenontwikkeling in de Delta; De haven- of kadekant van de havens in de Delta; De ontwikkelingen rich.ng hinterland van de Delta.
PCA kracht 1: de mari.eme ontwikkeling van de Vlaams- Nederlandse Delta Observa.es 8 Deltahavens 4 rangehavens 2 Europese havens 1 wereldhaven Variabelen Overslag droge bulk Overslag naje bulk Overslag containers Overslag roro Overslag stukgoed
PCA Vlaams- Nederlandse Delta: twee componenten verklaren de mari.eme ontwikkeling in de Delta voor 84%. Component 1: naje bulk, containers & stukgoed: crea.e lokale toegevoegde waarde Component 2: naje bulk, droge bulk en roro: minder lokale toegevoegde waardecrea.e: meer op afstand van de havens. C1 : 49% Varian.e Correla.es : NaJe Bulk : 0,73 Containers : 0,95 Stukgoed : 0,93 C2 : 35% Varian.e Correla.es Droge bulk : 0,81 NaJe Bulk : 0,58 Roro : 0,87
Mari.eme component 1 VN Delta (naje bulk, containers & stukgoed) toont sterkere groei dan concurrenten en krach.g herstel na 2009. Singapore Bremen VND
Bij Mari.eme component 2 (droge & naje bulk, roro) kan slechts Duinkerken de groei van de Delta bijhouden. VND Duinkerken
PCA Vlaams- Nederlandse Delta: haven- of kadegerelateerde indicator verklaart ontwikkeling in de Delta voor 85%. Observa.es 8 Deltahavens Vergelijkbare observa.es overige havens niet aanwezig. Variabelen Directe toegevoegde waarde Directe tewerkstelling Aantal zeeschepen Nuts2 niveau BBP Eén component : 85% varian.e Correla.es Toegevoegde waarde : 0,96 Tewerkstelling : 0,96 Zeeschepen : 0,94 BBP (Nuts2) : 0,81
Synthe.sche component die havenkant VN Delta weergeek laat sterke groei zien met name gedreven door groei toegevoegde waarde zeehavens
PCA Vlaams- Nederlandse Delta: hinterlandindicator verklaart ontwikkeling in de Delta voor 89%. Observa.es Nijpend gebrek aan vergelijkbare data hinterland verkeersstromen Modal split analyse niet mogelijk 8 Deltahavens Variabelen Indirecte toegevoegde waarde Indirecte tewerkstelling SSS tonnages Binnenvaart tonnages Eén component : 89% varian.e Correla.es Toegevoegde waarde : 0,87 Tewerkstelling : 0,98 SSS : 0,93 Binnenvaart : 0,99
Synthe.sche component die hinterlandkant VN Delta weergeek laat groei zien maar gezien onvolledige dataset zijn conclusies zacht.
Wat is de ontwikkeling van krachten die de Vlaams- Nederlandse Delta structureren? Kracht 1: schaalvergro.ng deepseacontainers In 2040 hebben Antwerpen en Rotterdam hun positie als global containerhubs behouden, is Zeebrugge de derde containerhaven, is sprake van groei, schaalvergroting en intermainport-verkeer.
Schaalvergro.ng containervaart zet door: aantal aangelopen schepen >10.000 TEU in 2011 is meer dan verdubbeld in RoJerdam ten opzichte van 2010. TEU- klasse 2011 2010 0-2.000 4.787 4.593 2.001-5.000 1.478 1.356 5.001-10.000 1.209 1.226 >10.001 364 155 Totaal 7.843 7.330 Bron: Havenbedrijf RoJerdam
De Vlaams- Nederlandse Delta laat een met de Noord- Duitse havens en Singapore vergelijkbare groei zien in containeroverslag in 2001-11. 35,000 Containeroverslag VND, Duitse, Noord- Franse havens en Singapore 30,000 25,000 TEU 20,000 15,000 10,000 5,000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Le Havre/Duinkerken Hamburg/Bremen Singapore VND hubs Bron: informa.e havens
Containeroverslag groeide hard laatste decennium; Vlaams- Nederlandse Delta heek rela.ef minder last van teruggang in 2009 dan Duitse havens Groei t.o.v. van voorgaande jaar 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Vlaams- Ned.Delta 9% 11% 14% 10% 7% 15% 3% - 11% 14% 3% Hamburg/Bremen 10% 11% 12% 13% 12% 11% 3% - 24% 10% 17% Le Havre/Duink. 12% 14% 9% 0% 1% 22% - 5% - 9% 4% - 3% Singapore - 26% 7% 13% 7% - 14% 10% 5% Bron: informa.e havens, bewerkt
Het aandeel van de containeroverslag van de havens in de Vlaams- Nederlandse Delta in de EU totaal (25) neemt toe van 21 naar 27% in 2003-10 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 Havens Vlaams- Nederlandse Delta Noord-Duitse havens Franse havens 0,05 0,00 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: Eurostat
Overslag in containerhubs Vlaams- Nederlandse Delta s.jgt sneller dan intermainportverkeer via binnenvaart (RoJerdam- Antwerpen) 2.50 Inter- mainportverkeer containerbinnenvaart en containeroverslag 3 VND hubs totaal 2.00 1.50 Zeeuwse Sluizen 1.00 VND hubs 0.50 0.00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: RWS- DVS (2011), diverse havenbeheerders Note: 2003 geïnterpoleerd (geen betrouwbare data beschikbaar)
Wat is de ontwikkeling van krachten die de Vlaams- Nederlandse Delta structureren? Kracht 2: naar een intermodaal hinterlandnetwerk In 2040 is sprake van een robuust en duurzaam intermodaal hinterlandnetwerk gedreven door synchromodaliteit, aansluitend op TEN-Tnetwerken.
Containers via short sea shipping is relevante indicator: echter niet vergelijkbaar 400000 Overslag Short Sea Shipping VND hubs + totaal 350000 300000 250000 1.000 ton 200000 150000 100000 50000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Totaal VND (hubs + overige havens) Antwerpen Rotterdam Zeebrugge Bron: informa.e havens, bewerkt
Recapitula.e Heek dit project opgeleverd wat werd verwacht?
De gekozen onderzoeksaanpak werkte goed. Data mining Bronnen: Eurostat, Havenbeheerders, infrabeheerders, havencommissies, Havenmonitor, CBS, etc. Set Tijdreeksen Workshop Logistieke statistieken met havenbedrijven, infrabeheerders Principal component analyse Set aan basisindicatoren Verklarende factor Methodiek Universiteit Antwerpen Inhoudelijke check Workshop universiteiten/stakeholders VND Monitor Presentatie 21 november 2012
Is het doel van hete Vlaams- Nederlandse Deltanetwerk dichterbij gekomen? Ja: Goed beeld op de ontwikkeling van de Vlaams- Nederlandse Delta en concurrerende ranges middels diverse indicatoren. Goede methode ontwikkeld die reproduceerbaar is (PCA). Goede samenwerking onderzoekers, zeehavens en dataleveranciers. Goed beeld over verlanglijstje van ontbrekende indicatoren. Goed nagedacht over wat we willen meten. Nog aandacht nodig voor: Afstemming, ontwikkeling en zoektocht ontbrekende indicatoren Een oplossing vinden voor sta.s.eken die zijn gestopt of niet beschikbaar zijn. Vooral sta.s.eken zien te vinden die modal split informa.e bevajen.
Aanbevelingen Diverse indicatoren voor krachten 1 en 2 binnen handbereik: in 2013 hier verder aan werken en werkendeweg deze indicatoren verbeteren. Principal Component Analyse doorzejen in 2013. Nieuwe indicatoren ( structurerende kracht 3 en 4) toevoegen lijkt op korte termijn meer kansrijk dan om perfecte indicatoren voor kracht 1 en 2 te willen genereren. Indicatoren kracht 3 en 4 o.a. buisleidinginfrastructuur en logis.eke regio s zijn van groot belang voor 2013. Toekoms.ge prioritaire thema s: vergroening, energietransi.e, synchromodale netwerken, port community systemen/ict.
Hartelijk dank voor uw aandacht! Nadere inlich.ngen: Thierry Vanelslander [thierry.vanelslander@ua.ac.be] Joost Hintjens [joost.hintjens@ua.ac.be] Mar.jn van der Horst [vanderhorst@ese.eur.nl] Bart Kuipers [bkuipers@ese.eur.nl]