De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Weser-Ems. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
|
|
- Guus Eilander
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Weser-Ems Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013
2 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda hoort bij het verbeteren van de concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Weser-Ems? 2
3 Hoe meten we internationale concurrentie? In de studie nemen we twee typen concurrentie mee: 1. De concurrentie die bedrijven ervaren bij het internationaal exporteren van hun producten en diensten; 2. De concurrentie die regio s ervaren bij het aantrekken van buitenlandse bedrijven / investeringen; De belangrijkste concurrenten voor een regio zijn dus: 1. De regio s met bedrijven die in dezelfde markten proberen hun producten of diensten te verkopen; 2. De regio s die in dezelfde vijver vissen van internationale investeringen; Met andere woorden: marktoverlap staat centraal. De belangrijkste concurrenten verschillen daarom per regio en per sector. Zie Raspe e.a. (2012) pagina 49 e.v. en 181 e.a. voor een inhoudelijke en methodische beschrijving van het meten van internationale concurrentie 3
4 Belangrijkste concurrenten o.b.v. marktoverlap (voorbeeld van export) Amsterdam export Parijs export Wenen export Grootste overlap in de export markten van Amsterdam en Parijs Meeste concurrentie tussen Amsterdam en Parijs Zie Raspe e.a. (2012) pagina 49 e.v. en 181 e.a. voor een inhoudelijke en methodische beschrijving van het meten van internationale concurrentie 4
5 Hoe zijn de concurrentiebenchmarks opgebouwd? De benchmarks in deze studie vergelijken per sector en per type concurrentie (export en aantrekken buitenlandse bedrijven) de vestigingsplaatsfactoren (kenmerken van het vestigingsklimaat) in Weser-Ems met die van de belangrijkste concurrerende Europese regio s; Vestigingsplaatsfactoren zijn o.a.: bevolkingsomvang en - dichtheid, concentratie van (gerelateerde) sectoren, netwerkoriëntatie van bedrijven, connectiviteit (over de weg, door de lucht en via havens), kennisinfrastructuur (publiek en privaat) en Bruto Regionaal Product per inwoner; In totaal: 29 vestigingsplaatsfactoren. Zie Raspe e.a. (2012) pagina 47 e.v. en 178 voor een inhoudelijke en methodische beschrijving van als deze vestigingsplaatsfactoren 5
6 Welke sectoren nemen we mee in het onderzoek? 1. Landbouw 2. Voedingsmiddelenindustrie 3. Materialenindustrie 4. Hightechindustrie 5. Chemie 6. Energie 7. Groothandel 8. Logistiek 9. Financiële diensten 10. Zakelijke diensten Zie Raspe e.a. (2012) pagina 172 voor een inhoudelijke en methodische beschrijving van deze sectoren 6
7 Welke regio s nemen we mee in het onderzoek? Onder regio s verstaan we 256 Europese NUTS-2 regio s. In Nederland zijn dit de provincies en in Duitsland zijn dit de zogenaamde Regierungsbezirke. De NUTS-indeling is een standaard van de EU en is door Eurostat opgesteld; De NUTS2-indeling beslaat meestal een of enkele centrale steden met hun ommeland, zodat deze regio s vaak overeenkomen met agglomeraties of metropolitane gebieden; Basis voor deze keuze is de wens om zo veel mogelijk regionale differentiatie mee te kunnen nemen op het niveau van regio s en aan te sluiten bij de internationale literatuur over regio s. Voorwaarde was dat er betrouwbare data waren. Zie Raspe e.a. (2012) pagina 46 e.v. voor een inhoudelijke en methodische beschrijving van de regio s die we in het onderzoek meenemen 7
8 Wilt u meer weten? Deze presentatie is gebaseerd op drie PBLstudies. Vragen? Neem dan contact op met: Otto Raspe (otto.raspe@pbl.nl) of info@pbl.nl In deze studies vindt u een overzicht van de relevante literatuur (waarom regio s cruciaal zijn in een globaliserende economie) en een motivatie van alle keuzes over indicatoren, data en methodiek. 8
9 We beantwoorden vier vragen voor de regio Weser-Ems 1. Welke Europese regio s zijn de belangrijkste concurrenten? 2. Welke vestigingsplaatsfactoren zijn belangrijk voor een goede concurrentiepositie? 3. Hoe verhouden deze vestigingsplaatsfactoren zich tot haar belangrijkste concurrenten? 4. Op welke factoren bestaat er een 'gat' met de concurrentie en welke factoren zijn goed op orde? We beantwoorden deze vragen voor elke combinatie van sector en type concurrentie (export en buitenlandse investeringen). Zie Raspe e.a. (2012) pagina 50 voor een toelichting op deze vier vragen 9
10 Leeswijzer van de benchmarks 1. De benchmarks zijn gebaseerd op de belangrijkste concurrenten op basis van marktoverlap (zie sheet 3 & 4); 2. De benchmarks laten de 10 belangrijkste vestigingsplaatsfactoren zien (van de totaal 29 die we meenemen in het onderzoek), afgeleid van de belangrijkste concurrenten en dus verschillend per sector en type concurrentie. Dit zijn de concurrentiefactoren; 3. De concurrentiefactoren zijn geordend naar mate van belangrijkheid: de bovenste is het belangrijkste, de onderste het minst belangrijk (van de 10 weergegeven factoren); 4. De stippellijn geeft de gewogen score weer van de belangrijkste concurrenten; 5. De eigen score op een concurrentiefactor is relatief ten opzichte van de belangrijkste concurrenten. Hierbij geldt: hoe hoger de score, hoe beter je scoort t.o.v. je belangrijkste concurrenten. Enkel voor congestie en connectiviteit (nabijheid tot) zeehavens geldt het tegenovergestelde: hoe lager de score, hoe beter. Zie Raspe e.a. (2012) pagina 69 voor een methodische toelichting op de benchmarks 10
11 We laten nu voor Weser-Ems de benchmarks zien voor de volgende sectoren 1. Landbouw 2. Voedingsmiddelenindustrie 3. Materialen 4. Hightech 5. Chemie 6. Energie Aantrekken buitenlandse bedrijven Export goederen en /of diensten 7. Groothandel * 8. Logistiek 9. Financiële diensten * 10. Zakelijke diensten Wel meegenomen Niet meegenomen De benchmark op basis van het aantrekken van buitenlandse bedrijven voeren we voor een sector enkel uit wanneer wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: - Er moeten voldoende buitenlandse bedrijven (minimaal 10) binnen de regio zich hebben gevestigd voor een zinvolle vergelijking; - De regio huisvest meer dan 2% van alle buitenlandse bedrijven binnen de sector in heel Duitsland EN/OF de regio heeft een relatieve specialisatie qua buitenlandse bedrijven in de sector (locatiequotiënt > 1). * Voor de sectoren groothandel en financiële diensten voeren we om data-technische redenen in plaats van de benchmark op basis van export een benchmark uit op basis van het opzetten van een buitenlandse vestiging, mits we ook de benchmark voor het aantrekken van buitenlandse bedrijven hebben uitgevoerd. Zie Raspe e.a. (2012) pagina s 126, 143 en 174 voor een inhoudelijke toelichting. 11
12 1. Landbouw Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 88e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 58e regio van de 256 in Europa 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 Conclusies Landbouw in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsomvang is iets ondergemiddeld; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt iets onder het gemiddelde en het aandeel productie t.b.v. export ligt onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; Het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De connectiviteit over de weg ligt iets boven het gemiddelde en de mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De mate van clustering van de sector is iets bovengemiddeld; De concentratie van de zakelijke dienstverlening ligt onder het gemiddelde; De concentratie van de voedingsmiddelenindustrie ligt onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 17
18 2. Voedingsmiddelenindustrie Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 21e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 79e regio van de 256 in Europa 18
19 19
20 20
21 21
22 22
23 Conclusies Voedingsmiddelenindustrie in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt sterk onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag en het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De connectiviteit over de weg ligt iets boven het gemiddelde en de mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De concentratie van de financiële dienstverlening ligt iets onder het gemiddelde; De concentratie van de chemie sector ligt onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 23
24 3. Materialen Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 49e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 45e regio van de 256 in Europa 24
25 25
26 26
27 27
28 28
29 Conclusies Materialen in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief gezien zeer beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt sterk onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag en het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De connectiviteit over de weg ligt iets boven het gemiddelde en de mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; De mate van clustering van de sector is iets ondergemiddeld; De concentraties van financiële en zakelijke dienstverleners liggen beide onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 29
30 4. Hightech Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 66e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 37e regio van de 256 in Europa 30
31 31
32 32
33 33
34 34
35 Conclusies Hightech in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief gezien zeer beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag en het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De mate van clustering van de sector is iets bovengemiddeld; De concentratie van de financiële dienstverlening ligt onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 35
36 5. Chemie Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 126e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 43e regio van de 256 in Europa 36
37 37
38 38
39 39
40 40
41 Conclusies Chemie in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt sterk onder het gemiddelde en het aandeel productie t.b.v. export ligt onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag en het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De connectiviteit over de weg ligt boven het gemiddelde en de mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De concentratie van de voedingsmiddelenindustrie ligt onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 41
42 6. Energie Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 30e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 123e regio van de 256 in Europa 42
43 43
44 44
45 45
46 46
47 Conclusies Energie in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt sterk onder het gemiddelde*; De hoeveelheid publieke R&D is relatief gezien zeer laag en Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag en het aantal patenten is relatief beperkt; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De connectiviteit over de weg ligt iets onder het gemiddelde en de mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De concentraties van financiële en zakelijke dienstverleners liggen beide onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 47
48 8. Logistiek Aantal buitenlandse bedrijven: Weser-Ems is de 92e regio van de 256 in Europa Omvang export: Weser-Ems is de 85e regio van de 256 in Europa 48
49 49
50 50
51 51
52 52
53 Conclusies Logistiek in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief beperkt; Zowel het aandeel bedrijven met vestigingen in het buitenland als het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector liggen sterk onder het gemiddelde en verder ligt het aandeel bedrijven in buitenlandse handen onder het gemiddelde; Het aandeel van de regio in de totale Europese export ligt sterk onder het gemiddelde*; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De concentratie van de financiële dienstverlening ligt onder het gemiddelde. *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig. 53
54 10. Zakelijke Diensten Aantal buitenlandse bedrijven: Niet van toepassing Omvang export: Weser-Ems is de 102e regio van de 256 in Europa 54
55 55
56 56
57 Conclusies Zakelijke Diensten in Weser-Ems Ten opzichte van de belangrijkste concurrenten: De bevolkingsdichtheid is relatief gezien zeer laag en de bevolkingsomvang is relatief beperkt; Het aandeel buitenlandse bedrijven in de sector ligt sterk onder het gemiddelde; Weser-Ems heeft geen internationale (top)universiteit; De hoeveelheid private R&D is relatief gezien zeer laag; De connectiviteit door de lucht ligt sterk onder het gemiddelde. De mate van congestie is relatief gezien zeer beperkt; Het bruto regionaal product per inwoner ligt onder het gemiddelde; De efficiëntie van het netwerk van de sector is iets ondergemiddeld; De concentratie van de financiële dienstverlening ligt onder het gemiddelde. 57
58 Het vestigingsklimaat van Weser-Ems samengevat 1 Alle topsectoren overziend, concluderen we t.a.v. de belangrijkste vestigingsplaatsfactoren dat: Goed op orde zijn: Connectiviteit over de weg (iets bovengemiddeld) Maar de mate van congestie ligt sterk bovengemiddeld 58
59 Het vestigingsklimaat van Weser-Ems samengevat 2 Verdere conclusies t.a.v. de vestigingsplaatsfactoren: Minder goed op orde zijn: Urbanisatievoordelen Bevolkingsdichtheid (sterk ondergemiddeld) Bevolkingsomvang (ondergemiddeld) Aandeel buitenlandse bedrijven (sterk ondergemiddeld) Europees exportaandeel (sterk ondergemiddeld)* Publieke kennisinfrastructuur Weser-Ems heeft geen (top)universiteit Hoeveelheid publieke R&D (sterk ondergemiddeld) Private kennisinfrastructuur Hoeveelheid private R&D (sterk ondergemiddeld) Aantal patenten (ondergemiddeld) Connectiviteit door de lucht (sterk ondergemiddeld) Concentratie Financiële en Zakelijke Dienstverlening en Voedingsmiddelenindustrie (ondergemiddeld) *Door de sterke binnenlandse markt exporten Duitse regio's relatief weinig 59
60 Resumé De investeringsagenda voor Weser-Ems bestaat vooral uit het handhaven van de goede factoren en het inlopen of compenseren van het gat wat er is t.o.v. de belangrijkste concurrenten. Strategieën om dit te bewerkstelligen: Zie Notitie "Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio's". 60
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Köln. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Köln Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio. Trier. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de regio Trier Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zeeland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zeeland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Drenthe. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Drenthe Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. West-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie West-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Flevoland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Flevoland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Oost-Vlaanderen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Oost-Vlaanderen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Liège. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Liège Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Antwerpen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Antwerpen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Groningen. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Groningen Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Limburg (NL) Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Zuid-Holland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Zuid-Holland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Utrecht. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Utrecht Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Gelderland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Gelderland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Overijssel. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Overijssel Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Noord-Brabant. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Noord-Brabant Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie. Friesland. Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in de provincie Friesland Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen & Frank van Dongen Februari 2013 Centrale vraag in deze presentatie Welke investeringsagenda
Nadere informatieWerken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s
Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Symposium Ministerie van Infrastructuur en Milieu Den Haag, 4 maart 2013 Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen, Frank van Dongen
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van de topsectoren
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren De internationale concurrentiepositie van de topsectoren Planbureau voor de Leefomgeving Voorwoord Om de internationale concurrentiekracht van
Nadere informatieDe internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid. Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011
De internationale concurrentiekracht van Nederlandse (top)sectoren en de rol van bereikbaarheid Frank van Oort Utrecht, 21 november 2011 (PBL-onderzoek samen met Mark Thissen, Arjan Ruijs & Dario Diodato)
Nadere informatiePBL-Notitie. Eindrapportage
PBL-Notitie De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant Welk vestigingsklimaat is nodig om internationaal te excelleren? Eindrapportage Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario
Nadere informatieDe concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland
De concurrentiepositie van de topsectoren in Zuid-Holland Minisymposium Metropoolregio Rotterdam Den Haag & Planbureau voor de Leefomgeving Delft, Metropoollab 15-03-2012 Otto Raspe, Anet Weterings & Mark
Nadere informatieNederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad
Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Mark Thissen Aanleiding: Verzoek EZ De vernieuwende ruimtelijk-economische visie op de
Nadere informatieDe internationale concurrentiekracht van. regio s in Europa. Frank van Oort Arjen Ruijs
De internationale concurrentiekracht van Nederlandse sectoren en regio s in Europa Mark Thissen Frank van Oort Arjen Ruijs Dario Diadato Aanleiding Aanleiding De internationale concurrentiekracht van Nederland
Nadere informatieNederland als vestigingsplaats g voor buitenlandse bedrijven
Nederland als vestigingsplaats g voor buitenlandse bedrijven 1 Aanleiding Sinds jaren '90 sterke toename van investeringen ingen door buitenlandse bedrijven (FDI) Door open en sterk internationaal georiënteerde
Nadere informatieNederland als vestigingsplaats voor buitenlandse bedrijven
Nederland als vestigingsplaats voor buitenlandse bedrijven 1 Aanleiding Sinds jaren '90 sterke toename van investeringen door buitenlandse bedrijven (FDI) Door open en sterk internationaal georiënteerde
Nadere informatieTopsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse
Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse RSAN voorjaarsmiddag Antwerpen 24/04/2014 Frank van Dongen, Olaf Jonkeren & Otto Raspe 1 Agenda Motivatie Onderzoeksvraag
Nadere informatieNotitie. Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s. Notitie voor het ministerie van Infrastuctuur en Milieu
Notitie Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Notitie voor het ministerie van Infrastuctuur en Milieu Otto Raspe & Frank van Dongen m.m.v. Mark Thissen, Anet Weterings,
Nadere informatieDUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT
Vereniging Deltametropool i.s.m. College van Rijksadviseurs DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT 14.10.2014 Metropolen zijn de krachtbronnen van de wereldeconomie De economische ontwikkeling concentreert
Nadere informatieSteden als motoren van economische groei
Steden als motoren van economische groei CROW Inspiratiedag hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) Het Bimhuis, Amsterdam 7 December 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving 2 Nieuwe geografie van banen
Nadere informatieTekst in verdana of georgia
Tekst in verdana of georgia 11-06-2013 Scenarioverkenning Welkom bij de scenarioverkenning Tekst in verdana of georgia 11-06-2013 Scenarioverkenning Programma: 9.30 uur Welkom en inleiding Maurits Schaafsma
Nadere informatieRegionaal economisch beleid voor een concurrerend Nederland
Regionaal economisch beleid voor een concurrerend Nederland Olaf Jonkeren, Otto Raspe, Mark Thissen, Frank van Dongen Nederlandse bedrijven krijgen meer en meer te maken met een internationaler competitief
Nadere informatieSamenvatting ... 7 Samenvatting
Samenvatting... In rapporten en beleidsnotities wordt veelvuldig genoemd dat de aanwezigheid van een grote luchthaven én een grote zeehaven in één land of regio, voor de economie een bijzondere meerwaarde
Nadere informatieDE ECONOMIE VAN DE STAD IN DE MONDIALE CONCURRENTIE. Otto Raspe Planbureau voor de Leefomgeving
20 DE ECONOMIE VAN DE STAD 02 IN DE MONDIALE CONCURRENTIE Otto Raspe Planbureau voor de Leefomgeving Inleiding De laatste decennia waren we getuige van een sterke globalisering van de economie. Aangejaagd
Nadere informatieOnderzoeksflits. Utrecht.nl/onderzoek
Onderzoeksflits Platform31 De concurrentiepositie van Nederlandse steden. Nieuwe inzichten voor de Utrechtse economie en voor intergemeentelijke samenwerking Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling
Nadere informatieEconomische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,
Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieRegionale Concurrentie in ESPON
Synthese van ESPON- Projecten Regionale Concurrentie in ESPON Projects: TIPTAP, FOCI Projecten: FOCI, ATTREG, TIGER ESPON is het European Observation Network on Territorial Development and Cohesion. 1
Nadere informatieVERDIENVERMOGEN EN AANPASSINGSVERMOGEN IN DE NOORDVLEUGEL
VERDIENVERMOGEN EN AANPASSINGSVERMOGEN IN DE NOORDVLEUGEL 10 november 2015 Prof. Dr. Oedzge Atzema Olaf Koops Msc Dr. Walter Manshanden Dr. Han Olden Daniel Speldekamp MSc AANLEIDING Regionale koplopers
Nadere informatieEconomische vitaliteit agrosector
Economische vitaliteit agrosector Frank Veeneklaas (Alterra) Programmaleider DWK programma: Mens en economie in de Groene Ruimte De agrarische sector is nog steeds van aanzienlijke betekenis voor de plattelandseconomie.
Nadere informatiesteden Concurrentiekracht van polycentrische 16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl
16 2015/01 S+RO Mark Thissen Planureau voor de Leefomgeving Mark.Thissen@pbl.nl Frank van Oort Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit Utrecht F.G.vanOort@uu.nl Zuidas Amsterdam, financiële en zakelijke
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam
Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van
Nadere informatieDe concurrentiepositie
De concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad in Europa Beleidsstudies De concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad in Europa Mark Thissen Frank van Oort Arjan Ruijs Stephaan
Nadere informatieWinnaars en verliezers
Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur
Nadere informatieBeleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017
Beleidscommissie Strategische raadsagenda Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Opdracht strategische raadsagenda Wat willen we bereiken: Visie op de positionering van Harderwijk in de context
Nadere informatieOnderzoeksflits.
Onderzoeksflits www.utrecht.nl/onderzoek De positie van de regio Utrecht in de Regional competitiveness index 2013 1 Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030
Nadere informatieVAN AGGLOMERATIEKRACHT NAAR NETWERKKRACHT:
VAN AGGLOMERATIEKRACHT NAAR NETWERKKRACHT: De concurrentiepositie van Nederlandse steden in netwerkperspectief Concept-eindrapport NAPOLEON-project (KKS) d.d. 29 september 2014 Frank van Oort (UU) Evert
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Mijlpolder, Gemeente Binnenmaas
Factsheet bedrijventerrein Mijlpolder, Gemeente Binnenmaas Factsheet bedrijventerrein Mijlpolder, Gemeente Binnenmaas A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van de maatschappelijke en economische
Nadere informatieRegionale arbeidsmarktprognose
Provincie Zeeland Afdeling Economie Regionale arbeidsmarktprognose 2011-2012 Inleiding Begin juni 2011 verscheen de rapportage UWV WERKbedrijf Arbeidsmarktprognose 2011-2012 Met een doorkijk naar 2016".
Nadere informatieDe Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf
De Verdeelde Triomf Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad 23 maart 2016 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe #verdeeldetriomf Trends in de regionale economie http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl_2014_trendsin-de-regionale-economie_1374.pdf
Nadere informatieconcurrentiefactor arbeid Arbeid Werkt! Logistic Labour Survey 2014 NDL, TLN, Tempo-Team Agenda
Logistiek Nederland en de concurrentiefactor arbeid Arbeid Werkt! Logistic Labour Survey 2014 NDL, TLN, Tempo-Team Agenda Waarom dit onderzoek? Logistieke arbeidsmarkt Arbeid als concurrentiefactor Slim
Nadere informatieHET EUROPESE SCOREBORD VAN REGIONAAL CONCURRENTIEVERMOGEN
HET EUROPESE SCOREBORD VAN REGIONAAL CONCURRENTIEVERMOGEN Regionaal-economische beleidsstrategieontwikkeling gebaseerd op de concurrentiekracht Achtergrondrapport Mark Thissen 5 november 2014 Het Europese
Nadere informatieAgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers
AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft
Nadere informatieThe Netherlands of 2040. www.nl2040.nl
The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid
Nadere informatieWerklandschap Meerpaal. Sport en werk centraal in Nederland. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Werklandschap Meerpaal Sport en werk centraal in Nederland Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Werklandschap Directe aansluiting op A27 Gebiedsoppervlak van 10 ha Flexibele kavelgrootte
Nadere informatieDe Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden
De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden Van der Zee, F., W. Manshanden, F. Bekkers, T. van der Horst ea (2012). De Staat van Nederland Innovatieland 2012. Amsterdam: AUP
Nadere informatieBedrijventerrein Kapelpolder (Maassluis) Maatschappelijke waarde. Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter
Bedrijventerrein Kapelpolder (Maassluis) Maatschappelijke Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter Bedrijventerrein Kapelpolder, gemeente Maassluis A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht
Nadere informatieVERSTERK HET INDUSTRIËLE HART
VERSTERK HET INDUSTRIËLE HART Clusters in Noord-Brabant THE HAG UE C EN T R E FO R STR AT E G I C S T UDI E S A N D T N O Het TNO en HCSS programma STRATEGY & CHANGE analyseert mondiale trends die onze
Nadere informatieBedrijventerrein De Mient (Capelle a/d IJssel) Maatschappelijke waarde. Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter
Bedrijventerrein De Mient (Capelle a/d IJssel) Maatschappelijke waarde Met de Kamer van Koophandel weet je wel beter Bedrijventerrein De Mient, gemeente Capelle a/d IJssel A. Inleiding Deze factsheet geeft
Nadere informatieNederlands-Duitse grensstreek Sociaal-economische foto
Nederlands-Duitse grensstreek Sociaal-economische foto 1 Rabobank Groep Duits-Nederlandse grensstreek Inhoudsopgave Demografie Dynamiek, groen-grijs, beroepsbevolking, inkomen, migratie Werkgelegenheid
Nadere informatie1.4 Factoren die bepalend zijn voor reële convergentie
Productiviteit, concurrentiekracht en economische ontwikkeling Concurrentiekracht wordt vaak beschouwd als een indicatie voor succes of mislukking van economisch beleid. Letterlijk verwijst het begrip
Nadere informatieARBEIDSMARKT. in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040. Van knelpunt naar slimme kracht. Dick van der Wouw Joris Meijaard
ARBEIDSMARKT in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040 Van knelpunt naar slimme kracht Dick van der Wouw Joris Meijaard Typisch VN Delta Doorvoerhavens en (petro)chemische industrie Goede universiteiten
Nadere informatieWat beweegt kennismigranten?
Wat beweegt kennismigranten? Arbeidsmarktcongres Steunpunt WSE Leuven, 12 dec. 2011 Ernest Berkhout Maikel Volkerink www.seo.nl e.berkhout@seo.nl - +31 20 525 1630 Wat beweegt kennismigranten EZ: Hoe concurrerend
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel
Factsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel Factsheet bedrijventerrein Stormpolder, Gemeente Krimpen aan de IJssel A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van
Nadere informatieTOPSECTOREN EN REGIO S
TOPSECTOREN EN REGIO S De relatie tussen vestigingsplaatsfactoren en de concentratie van de topsectoren Frank van Dongen, Olaf Jonkeren, Otto Raspe 6 mei 2014 Dit onderzoek maakt deel uit van een samenwerking
Nadere informatieConjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1
Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal
Nadere informatieWoon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek
Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Den Haag, 1 juni 2015 Agenda 1 Kader: relatie wonen-werken 2 Opzet onderzoek 3 Werkgelegenheid 4 Waardering woon- en leefklimaat 5 Rol woon- en leefklimaat
Nadere informatieRegionale prognoses 2016. Meppel
Regionale prognoses 2016 Meppel Hogere en breder gedragen groei Naar verwachting groeit de Nederlandse economie in 2016 met 2,7 procent. Hoewel de uitvoer nog steeds de grootste groeibijdrage levert, heeft
Nadere informatieDe Nederlandse Maritieme Cluster High Tech, Hands On
De Nederlandse Cluster High Tech, Hands On Speerpunten 2016 FACTS & FIGURES HUMAN CAPITAL Totaal 253.000 mensen werkzaam 25% Havens 15% Offshore 11% Scheepsbouw 10% Binnenvaart 9% toeleveranciers 8% Jachtbouw/
Nadere informatieDe concurrentiepositie. Nederlandse steden. Van agglomeratiekracht naar netwerkkracht
De concurrentiepositie van Nederlandse steden Van agglomeratiekracht naar netwerkkracht De concurrentiepositie van Nederlandse steden Van agglomeratiekracht naar netwerkkracht Auteurs Frank van Oort Evert
Nadere informatieDen Haag: Internationale stad van vrede en recht
Intergouvernementeel / VN Europees Kennis NGO Onderwijs Cultuur en expatorganisaties Ambassades en consulaten Den Haag: Internationale stad van vrede en recht De gemeente Den Haag is internationale stad
Nadere informatieVergelijking tussen sectoren (In (Aandeel procenten) arbeidsplaatsen in procenten)
Staat van 2014 Sectorstructuur In welke sectoren is sterker vertegenwoordigd dan het s gemiddelde? Zakelijke diensten (16,5%), Informatie en Communicatie (6,5%), Financiële instellingen (4,5%) Vergelijking
Nadere informatieINSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia
INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe
Nadere informatieBedrijventerrein Meerpaal. Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Bedrijventerrein Meerpaal Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Meerpaal Directe aansluiting op A27 Goede infrastructuur op het terrein Hoogwaardige
Nadere informatieEnergieprijzen in vergelijk
CE CE Oplossingen voor Oplossingen milieu, economie voor milieu, en technologie economie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 611 HH Delft 611 HH Delft tel: tel: 015 015 150 150 150 150 fax: fax:
Nadere informatieDe concurrentiepositie van Nederlandse regio s
Europese, nationale, regionale en stedelijke overheden hechten veel waarde aan benchmarks: studies die regio s en steden rangschikken op prestatiematen, locatiefactoren en vestigingscondities. Van concurrenten
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Pothof, Gemeente Rozenburg
Factsheet bedrijventerrein Pothof, Gemeente Rozenburg Factsheet bedrijventerrein Pothof, Gemeente Rozenburg A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van de maatschappelijke en economische
Nadere informatieResultaten nieuwe bedrijfsinvesteringen
Resultaten nieuwe bedrijfsinvesteringen NV REWIN West-Brabant is de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor West-Brabant. REWIN initieert, stimuleert en verbindt. REWIN versterkt de regionale economie
Nadere informatieRisicomanagement in de industrie Ben Dankbaar
Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar BiZ-Dag 29 juni 2017 Overzicht 1. Een paar cijfers 2. Wat is industrie? 3. Personeel 4. Risico s 3 1. Een paar cijfers 29 juni 2017 3 Balans: omzetontwikkeling
Nadere informatieSamenvatting. Bereikbaarheid en concurrentiekracht - KiM 5
Samenvatting Verbeteringen in de bereikbaarheid kunnen bijdragen aan de concurrentiekracht van een regio of een land, doordat reistijd- en betrouwbaarheidsverbeteringen een direct effect hebben op de productiviteit
Nadere informatieA15 Corridor. Regio Rivierenland
A15 Corridor Regio Rivierenland 13 mei 2016 Agenda Opzet Resultaten tot nu toe Huidige situatie Toekomstige situatie Gewenste situatie Hoe tot gewenste situatie komen? Opzet Opzet Doel A: huidige, toekomstige
Nadere informatieArbeidsmarktprognoses Noord-Holland 2012
Arbeidsmarktprognoses Noord-Holland 2012 t.b.v. Monitor Arbeidsmarkt en Onderwijs Provincie Noord-Holland IJmuiden, 23 november 2012 Arjan Heyma www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Belangrijkste
Nadere informatieAchtergrondrapportage
Achtergrondrapportage behorend bij het essay Het geheim van bedrijventerrein Noordwest Opzet rapportage Historie locatie bedrijventerrein Noordwest Eerdere bestemmingen van het gebied Planontwikkeling
Nadere informatieOntwikkeling Rivierenland tot logistieke hotspot. Gemeente Neerijnen
Ontwikkeling Rivierenland tot logistieke hotspot Gemeente Neerijnen Opbouw presentatie Aanleiding Logistiek, waar gaat het om? Waarom Rivierenland? Hoe pakken we het aan? Organisatie hotspot Aanleiding
Nadere informatieHet belang van het MKB
MKB Regio Top 40 Themabericht Rogier Aalders De nieuwe MKB Regio Top 40 is uit. Zoals u van ons gewend bent, rangschikken we daarin de veertig Nederlandse regio s op basis van de prestaties van het MKB
Nadere informatieAnalyse Agribusiness en Logistiek Regio Rivierenland. 14 maart 2017, Herman Agricola
Analyse Agribusiness en Logistiek Regio Rivierenland 14 maart 2017, Herman Agricola Opbouw presentatie 1. Doel en aanpak 2. Agrocomplex 3. Verdieping primaire sector 4. Transport en Logistiek 5. Agrologistiek
Nadere informatieOnderzoeksflits. De positie van de Regio Utrecht in de EU Regional competitiveness index Utrecht.nl/onderzoek.
Onderzoeksflits De positie van de Regio Utrecht in de EU Regional competitiveness index 2016 2 Onderzoeksflits Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500
Nadere informatieAGRO FOOD MONI TOR Ede Wageningen 2017
AGRO FOOD MONI TOR HIGHLIGHTS 2017 Voorwoord Het gebied tussen en vormt het kennishart van Regio Foodvalley, de internationale topregio voor kennis en innovatie op het gebied van voedselproductie. Food
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Kromme Gouwe, Gemeente Gouda
Factsheet bedrijventerrein Kromme Gouwe, Gemeente Gouda Factsheet bedrijventerrein Kromme Gouwe, Gemeente Gouda A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van de maatschappelijke en economische
Nadere informatieMKB Regionaal Bekeken
M201214 MKB Regionaal Bekeken Economische specialisatie van het MKB H.S. van der Kroon Zoetermeer, 8 oktober 2012 MKB draagt substantieel bij aan economische specialisaties van regio's Economische specialisatie
Nadere informatieVoortgangsrapportage Onderwijs en Opleiding 2010 Beschrijving prestaties Nederland en andere lidstaten op EU benchmarks
ANNEX Voortgangsrapportage Onderwijs en Opleiding 21 Beschrijving prestaties Nederland en andere lidstaten op EU benchmarks 1. Deelname voor- en vroegschoolse educatie (VVE) De Nederlandse waarde voor
Nadere informatieNoord-Nederland en OP EFRO
N o o r d - N e d e r l a n d Noord-Nederland en OP EFRO versterking van de noordelijke economie O P E F R O De afgelopen jaren heeft Noord-Nederland hard gewerkt aan de versterking van haar sociaal economische
Nadere informatieIS DE METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG KLAAR VOOR DE GROENE RACE?
IS DE METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG KLAAR VOOR DE GROENE RACE? Essay op verzoek van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag Otto Raspe & Martijn van de Berge 30 januari 2014 De Metropoolregio Rotterdam
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken Dr. G.G.A. Biessen Directeur Industrie en Diensten Postbus EC Den Haag. Geachte heer Biessen,
Ministerie van Economische Zaken Dr. G.G.A. Biessen Directeur Industrie en Diensten Postbus 20101 2500 EC Den Haag KENMERK RPB200800017-3.55 DATUM 17 januari 2008 ONDERWERP Ruimtelijk-economische dimensie
Nadere informatie2. Beter nu dan later
Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Onderzoek wijst uit dat 86 procent van de Nederlandse ondernemers
Nadere informatieAGRO FOOD MONI TOR EDE
AGRO FOOD MONI TOR EDE HIGHLIGHTS 2016 Voorwoord Ede ligt in het hart van FoodValley, de internationale topregio voor kennis en innovatie op het gebied van voedselproductie. Food omvat veel schakels in
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieMKB investeert in kennis, juist nu!
M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,
Nadere informatieConcept. Korte termijn gevolgen van de Brexit. De initiële verandering in de concurrentiepositie van bedrijfstakken in Nederlandse provincies
Concept Korte termijn gevolgen van de Brexit De initiële verandering in de concurrentiepositie van bedrijfstakken in Nederlandse provincies Mark Thissen, Anet Weterings, Trond Husby 15 februari 2019 1
Nadere informatie2. Beter nu dan later
Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland
Nadere informatie