------------------------------------------------------------------- knal knal knal De Februari-Nieuwsbrief 2014 knal knal knal van Mouris Projecten Bureau (MPB) Wie ZOEKT die VINDT.. Wat was het heerlijk om het jaar 2013 af te kunnen sluiten met het maken van het Werkboek VINDEN 2.0; om na 2 jaar van ZOEKEN (Zicht Op Eigen Kracht En Netwerk) de resultaten van de zoektocht bijeen te kunnen brengen in 1 document! Aanleiding: MPB werd door het cluster MO van de gemeente Rotterdam gevraagd een bijdrage te leveren aan de verdere professionalisering van VraagWijzer Rotterdam. Een van de onderdelen daarvan was het doorontwikkelen van ZOEKEN versie 2011 naar ZOEKEN 2.0. Daarin kon alle (tijdens trainingen en workshops) gevonden kennis en gemaakte instrumenten opgenomen worden! Het werkboek VINDEN 2.0 omvat een Toolkit ZOEKEN VINDEN 2.0 en een factsheet Gespreksmethodiek ZOEKEN. Op de volgende bladzijden iets meer hierover! Toolkit ZOEKEN - VINDEN Twee jaar trainen met ZOEKEN heeft heel veel opgeleverd: inzicht in de behoefte van gespreksvoerders (medewerkers gemeenten, welzijn en zorg), ondersteunend materiaal om een ZOEKEN-gesprek zo goed mogelijk te voeren (bijvoorbeeld de kantelthermometer) en handreikingen voor de gekantelde professional. In de Toolkit aandacht voor de borging van ZOEKEN in de organisatie. Want met alleen een training gespreksvoering ZOEKEN kom je er niet! De tools zijn onderverdeeld in 4 hoofdstukjes: 1. Het ZOEKEN-tijdsgewricht, 2. De rol en inbreng van de consulent/gespreksvoerder, 3. Het gesprek en 4. Organisatie en samenwerking. De inhoud van de toolkit wordt gebruikt als trainingsmateriaal. Factsheet ZOEKEN A.d.h.v. FAQ wordt informatie gegeven over de stand van zaken van de methodiek in december 2013. Zie voor de te downloaden versie www.methodiekzoeken.nl. Een voorbeeld van zo n FAQ is deze: Wat zijn nu de essentiële elementen die ZOEKEN als methodiek uniek maakt? Misschien zijn dat wel de 3 met elkaar samenhangende uitgangspunten m.b.t. de visie op de klant en diens rol: 1. Kansgedrevenheid: Het woord VINDEN staat voor: ZOEKEN is een kans-gedreven gespreksmethodiek; er V Voorbeelden wordt bewust naar de kracht en I Instrumenten mogelijkheden van de klant N Nieuwsgierigheid gekeken, vanuit de overtuiging dat een klant D DOEN! uit meer dan problemen alleen bestaat en E Ervaringen iedereen iets kan. Een nadere, brede N Naslagmateriaal verkenning van de leefgebieden en dan m.n. van de leefgebieden Zingeving en inspiratie en Opleiding, werk en bezigheden blijkt in de praktijk daarbij zeer verhelderend te werken. Het proces van vraagverheldering - transparant geleid door de gespreksvoerder - geeft de klant zelf ook inzichten. De Februari-Nieuwsbrief 2014 van Mouris Projecten Bureau, ina@mourispb.nl, www.mourispb.nl 1
2. Meerwaarde voor de klant: Eigen kracht en netwerk van de klant worden in het huidige tijdgewricht vaak beschouwd als een soort panacee voor bezuiniging. Toegegeven; er is uiteraard een economische kant aan het verhaal. Maar In het eigen-kracht-verhaal is ook een waarden-gedreven aspect te onderkennen: de (intrinsieke) meerwaarde van eigen kracht en netwerk voor de klant zelf. Wat schiet de klant ermee op als ie zelf aan het werk gezet wordt? Wat kan zijn netwerk voor hem betekenen, waarbij we natuurlijk op zoek gaan naar weerkaatst plezier? 3. Samenspel klant en consulent: In het ZOEKEN-gesprek is er sprake van samenspel, waarin zowel de consulent als de klant een specifieke rol spelen. De consulent heeft de regie over het gesprek en de klant staat als eigenaar van zijn ondersteuningsvraag en situatie aan het roer. De consulent neemt het roer alleen (tijdelijk) over, als na breed empowerend vraagverhelderen blijkt dat de klant het roer op het moment van het gesprek (nog of even) niet kan bedienen. Goed VOLK De mores van ZOEKEN is kort samen te vatten met de nieuwe afkorting goed VOLK en dat letterwoord staat voor: V = Verhaal; het verhaal dat je krijgt door in fase 1 van het gesprek eerst breed de situatie te verhelderen, OL = Oplossingen Later : dit doe je pas in fase 3 van het gesprek als je gaat bekijken wie nu concreet wat gaat doen, K = Kracht van de Klant: daar focus je je expliciet op in fase 2 van het gesprek, als je het Verhaal gaat analyseren. Trainingsfeitjes Vanaf november 2011 t/m januari 2014 heeft MPB in samenwerking met trainer/acteur Kees van Loenen - in het totaal 20 trainingen ZOEKEN verzorgd, goed voor 46 dagdelen, voor zo n 310 medewerkers van zorg- en welzijnsorganisaties en de VraagWijzers in Rotterdam, de i-shops in Den Haag, de gemeenten Zaanstad en Nijkerk en als laatste in januari 2014 in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Daar gaf MPB, naast de training voor deelnemers pilot Kantelen toegang Wmo met ketenpartners, een presentatie voor o.a. klantmanagers en andere gespreksvoerders. Half december 2013 krijgt MPB de uitnodiging van Movisie, het landelijke kenniscentrum van Sociale Vraagstukken, om gezamenlijk ZOEKEN te gaan beschrijven volgens het format effectieve sociale interventies, om daarna te beoordelen of ZOEKEN voldoende ontwikkeld en beproefd is om opgenomen te worden in de databank Effectieve Sociale Interventies. MOVISIE beheert deze databank in opdracht van het Ministerie van VWS. Inmiddels staan er meer dan 100 methoden in en zijn er ongeveer 1000 unieke bezoekers per maand. Zie http://www.movisie.nl/databank-effectieve-sociale-interventies Deze uitnodiging die MPB uiteraard met veel plezier aanneemt betekent ook de uitdaging om in de loop van het jaar 2014 te komen tot een nadere uitwerking en verfijning van methodiek ZOEKEN versie november 2011 en het Werkboek VINDEN 2.0 versie december 2013. Het kan immers nog altijd beter. Kennis delen is kennis vermenigvuldigen! Opleidingsaudit CRKB Over een vermelding op een site gesproken: begin 2013 heb ik de audit gedaan voor het Centraal Register Kortdurend Beroepsonderwijs. Deze is inmiddels positief afgesloten, hetgeen MPB niet alleen een vermelding oplevert in het register (zie www.crkbo.nl ), maar nog interessanter: MPB mag onderwijsactiviteiten uitvoeren voor het 0% BTW-tarief! En dat is voor sommige klanten dus bijzonder aantrekkelijk! De Februari-Nieuwsbrief 2014 van Mouris Projecten Bureau, ina@mourispb.nl, www.mourispb.nl 2
Mijn collega-trainer Kees van Loenen (zie www.actyourself.nl ) heeft inmiddels dezelfde audit positief doorstaan, hetgeen betekent dat Kees en ik bv. ZOEKEN-trainingen (maar ook andere trainingen en onderwijsactiviteiten) BTWvrij kunnen aanbieden! In 2012 en 2013 trad MPB vergezeld van VraagWijzerconsulent IJsselmonde Els van Dam meerdere malen op tijdens landelijke bijeenkomsten. De eerste workshops hielden we op het najaarscongres 2012 van Divosa. Thema: Burgers. Workshop: ZOEK-gericht Kantelen in Rotterdam: Zicht Op Eigen Kracht En Netwerk Meer mensen aan het werk met minder geld. Dat bereik je alleen als je op een andere manier naar mensen kijkt. Door keuzes te maken in de ondersteuning die je als gemeente aanbiedt en zo veel mogelijk uit te gaan van de kracht en mogelijkheden van mensen zelf. Maar hoe doe je dat? In Rotterdam is de VraagWijzermethodiek ZOEKEN (Zicht Op Eigen Kracht En Netwerk) geïntroduceerd. Het samenspel tussen consulent/sociaal werker en klant moet ertoe leiden dat deze zoveel mogelijk in het spoor van eigen kracht en sociaal netwerk is. Het resultaat is (door de klant gewenste) verbetering van de situatie op de leefgebieden, waaronder die van opleiding, werk en bezigheden. In deze sessie ziet en krijgt u een overzicht van inhoud, werkwijze & resultaten van de methodiek ZOEKEN en het ZOEKEN-gesprek. Slotbijeenkomst Project De Kanteling Op het Kantelingscongres van de VNG, getiteld Een reis langs de elementen van kantelen, verzorgden Els van Dam en ik wederom workshops. We reisden op 24 januari 2013 naar Gouda en op 31 januari 2013 naar Apeldoorn. Erg inspirerend om te doen en kritische vragen uit het publiek! Met de matrix aan de slag.. Het publiek ging in tweetallen na een korte uitleg over achtergrond en inhoud van de methodiek - geanimeerd met elkaar in gesprek a.d.h.v. de ZOEKEN-matrix. De reacties varieerden van enerzijds: dat doen we zo al lang, oude wijn in nieuwe zakken mevrouw! tot anderzijds: waar zijn deze blocks te bestellen, want ik vind het een super-idee! De Februari-Nieuwsbrief 2014 van Mouris Projecten Bureau, ina@mourispb.nl, www.mourispb.nl 3
Op dinsdag 25 maart 2014 vindt de slotbijeenkomst van project De Kanteling plaats. Doel van de bijeenkomst die gehouden wordt in de Rijtuigenloods in Amersfoort, is het actief en feestelijk afsluiten van het project. De bedoeling is om deelnemers te laten zien en voelen dat er veel bereikt is de afgelopen jaren. Daarnaast wil de organisatie deelnemers inspiratie en ideeën meegeven voor de komende periode. Het gesprek centraal Want, het project de Kanteling wordt weliswaar afgesloten, maar feitelijk kantelen we door naar het gehele sociale domein. Een belangrijk onderdeel van de Kanteling: is het gesprek. MPB is gevraagd om op deze slotbijeenkomst een actieve training over het gesprek te geven. Hartstikke leuk natuurlijk!! Meer info en aanmelding Het belooft een interactief gebeuren te worden, aangezien de invulling van de dag voor een groot deel door de Kantelaars zelf bepaald wordt. Op deze site meer informatie over het programma en mogelijkheid om aan te melden: http://www.vng.nl/onderwerpenindex/maatschappelijke-ondersteuning/wmo-project-de-kanteling MPB als ervaren trainingsbureau ingezet. In december 2013 en januari 2014 is MPB betrokken geweest bij het opstellen van een checklist voor gemeenten die trainingsbureaus selecteren. Heel erg interessant om te doen; kennis en ervaring delen maar natuurlijk ook kijken en vergelijken hoe mijn product en aanpak m.b.t. ZOEKEN zich verhouden tot die van andere bureaus! En natuurlijk erg leuk om hier als ervaren trainingsbureau voor gevraagd te worden, laat ik dat zeker niet verbloemen. Doel van de checklist (binnenkort te vinden op sites VNG en Movisie) De checklist wordt in de laatste conceptversie als volgt ingeleid: Wetswijzigingen zoals de Wmo maken dat gemeenten op een andere manier met ondersteuningsvragen van haar inwoners omgaan. De afgelopen tijd zijn veel Wmo-gespreksvoerders getraind in het voeren van het gekantelde gesprek. In dit gesprek staan de ondersteuningsvraag, mogelijkheden en oplossingen van de inwoner en zijn netwerk centraal. Kanteling in het gehele sociale domein De gekantelde manier van gespreksvoeren breidt zich van de Wmo steeds verder uit naar het gehele sociale domein. Gemeenten schakelen trainingsbureaus in die gespreksvoerders trainen in het voeren van het gekantelde gesprek. Deze checklist ondersteunt gemeenten bij het maken van een keuze voor een ondersteuning, training en trainingsbureau. De checklist is een gezamenlijk product van diverse ervaren trainingsbureaus Movisie en de VNG. (einde citaat) Na ZOEKEN volgt DOEN! Nu heb ik in deze brief al veel geschreven over gespreksmethodiek ZOEKEN; hoogste tijd om hier aandacht te schenken aan het aan ZOEKEN verbonden registratieprogramma DOEN!. Met DOEN! is in 2012 gepilot, waarna in 2013 bij nagenoeg alle VraagWijzers DOEN! is ingevoerd. Het letterwoord DOEN! staat voor Data Op Empowerend Niveau! Voorwaar een ambitieuze naam, maar een hoge lat haalt meer uit mensen en organisaties zeg ik dan altijd maar De pilot 2012 Er wordt gestart met een markconsultatie, op basis waarvan gekozen wordt voor softwarebedrijf Inforing (zie verder www.inforing.nl). Twee VraagWijzers pilotten mee: Feijenoord en IJsselmonde. De pilot wordt voortvarend en deskundig geleid door Gerco Vijfhuize van Zorg in Advies (sinds 2014 Altiplano BV geheten, zie www.altiplano.nl). MPB levert een bescheiden bijdrage aan de pilot. De Februari-Nieuwsbrief 2014 van Mouris Projecten Bureau, ina@mourispb.nl, www.mourispb.nl 4
Aangezien wij het vieren van (toekomstige) successen een belangrijk borgingsinstrument vinden, hebben we bij de start & de afsluiting van de pilot een klein feestje gehouden. Taart bij de aftrap Inforing trakteert na afloop de werkgroepsleden om het resultaat te vieren. DOEN! 2013 Na de succesvolle afronding van de pilot wordt DOEN! geïmplementeerd bij de VraagWijzers. De consulenten krijgen in het kader van dit implementatietraject naast een dagdeel training over de werking van DOEN! een verdiepingstraining ZOEKEN aangeboden. De werkgroep ZOEKEN-DOEN! begeleidt de verdere uitrol van het nieuwe registratiesysteem en adviseert over de door gebruikers aangedragen wensen en aanbevelingen. Met name de concretisering van de E van Empowerment in DOEN!, de aangeboorde en versterkte eigen kracht en het netwerk, blijft een grote uitdaging! Een heel mooie opdracht bij welzijnsorganisatie Xtra te Den Haag! Terug naar mijn roots als welzijnsdeskundige Enerzijds was deze opdracht in 2013 met name gericht op Haags ZOEKEN, het nader uitwerken ervan en het verzorgen van trainingen; anderzijds heb ik een bijdrage geleverd aan het nader vormgeven van de i-shops; de frontoffice van de participatiecentra en de functie van Haags ZOEKEN daarin. De i-shop is de weetwinkel voor iedereen en de i-shops zijn in geheel Den Haag te vinden. Mensen kunnen hier terecht met vragen over: gezondheid, wonen, vervoer, administratie en financiën, ondersteuning bij het ordenen van post en administratie, opleiding (vrijwilligers)werk, solliciteren, ontspanning en sociale contacten. Kortom, alle leefgebieden van Haags ZOEKEN! Het verzorgen van voorlichting/workshops over Haags ZOEKEN zit ook in mijn pakket. Zo hebben mijn Xtra-collega Ria de Waal en ik op 23 en 28 januari 2014 wel 8 workshops mogen verzorgen voor medewerkers van de gemeente Den Haag die klantgesprekken voeren. Hen hebben we na afloop gevraagd wat zij de voordelen van de Kanteling vinden voor de burger. Dat heeft een aanzienlijke uitbreiding van het ons waardegedreven lijstje opgeleverd!! Methodiek Haag ZOEKEN (Zicht Op Eigen Kracht En Netwerk) Participatie: Zelfdoen, Samendoen en Meedoen Ook in het jaar 2014 zal MPB betrokken zijn bij het verzorgen en implementeren van Haags ZOEKEN binnen Xtra. Xtra gaat zich nog sterker dan voorheen profileren met die activiteiten, die de weerbaarheid en zelfredzaamheid van mensen bevorderen. Taal, informele wijk, sociale en bureaucratische /digitale vaardigheden en Wil, motivatie en energie zijn daarbij DE onderwerpen. Ook hier kan ik dus weer mijn hart ophalen waar het gaat om uitdenken, vormgeven en benutten van nieuwe concepten, die het verschil voor mensen kunnen maken.. De kracht van welzijn Zie voor meer informatie www.xtra.nl. Daar is veel inspirerend nieuws te lezen over het verschil dat het welzijnswerk van Xtra voor Haagse burgers maakt Lees de berichten van de werkmaatschappijen, de blogs van bevlogen profs en de vele activiteiten die in de centra in de gehele stad Den Haag met en voor bewoners worden uitgevoerd! Dank voor jullie aandacht voor deze nieuwsbrief! Hartelijke groet, Ina Mouris De Februari-Nieuwsbrief 2014 van Mouris Projecten Bureau, ina@mourispb.nl, www.mourispb.nl 5