Dag van het Sociaal Domein Arbeidsmarkt in beeld Samenwerken aan effectieve oplossingen
Programma 1. Situatie arbeidsmarkt Jeugdzorg, Sociaal werk, Kinderopvang 2. Beeld van de branches en kansen 3. Vraagstukken in de drie branches 4. Verbinding landelijk en regionaal 5. Actueel aanbod FCB Vrijdag 5 oktober 2018 2
SWJK 2017 Sociaal Werk Jeugdzorg Kinderopvang Aantal werknemers 59.500 30.000 83.500 Aantal organisaties 2121 258 2829 Deeltijdfactor 0,72 0,80 0,62 Leeftijd 44,0 41,5 37,0 Gemiddeld maandsalaris fulltime 3.016 3.285 2.317 Percentage vaste aanstelling 83% 78% 81% Bronnen: - PGGM branchekengetallen 3 branches 2017 - Werknemersonderzoek 2017 (AZWinfo.nl) Vrijdag 5 oktober 2018 3
Overschot/tekort 2022 landelijk In 2022 kampt zorg en welzijn met een tekort van ongeveer 125.000 medewerkers, waarvan: Zo n 103.000 medewerkers in de zorg Zo n 10.000 in het sociaal domein En nog eens 12.000 in de kinderopvang Vrijdag 5 oktober 2018 4
Regionaal: Brabant http://regiocijferssociaalwerk.fcb.nl https://transvorm.arbeidsmarktinbeeld.nl Vrijdag 5 oktober 2018 5
Werkgelegenheid Jeugdzorg 35.000 30.000 30.500 30.000 32.500 31.000 29.000 29.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Vrijdag 5 oktober 2018 6
Werkgelegenheid Sociaal Werk 70.000 60.000 65.000 61.500 54.500 55.000 55.500 56.500 59.500 60.500 61.000 62.000 62.500 63.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Vrijdag 5 oktober 2018 7
Werkgelegenheid Kinderopvang 100.000 90.000 80.000 97.000 89.000 78.500 74.000 73.500 77.500 83.500 87.000 93.000 96.000 97.000 98.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Vrijdag 5 oktober 2018 8
Instroom Jeugdzorg Starter buiten sect. 900 800 Starter arbeidsm. 700 Herintreder 600 500 Buiten branche 400 Binnen branche 300 200 Arbeidsongesch. 100 0 1000 2000 3000 2017 0 Ziekenhuizen Sociaal werk Kinderopvang GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 9
Uitstroom Jeugdzorg Buiten Zorg en Welzijn 600 Binnen Zorg en Welzijn 500 Binnen de branche 400 Pensioen 300 Arbeidsongesch. 200 Overlijden 100 0 1.000 2.000 3.000 2017 0 Ziekenhuizen Sociaal werk Kinderopvang GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 10
Instroom Sociaal Werk Starter buiten sect. 1000 900 Starter arbeidsm. 800 Herintreder 700 600 Buiten branche 500 400 Binnen branche 300 Arbeidsongesch. 200 100 0 1000 2000 3000 4000 5000 2017 0 Ziekenhuizen Jeugdzorg Kinderopvang GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 11
Uitstroom Sociaal Werk Buiten Zorg en Welzijn 1.400 Binnen Zorg en Welzijn 1.200 1.000 Binnen de branche 800 Pensioen 600 Arbeidsongesch. 400 Overlijden 200 0 2.000 4.000 6.000 8.000 2017 0 Ziekenhuizen Jeugdzorg Kinderopvang GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 12
Instroom Kinderopvang Starter buiten sect. 1200 Starter arbeidsm. 1000 Herintreder 800 Buiten branche 600 Binnen branche 400 Arbeidsongesch. 200 0 2000 4000 6000 8000 10000 2017 0 Ziekenhuizen Jeugdzorg Sociaal werk GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 13
Uitstroom Kinderopvang Buiten Zorg en Welzijn 800 700 Binnen Zorg en Welzijn 600 Binnen de branche 500 Pensioen 400 Arbeidsongesch. 300 200 Overlijden 100 0 2.000 4.000 6.000 8.000 2017 0 Ziekenhuizen Jeugdzorg Sociaal werk GGZ GHZ VVT Overig 2017 Vrijdag 5 oktober 2018 14
Verwacht u in de komende 12 maanden tekorten? (WGE) 100% 90% 80% 70% 60% 75% 65% 72% 57% 81% 77% 50% 40% 30% 20% 10% 24% 32% 25% 39% 17% 22% 0% KO 2016 (N=256) KO 2017 (N=251) JZ 2016 N=53) JZ 2017 (N=46) SW-WMD 2016 (N=299) SW-WMD 2017 (N=199) Ja Nee Weet niet/geen mening Vrijdag 5 oktober 2018 15
Vacatures Jeugdzorg (WGE) Heeft uw organisatie op dit moment vacatures? 100% 23% 18% 80% 60% 34% 28% 40% 20% 43% 54% 0% JZ 2016 (N=53) JZ 2017 (N=46) Nee, we hebben geen vacatures Weet niet/ geen mening Ja, we hebben vacatures (niet moeilijk vervulbaar) Ja, we hebben moeilijk vervulbare vacatures Vrijdag 5 oktober 2018 16
Vacatures Sociaal Werk (WGE) Heeft uw organisatie op dit moment vacatures? 100% 80% 62% 60% 60% 40% 20% 0% 28% 9% SW-WMD 2016 (N=299) 24% 16% SW-WMD 2017 (N=199) Nee, we hebben geen vacatures Weet niet/ geen mening Ja, we hebben vacatures (niet moeilijk vervulbaar) Ja, we hebben moeilijk vervulbare vacatures Vrijdag 5 oktober 2018 17
Vacatures Kinderopvang (WGE) Heeft uw organisatie op dit moment vacatures? 100% 80% 58% 53% 60% 40% 20% 0% 27% 15% KO 2016 (N=256) 20% 27% KO 2017 (N=251) Nee, we hebben geen vacatures Weet niet/ geen mening Ja, we hebben vacatures (niet moeilijk vervulbaar) Ja, we hebben moeilijk vervulbare vacatures Vrijdag 5 oktober 2018 18
Ziekteverzuim SWJK Ontwikkeling verzuim SWJK (2015-2017) 6,0% 5,0% 5,0% 5,3% 5,7% 5,6% 5,8% 5,8% 4,7% 4,6% 4,7% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Sociaal Werk Jeugdzorg Kinderopvang Bron: CBS verzuimcijfers 2018 Vrijdag 5 oktober 2018 19
Is de werkdruk veranderd de afgelopen 12 maanden? (WGE) 100% 90% 80% 70% 60% 4% 4% 2% 4% 3% 3% 21% 24% 43% 42% 40% 61% 50% 40% 76% 72% 30% 52% 53% 57% 20% 33% 10% 0% KO 2016 (N=256) KO 2017 (N=251) JZ 2016 (N=53) JZ 2017 (N=46) SW-WMD 2016 (N=229) SW-WMD 2017 (N=199) Ja, deze is toegenomen Nee, deze is gelijk gebleven Ja, deze is afgenomen Weet niet Vrijdag 5 oktober 2018 20
Beeld van de branches Groei in alle drie de branches. Uitstroom in 2017 uit de sector 40% tot 50%. Uitstroom o.a. door tijdelijke contracten, fusies, overgang naar andere branche, verzwaarde problematiek, betere arbeidsvoorwaarden of -omvang. Instroom SW en JZ veelal van buiten branche en schoolverlaters. Kinderopvang vaak binnen de branche en schoolverlaters. Verwachte tekorten sterk toegenomen in volgorde KO, JZ en SW. Hoog percentage moeilijk vervulbare vacatures vooral JZ en KO. Verzuim stijgt, vooral Sociaal werk. Jeugdzorg verzuim hoger dan in zorg. Werkdruk in de branches hoog : regeldruk, tekorten, complexiteit en verzuim. Aanpak vanuit de branches op uitstroom: groot deel doet weinig tot niets. Aanpak tekorten vooral JZ. Bereidheid tot ontwikkelen is groot. Bereidheid tot intersectorale mobiliteit minder, vooral kinderopvang. Vrijdag 5 oktober 2018 21
Kansen - Samenwerking op instroom én behoud. - Soms nader onderzoek nodig naar mogelijkheden of knelpunten. - Landelijk is regionale samenwerking al gaande: experiment of concreet. - Ook landelijke partijen: stimuleren, delen, vergroten, borgen. - Breed ontwikkelen van medewerkers van belang i.v.m. behoud voor sector en tekorten en overschotten op termijn. - Ontwikkelruimte en faciliteiten kunnen bieden dus van belang binnen afspraken met opdrachtgever. - Samenwerking onderwijs en werkveld steeds belangrijker. Vrijdag 5 oktober 2018 22
Wat speelt er in de Jeugdzorg? Aanpak arbeidsmarkt tekorten o.a. samenwerking Binden en boeien Versterken (regionale) samenwerking op opleiden Aansluiting met onderwijs KwaliTIJD voor het kind: politieke lobby knelpunten Kwaliteit en ontwikkeling EVC jeugd- en gezinsprofessionals Toename complexiteit problematiek Aanpak werkdruk en versterken werkplezier (Online) agressie en verzuim Vrijdag 5 oktober 2018 23
Wat speelt er in het Sociaal werk? Sociaal werk in wijken: gemeenten, samenwerking, wijkteams Marktpositie en ondernemerschap Branchevervaging en samenwerking diverse branches Sociale innovatie en technologie Inhoudelijk meer complexe problematiek Belang kwaliteit en vakmanschap Versterken loopbaanperspectief / werkzekerheid professionals Duurzame inzetbaarheid. Inzet van mogelijkheden voor maatwerk Werkdruk, toename verzuim, agressie en ethiek Harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang (Zij)instroom, EVC en voldoende nieuwe mensen Belang regionale intersectorale arbeidsmarkt (breed) Toenemend belang samenwerking met het onderwijs Vrijdag 5 oktober 2018 24
Wat speelt er in de Kinderopvang Tekorten: instroom, behoud, goede personeelsopbouw Imago van de branche en kwaliteit behouden Betaalbaar houden van kinderopvang, met alle nieuwe kwaliteitseisen o.a. babygroep en pedagogisch coaches Slim samenwerken, vooral regionaal Aansluiting opleiding werkveld Ontwikkeling medewerkers, teams, talent Doorgroei, functiedifferentiatie, perspectief in- of extern Vitaliteit, gezondheid en werkplezier Slim leren, permanent en met eigen regie Vrijdag 5 oktober 2018 25
Verbinding regionaal en landelijk Landelijk specialistisch en regionaal intersectoraal De regionale arbeidsmarkt staat centraal Landelijke rol: Specialistische kennis Sturing geven, stimuleren en faciliteren: via Cao's, onderzoek, projecten, subsidies, procedures als EVC, enz. Borgen: in Cao s, branchestandaarden, functieprofielen enz. Verbinden partijen en delen kennis en ervaringen Communiceren successen Ophalen en aanpakken knelpunten Cao s tafels (WG + WN), 3 arbeidsmarktplatforms, bureau FCB Vrijdag 5 oktober 2018 26
Regionale initiatieven samenwerking Amsterdam Zwaardere segment jeugdhulp Behoud en doorstroom HBO professionals. Duurzaam, continu proces eerst binnen zeven organisaties Campagne (www.jouwkansenindejeugdhulp.nl) en netwerk HR adviseurs Belichten veelzijdigheid en mogelijkheden. Praktijkervaring volgen. Vrijdag 5 oktober 2018 27
Regionale initiatieven samenwerking Vanaf de werkvloer: 1,5 jaar samen leren, uitwisselen, switchen 15 organisaties SW, JZ, KO en Zorg Met de Praktijkschool Vrijdag 5 oktober 2018 28
Subsidies en regelingen 1. Slim leidingwerk: - voor leidinggevenden en HRprofessionals - impuls voor innovatieve ideeën / plannen - masterclasses en leernetwerken (mogelijk) 2. Slimme Werkvloer: - voor professionals - trainingen of tools Duurzame Inzetbaarheid bedrijven/instellingen (ESF 2014-2020) Vrijdag 5 oktober 2018 29
Onderzoek: arbeidsmarkt Zorg en Welzijn Vrijdag 5 oktober 2018 30
Kalender onderzoek Werknemers-enquete FCB 2018 September 2018 Werkgevers-enquete AZW 2018 Oktober 2018 VWS: Arbeidsmarktverkenning Jeugdhulp 2e kamer: November 2018 Monitor persoonlijke ontwikkeling 11 oktober 2018 AZW: CBS vooronderzoek opzet van panels November 2018 FCB: Factsheet verzuim 1e helft 2018 November 2018 AZW Regionale arbeidsmarktinformatie December 2018 FCB Factsheet Kerncijfers Jeugdzorg 2018 april/mei 2019 AZW Start onderzoek arbeidsmarkt sociaal domein gereed: april 2019 AZW: CBS zelfstandigen in beeld april 2019 Vrijdag 5 oktober 2018 31
EVC jeugd- en gezinsprofessional Maandag 1 oktober open op website FCB: https://www.fcb.nl/evc-loket-jeugd-en-gezinsprofessional Informatie en etalage Vakbekwaam Hbo Jeugd- en gezinsprofessional 5 branches: Sociaal werk, Jeugdgezondheidszorg, Gehandicaptenzorg, GGZ, Jeugdzorg Professionals die vallen onder de verantwoorde werktoebedeling Duur traject ongeveer 6 maanden Vrijdag 5 oktober 2018 32
Sociaal werker van het jaar 2019 2018 Sjef van der Klein Vrijdag 5 oktober 2018 33
34